Neuropsychologie H08. Motoriek En Bewegingscontrole. 8.3 Het Ruggenmerg

Front 1

8.3 Het ruggenmerg

Het ruggenmerg is het laagste niveau in de hiërarchie en bevat een groot aantal neuronale circuits die een rijke verscheidenheid van automatische en stereotiepe bewegingspatronen en reflexen mediëren (Beatty, 1995 ; Ghez & Gordon , 1995a ; Kolb & Whishaw , 1990 ; Martinez & Martinez, 1980).

Hetzelfde netwerk van intemeuronen dat betrokken is bij dergelijk reflexmatig gedrag, is ook betrokken bij

Back 1

de organisatie van willekeurige bewegingen waarvoor de impulsen afkomstig zijn van de descenderende banen vanuit de hersenen.

Front 2

Alle impulsen naar de spieren, fasisch of tonisch, bewust of onbewust, re­flexmatig of willekeurig , zijn afkomstig van

Back 2

de motorische neuronen (a-motorneuronen) gelegen in de anterieure hoorn van het ruggenmerg .

Vandaar dat deze motomeuronen het 'gemeenschappelijk eindtraject ' of final common path genoemd worden.

Front 3

Vandaar dat deze motomeuronen het 'gemeenschappelijk eindtraject ' of final common path genoemd worden.

Een uitzonde­ring hierop vormen de

Back 3

motorische craniale zenuwen , waarvan de celkernen hoofdzakelijk in de hersenstam gelegen zijn (zie 'De craniale zenuwen' in het eerste hoofdstuk).

Front 4

De motorneuronen synapteren meestal eerst met één enkel interneuron (Figuur 8.2.) dat op zijn beurt geactiveerd en geïnhibeerd kan worden door talloze andere neuronen zodat de uiteindelijke activiteit van een motorneuron in feite

Back 4

de som is van alle aankomende impulsen.

Front 5

Figuur 8.2.

Het ruggenmerg .

Back 5

Front 6

De eenheid die gevormd wordt door een bepaald motorneuron en het geheel van spiervezels dat het activeert, wordt …. genoemd.

Back 6

een motorische eenheid genoemd.

Front 7

Het ruggenmerg kan anatomisch en functioneel worden onderverdeeld in twee ringen :

Back 7

-de binnenste ring bestaat uit grijze stof met cellichamen ,

-de buitenste ring bestaat uit witte stof met zenuwvezels .

Front 8

De cellichamen van de motomeuronen zijn in het ……... gelegen

Back 8

De cellichamen van de motomeuronen zijn in het anterieure deel van de grijze stof gelegen, de ventrale hoorn, terwijl de cellichamen van de sensorische neuronen in het posterieure deel van de grijze stof gelegen zijn , de dorsale hoorn.

Front 9

De cellichamen van de sensorische neuronen liggen in

Back 9

het posterieure deel van de grijze stof, de dorsale hoorn.

Front 10

De grijze stof verdeelt de witte stof in drie delen, funiculi genoemd :

d

l

v

Back 10

-de dorsale,

-laterale en

-ventrale funiculus .

Front 11

Het dorsaal gedeelte bevat

Back 11

ascenderende sensorische zenuwbanen,

Front 12

de overige twee (laterale en

-ventrale funiculus) descenderende,

Back 12

motorische zenuwbanen (Figuur 8.2.).

Front 13

Het dorsaal gedeelte bevat ascenderende sensorische zenuwbanen,

de overige twee (laterale en

-ventrale funiculus) descenderende, motorische zenuwbanen (Figuur 8.2.).

Back 13

Front 14

De spatiële organisatie van de cellichamen van de motomeuronen volgt twee regels :

Back 14

-de proximaal-distaalregel en

-de flexor-extensorregel (Figuur 8.2.).

Front 15

Volgens de proxi­maal-distaalregel zijn de neuronen die de meest proximale en axiale lichaamsdelen controleren, het meest …. gelegen

Back 15

mediaal gelegen, terwijl de neuronen die de meer distale lichaams­ delen controleren, meer lateraal gelegen zijn.

Front 16

Volgens de flexor-extensorregel zijn de neuronen die de extensorspieren innerveren,

Back 16

ventraal gelegen van de neuronen die de flexorspieren bezenuwen.

Front 17

Deze anatomische relaties beantwoorden aan een belangrijk functioneel onderscheid :

Back 17

axiale (houdings)spieren en proximale spieren (vooral de extensorspieren van de benen) dienen hoofdzakelijk voor het behouden van het evenwicht en de lichaamshouding.

Distale spieren daarentegen (vooral die van de bovenste ledema­ten) worden vooral gebruikt voor fijne bewegingen, zoals reiken, grijpen en manipuleren met handen en vingers.

Deze mediale en laterale motorneuronen worden door afzonder­lijke descenderende banen en populaties van interneuronen gecontroleerd .

Front 18

Deze mediale en laterale motorneuronen worden door afzonder­lijke descenderende banen en populaties van interneuronen gecontroleerd .

De descenderende motorische projecties kunnen op basis van hun locatie en distributie in het ruggenmerg worden onderverdeeld in twee categorieën:

Back 18

-een lateraal en een

-ventromediaal of mediaal systeem

(Figuur 8.3.).

Front 19

Figuur 8.3.

Organisatie van het lateraal en het ventromediaal descenderend systeem in het ruggenmerg.

Back 19

Front 20

Het lateraal systeem bestaat uit

lc

r

Back 20

-de laterale corticospinale baan en

-de rubrospinale baan (vanuit de nucleus ruber).

Deze banen kruisen de middellijn, dalen contralateraal af in het lateraal gedeelte van de witte stof van het ruggenmerg, waar ze synapteren met de meer lateraal gelegen motorneuronen en interneuronen van het ruggenmerg (distale spiercontrole).

Front 21

Het ventromediaal systeem bevat de volgende banen :

Back 21

-de vestibulospinale baan (vanuit de vestibulaire kernen),

-de reticulospinale baan (vanuit de formatie reticulari ),

-de tectospinale baan (vanuit het tectum) en

-de ventrale corlicospina le baan.

Met uitzonde­ring van de tectospinale banen, kruisen deze banen de middellijn niet, en dalen ze ipsilateraal af in het ventromediaal gedeelte van de witte stof van het ruggenmerg , waar ze ten rotte synapteren met de meer mediaal gelegen motorneuronen en interneuronen van het ruggenmerg (axiale en proximale spiercontrole).

Het feit dat de vezels van het laterale systeem kruisen en deze van het ventromediale systeem niet, impliceert dat elke hemisfeer de controle heeft over de bewegingen van de ledematen van de contralaterale lichaamszijde en over de bewegingen van de romp van de ipsilatera le lichaamszijde.

Front 22

Met uitzonde­ring van de tectospinale banen, kruisen deze banen de middellijn niet, en dalen ze ipsilateraal af in

Back 22

het ventromediaal gedeelte van de witte stof van het ruggenmerg , waar ze ten rotte synapteren met de meer mediaal gelegen motorneuronen en interneuronen van het ruggenmerg (axiale en proximale spiercontrole).

Het feit dat de vezels van het laterale systeem kruisen en deze van het ventromediale systeem niet, impliceert dat elke hemisfeer de controle heeft over de bewegingen van de ledematen van de contralaterale lichaamszijde en over de bewegingen van de romp van de ipsilatera le lichaamszijde.

Front 23

Het feit dat de vezels van het laterale systeem kruisen en deze van het ventromediale systeem niet, impliceert dat elke hemisfeer de controle heeft over

Back 23

de bewegingen van de ledematen van de contralaterale lichaamszijde en over de bewegingen van de romp van de ipsilatera le lichaamszijde.