Shock

Front 1

Definitie shock

Back 1

• syndroom
• verstoring v evenwicht tss bloedvolume & bloedvatencapaciteit

Front 2

Weefselischemie

Back 2

• Dalen RR
• O-tekort organen
• Organen gaan niet/slecht functioneren

Front 3

Perifere VC

Back 3

• = Gevolg weefselischemie
• Perifere vaten afsluiten om bloedtoevoer naar vitale organen te garanderen
• = Verdedigingsmechanisme v/h lichaam
  

Front 4

Waarom hoge pols, palor & klamme huid bij weefselischemie?

Back 4

• = Verdedigingsmechanisme v/h lichaam
• tgv perifere VC

Front 5

metabole acidose

Back 5

• Verzuring bloed => stijgen PH
• tgv hogere concentratie aan afvalstoffen in bloed
• Compensatie via nieren & AH

Front 6

Algemene conditie pt ifv shock

Back 6

• Ouderen hebben minder flexibele vaten & minder goede algemene conditie
• Lichaam biedt minder weerstand tegen shock
• Shock w sneller irreversibel
• Dood

Front 7

4 soorten shock

Back 7

1. Hypovolemische shock
2. Cardiogene shock
3. Distributieve shock
4. Obstructieve shock

Front 8

Hypovolemische shock

Back 8

• Bloedvolume zakt tov bloedvatencapaciteit
• Tgv bloeding/vochtverlies
• RR daalt
• Minder veneuze retour
• Daling cardiac output
  

Front 9

Oorzaken

Hypovolemische shock

Back 9

1. Bloedverlies
   - Exo: Bloedbraken, art. bloeding, slokdarmvarices
   - Intra: Hemothorax, OD anticoagulantia, trauma (vb: miltruptuur)
   
   
2. Vochtverlies
   - Exo: Braken, diaree, brandwonden, diabetes (tgv polyurie)
   - Intra: Plasmaverlies tgv ascites, peritonitis

Front 10

Distributieve shock

Back 10

• Bloedvolume is slecht verdeeld over hele bloedsomloop
• Tgv ziekte
• Tgv plotse VD oiv bep stoffen (vb: allergenen)
  

Front 11

Septische shock

Back 11

• Complicatie bij ernstig zieke pt
• Mortaliteit: 50%
• Tgv infectie
  => E-coli, Klebsiella, Pseudomonas, Stafylokokken
• Cellen stoppen met gasuitwisseling (O & CO2)
• Toxines => VD => microtrombi

Front 12

Belangrijkste oorzaak v sepsis in ZH

Back 12

Infectie via centraal veneuze katheter

Front 13

Anafylactische shock

Back 13

• Allergische reactie
• Snelle reactie
• Na contact v allergeen met anti-lichaam
• Histamine komt vrij in bloed
• Perifere VD => RR daalt
• Huid: rood & warm

Front 14

Oorzaken

Anafylactische shock

Back 14

• Lichaamsvreemde eiwitten (vaccin)
• Allergie medicatie / contraststof
  => penicilline, jodium
• Voedselintoxicatie
• Insectenbeet
• Incompatibele bloedtransfusie

Front 15

Symptomen

Anafylactische shock

Back 15

• Prikkelend gevoel & metaalsmaak in mond
• Zwelling neusslijmvlies => neusloop
• Rode ogen
• Huiduitslag & jeuk
• AH-problemen => piepende AH
  
• Soms: zwelling epiglottis => verstikking

Front 16

Neurogene shock

Back 16

• Reactie op hevige pijn
• Stoornis controle v spieren => VD
• RR daalt

Front 17

Spinale Shock

Back 17

• Trauma of beschadiging v
  ruggenmerg / sympatisch stelsel
• Perifere VD
• RR daalt

Front 18

Farmacologische shock

Back 18

• Intoxicatie v bep medicatie
• Perifere VD
• Verkeerde verdeling v bloed in bloedvaten
• RR daalt

Front 19

Cardiogene shock

Back 19

• Bij beschadigd hart
  => vb: na myocardinfarct
• hart kan bloed niet meer rondpompen
• Bloedvolume = normaal
• Bloed hoopt op voor hart of in longen
• O-tekort vitale organen

Front 20

Myocardinfarct

Back 20

= infarct thv myocard
=> afsterven v stukje weefsel v/d hartspier

Front 21

Oorzaken
Cardiogene shock

Back 21

• Acuur myocardinfarct
• Geleidingsstoornissen binnen het hart
• Hartritmestoornissen

Front 22

Obstructieve shock

Back 22

• Tgv occlusie
  => trombose / embool
• Deel v bloedsomloop w afgesloten
• Ongelijke verdeling v bloedvolume
• Bloed hoopt op op bep plaatsen
  => O-tekort op andere plaatsen

Front 23

Oorzaken

Obstructieve shock

Back 23

1. Obstructie v cardiale uitstroom
   => Longembool
   
   
2. Obstructie v cardiale in- & uitstroom
   => Harttamponade, spanningspneumothorax

Front 24

Cardio-vasculaire symptomen v shock

Back 24

1. Hypotensie
   => RR daalt
   => Onevenwicht tss bloedvolume & bloedvatencapaciteit
   
   
2. Tachycardie
   => Hoge pols/hartslagferquentie
   => Compensatie voor hypotensie
   
   
3. Bleke, klamme & koude huid
   => Afsluiten perifere bloedcirculatie
   => Poging om RR op peil te houden
   => grijs-grauw cyanotisch
   
   
4. Ingevallen gelaat met donker omrande ogen
   => Vocht naar centrale bloedcirculatie
   

Front 25

Waarom w huid bleek bij shock

Back 25

• Verminderde doorbloeding v huid
  => bloed naar centrale bloedsomloop
  
  
• Tgv sympatisch zenuwstelsel
  
  

Front 26

Renale symptomen

Back 26

• Tgv RR-daling
  
• O-tekort in vitale organen
• Zo veel mogelijk vocht naar circulatie
  
  
• Nieren:
  - Daling filtratie
  - Minder urineproductie
  - geconcentreerde urine
  
  
• metabole acidose

Front 27

Respiratoire symptomen

Back 27

• Snellere Ah => hyperventilatie
  => meer O naar weefsels
  => CO2 uitscheiden
• respiratoire compensatie voor
  metabole acidose

Front 28

Wrm flauw vallen bij shock?

Back 28

O-tekort hersenen => daling hersenfuncties

Front 29

Wrm is shock levensbedreigend?

Back 29

Blijvende letsels tgv O-tekort aan weefsels

Front 30

Shock-nier

Back 30

• Schade aan nier tgv shock
  
  
• RR daalt
• verminderde perfusie nier(en)
• Te veel afvalstoffen in bloed
• Aantasting nier-epitheelcellen

Front 31

ARDS

Back 31

Acute Respiratory Distress Syndrome

• Aggresieve ontstekingsreactie
• Uittreden vocht, eiwitten & ontstekingscellen
  => v circulatie naar longen
• Slechte gasuitwisseling (O & CO2)
  
  
• Longfibrose: verstijving longweefsel
• Hypoxie
• Hoge mortaliteit

Front 32

Micro-trombi in circulatie bij shock

Back 32

• Minder circulerend volume
  
• Intravasculaire stolling
• Kleine bloedklonters
  
  
• Occlusie capillairen longen
• Acute Respiratory Distress Syndrome (ARDS)

Front 33

Leverstoornissen

Back 33

• Minder O & nutriënten
• Levercellen sterven af
• Stijging v leverenzymen in bloed
  => SGOT & SGPT
• Metabole acidose tgv slechtwerkende lever
  => verminderd leverfunctie
  => cyclus
• VD => tekort bloedvolume
• shock w erger

Front 34

Hoe PT positioneren bij hypovolemische shock?

waarom?

Back 34

• Trendelenburg
• bloed uit niet-vitale organen vloeit gemakkelijker trg naar het hart

Front 35

Waarom de PT niet in Trendelenburgpositie zetten bij cardiogene shock?

In welkepositie wel?

Back 35

• AH-problemen bij cardiogene shock
  => Dyspneu w erger
• Halfzittende houding

Front 36

Wrm O geven bij shock?

Back 36

O-concentratie doen stijgen in bloed

Front 37

Belang vasculaire vulling

Back 37

Herstellen weefselperfusie
=> meer bloedvolume

=> Dmv IV vocht toediening

Front 38

Welke producten helpen bij compensatie v shock?

Back 38

1. Synthetische plasma-expanders
2. Humane plasma-expanders
3. Volbloed / packed cells

Front 39

Wrm oppasen met snel toedienen v vocht/zout igv cardiogene shock?

Back 39

• Oorzaak lage RR = hart
• Extra vocht = extra belasting voor hart
  
  => strikt opvolgen v parameters & medicatie

Front 40

Welke parameters opvolgen bij vasculaire vulling bij cardiogene shock?

Back 40

1. circulatie
2. t°
3. AH
4. oriëntatie & BWZ
5. Labo bloed
6. Urinedebiet elk (1/2) u
   

Front 41

Intra-osseus

Back 41

Via het beenmerg

Front 42

Belang monitoren pt bij behandeling v shock?

Back 42

• Toedienen veel IV vocht is belastend
• Vatensysteem kan moeite hebben met plotse expansie v bloedvolume

Front 43

Hoe hemodynamiek controleren

Back 43

Hemodynamie = bloedcirculatie

• Continue RR-meting vie arteriële katheter
• Hartritme
• Centraal Veneuze Druk (CVD)
• Capillaire refill

Front 44

Wat controleren bij AH igv shock?

Back 44

• Bloedgassen
• pH
• O-sat

Front 45

Hoe vaak urinedebiet controleren igv shock?

Back 45

1/2 - 1 u

Front 46

Waarvoor gebruikt men een urimeter?

Back 46

Nauwkeurige metingen

Front 47

Hoe septische shock behandelen?

Back 47

Zware AB-behandeling

Front 48

Welke medicatie bij shock?

Back 48

1. medicatie voor tachycardie
   => werkt in op hartfrequentie
   => vb: Cordarone
   
   
2. Corticosteroïden
   => onderdrukt imuunsysteem
   => vb: Solumedrol
   
   
3. Sedativa & analgetica
   => kalmering & pijn
   => vb: Sufenta
   
   
4. Bicarbonaat
   => tegen metabole acidose
   => vb: Natriumbicarbonaat
   
   
5. Diuretica
   => Verminderen bloedvolume
   => Oedeem tegengaan
   => vb: Lasix

Front 49

Welke IV medicatie bij pt in shock?

Back 49

medicatie voor tachycardie
=> werkt in op hartfrequentie

=> vb: Cordarone

Front 50

Werking corticosteroïden

Back 50

• hebben invloed op de nieren
• houden vocht in de circulatie
• recuperen Na vanuit de nieren
• verhogen de uitscheiding van K => RR stijgt

Front 51

Wrm Corticosteroïden bij pt in shock?

Back 51

Onderdrukken imuunsysteem

Front 52

complicaties bij anafylactische shock

Back 52

1. Hoofdpijn
2. Spierpijn
3. maag/darm-klachten
4. Veranderingen in emoties

Front 53

Wrm sedativa & analgetica geven bij shock?

Back 53

• shock => verlaagt harfreq
• pijn
• angst => kalmering

Front 54

Werking natriumbicarbonaat

Back 54

• igv metabole acidose
• maakt bloed alkalischer

Front 55

Voorzorgen bij toediening bicarbonaat

Back 55

• Altijd verdund toedienen
• Enkel gebruiken als vloeistof helder
  & kleurloos is

Front 56

Wrm geen diuretica geven igv nierinsufficiëntie?

Back 56

=> Slechte werking v nieren

=> extra belasting v nieren

Front 57

Indicaties voor packed cells

Back 57

1. Anemie
2. pt met allergie aan plasmaproteïnen
3. transplant-pt
4. preventie CMV igv zwangerschap
5. uremische pt (nierproblemen)

Front 58

Packed cells

Back 58

erytrocyten

RBC

Front 59

Hoe wordt erythrocytenconcentraat gedeleukocyteerd?

Back 59

1. Leukocytenfilter
2. Bestraling bloedzak

Front 60

Plaatjesconcentraat

Back 60

• Uit bloed w bloedplaatjes gehaald
• WBC w verwijderd
• fractioneren van vers volbloed

Front 61

indicaties voor plaatjesconcentraat

Back 61

1. trombocytopenie
2. trombocytopathie
3. leukemie
   

Front 62

Hoe bekomt men fresh frozen plasma (FFP)?

Back 62

• w Afzonderlijk afgenomen
• Dmv centrifugatie van totaal bloed:
  bloedcellen w gescheiden v vloeibare elementen => bloedcellen gaan terug naar de PT.

Front 63

Hoelang kan FFP bewaard worden?

Back 63

1 jaar

Front 64

Indicaties FFP

Back 64

1. volume expander
2. brandwonden
3. vocht en eiwitverlies
4. bloedingen
5. deficiëntie van stollingsfactoren

Front 65

gelyofiliseerd plasma

Back 65

Droog wit poeder

=> plasma vacuüm in te vriezen.

Front 66

plasmaderivaten

Back 66

1. menselijke albumine
2. SOPP: Stabiele Oplossing v PlasmaProteïnen
3. stollingsfactoren
4. immunoglobulines
5. Aspecifieke/polyvalente immunoglobulines
6. specifieke immunoglobulines
   

Front 67

autologe bloedtransfusie

Back 67

= alternatief voor donorbloed

Donor & ontvanger zijn zelfde persoon

Front 68

3 manieren om bloed voor autologe bloedtransfusie te bekomen

Back 68

1. voorbereide autologe donatie
   => Vooraf doneren
   
   
2. Hemodilutie
   => Bloedsparende techniek op OK
   => voor ingreep afnemen en nadien trg geven
   
   
3. Cell-saving
   => Bloed opvangen dat anders verloren gaat tijdens ingreep
   => RBC trg geven

Front 69

Geef 4 symptomen bij een allergische reactie bij bloedtoediening
+ actie die je zal uitvoeren.

Back 69

1. urticaria: jeuk handpalmen
2. ernstige shock met RR daling, snelle pols, rillingen & stijging temp°
3. glottisoedeem => verstikking
4. lichte urticaria = voorbode ernstige reactie
   
   

• stop transfusie
• vene openhouden met fysiologisch
• verwittig arts
• behandel allergie/shock
  => Corticoïden & anti-histaminica

Front 70

Wat doe je bij overbelasting van de circulatie bij bloedtransfusie?

Back 70

• stop transfusie
• verwittig arts
• zet PT rechtop
• hartmedicatie & diuretica (voorschrift)
• O bij neiging tot longoedeem

Front 71

factoren die verantwoordelijk zijn voor een pyrogenereactie.

Back 71

1. bacterieel/viraal materiaal in te donorbloed
2. hepatitis B => belangrijkste dreiging
3. CMV: cytomegalievirus
4. andere virusinfecties
   => Vb. griep
   

Front 72

Aandachtspunten als je bloedproducten controleert.

Back 72

• vervaldatum
• naam product
• uitzicht: kleur & samenstelling
• certificaat goedkeuring
• temp° bloed

Front 73

Tussen welk uren wordt een bloedproduct best gegeven

Back 73

9 - 17 u

=> Dr aanwezig in ZH

Front 74

Wat is belangrijk bij de inloopsnelheid van het bloedproduct?

Back 74

• leeftijd & toestand pt
• 1e 15 à 30 min: inloopsnelheid heel traag
  => transfusiereacties treden snel & duidelijk op
• bloed w toegediend aan 5 - 10ml/min
  => eenheid over 1u.
• dringende toediening bloed:
  inloopsnelheid 100 - 150ml/min
• trombocytenconcentraten: snel toedienen als klinische toestand toelaat
• erythrocytenconcentraten: in max 6u toedienen
• plasma: in max 2u. toedienen
  

Front 75

Om de hoeveel tijd PT controleren bij bloedtransfusie?

wat controleren?

Back 75

10 à 15 min controleren

• pijn & diurese controle
• controle toegangsweg
• rapporteer op volgblad