Reading...
Play button
Play button
Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
53 Cards in this Set
- Front
- Back
- 3rd side (hint)
|
der Kausalsatz |
zdanie okolicznikowe |
|
|
|
warum/weshalb ?
|
dlaczego ? |
Warum gehst du zum Arzt?
|
|
|
aus welchem Grund?
|
z jakiego powodu? |
Aus welchem Grund lernst du Deutsch?
|
|
|
weil
|
(ponieważ) - występuje po zdaniu głównym i wprowadza zdanie poboczne, czyli czasownik jest na końcu zdania.
|
Ich gehe zum Arzt, weil ich Halsschmerzen habe.
|
|
|
da
|
(ponieważ) - zdania zaczynające się od da występują zazwyczaj przed zdaniem głównym. Są to także zdania poboczne z czasownikiem na końcu. Pamiętajmy, iż gdy zdanie poboczne jest przed zdaniem głównym, to zdanie główne zaczyna się od czasownika i następuje połączenie typu czasownik, czasownik.
|
Da ich Halsschmerzen habe, gehe ich zum Arzt.
|
|
|
denn |
(ponieważ) - jest to najprostszy spójnik, po którym występuje szyk zdania prostego. Oznacza to, że bezpośrednio po spójniku jest podmiot a następnie orzeczenie
|
Ich gehe zum Arzt, denn ich habe Halsschmerzen.
|
|
|
der Temporalsatz
|
zdanie okolicznikowe czasu |
|
|
|
wann?
|
kiedy? |
|
|
|
seit wann?
|
od kiedy? |
|
|
|
bis wann?
|
do kiedy? |
|
|
|
wie lange?
|
jak długo? |
|
|
|
Zdania okolicznikowe czasu ze spójnikami als i wenn (kiedy) są zdaniami pobocznymi. Oznacza to, że orzeczenie (czyli czasownik w formie osobowej) wstępuje na końcu zdania. Jeśli zdanie poboczne znajduje się przed zdaniem głównym, wówczas zdanie główne zaczyna się od czasownika.
|
Er nahm einen Kredit auf, alser Geld brauchte.
|
Als er Geld brauchte, nahmer einen Kredit auf.
|
|
|
als |
(kiedy)- używamy tylko i wyłącznie do jednorazowej sytuacji, która wydarzyła się w przeszłości: |
Als meine Freunde im See badeten, wurden sie bestohlen.
|
|
|
wenn |
(kiedy) - używamy przy czynnościach powtarzających się, mających miejsce w przeszłości, teraźniejszości oraz przyszłości
|
Wenn ich müde bin, trinke ich Kaffee.
|
|
|
Zdania okolicznikowe czasu (czyli te, które zaczynają sie od poniżej wymienionych spójników) są zdaniami pobocznymi. Oznacza to, że orzeczenie (czyli czasownik w formie osobowej) występuje na końcu zdania.
|
Jeśli natomiast zdanie poboczne jest przed zdaniem głównym, wówczas zdanie główne zaczyna się od czasownika (czasownik, czasownik).
|
|
|
|
Unsere Freunde gingen ins Theater, während wir im Kino waren.
|
Nasi przyjaciele poszli do teatru,podczas gdy my byliśmy w kinie.
|
Zdanie poboczne po zdaniu głównym - czasownik na końcu zdania pobocznego.
|
|
|
Während wir im Kino waren, gingen unsere Freunde ins Theater.
|
Podczas gdy my byliśmy w kinie, nasi przyjaciele poszli do teatru.
|
Zdanie poboczne przed zdaniem głównym - zdanie główne zaczyna się od czasownika.
|
|
|
während
|
(podczas gdy) - używamy w celu wyrażenia dwóch czynności odbywających się jednocześnie |
Während ich fernsehe, liest mein Bruder ein Buch.
|
|
|
bevor/ehe
|
(zanim) - służy do wyrażenia czynności późniejszej niż czynność w zdaniu głównym
|
Bevor er nach Deutschland kam, lernte er Deutsch.
|
|
|
seitdem/seit
|
(odkąd, od czasu gdy) - wyraża czynności odbywające się w tym samym czasie. Czasownik może być w czasie teraźniejszym oraz czasie przeszłym Präteritum
|
Seitdem er mehr lernte, bekam er bessere Noten.
|
|
|
seitdem/seit może także wyrażać pewien punkt w przeszłości, od którego aż do chwili obecnej trwa czynność ze zdania głównego. Czynność w zdaniu pobocznym (czyli tym zaczynającym się od seitdem lub seit) jest w czasie przeszłym Perfekt lub Plusquamperfekt
|
Seitdem er einen Autounfall gehabt hat, ist er im Krankenhaus.
|
Od czasu gdy miał wypadek samochodowy, jest w szpitalu.
|
|
|
Jeśli używamy pozostałych spójników, czasy w zdaniu głównym i pobocznym zależą od wyrażanej przez nas treści. Mogą być one zatem takie same, bądź różne.
|
A oto przykłady:
|
|
|
|
bis
|
aż, dopóki
|
Ich bleibe hier, bis er kommt.
|
|
|
sobald
|
skoro tylko, gdy tylko
|
Sobald der Zug ankam, stiegen alle ein.
|
|
|
solange
|
jak długo
|
Solange es regnet, bleibe ich zu Hause.
|
|
|
playsooft
|
jak często, ilekroć
|
Sie grüßt mich, sooft sie mich sieht.
|
|
|
Zdanie okolicznikowe czasu (der Temporalsatz) ze spójnikiem nachdem jest zdaniem pobocznym (czasownik znajduje się na końcu zdania).
|
(po tym jak, skoro, gdy)
|
Ich kaufe dieses Auto, nachdem ich einen Kredit bekommen habe.
|
|
|
Jeśli zdanie z nachdem (po tym jak, skoro, gdy) jest przed zdaniem głównym, wówczas zdanie główne zaczyna się od czasownika:
|
Nachdem ich einen Kredit bekommen habe, kaufe ich dieses Auto.
|
Gdy tylko dostanę kredyt, kupię ten samochód.
|
|
|
Zdanie poboczne z nachdem (po tym jak, skoro, gdy) mówi o czynności, która miała miejsce wcześniej niż czynność zdania głównego.
|
Jeśli czynność zdania głównego ma miejsce w teraźniejszości, wówczas czasownik w zdaniu podrzędnym będzie w czasie Perfekt. |
|
|
|
Er ruft mich an, nachdem er meine Telefonnummer gefunden hat.
|
On zadzwoni do mnie, po tym jak znajdzie mój numer telefonu.
|
|
|
|
Ich besuche dich, nachdem du mich eingeladen hast.
|
Odwiedzę cię, gdy mnie zaprosisz.
|
|
|
|
Druga możliwa sytuacja to taka, że w zdaniu głównym jest mowa o sytuacji mającej miejsce w przeszłości (Imperfekt). Wówczas wydarzenie wcześniejsze jest w czasie zaprzeszłym Plusquamperfekt.
|
Nachdem ich einen Kredit bekommen hatte, kaufteich einen neuen Wagen.
|
Po tym jak dostałem kredyt, kupiłem nowy samochód.
|
|
|
Sie rief ihren Vater an, nachdem der Unfall passiertwar.
|
Zadzwoniła do swojego ojca, po tym jak wydarzył się ten wypadek.
|
|
|
|
Zdanie okolicznikowe celu (der Finalsatz) jest zdaniem pobocznym (orzeczenie na końcu zdania), wyrażającym cel lub zamiar i odpowiada na pytania
|
Aby móc odpowiedzieć na te pytania, potrzebujemy spójnika damit (aby, żeby)
|
Er geht nach Hause, damit seine Mutter nicht warten muss. |
|
|
wozu?
|
po co?
|
Sie schenkte mir Briefpapier, damit ich ihr öfter schreibe. |
|
|
zu welchem Zweck?
|
w jakim celu?
|
Ich habe meine Freundin angerufen, damit sie mich am Wochenende besucht. |
|
|
warum?
|
dlaczego?
|
Seine Eltern arbeiten viel, damit er im Ausland studieren kann.
|
|
|
Jeżeli podmiot w zdaniu głównym i zdaniu pobocznym jest taki sam, można użyć konstrukcji równoważnika bezokolicznikowego um ... zu. Um znajduje się zaraz po przecinku, zaś zu występuje bezpośrednio przed czasownikiem w formie bezokolicznika (bezokolicznik ten jest na końcu zdania):
|
Ich lerne Deutsch, um in Deutschland zu arbeiten.
|
Uczę się niemieckiego, aby pracować w Niemczech.
|
|
|
Ważne jest aby pamiętać, iż konstrukcja um .. zu występuje tylko tam, gdzie podmioty w zdaniu głównym i podrzędnym są takie same.
|
Wir beeilen uns, damit wir uns nicht verspäten.
Wir beeilen uns, um uns nicht zu verspäten. |
Śpieszymy się, żeby się nie spóźnić.
|
|
|
der Modalsatz
|
Zdanie okolicznikowe sposobu jest informacją dotyczącą zdarzenia opisanego w zdaniu nadrzędnym i odpowiada na pytania:
|
wie?
auf welche Weise? in welchem Maße? |
|
|
wie? |
jak? |
Wie lernt er Deutsch?
|
|
|
auf welche Weise?
|
w jaki sposób? |
Auf welche Weise kaufst du gebrauchte Sachen?
|
|
|
in welchem Maße?
|
w jakim stopniu? |
|
|
|
Zdania okolicznikowe sposobu (czyli odpowiedzi na powyższe pytania) zaczynają się od spójników wyrażających treść twierdzącą lub treść przeczącą.
|
Treść twierdzącą wyrażają spójniki:
|
indem |
|
|
indem
|
(w ten sposób, że) - charakterystyczne dla tego spójnika jest to, że w zdaniu nadrzędnym i podrzędnym podmiot jest taki sam. Ponadto możliwe jest tłumaczenie i przekształcenie tego zdania na zdanie z imiesłowami (tylko zdania w czasie teraźniejszym).
|
Er lernt Deutsch, indem er Übungen macht.
Übungen machend, lernt er Deutsch. |
|
|
Zdania w czasie przeszłym można tłumaczyć używając imiesłowu uprzedniego zakończonego na -wszy lub -łszy.
|
Er hat seiner Mutter geholfen, indem er die ganze Küche geputzt hat.
|
Pomógł swojej matce w ten sposób, że wyczyścił całą kuchnięWyczyściwszy całą kuchnię, pomógł swojej matce.
|
|
|
dadurch dass
|
(poprzez to, że) - także i przy tym spójniku możliwe jest tłumaczenie z użyciem imiesłowów, lecz tylko w tych zdaniach, gdzie podmioty są takie same.
|
|
|
|
Seine Schwester unterstützte ihn dadurch, dass sie ihm Lebensmittel kaufte.
|
Jego siostra wspierała go w ten sposób, że kupowała mu żywność.
Jego siostra wspierała go, kupując mu żywność. |
|
|
|
Do wyrażenia treści przeczącej służą spójniki:
|
ohne dass brak tłumaczenia
anstatt dass zamiast |
Zdania z ohne dass można tłumaczyć przy użyciu imiesłowu współczesnego zakończonego na -ąc lub imiesłowu uprzedniego zakończonego na -wszy lub -łszy. Ponadto jeśli podmioty zdań głównych i pobocznych są takie same, można użyć konstrukcji bezokolicznikowej z zu.
|
|
|
Er fuhr einen Wagen, ohne dass er einen Führerschein hatte.
|
Prowadził samochód, nie mając prawa jazdy.
|
|
|
|
Er fuhr einen Wagen, ohne einen Führerschein zu haben.
|
Prowadził samochód, nie mając prawa jazdy.
|
|
|
|
Sie ging in den Wald spazieren, ohne dass ihre Mutter etwas davon wusste.
|
Poszła na spacer do lasu, chociaż jej matka nic o tym nie wiedziała.
|
różne podmioty |
|
|
Także w przypadku użycia anstatt dass (zamiast) możliwe jest użycie konstrukcji bezokolicznikowej z zu. Warunkiem są oczywiście takie same podmioty zdania głównego i zdania pobocznego.
|
Er raucht viel, anstatt dass er an seine Gesundheit denkt.
|
Er raucht viel, anstatt an seine Gesundheit zu denken.
|
