Staats Examenvragen

Front 1

Een decreet of ordonnantie is strijdig met Gw., EVRM, en de BWHI. Welkerechter kan dat vaststellen en wat kan hij doen?

Back 1

Ordonnantie: elke rechter kan een ordonnantie toetsen aan de Grondwet (art. 9 BWBI). HetGwH kan de ordonnantie toetsen aan de grondwettelijke bepalingen en debevoegdheidsverdelende regels waaraan het GwH toetst (BWHI). Elke rechter kan deordonnantie ook toetsen aan het EVRM.Decreet: elke rechter kan een decreet toetsen aan het EVRM. Het GwH toetst ook aan deBWHI, want het is een wet die bevoegdheidsverdelende regels bevat, en aan de Gw.)

Front 2

Er is een strijdigheid tussen de Grondwet en het internationaal of Europeesrecht. Wat kan de rechter doen? Welke optie zal hij kiezen?

Back 2

Rechter kan:a) Prejudiciële vraag stellen over instemmingswet als het niet gaat over Europees recht ofEVRM (Art. 26, §1bis BWGH).b) Grondwet buiten toepassing laten:- Staten kunnen zich niet op hun nationaal recht beroepen (Art. 27 Verdrag van Wenen) +ook niet op hun eigen Grondwet (Internationale Handelsgesellschaft1).- Art. 34 Gw.: overdracht machten bij conflict tussen Belgische Grondwet en secundairEuropees recht, heeft dit laatste voorrang (voorwaardelijk monisme).

Front 3

Bespreek de problematiek van de procedurele samenloop van grondrechten.

Back 3

Samenloop: eenzelfde grondrecht wordt door verschillende nationale en internationaleteksten gewaarborgd.Procedureel: in België combinatie van centrale toetsing (GwH) en diffuse toetsing (elkerechter) problemen voor eenheid.Oplossing in art. 26 §4 BWGH: eerst prejudiciële vraag naar GwH (diens overwegingen i.v.m.internationaal/Europees recht hebben geen gezag van gewijsde), zelfs ambtshalve – dan paskan de gewone rechter toetsen aan Verdrag.EU-recht Simmenthal-rechtspraak: eerst toetsing door GwH is oké op voorwaarde dat:a) rechter nog steeds PV kan stellen aan HvJb) rechter reeds maatregelen voor rechtsbescherming kan nemenc) rechter kan na GwH procedure nog ongebonden oordelen over schending EU-recht.

Front 4

Bespreek de problematiek van de materiële samenloop van grondrechten.

Back 4

Heeft betrekking op de verschillende draagwijdte van de grondrechten – wat als een rechtop verschillende wijze gewaarborgd wordt?3 beginselen:a) Eensluidende interpretatieb) Meest gunstige clausule (art. 53 EVRM) – arrest Melloni2c) Voorwaardelijk monisme: conflict tussen Grondwet en Verdrag instemmingswet strijdigmet Gw. verklaren (NIET mogelijk bij EU-recht en EVRM, zie art. 26, §1bis BWGH diekrijgen voorrang)

Front 5

Vergelijk de grondwetsconforme interpretatie met de eensluidendeinterpretatie.

Back 5

Grondwetsconforme interpretatie: wanneer een wet voor meerdere interpretaties vatbaar is,moet de rechter de voorkeur geven aan de grondwetsconforme interpretatie (arrest Waleffe)= fundamenteel voor Grondwettelijk recht, bevestigt vertrouwen in wetgever.< beginsel in het leven geroepen door HvC, in het kader van het toetsen van wetten aan deGrondwetEensluidende interpretatie: wanneer een grondrecht zowel in de Grondwet als in een Verdraggewaarborgd wordt, moet het zo geïnterpreteerd worden dat ze een analoge draagwijdtehebben en een onlosmakelijk geheel vormen < beginsel in het leven geroepen door GwH, in de context van materiële samenloop vangrondrechten.

Front 6

Vergelijk de grondwetsconforme interpretatie met de verdragsconformeinterpretatie.

Back 6

Grondwetsconforme interpretatie: wanneer een wet voor meerdere interpretaties vatbaar is,moet de rechter de voorkeur geven aan de grondwetsconforme interpretatie (arrest Waleffe)= fundamenteel voor Grondwettelijk recht, bevestigt vertrouwen in wetgever.< HvC, in het kader van het toetsen van wetten aan de GrondwetVerdragsconforme interpretatie: GwH leest de bepalingen uit titel II van de Grondwet samenmet analoge bepalingen in de internationale mensenrechtenverdragen.

Front 7

Bespreek de omzendbrief Peeters over de faciliteitengemeenten en depacificatiewet i.v.m. taalkennis en taalgebruik.

Back 7

Omzendbrief Peeters: gaat over taalgebruik in gemeentebesturen van het Nl taalgebied wiegebruik wil maken van de faciliteiten, moet dat telkens opnieuw aangeven (reden: uitdovendregime). beroep tot nietigverklaring bij RvS afgewezen want: voorrangsstatus van het Nederlands.Later oordeel: telkens opnieuw aangeven is onevenredige inperking van het recht opfaciliteiten om de 4jaar aanvraag vernieuwen.Pacificatiewet: wat met verkozen mandatarissen die de taal van het gebied niet kennen enniet gebruiken? Onderscheid tussen:- Taalgebruik: mandatarissen moeten taal gebied gebruiken (GwH: enkel de individuelebestuursautoriteiten, RvS: alle mandatarissen)- Taalkennis: mandatarissen moeten taal gebied kennen. Rechtstreeks verkozenen taalkennis wordt juris et de jure vermoed (onweerlegbaar). Onrechtstreeks verkozenen taalkennis wordt vermoed juris tantum (weerlegbaar)

Front 8

Bespreek de omzendbrief Peeters over de faciliteitengemeenten en depacificatiewet i.v.m. taalkennis en taalgebruik.

Back 8

Overheid moet grondrechten eerbiedigen, bijdragen tot de verwezenlijking ervan en doeneerbiedigen.Deze stelling sluit aan bij de theorie van de indirecte derdenwerking.EHRM: Staten moeten in de verhoudingen tussen privépersonen beschermen:- het recht op leven (art. 2 EVRM) – hier strafrechtelijke afdwinging.- het recht op privacy (art. 8 EVRM) – Staat moet beschermingsmiddelen ter beschikking stellen.- het recht op vrijheid van vergadering (art. 11 EVRM): staat heeft positieve verplichting,recht om te betogen beschermen, betogers beschermen tegen fysiek geweld vantegenbetogers.Ook Belgische grondwet houdt positieve verplichtingen in om R&V in private relaties tebeschermen (zie art. 22, lid 2 en 23, lid 2 Gw.).Hoven en rechtbanken: bescherming van grondrechten moet ook worden verzekerd in deverhoudingen tussen privé-personen (via invulling van open normen zoals 1382 of zelfsdirect).

Front 9

In een roddelblad staat hoe prins Laurent omgaat met zijn dotaties. Er zijn ookonterende foto's bij. Prins Laurent is daar niet blij mee en overweegt juridischete stappen te nemen. Wat is uw advies? Kan hij een burgerrechtelijke ofstrafrechtelijke vordering instellen? Betrek daar de rechtspraak van het EHRMerbij.

Back 9

Knoopt aan bij recht op privacy en persvrijheidPersvrijheid het is geen strafbaar gestelde mening dus geen drukpersmisdrijf.Burgerrechtelijke vordering is mogelijk op basis van art. 1382 BW.Recht op privacy het recht op geheimhouding van private informatieHier: afweging tussen recht op privacy en persvrijheid.Info over dotaties: dient algemeen belangOnterende foto‟s: geen algemeen belang recht op privacy weegt zwaarder door.RechtspraakEHRM: foto’s van Caroline van Monaco dragen niet bij tot het algemeen belang Duitsland veroordeeld.Dotatie Plon t. Frankrijk, boek van Dr. Gubler over Mitterand, kon slechts tijdelijkverboden worden want wel informatie in het algemeen belang.

Front 10

De Hell’s Angels willen een vergadering houden. Kan je dit als burgemeesterverbieden? Kan de wetgever een vereniging verbieden?

Back 10

Vergadering verbiedenArt. 26 Gw. + art. 11 EVRM: Belgen hebben het recht vreedzaam en ongewapend tevergaderen. MAAR samenscholing die een ordestorend karakter heeft, kan door de gemeenteverboden worden (HvC: valt binnen bevoegdheid van gemeentelijke overheden en niet instrijd met 26 Gw.).Onderscheid: besloten, private vergadering kan niet verboden worden. Openbare vergaderingen zijn onderworpen aan politiewetten, maar preventieve maatregelen zijn nietmogelijk. Vergadering in open lucht houden aan politiewetten + verbod mogelijk bijverstoring OO. Antwoord: Verbieden is niet mogelijk, tenzij het gaat om vergadering in open lucht +grondwettelijke bescherming geldt niet bij ordeverstoring.Vereniging verbiedenArt. 27 Gw. + art. 11 EVRMPreventieve maatregelen zijn verboden, repressieve maatregelen mogen wel (RvS).Strafwetgever kan het oprichten en in stand houden van een vereniging, omwille van hetoogmerk of de aard van die vereniging, strafbaar stellen (als de vereniging criminogeen is)

Front 11

Kan de vrijheid van vergadering beperkt worden in functie van de openbareorde?

Back 11

Vrijheid van vergadering: art. 26 Gw., art. 11 EVRM, art. 21 BUPOOpenbare vergadering kan gestopt worden voor openbare orde (Cisse t. Frankrijk3). + is ookonderworpen aan politiewetten.Vergadering in open lucht is onderworpen aan politiewetten + voorafgaande toelating.Vergadering of betoging kan worden verboden wanneer er reële vrees bestaat voor zeerernstige verstoring van de openbare orde. Wel redelijkheidstoetsing.

Front 12

Zijn sociale grondrechten afdwingbaar t.o.v. de overheid?

Back 12

Sociale grondrechten hebben geen rechtstreekse werking wet-, decreet- enordonnantiegever moet de bescherming van deze grondrechten waarborgen.Sociale grondrechten zijn geen resultaatsverbintenis, wel een prestatieverplichting. Geenindividueel afdwingbaar recht. Ook Verdragen zijn niet rechtstreeks toepasselijk op dit punten hebben geen rechtstreekse werking.Wél rechtsgevolgen:- Recht op onderwijs (art. 24 Gw.)- Stakingsrecht+ Standstillverplichting

Front 13

Geef alle rechtspraak van het EHRM weer over euthanasie en abortus.

Back 13

Euthanasie: Art. 2/3 EVRM houdt geen recht om te sterven of recht op hulp bij zelfdoding in(Pretty t. VK4) en strafbaarstelling is niet strijdig met art. 8 EVRM. Zou kunnen lijden tot misbruiken nationale appreciatiemarge.Glass. t. VK: Eenzijdig staken van medisch nutteloos geachte behandeling: schending art. 8Abortus: Gevoelige ethische kwestie nationale appreciatiemarge, want geenwetenschappelijke consensus (A.B. en C. t. Ierland). Gebrek aan toegang tot prenatale tests =schending (R.R. t. Polen).GwH 1991: geen discriminatie bij ongelijke behandeling van het geboren en ongeboren kind.

Front 14

Je bent een bekende Vlaming. Je komt te weten dat Story volgende week in eenartikel je privéleven uit de doeken zal doen. Kan je je dan rechtstreeks beroepenop art. 8 EVRM? Naar welke Belgische rechter kan je gaan? Welkerechtsbescherming kan er dan geboden worden?

Back 14

Sluit aan bij recht op privacy (art. 22 Gw., art. 8 EVRM) en persvrijheid (art. 25 Gw., art. 19Gw.)Recht op privacy, recht op geheimhouding van private informatie, beschermd via hetaansprakelijkheidsrecht (art. 1382 BW).Afweging tussen recht op privacy en persvrijheid hier allicht geen publiek belang, enkelsensatielust (zie Von Hannover t. Duitsland)Art. 25 Gw.: geen censuur geen preventieve maatregelen want:a) absolute vrijheid van meningsuitingb) systeem van beperkingen op maat van misbruiken is onmogelijkc) geen vertrouwen in het oordeel van de censor.Recente arresten van het HvC: pas optreden van de rechterlijke macht NA verspreiding.EHRM: Staat moet beschermingsmiddelen voor de burger ter beschikking stellen (positieveverplichting).Antwoord: rechtstreeks op art. 8 EVRM is onmogelijk, niet naar kort geding rechter.Achteraf: 1382 of strafrechtelijk (laster).

Front 15

Bespreek de problematiek rond het verbod op religieuze kledij in de openbareambt en op school.

Back 15

Openbare ambt: Rijksambtenaar moet vermijden dat zijn gedrag of voorkomen hetvertrouwen van het publiek in zijn neutraliteit in het gedrang zou brengen.Antwerpen & Gent verbod op religieuze/politieke tekens.Wat met overheidsbeambten die geen religieuze voorkeur mogen laten blijken? = belangrijkvoor vertrouwen van burgers in neutraliteit. Zo‟n verbod kan niet gelden vooroverheidsbeambten die geen functies uitoefenen waarbij de neutraliteit van de overheid inhet geding kan zijn onderscheid naargelang categorieën van personeel wat betreft hunfunctie (RvS). Op school: In openbare scholen vestimentaire neutraliteit van de leerkrachten (art. 24 §1,lid 3 Gw.) – neutraliteit en benuttigingsgelijkheid.Leerlingen? Enkel als het nodig is in de concrete omstandigheden. OmzendbriefGemeenschapsonderwijs i.v.m. verbod op levensbeschouwelijke tekens school had besluitgeïmplementeerd Sikh RvS orde op school en neutraal karakter van onderwijs kwamniet in het gedrang.

Front 16

Een Europese richtlijn verplicht de Belgische wetgever reclameboodschappenvoor medicamenten op de televisie te verbieden in strijd met de grondwet. Watzal het Grondwettelijk Hof beslissen? Betrek de drukpersvrijheid en de vrijheidvan meningsuiting in het algemeen en het verbod van preventieve maatregelenin bijzonder erbij.

Back 16

Vrijheid van meningsuiting Art. 19 Gw. van toepassing, ook commercial speech valthieronder. EHRM: het is wel minder cruciaal voor de vrije democratische samenleving.Drukpersvrijheid art. 25 Gw. van toepassing, geen censuurVerbod van preventieve maatregelen, want:a) Absolute vrijheid van meningsuitingb) Systeem op maat van misbruiken niet mogelijkc) Geen vertrouwen in oordeel censor.t.a.v. radio en televisie ook verbod van preventieve maatregelen, op grond van art. 19 Gw.Ook: zie Internationale Handelsgesellschaft (EU-recht gaat voor op eigen grondwet) + art. 27Verdrag van Wenen (niet op nationaal recht beroepen om aan internationale verplichtingente ontsnappen). + arrest MelloniGwH: art. 34 Gw. bevoegdheid overgedragen.

Front 17

Een burgemeester wil een reglement uitvaardigen dat voor feesten in eenfeesttent en het uitdelen van flyers op de weg voor dit feestje men voorafgaandetoestemming moet vragen aan de gemeente. Kan dit?

Back 17

Feesten – vrijheid van vergadering verschil in opvatting:Hof van Cassatie: voorafgaande toelating valt binnen bevoegdheid van de gemeentelijkeoverheden, niet in strijd met art. 26 Gw.Raad van State: geen onderscheid naargelang voorwerp van vergadering, voorafgaand verlofis strijdig met de grondwet.Flyers – persvrijheid verschil in opvatting:Hof van Cassatie: Gemeentereglement dat voorafgaande toelating vereist voor uitdeling van drukwerk, schendt de grondwet niet.Raad van State: preventieve maatregelen zijn verboden, zo ook voorafgaande toelating.

Front 18

Leg de neutraliteit van de Belgische staat uit t.o.v. godsdienst a.d.h.v. deconstitutionalisering van de erediensten.

Back 18

Neutraliteit van de Belgische staat: BS hangt geen religieuze of levensbeschouwelijkeovertuiging aan (geen staatskerk), < vanzelfsprekendheid, discriminatieverbod enbenuttigingsgelijkheid= constitutioneel beginsel (RvS). Neutraliteit van de gebouwen, zittingszalen, openbare scholen (zie Lautsi t. Italië) +overheidsmandatarissen moeten neutraal zijn in de uitoefening van hun functies.Constitutionalisering van de erediensten: art. 19, 20, 21 en 181 Gw., vrijheid van godsdienststaat in de grondwet artikels bespreken.

Front 19

Een politicus wordt zwart gemaakt in een tv-programma. Wat kan hij doen nade uitzending? Kan hij dit voorkomen?

Back 19

Art. 19 Gw., art. 10 EVRM: vrije meningsuiting. (NIET: art. 25 Gw.)Geen preventieve maatregelen – hij kan niet de uitzending in KG laten verbieden (arrestRTBF t. België) WANT niet bij wet voorzien.Verbod van preventieve maatregelen, want:a) Absolute vrijheid van meningsuitingb) Systeem op maat van misbruiken niet mogelijkc) Geen vertrouwen in oordeel censor.Na de uitzending: eventueel strafrechtelijk vervolgen (laster) of burgerrechtelijk.

Front 20

Parlementslid beschuldigt minister van witwassen in een persartikel. Wat kande minister t.o.v. van parlementslid doen? Kan OM de minister dagvaarden?

Back 20

ParlementslidDe immuniteit van art. 58 Gw. speelt hier niet, want het gaat om een mening/stemuitgebracht buiten de uitoefening van zijn functie.Parlementaire onschendbaarheid van art. 59 Gw. geldt wel, dit wil zeggen dat hetparlementslid strafrechtelijk onschendbaar is tijdens de duur van de zittijd.Benadeelde kan de strafvervolging niet op gang brengen. De burgerlijke vordering kan welingesteld worden. MinisterOm te dagvaarden, heeft de procureur –generaal het verlof van de Kamer nodig (art. 10 en 11wet).

Front 21

Minister beschuldigt parlementslid van witwassen in een persartikel. Wat kanhet parlementslid t.o.v. de minister doen? Kan OM het parlementsliddagvaarden?

Back 21

MinisterArt. 101 Gw. geldt niet want het gaat niet om een mening/stem in de functie van zijn ambtuitgebracht.Art. 103 Gw. en wet 25 juni 1998.Parlementslid kan de strafvervolging niet op gang brengen.Een wet moet bepalen in welke gevallen de benadeelde een burgerlijke vordering kaninstellen, maar die wet is er nog niet.ParlementslidGaat niet over immuniteit van art. 58 Gw.Wel over parlementaire onschendbaarheid van art. 59 Gw.Om te dagvaarden, heeft de procureur-generaal het verlof van de Kamer nodig.Hij stuurt het dossier naar de Kamer en vraag op opheffing, Kamer kan dit weigeren.

Front 22

Wat bedoelt men met misbruik van grondrechten?

Back 22

Misbruik van grondrechten = het uitoefenen van de in het EVRM gewaarborgdegrondrechten met het oog op de vernietiging van de grondrechten van anderen en meerbepaald met het oog op het vernietigen van de democratische rechtsstaat. beschermd door art. 17 EVRM, „strijdbare democratie‟

Front 23

België kan beperkingen zetten op meningsuitingsvrijheid als die aan debeperkingsvoorwaarden van het Grondwettelijk Hof en EVRM voldoen.Vergelijk de beperkingsvoorwaarden van de Belgische grondwet met die vanEVRM.

Back 23

Beperking: elke door een optreden van de overheid verminderde uitoefening van eengrondrecht. Beperkingsvoorwaarden met betrekking op:a) Grondslag van de beperking: Grondwet „bij wet‟ (formele wet), EVRM „bij wet‟(materiële wet)b) Doelstelling: „rechtmatig doel‟ zowel in Gw. als in EVRM (soms bijzondere clausules, bv. inart. 8-11 EVRM) met exhaustieve, limitatieve beperkingsdoelstellingen)c) Inbedding in de democratische rechtstaat: belangrijkste voorwaarde, o.m. in art. 13 EVRM d) Aard en impact van de beperking: Grondwet verbod van preventieve maatregelen,evenredigheidsbeginsel (adequaat – noodzakelijk - evenredig) EVRM is strenger danGwH wat het vereiste van noodzaak betreft.+ verbod van preventieve maatregelen is typisch Belgisch.

Front 24

Hoe worden grondrechten in het EU-recht beschermd en binden ze de nationalewetgever?

Back 24

Grondrechten in de EU:- Handvest van de grondrechten (bindend voor de nationale wetgever)- EVRM (bindend want LS is partij bij EVRM, niet via Unierecht)- Grondrechten uit constitutionele tradities van de LS

Front 25

Leg de democratische noodzakelijkheid die in art. 9, 10 en 11 EVRM vermeldwordt uit aan de hand van voorbeelden in de rechtspraak.

Back 25

= belangrijkste beperkingsvoorwaarde voor het beperken van grondrechten.In evenwicht tussen grondrechten en andere belangen waarden van de democratischesamenleving (pluralisme, verdraagzaamheid, openheid).Art. 9 EVRMRechtspraak niet altijd extrapoleren – in België gaat van het dragen van een hoofddoek nietdezelfde dreiging uit als in Turkije.Dogru t. Frankrijk5: uitingen van geloof in scholen geen ostentatieve vorm/drukkingsmiddel.Art. 10 EVRM= 1 vd grondvesten van de democratische samenleving (ook kwetsende ideeën moetenkunnen). Hoge bescherming voor politieke meningsuiting en deelname aan maatschappelijkdebat. Bv.: aanzetten tot haat/geweld is verboden (J.M. Le Pen t. Frankrijk).Art. 11 EVRMVergaderingen en verenigingen die de openbare orde verstoren.Ontbinding van Turkse Welvaartspartij = geen schending van art. 11 EVRM.

Front 26

Vergelijk de politieke verantwoordelijkheid met de strafrechtelijkeverantwoordelijkheid van de ministers

Back 26

Politiek verantwoordelijkMinisteriële verantwoordelijkheid = ministers zijn verantwoordelijk voor daden van de regering en de koning:- Eigen beleidsdaden- Daden met politieke gevolgen die de Koning stelt en die zij tegentekenen- Beleidsdaden van kabinetsmedewerkers, ambtenaren en diensten onder hun gezag.Controle hierop: informatiefase – verantwoordingsfase – sanctiefase sanctiefase: de Kamer kan het vertrouwen in een minister opzeggen – sanctionering doorwetgevende machtHeeft met FUNCTIE van de minister te maken en zijn BELEID.Strafrechtelijke verantwoordelijkheidStrafvervolging: door procureur-generaal bij bevoegde hof van beroepOnderzoek: geen instemming, parketmagistraat: procureur-generaal, OR: een door de eerstevoorzitter van het HvB aangewezen raadsheer. Dwangmaatregelen: door college dat issamengesteld uit raadsheer-OR en twee andere raadsheren in het HvB door de voorzitteraangewezen.Hechtenis: verlof vereist (behalve bij heterdaad)Verwijzing naar strafrechter: verlof nodig, kan geweigerd wordenBerechting: Hof van BeroepHeeft met PERSOON van de minister te maken en zijn DADEN – sanctionering doorrechterlijke macht

Front 27

Bespreek de fases van de bevoegdheid van de koning om het parlement teontbinden doorheen de geschiedenis tot nu.

Back 27

Unionisme: Ontbinding niet zo vaak nodig, unionistische kamers volgden unionistischregeringsbeleid (slechts eenmaal: 1833).Eenpartijregeringen: Dreiging met ontbinding = drukkingsmiddel of op zoek naar groteremeerderheid. Grote stabiliteit doordat er maar 1 partij was, feitelijk legislatuurparlement (zewilden de rit uitrijden).Parlementsgebonden coalitieregeringen: Crisis in de schoot van de regering kan soms enkelopgelost raken door parlement te ontbinden. Grote instabiliteit in deze periode.Partijgebonden coalitieregeringen: Uitweg uit politieke crisis in de schoot van de regering.Geen ontbinding meer wegens onenigheid tussen parlement en regering. Parlement was beststabiel maar institutioneel zwak (hangt af van crisis in regering).Legislatuurparlement: ontbinding in 3 gevallen (art. 46 Gw.). De Koning kan voortaan deKamer niet meer op elk ogenblik kunnen ontbinden, telkens wanneer er een kortsluiting istussen regering en kamer of in de schoot van de regering. Niet meer automatisch ontbindingvan parlement bij crisis in de regering (enkel bij instemming volstrekte meerderheid Koning kan dit niet meer automatisch doen) + ontbinding van rechtswege (art. 195 Gw.)

Front 28

Bespreek en vergelijk de strafrechtelijke verantwoordelijkheid van hetparlementslid met die van de Koning en zijn ministers.

Back 28

ParlementslidOnverantwoordelijkheid (immuniteit)Art. 58 Gw.: geen onderzoek naar mening in mandaat bij alle werkzaamheden vanparlementaire organisaties + fractievergaderingen.NIET: buiten het parlementsgebouw/geweld. Volgens het EHRM is dit oké maar alleen alshet strikt opgevat wordt.OnschendbaarheidArt. 59 Gw.Onderzoek: dit mag onder 2 voorwaarden: voorzitter HvB beveelt onderzoeksdaden enhuiszoeking/inbeslagneming moet in aanwezigheid van de voorzitter van de kamer.Voorlopige hechtenis: mits verlof van de kamerVerwijzing naar strafrechter: instemming vereist (=opheffing onschendbaarheid) – PG bijHvB zendt dossier naar Kamer met vraag tot opheffing, dit kan geweigerd worden.Burgerlijke vordering: kan welKoningBurgerrechtelijke en strafrechtelijke onschendbaarheid (art. 88 Gw.)TOCH: art. 27 Statuut Internationaal Strafgerechtshof (negatief advies RvS)+ Eventueel wel burgerlijke vordering tegen civiele lijst (art. 41 Ger.W.)MinistersImmuniteitArt. 101 Gw.: in de uitoefening van zijn ambt dezelfde immuniteit als parlmenetslid.VerantwoordelijkheidArt. 103 Gw. en Wet 25 juni 1998Strafvervolging: door procureur-generaal bij bevoegde hof van beroepOnderzoek: geen instemming, parketmagistraat: procureur-generaal, OR: een door de eerstevoorzitter van het HvB aangewezen raadsheer. Dwangmaatregelen: door college dat issamengesteld uit raadsheer-OR en twee andere raadsheren in het HvB door de voorzitteraangewezen.Hechtenis: verlof vereist (behalve bij heterdaad)Verwijzing naar strafrechter: verlof nodig, kan geweigerd wordenBerechting: Hof van BeroepBurgerlijke vordering: wijze moet bij wet bepaald worden maar die wet is er nog niet.

Front 29

"De koning is onschendbaar, de ministers zijn verantwoordelijk." Deze stellingsuggereert dat de koning uiteindelijk slechts een protocollaire/ceremoniëlefunctie bezit. Gaat u akkoord met deze stelling? Verdedig uw antwoord.

Back 29

Art. 88 Gw.: onschendbaarheid (politiek, strafrechtelijk en burgerrechtelijk) Koning kanniet ter verantwoording worden geroepen.Ministers zijn verantwoordelijk voor:- Uitoefening constitutionele machten van de koning- Daden met mogelijke politiek gevolgen- Huwelijk Koning en toestemming huwelijk van troonopvolgers- Benoeming van troonopvolger.Slechts protocollaire/ceremoniële functie?Niet akkoord:- Deuren openen in het buitenland (handelsmissies): meerwaarde- Vorming regering- Recht om invloed uit te oefenen op zijn ministers (to be informed, to warn, to encourage –Bagehot): niet overschatten- Dialoog met actoren in politieke besluitvorming: veel ontmoetingen in het hele land, vingeraan de pols op alle domeinen (economisch, sociaal, politiek)

Front 30

Is de ministeriële verantwoordelijkheid in ons systeem een fictie of eenrealiteit? Bespreek.

Back 30

Ministeriële verantwoordelijkheid = ministers zijn verantwoordelijk voor daden van deregering en de koning:- Eigen beleidsdaden- Daden met politieke gevolgen die de Koning stelt en die zij tegentekenen- Beleidsdaden van kabinetsmedewerkers, ambtenaren en diensten onder hun gezag. De Koning wordt zelf ontheven van elke verantwoordelijkheid.Fictie:- Vorming van de regering – moeilijk beweren dat de ontslagnemende premierverantwoordelijk is voor de aanstelling van de nieuwe premier.- Verantwoordelijk voor diensten onder hun gezag = te ruim De grote invloed van deEuropese Unie, de rol van zelfstandige bestuursorganen en toezichthoudende organen +privatisering, uitbesteding en decentralisatie.- Minister biedt ontslag aan als er iets misloopt (bij aanslagen in Brussel, Geens en Jambon),Koning hoeft het niet te aanvaarden– verantwoordelijkheid?

Front 31

Bespreek de problematiek van de lopende zaken.

Back 31

Ontslagnemende regering blijft aan om lopende zaken te behandelen totdat er een nieuweregering is benoemd.Lopende zaken = gewoonterechtelijke constructie die steunt op de politiekeverantwoordelijkheid van de minister (bevoegdheden moeten worden beperkt) en hetcontinuïteitsbeginsel. beperking tot lopende zaken:- Beslissingen over zaken van dagelijks beheer- Beslissingen tot afwikkeling van eerder ingezette en beleidsmatig beslechte zaken- Beslissingen over dringende zakenOntslagnemende regering oordeelt hierover, onder controle van de Kamer. Koning kanbesluit weigeren. RvS en hoven en rechten sanctioneren bevoegdheidsoverschrijding aposteriori.Positie van een regering die geen ontslag heeft genomen terwijl de kamers ontbonden zijn =positie ontslagnemende regering lopende zaken (voorzichtigheid wegens geenparlementaire controle meer).

Front 32

Leg uit waarom het parlement vanuit constitutioneel oogpunt de belangrijkstewetgevende macht is en waarom de regering vanuit politiek oogpunt hetzwaarste doorweegt op normatief vlak.

Back 32

Constitutioneel belangrijkste wetgevende macht = parlement aan de wetgever voorbehouden bevoegdheden + volheid van wetgevendebevoegdheid/residuaire bevoegdheid (fundamenteel vertrouwen van nationaal congres inwetgevende macht). Wetgevende macht behoeft geen machtiging om normatief op te treden. Volgens de grondwet ligt de juridische primauteit van de normatieve functie bij dewetgevende macht. (dit beginsel staat niet in de grondwet maar werd al in 1832 toegepast).Regering weegt het zwaarst doorDe feitelijke primauteit ligt bij de regering overwicht van het regeringsinitiatief watwetgeving betreft. 90% wetten < wetsontwerpIllustratief: programma-/herstelwetten6+ uitvoeringsbevoegdheid Koning wint aan belang (art. 108)+ toegewezen bevoegdheid van de Koning uitgebreid (art. 105)Deze evolutie is te wijten aan:- Ontwikkeling parlementair systeem (regering en parlement werken samen)- Uitbreiding staatsopdracht (verzorgingsstaat meer beheerstechnische wetgeving)

Front 33

De koning vaardigt een KB uit inzake het innen van belastingen. Deze KB gaatniet bij de ministerraad. Ze wordt wel ondertekend door een staatssecretaris. Zegaat niet bij de RvS voor advies. Kun je dit aanvechten?

Back 33

OndertekeningArt. 104 Gw. Staatssecretarissen – medeondertekening bepaald door Koning Art. 2 KB24/3/1972 vereist medeondertekening minister.+ schending 106 Gw.Hierop toezicht door:- Hoven en rechtbanken- Raad van State afdeling Bestuursrechtspraak – machtsoverschrijdingAdvies RvSOntwerpen moeten aan RvS worden voorgelegd voor advies (art. 3 §1 W.RvS)Hierop toezicht door:- Hoven en rechtbanken (art. 159 Gw.) – subjectief toezicht- Raad van State afdeling Bestuursrechtspraak – objectief toezichtWANT: adviesverplichting is een substantieel vormvereiste.

Front 34

De ontslagnemende regering wilt nog een begroting doen om de EU-normen tebereiken. Dat doet ze door een KB uit te vaardigen over de besparingen, magdit?

Back 34

Lopende zaken:- Beslissingen over zaken van dagelijks beheer- Beslissingen tot afwikkeling van eerder ingezette en beleidsmatig beslechte zaken- Beslissingen over dringende zakenBesparingen om EU-normen te bereiken Dringende zaakDUS KB over besparingen mag.Kamer kan daarover oordelen (controlerecht door vragen en eventueel onderzoek).Koning kan weigeren het besluit te tekenen.RvS en hoven en rechtbanken (exceptie van onwettigheid) kunnen sanctioneren wegensoverschrijding van bevoegdheid.

Front 35

Kan er een regering gevormd worden die niet van het vertrouwen van demeerderheid van het parlement geniet? Kan dat voor alle taalgroepen? Welkebescherming is er die de taalminderheden in die regering beschermt?

Back 35

In Belgisch parlement: NL in de meerderheid, gevolg van demografie.Het is niet vereist dat de ministers over een meerderheid in elke taalgroep beschikken. Wélmeerderheid van het parlement.Bescherming minderheden door indeling in taalgroepen (art. 43 Gw.). Dit is belangrijk voor:- Alarmbelprocedure (art. 54 Gw.): vooral preventieve werking, tot op heden slechtstweemaal toegepast.- Bijzondere meerderheid (art. 4 Gw.)- Advies RvS (Art. 2 §3 Gw.)

Front 36

Licht de basisfilosofie tot van de hervorming van de Senaat door destaatshervorming van 2014 a.d.h.v. de samenstelling en bevoegdheden.

Back 36

BasisfilosofieKamer van de deelstaten Inspraak deelstaatparlementen in de organisatie en de werkingvan de federale staat + ontmoetingsplaats voor gemeenschaps- en gewestparlementen.SamenstellingArt. 67 Gw.: 50 deelstaatsenatoren + 10 gecoöpteerde senatoren komen uit parlementen van de deelstaten, op grond van verkiezingen van GemeenschapsenGewestparlementenBevoegdhedenArt. 77 Gw.: verplicht bicamerale aangelegenhedenArt. 78 Gw.: optioneel bicamerale aangelegenheden – geen initiatiefrecht (art. 75 Gw., welevocatierecht)

Front 37

Op welke wijze kan je politieke partijen aanpakken die indruisen tegen hetprincipe van democratie?

Back 37

Niet weren uit het kiessysteem (loyaliteit aan het democratisch bestel wordt verondersteldaanwezig te zijn). WANT Art. 27 Gw.: verbod op preventieve maatregelen.MAAR misbruik van vrijheid van vereniging kan strafbaar worden gesteld:1) Wet 29 juli 1934 die private milities verbiedt – tegen partijen met militaire allures2) Verbod om terroristische verenigingen op te richten (art. 322 Sw.)3) Wet 30 juni 1981 tot bestraffing van bepaalde door racisme of xenofobie ingegeven daden.Recenter: partijen uitsluiten van een aantal voordelen ongelijke behandeling inzakevorderingsrechten:1) Art. 3 §1 Cultuurpactwet: culturele rechten ontzeggen/2) Art. 15ter van wet betreffende verkiezingsuitgaven dotatie intrekken wanneer partijvijandig staat tegenover EVRM en toegevoegde protocollen. Dit artikel moet strikt geïnterpreteerd worden. „vijandig‟ = aanzetten tot schending. Algemene Vergadering van deRaad van State kan hiertoe besluiten (is een uiting van de strijdbare democratie).

Front 38

Zijn monarchie en democratie verzoenbaar?

Back 38

Monarchie: de macht berust bij één persoon.Democratie: macht ligt bij de Natie (art. 33 Gw.) Lijkt contradictio in terminisIn onze representatieve parlementaire democratie + erfelijke constitutionele monarchie wel verzoenbaarWeinig macht voor koning, eerder protocollaire functie.Om verenigbaar te zijn met representatief en parlementair systeem, zal de Koning:- slechts ministers benoemen die het vertrouwen hebben van een meerderheid in hetparlement- zich steeds neerleggen bij de wil van ministers.

Front 39

Kunnen aangelegenheden die de grondwet aan een regeling bij wetvoorbehoudt, bij KB of decreet worden geregeld?

Back 39

KBVoorbehouden aangelegenheden legaliteitsbeginsel (controle hierop door RvS en GwH).Geen schending legaliteitsbeginsel als de wetgever de essentie zelf regelt. Soms zelfs geenschending als de essentiële aspecten ook worden overgedragen, wanneer de koning daartoeniet in staat is.Decreet- GwH: grondwetgever van 1831 om te vermijden dat het bij KB gebeurde.- Art. 19 BWHI trekt scheidingslijn op 1 oktober 1980Besluit: „wet‟ in art. na 1 oktober 1980 heeft communautaire bevoegdheidsverdelendebetekenis, daarvoor: mag ook bij decreet/ordonnantie.

Front 40

Is het Brussels Hoofdstedelijke Gewest een volwaardig gewest zoals alle andere?

Back 40

Ja:Dezelfde bevoegdheden als het Vlaams en het Waals Gewest (art. 4 BWBI)Constitutieve autonomie (art. 118 en 123 Gw.)Nee:Elke rechter mag ordonnanties toetsen aan de hele grondwet. Financieel niet zelfstandigConstitutieve autonomie pas in 2013

Front 41

Leg de gemeenschapsbevoegdheden in Brussel uit.

Back 41

Complexe regeling – krachtlijnen:a. Brussel is tweetalig gebied, geen afzonderlijke gemeenschap.b. Gemeenschappen zijn er bevoegd (Vlaamse en Franse) op institutionele basis voorinstellingen die zich door activiteiten (cultuur, onderwijs)/organisatie (persoonsgebondenaangelegenheden) uitsluitend richten tot één gemeenschap.VL. Gem.: instellingen die zich op vlak van cultuur/onderwijs/persoonsgebondenaangelegenheden richten tot Vlaamse gemeenschap.Fr. Gem.: instellingen die zich op vlak van cultuur/onderwijs/persoonsgebondenaangelegenheden richten tot Franse gemeenschap. gemeenschappen bevoegd voor unicommunautaire instellingenTENZIJ: wanneer bijzondere meerderheidswet er anders over beschikt 6destaatshervorming: gezinsbijlagen (art. 63, tweede lid BWBI)c. Gemeenschappen in Brussel beschikken over gemeenschapscommissies om dezebevoegdheden uit te oefenen = ondergeschikte besturen onder toezicht van hunrespectievelijke gemeenschappen (art. 83 BWBI).Bevoegdheden van inrichtende machten en verordenings- en beschikkingsbevoegdheden (art.64-66 BWBI).Art. 60 BWBI: organen van de gemeenschapscommissiesArt. 76 lid 1 BWBI: Brussels lid – raadgevende stemd. Art. 138 Gw.: Franse gemeenschap heeft bevoegdheden overgeheveld naar Fr. Gem. Com.In Brussel persoonsgebonden aangelegenheden.Fr. gem. com. (COCOF): oefent persoonsgebonden aangelegenheden uit inunicommunautaire Franstalige instellingen.e. Federale staat heeft residuaire bevoegdheden op gebied van taalgebruik, onderwijs encultuur (bicommunautaire instellingen).f. Residuaire bevoegdheid betreffende persoonsgebonden aangelegenheden GGC (art. 63,64 BWBI). Het gaat om:- bicommunautaire instellingen- beleidsmaatregelen die rechtstreeks aan personen rechten of verplichtingen toekennen

Vl. en Fr. gem. zijn niet bevoegd voor Vl. en Fr. Brusselaars – ALLEEN de GGC kan rechtenen verplichtingen toekennen. De gemeenschappen kunnen dat slechts onrechtstreeks, viahun unicommunautaire instellingen.Zorgverzekering: GwH heeft facultatieve aansluiting aanvaard.Persoonsgebonden aangelegenheden – twee benaderingen:- Individuele rechtenbenadering: enkel GGC is bevoegd- Instellingenbenadering: Gemeenschappen en GGC.Voor gezinsbijslagen is de instellingenbenadering uitdrukkelijk uitgesloten Alleen GGCbevoegd.Organen van GGC: Verenigde Vergadering + Verenigd College (art. 75-77 BWBI)GGC heeft ordonnantiegevende macht, gezamenlijk door Vergadering en College.Meerderheidsregel: art. 72, vierde lid BWBI (Lombardakkoorden – tweede stemming)GGC heeft bevoegdheid als inrichtende macht t.a.v. bicommunautaire instelling bij wege vanbesluiten en verordeningen.

Front 42

Je wilt een museum oprichten in Brussel. Bij welke overheden kan je voorsubsidies aankloppen? Wat zijn hun bevoegdheden?

Back 42

Het gaat om cultuur (art. 127 Gw. gemeenschapsbevoegdheid)Vlaamse relevantie? Vlaamse GemeenschapscommissieWaalse relevantie? Franse Gemeenschapscommissie unicommunautaire instellingen (art. 64 BWBI)Voor beide relevantie Federale staatVan gewestelijk belang Brussels Hoofdstedelijk Gewest (art. 135bis Gw. en art. 4bis BWBI)

Front 43

Je wilt een sportclub oprichten in Brussel. Bij welke overheden kan je voorsubsidies aankloppen? Wat zijn hun bevoegdheden?

Back 43

Sport = cultuur.Het gaat om cultuur (art. 127 Gw. gemeenschapsbevoegdheid)Activiteiten voor Vlaamse gemeenschap Vlaamse GemeenschapscommissieActiviteiten voor Waalse gemeenschap Franse Gemeenschapscommissie unicommunautaire instellingen (art. 64 BWBI)Voor beide relevantie Federale staatVan gewestelijk belang Brussels Hoofdstedelijk Gewest (art. 135bis Gw. en art. 4bis BWBI)

Front 44

Je wilt een bejaardentehuis oprichten in Brussel. Bij welke overheden kan jevoor subsidies aankloppen? Wat zijn hun bevoegdheden?

Back 44

Bejaardentehuis persoonsgebonden aangelegenheden (art. 128 Gw. en art. 5 BWHI gemeenschapsbevoegdheid)Organisatie gericht op Vlaamse gemeenschap Vlaamse GemeenschapscommissieOrganisatie gericht op Waalse gemeenschap Franse GemeenschapscommissieGericht op beide GGC (bicommunautaire instelling)

Front 45

In de zesde staatshervorming is de gezinsbijslag gedefederaliseerd. Wie isbevoegd om decreten/ordonnanties uit te vaardigen in de toekomst?

Back 45

Gezinsbijslagen – persoonsgebonden aangelegenheden, gemeenschapsbevoegdheid (art. 5 §1,IV BWHI). gemeenschappen zijn bevoegd.In Vlaanderen: Vlaamse gemeenschapIn Wallonië: de Franstalige gemeenschapIn Brussel: de GGC exclusief (art. 63, 2de lid) GEEN instellingenbenadering waardoor ookde Vl. gem. com. en de COCOF bevoegd zouden zijn voor unicommunautaire instellingen.

Front 46

Bespreek de exclusiviteit van de materiële en territoriale bevoegdheden en deuitzondering(en) erop.

Back 46

Exclusiviteit:- Overheid is bevoegd geen enkele andere overheid is bevoegd- Eenzelfde aangelegenheid/aspect valt niet binnen de bevoegdheidssfeer van twee overheden- Twee wetgevers regelen aangelegenheid één is bevoegdheid te buiten gegaan.RvS en GwH: bevoegdheidsverdeling is gesloten systeem.Exclusiviteit geldt zowel op materieel als op territoriaal vlak probleem vanbevoegdheidsrechtelijke kwalificatie.Materiële exclusiviteitGwH en RvS: bevestigen materiële exclusiviteitMAAR soms dubbel aspect parallelle bevoegdheid (bv. zorgverzekering)Territoriale exclusiviteitGwH: iedere verhouding wordt slechts door 1 wetgever geregeld. Meerdereaanknopingspunten doorslaggevende criterium bepalen.Dus: ene Gemeenschap kan geen maatregelen nemen ten voordele van taalminderheden inandere Gemeenschap (Carrefour-arresten)Uitzonderingen:1) Niet uitgesloten dat cultuurbevorderende initiatieven gevolgen hebben buiten het gebied(Carrefour-arresten) – zolang het maar niet specifiek gericht is op de minderheid over de taalgrens2) Gemeenschap mag werking van decreet uitbreiden tot personen in ander taalgebied als hetnodig is om aan Europese verplichtingen inzake vrij verkeer te voldoen (GwH).

Front 47

Indien men in een volgende staatshervorming de bevoegdheden inzake deziekteverzekering zou willen wijzigen, zodat men homogene bevoegdhedenbekomt: aan wie zullen deze bevoegdheden dan toekomen en wie is er bevoegdin Brussel?

Back 47

Ziekteverzekering is een persoongsgebonden aangelegenheid die nu nog federaal wordtgeregeld (art. 5 BWHI).Als het wordt overgeheveld gemeenschappen.In Brussel:Gericht tot Vlamingen Vl. Gem. Com.Gericht tot Walen Fr. Gem. Com. (COCOF)Gericht tot beide GGC

Front 48

Indien men in een volgende staatshervorming de bevoegdheden inzake dewerkloosheidsuitkering zou willen wijzigen, zodat men homogenebevoegdheden bekomt: aan wie zullen deze bevoegdheden dan toekomen en wieis er bevoegd in Brussel?

Back 48

Werkloosheidsuitkering is nu nog federaal (art. 6 BWHI).Hoort bij persoonsgebonden aangelegenheden dus gemeenschappen.In Brussel:Gericht tot Vlamingen Vl. Gem. Com.Gericht tot Walen Fr. Gem. Com. (COCOF)Gericht tot beide GGC

Front 49

Het coöperatief federalisme is versterkt in de 6de staatshervorming in driemanieren. Leg uit.

Back 49

1) GwH kreeg met 6de staatshervorming de bevoegdheid om wetten, decreten en ordonnantieste toetsen aan art. 143 §1 Gw. over de federale loyauteit (art. 1, 3° BWGH).2) De oprichting van de “hoofdstedelijke gemeenschap” (art. 92bis §7 BWHI) facultatief overleg tussen de verschillende betrokken overheidsniveaus overgewestoverschrijdende aangelegenheden (op 1 punt verplicht – afritten op snelweg)3) Gemeenschappen en gewesten kunnen gezamenlijke decreten/ordonnanties en besluitenter uitvoering ervan aannemen die onder meer betrekking hebben op de gezamenlijke oprichting en het gezamenlijk beheer van gemeenschappelijke diensten en instellingen, ophet gezamenlijk uitoefenen van bevoegdheden of op de gezamenlijke ontwikkeling vaninitiatieven (art. 92bis/1 §1 BWHI).

Front 50

Kan een Gewest eigen regels uitvaardigen m.b.t. het milieurecht, strafsancties,huiszoeking en burgerlijke aansprakelijkheid?

Back 50

MilieurechtJa Art. 6, II BWHIStrafsanctiesJa Art. 11 BWHI, maar nieuwe straf eensluidend advies ministerraad nodigHuiszoekingArt. 11, lid 3, 3° BWHIBurgerlijke aansprakelijkheidJa, volgens de leer van de inherent-impliciete bevoegdheden

Front 51

Bespreek het leerstuk van de residuaire bevoegdheden, de implicietebevoegdheden en de voorbehouden aangelegenheden.

Back 51

Residuaire bevoegdhedenEssentiële voorwaarde voor goede verdeling: exhaustiviteit overschot (residuairebevoegdheden) naar één niveau = onbepaalde bevoegdhedenBelgië: deelstaten hebben toegewezen bevoegdheden, Staat heeft residuaire bevoegdheden(centrifugaal karakter)Impliciete bevoegdhedenInherent-impliciete bevoegdheden: volledige bevoegdheid, ruime interpretatieAanvullend-impliciete bevoegdheden: op basis van art. 10 BWHI – GwH stelt 3 voorwaarden:1) Zeer nauwe band tussen hoofdaangelegenheid en bijkomende aangelegenheid (optredennoodzakelijk)2) Bijkomende aangelegenheid leent zich tot gedifferentieerde regeling3) Weerslag van de regeling op de bijkomende aangelegenheid is marginaalVoorbehouden aangelegenhedenFederale staat heeft niet alleen residuaire bevoegdheden, sommige zijn uitdrukkelijkvermeld:- Als uitzonderingen op toegewezen bevoegdheden- Als „aan de wet voorbehouden aanlegenheden‟“bij, door, krachtens een wet”?- GwH: grondwetgever van 1831 om te vermijden dat het bij KB gebeurde. Nu: ook deelstaten.- Art. 19 BWHI trekt scheidingslijn op 1 oktober 1980Besluit: „wet‟ in art. na 1 oktober 1980 heeft communautaire bevoegdheidsverdelendebetekenis, daarvoor: mag ook bij decreet/ordonnantie.

Front 52

Leg de problematiek van de exclusieve/parallelle bevoegdheden uit a.d.h.v. decasus van de zorgverzekeringen.

Back 52

Exclusiviteit:- Overheid is bevoegd  geen enkele andere overheid is bevoegd- Eenzelfde aangelegenheid/aspect valt niet binnen de bevoegdheidssfeer van twee overheden- Twee wetgevers regelen aangelegenheid  één is bevoegdheid te buiten gegaan.RvS en GwH: bevoegdheidsverdeling is gesloten systeem.Exclusiviteit geldt zowel op materieel als op territoriaalMateriële exclusiviteit  GwH en RvS: bevestigen hetMAAR soms dubbel aspect: parallelle bevoegdheid (bv. zorgverzekering)Parallelle bevoegdhedenVerschillende overheden zijn naast elkaar bevoegd voor een bepaalde aangelegenheid, iederop grond van zijn bevoegdheid, zonder dat er een hiërarchie bestaat.= mogelijk wanneer de bevoegdheidsuitoefening naast elkaar kan bestaan zonder conflict(kan niet voor normen, wel voor beleid).

Front 53

Bespreek de krachtlijnen van het coöperatief federalisme.

Back 53

= vrijwillige of verplichte samenwerkingVerdeling bevoegdheden problemen qua coherentie en efficiëntie.Samenwerkinsmodaliteiten:1) Federale loyauteit (art. 143 §1 Gw.) – GwH toetst hieraan (art. 1, 3° BWGH),redelijkheidsbeginsel en evenredigheidsbeginsel (GwH toetst hier ook aan, hoort bijbevoegdheidsverdeling)2) Voorafgaand overleg, inwinnen van inlichtingen, advies, betrokkenheid, instemming,akkoord.Schending hiervan overlegcomité (art. 33 GWHI)= bevoegdheidsverdelende regels GwH (art. 30bis BWGH) en RvS (art. 14bis W.RvS)kunnen vernietigen3) Samenwerkingsovereenkomsten (diensten, instellingen/uitoefenenbevoegdheden/initiatieven)Art. 92bis §1 BWHI, §2-4 verplicht, conflict §5. 4) Gezamenlijke decreten/ordonnanties (art. 92bis/1 BWHI)5) Overlegcomité (art. 31 GWHI) – belangrijke rol bij:- Oprichting interministeriële conferenties (art. 31bis GWHI)- Voorkoming bevoegdheidsconflicten- Voorkoming en regeling van belangenconflicten, samen met Senaat (art. 32-33bis GWHI)

Front 54

Op welke manier wordt de Vlaamse minderheid beschermd in de Brusselseinstellingen?

Back 54

1) Constitutieve autonomie: uitoefenen met tweederden meerderheid +meerderheid in elke taalgroep (art. 4 BWBI)+ regels over waarborgen taalminderheden blijven onder bevoegdheid vanbijzondere federale wetgever vallen.2) Parlement: indeling in taalgroepen:1. Alarmbel (art. 31 BWBI)2. Art. 27 en 28 BWBI3) Regering: art. 34 BWBI waarborg qua samenstelling, art. 37 overtaakverdeling, art. 41 over gewestelijke staatssecretarissen

Front 55

Kan een aangelegenheid die volgens de grondwet "bij wet" moet geregeldworden ook door een KB of een decreet geregeld worden?

Back 55

Zijn de „door een wet‟ voorgeschreven aangelegenheden voorbehouden aan de federale staat?“bij, door, krachtens een wet”?- GwH: grondwetgever van 1831 om te vermijden dat het bij KB gebeurde. Nu: ookdeelstaten.- Art. 19 BWHI trekt scheidingslijn op 1 oktober 1980Besluit: „wet‟ in art. na 1 oktober 1980 heeft communautaire bevoegdheidsverdelendebetekenis, daarvoor: mag ook bij decreet/ordonnantie.Voorbeelden:1. Strafrecht en strafvordering: nieuwe straf invoeren, advies ministerraad (art. 11 BWHI)2. Onteigening: art. 79 BWHI „bij wet‟3. Ondergeschikte besturen: art. 6 §1 VIII BWHI is uitvoering van art. 162 Gw.4. Oprichting administratieve rechtscolleges is federaal (art. 161 Gw.)

Front 56

De 6de staatshervorming zorgde voor de hoofdstedelijke gemeenschap Brussel,de culturele bevoegdheden voor Brussel en een wijziging voor de algemenevergadering van de Raad van State. Situeer deze bevoegdheden. Waarom zijn zebijzonder?

Back 56

Hoofdstedelijke gemeenschap BrusselBrussel heeft sociaal-economische banden met een ruimer gebied van gemeenten inVlaanderen en WalloniëArt. 92bis §7 BWHI facultatief overleg over gewestoverschrijdende aangelegenheden.Bijzonder omdat het het coöperatief federalisme versterkt.Culturele bevoegdheden voor BrusselArt. 135bis Gw.: gewest krijgt culturele bevoegdheden.Biculturele aangelegenheden van gewestelijk belang (Zinneke parade)Bijzonder omdat cultuur normaal gemeenschapsbevoegdheid isAlgemene vergadering RvSArt. 93 RvS-wet: Zaken die bij de Raad van State ingeleid worden door personen uit derandgemeenten en waarvan het voorwerp gelokaliseerd is in de randgemeenten, wordensinds een wetswijziging van 19 juli 2012 behandeld voor de algemene vergadering van deafdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State.

Front 57

Er wordt een wet gestemd waardoor de koning besluiten mag uitvaardigen overde aanvraag van sociale zekerheid. Hierover wordt geen advies gevraagd aan deRaad van State en de wet wordt gestemd wanneer de regering al ontslag heeftgenomen. Kun je deze wet aanvechten en zo ja, waar? Motiveer uw antwoord.

Back 57

OntslagnemendRvS en hoven en rechten sanctioneren bevoegdheidsoverschrijding a posteriori.Advies RvSOntwerpen moeten aan RvS worden voorgelegd voor advies (art. 3 §1 W.RvS)Hierop toezicht door:- Hoven en rechtbanken (art. 159 Gw.) – subjectief toezicht- Raad van State afdeling Bestuursrechtspraak – objectief toezichtWANT: adviesverplichting is een substantieel vormvereiste.

Front 58

Vergelijk het Vlaams parlementair systeem met het federaal parlementairsysteem.

Back 58

Federaal150 leden (art. 63 Gw.)Moet samenvallen met Europese verkiezingen Vlaams12 leden (art. 4 bijz. decr.)Dezelfde parlementaire onschendbaarheid (art. 120 Gw., art. 42 BWHI)Verschillen:- Onverenigbaarheidsregels (Vl.: tegelijk lid parlement en regering kan)Art. 51 Gw., art. 37 BWHI- Geen indeling in taalgroepen in Vlaams parlement- In Vl. parl.: ideologische alarmbel (zie wet), in Kamer: alarmbel taalminderheden (art. 54Gw.)- Aanstelling ministers: Kamer bij KB, door Koning, Vl. parlement gekozen doorparlement (art. 122 Gw., art. 59 BWHI)- Vlaams parlement kan in principe niet ontbonden worden, Kamer wel (art. 46 Gw.)

Front 59

Om de begroting in evenwicht te brengen wil de wetgever dewerkloosheidsuitkeringen drastisch verlagen door de Koning de bevoegdheid tegeven dit te verwezenlijken. De wetgever dient het wetsontwerp in bij U als Raadvan State om advies te geven. Wat zegt u in uw advies?

Back 59

Duidelijke machtiging: nauwkeurig, essentiële elementen reeds beslist.

Front 60

Hoe kan men de coherentie van het buitenlands beleid waarborgen, nu nietenkel de Staat maar ook de gemeenschappen en gewesten die bevoegdhedenkunnen uitoefenen?

Back 60

Koning heeft leiding buitenlandse betrekkingen (art. 167 Gw.) coherentie! (Bundesstaat)Koning bevoegd:1) Staten erkennen2) Diplomatieke en consulaire vertegenwoordiging België aanduiden en die van vreemdestaten ontvangen3) Betrekkingen met staten en stabiele en rechtvaardige verhoudingen bevorderen4) Waken over internationale verplichtingen van België5) In rechte optreden6) Voortouw in gemengde aangelegenheden: gemengde verdragen sluiten + toetreden totinternationale organisaties die niet exclusief federale aangelegenheden behandelen.Er bestaat bovendien een interministeriële conferentie voor het buitenlands beleid (art. 31bisGWHI).Het sluiten van verdragenArt. 81 BWHI: procedure Art. 14ter W.RvS: RvS moet over beroepen tot nietigverklaring van KB bedoeld in art. 81 §4 of5 BWHI uitspraak doen binnen de 6 maanden.Uitvoeren van verdragenNaleving: federale macht kan in de plaats treden (art. 169 Gw.)Procedure art. 16 §3 BWHI en §4 (indeplaatstreding)Wetgeving over substitutierecht verplicht bicameraal.Wetgeving overeenkomstig art. 169 Gw. optioneel bicameraalDeelname aan internationale en supranationale instellingenFederale staat treedt op als lidstaat. Art. 92bis §4bis BWHI verplicht federale Staat endeelstaten tot samenwerkingsakkoorden (werd al gesloten in kader Europese Raad)Specifieke bepalingen voor Europese instellingen:- Art. 81 §6 BWHI- Art. 92quater BWHI

Front 61

Bespreek voor de faciliteitengemeenten de bevoegdheidsrechtelijke aspecten,het taalgebruik en de regeling inzake verkiezingen.

Back 61

Faciliteitengemeenten: art. 7 en 8 Bestuurstaalwet.Bevoegdheidsrechtelijke aspectenNormaal: taal, cultuur, onderwijs, persoonsgebonden aangelegenheden gemeenschappen.MAAR in faciliteitengemeenten: federale wetgever bevoegd voor taalgebruik (art. 129 Gw.)TaalgebruikFederale wetgever is bevoegd voor taalgebruik hier (art. 129 Gw.)De bestuurden in faciliteitengemeenten moeten in de taal van hun keuze behandeld wordendoor het bestuur. Maar taal van het taalgebied heeft voorrangsstatus (zie omzendbriefPeeters).Ze kunnen klacht indienen bij de Vaste Commissie voor taaltoezicht (art. 61 §7 TaalwetBestuurszaken)+ Vermoeden van taalkennis bij rechtstreeks (onweerlegbaar) en onrechtstreeks(weerlegbaar) verkozenen.Regeling inzake verkiezingenVerkiezingen voor de Kamer worden gehouden in de provinciale kieskringen en in dekieskring Brussel-Hoofdstad. Inwoners van faciliteitengemeenten hebben de keuze: stemmenin Brussel-Hoofdstad of in Vlaams-Brabant (ingevoerd in 2012 met splitsing BHV)

Front 62

De Vlaamse Regering vaardigt een besluit uit. Er is geen overleg gepleegd in deregering, men heeft geen advies aan de RvS gevraagd en het is strijdig met defederale loyauteit. Kan je als belanghebbende burger dit besluit aanvechten?

Back 62

Geen overleg in de regeringWanneer het overleg in de wet is voorgeschreven substantiële of op straffe van nietigheidvoorgeschreven vormvereisten.Niet voorgeschreven slechts een gewoonte.Advies RvSOntwerpen moeten aan RvS worden voorgelegd voor advies (art. 3 §1 W.RvS)Hierop toezicht door:- Hoven en rechtbanken (art. 159 Gw.) – subjectief toezicht- Raad van State afdeling Bestuursrechtspraak – objectief toezichtWANT: adviesverplichting is een substantieel vormvereiste.Strijdig met federale loyauteitGwH kreeg met 6de staatshervorming de bevoegdheid om wetten, decreten en ordonnantieste toetsen aan art. 143 §1 Gw. over de federale loyauteit (art. 1, 3° BWGH).