Economie Begrippen Hoofdstuk 9

Front 1

Interindustriële handel

Back 1

ruilen van producten uit verschillende industrietakken.

Bv. De VS exporteren computers naar Singapore en Singapore exporteert textiel naar de VS

Front 2

Intra-industriële handel

Back 2

ruilen van producten van dezelfde industrietak

Bv. Duitsland exporteert auto’s naar Frankrijk en Frankrijk exporteert er naar Duitsland

Front 3

Opvoedend protectionisme

Back 3

tijdelijke bescherming van de binnenlandse markt om een land dat aan het groeien is te beschermen tegen grote landen totdat ze zelf ook groot genoeg zijn

Front 4

Industry targeting

Back 4

een exportgeleide groei op gang brengen door belovende industrietakken via bescherming tot ontwikkeling te brengen en daarmee de wereldmarkt te veroveren

Front 5

Tarifaire handelsbelemmeringen

Back 5

door middel van een uitvoer-of invoerheffing de prijs van uit- of ingevoerde producten kunstmatig verhogen

Front 6

Distorsies

Back 6

verstoringen van de markt.

Front 7

Nominale rechten

Back 7

een vast bedrag per ingevoerde eenheid

Front 8

Ad valorem rechten

Back 8

een procent op de ingevoerde waarde

Front 9

Nominale protectie

Back 9

het percentage vd invoerbelasting op de prijs vh ingevoerde product

Front 10

Effectieve protectie

Back 10

toename vd TW als gevolg vh feit dat de belasting op de invoer van eindproducten zwaarder is dan de belasting op de invoer van halffabrikaten

Front 11

twee soorten internationale handel

Back 11

-interindustrieel
-intra-industrieel

Front 12

motieven voor protectionisme

Back 12

-niet-economische motieven (bv. boycot om internationale druk te zetten)
-verbetering van de ruilvoet
-fiscale ontvangsten
-opvoedend protectionisme
-politieke pressie
-correctie van binnenlandse distorsies
-bevorderen van de tewerkstelling

Front 13

protectionisme

Back 13

door handelspolitieke maatregelen proberen de eigen industrie te beschermen tegen buitenlandse rivalen

Front 14

handelspolitieke instrumenten voor protectionisme

Back 14

-tarifaire instrumenten
-niet-tarifaire instrumenten

Front 15

niet-tarifaire handelsbelemmeringen (soorten)

Back 15

-kwantitatieve handelsbeperkingen
-technische handelsbelemmeringen
-vrijwillige exportbeperkingen
-export- of productiesubsidies aan eigen industrie

Front 16

tarifaire instrumenten (soorten)

Back 16

-nominale rechten
-ad valorem rechten

-nominale protectie leidt, in geval van een cascadestructuur (invoerrechten halffabrikaten < invoerrechten eindproducten), tot hogere effectieve protectie

Front 17

kwantitatieve handelsbeperkingen

Back 17

betreft invoer- en uitvoerquota (contingenten) die de maximale hoeveelheid vastleggen die in- of uitgevoerd mag worden

-speciaal geval: tariefcontingenten: invoer of uitvoer boven het daarin vastgelegde plafond is mogelijk mits betalen van een (hogere) in- of uitvoerheffing

Front 18

Grandfather clause

Back 18

wanneer GATT-bepalingen in strijd zijn met interne wetten van een land die bestonden op het moment van hun toetreding, moeten de lidstaten sommige van die bepalingen niet naleven

GATT: General Agreement on Tariffs and Trade

Front 19

WHO

Back 19

opgericht om internationale handel te liberaliseren.

Beoogt volgende objecten:
-non-discriminatie
-vrijere en voorspelbare handel
-fairness
-aanmoediging van ontwikkeling en economische hervormingen

Front 20

Meest begunstigingsclausule

Back 20

handelsvoordelen, die lidstaten toekennen aan andere lidstaten, worden automatisch uitgebreid tot alle andere leden vd WHO

Front 21

technische handelsbelemmeringen

Back 21

productnormen, marketingvoorwaarden, erkenningsprocedures die in feite als verborgen handelsbelemmeringen fungeren, maar officieel door andere motieven worden ingegeven (milieu, veiligheid...)

Front 22

vrijwillige exportbeperkingen

Back 22

een bepaald land onderhandelt met zijn voornaamste importlanden om te verkrijgen dat zij zich na zachte dreiging met andere handelspolitieke maatregelen ertoe verbinden 'eenzijdig en vrijwillig' de export af te remmen

-speciaal geval: (globale) marktordeningsovereenkomsten:
exporterende landen verbinden zich ten opzichte van importerende landen tot vrijwillige exportbeperkingen

het typevoorbeeld van marktordeningsovereenkomst: multivezelakkoorden:
textielimporterende landen beperkten vrijwillig hun uitvoer van textiel en confectie naar de westerse wereld

Front 23

Clausule vd nationale behandeling

Back 23

producten uit andere partnerlanden op het grondgebied van een lidstaat mogen geen minder gunstige behandeling krijgen dan deze die aan gelijke producten van nationale oorsprong wordt toegekend

Front 24

De vrijwaringclausule

Back 24

wanneer een plotseling verhoogde invoer die het gevolg is van vroeger gedane handelsconcessies,
aan de eigen industrie ernstige schade berokkent of dreigt te berokkenen,
zijn handelspolitieke maatregelen geoorloofd

Front 25

Dumping

Back 25

het verkopen van goederen in het buitenland tegen een prijs lager dan de normale waarde

Front 26

Specifieke subsidies

Back 26

subsidies die alleen beschikbaar zijn voor een onderneming of industrietak of voor een groep van ondernemingen of industrietakken die vallen onder de jurisdictie van de autoriteit die de subsidie toekent

Front 27

Retorsierecht

Back 27

invoerrecht als tegenmaatregel tegen verboden subsidies

Front 28

Enabling clause

Back 28

unilaterale voordelen die de ontwikkelde landen aan de minder ontwikkelde landen toekennen.

Gevolg: het merendeel vd uitvoer van industriële producten van de minder ontwikkelde landen komt belastingvrij het grondgebied vd ontwikkelde landen binnen

Front 29

Wisselmarkt

Back 29

markt waar vragers en aanbieders van valuta elkaar ontmoeten

-cliëntenmarkt
-interbankenmarkt

Front 30

Wisselkoers

Back 30

prijs waartegen de valuta verhandeld worden

Front 31

Cliëntenmarkt

Back 31

markt waar private personen internationale deviezen kopen en verkopen met banken als tegenpartij

Front 32

Interbankenmarkt

Back 32

markt waar banken van verscheidene landen internationale deviezen uitwisselen

men maakt er vaak gebruik van de valutaswap

Front 33

Valutaswap

Back 33

ruil van munten;

een aankoop (verkoop) op de contantmarkt
met terzelfder tijd de tegenovergestelde verrichting op de termijnmarkt

Front 34

Driehoeksarbitrage

Back 34

het aankopen van munten op de goedkoopste markten
en eventueel na omzetting in één of meer andere munten
verkopen op de duurste markten

Front 35

Convertibele valuta = Harde valuta

Back 35

vrij en zonder beperkingen die ene munt in de andere omzetten

Front 36

Zachte valuta

Back 36

de convertibiliteit is beperkt

Front 37

Sleutelvaluta

Back 37

valuta die in de wereldhandel op grote schaal worden gebruikt.
Vb. € , $

Front 38

Muntzone

Back 38

gebied waarbinnen één enkele munt wordt gebruikt

Front 39

Betalingsbalans

Back 39

geeft een systematisch overzicht vd economische transacties tss ingezetenen en niet-ingezetenen ve land gedurende een bepaalde periode
(meestal 1 jaar)

Front 40

Zwevende of vlottende wisselkoersen

Back 40

wanneer het spel van vraag en aanbod op de wisselmarkt in alle vrijheid het koersniveau bepaalt

Front 41

Depreciatie

Back 41

eigen munt vermindert in waarde ten opzichte van de buitenlandse munten

Front 42

Appreciatie

Back 42

eigen munt wordt meer waard ten opzichte van de buitenlandse munten

Front 43

Waarderingseffect

Back 43

depreciatie vd eigen munt verhoogt dan op de korte termijn de exprtopbrengst uitgedrukt in eigen munt

Front 44

Pariteit(=spilkoers)

Back 44

wisselkoers die niet of weinig verandert, officieel vastgelegde prijzen

Front 45

J-curve-effect

Back 45

na een depreciatie vd eigen munt verslechtert de handelsbalans alvorens te verbeteren aangezien de daling vd ingevoerde hoeveelheid en de stijging vd export slechts later optreedt

Front 46

Begeleid zwevende wisselkoersen

Back 46

monetaire autoriteiten gaan zonder een vooraf aangekondigd systeem actief op de wisselmarkt inspelen teneinde ongewenste koersschommelingen door aan-of verkoop van valuta tegen te werken

Front 47

Vaste wisselkoersen

Back 47

landen interveniëren met hun monetaire reserves systematisch op de wisselmarkt om de koersschommelingen van hun munt ten opzichte van die van hun voornaamste handelspartners te beperken

Front 48

Hedgingoperatie

Back 48

men sluit termijnverkopen of termijnaankopen af om zich tegen negatieve toekomstige wisselkoersontwikkelingen in te dekken.

Wie bijvoorbeeld een koersdaling vreest kan op de termijnmarkt deze vd hand doen en op die manier de prijs ervan nu reeds vastleggen

Front 49

Wisselkoersopties

Back 49

de koper verwerft tegen betaling het recht om later een hoeveelheid munt tegen een nu bepaalde prijs te kopen (call-optie) of te verkopen ( put-optie)

Front 50

Bodemkoers of plafondkoers

Back 50

vooraf bepaalde en aangekondigde waarde

Front 51

Devaluatie

Back 51

officiële waardevermindering

Front 52

Revaluatie

Back 52

officiële waardevermeerdering

Front 53

Veelvuldige wisselkoersen

Back 53

wanneer de monetaire autoriteiten afhankelijk vd aard vd internationale transactie een verschillende wisselkoers vaststellen

Front 54

Bandbreedte

Back 54

procentuele afwijkingen t.a.v. vd spilkoers.

ten opzichte ve bepaalde spilkoers worden vooraf maximale schommelingmarges bekendgemaakt

Front 55

Gouden standaard

Back 55

koers om munten om te wisselen in goud (en omgekeerd)

Front 56

Goudwisselstandaard

Back 56

ipv goud krijgt men gouddevies
(papier waarop staat hoeveel goud je kreeg)

Front 57

Vaste wisselkoersen

Back 57

zijn volledig gereglementeerd.

De koers wordt niet bepaald door vraag en aanbod, maar vastgelegd door de overheid

Front 58

Gouduitvoerpunt

Back 58

Dit is het punt waarop men begint goud uit te voeren.
Doordat de prijs van de invoergoederen zo stijgt (door buitenlandse koersstijgingen), ruilt men de eigen munt niet meer in voor die buitenland duurder geworden munt (want men moet meer eigen munten inwisselen voor de buitenl munt).
Men koopt in eigen land goud aan, dit goud voert men uit naar het buitenland,
en daar wisselt men dat om tegen die buitenlandse munt, waarmee dan werd betaald.

Doordat immers alles in het buitenland duurder is geworden, is ook het goud daar in prijs gestegen, en krijgt men dus meer buitenlandse munten voor dat goud dan wat men ervoor in eigen land heeft betaald.

Front 59

Regels van het spel

Back 59

bij: Bretton Woodsysteem

afvloeiing van reserves betekent daling vd geldvoorraad.
Stijging vd reserves leidt tot expansie vd geldvoorraad

Front 60

Bretton Woodsysteem

Back 60

systeem gebouwd rond de dollar. De dollar krijgt een vaste verhouding tov goud. Gevolg: iedere munt kreeg vaste koers tov dollar

Front 61

Crawling peg systeem

Back 61

de wisselkoers is vastgebonden, maar de centrale bank kondigt een geleidelijke en geplande verandering van de spilkoers in de toekomst aan

Front 62

Tunnelakkoord

Back 62

de dollar werd gedevalueerd; met een ruimere interventiemarge(van 2.25%) werd opnieuw overgeschakeld naar een systeem van vastgebonden wisselkoersen

Front 63

Europees Monetair Systeem

Back 63

EMS

Front 64

Internationaal Muntfonds

Back 64

IMF: moet ervoor zorgen dat betalingsbalanstekorten van landen opgelost worden

Front 65

regionale internationale economische integratie

Back 65

een beperkte groep landen gaat over tot een grotere vrijmaking vd onderlinge economische relatie

soorten:
-sectorale integratie
-vrijhandelszone
-tariefunie (of douaneunie, maar mogelijk verschillend)
-gemeenschappelijke markt
-economische en monetaire unie

Front 66

sectorale integratie

Back 66

de betrokken preferentiële samenwerkingsvormen hebben alleen betrekking op één of enkele sectoren

Front 67

vrijhandelszone

Back 67

landen gaan akkoord om hun interne handelsbelemmeringen af te schaffen maar niet hun externe
(derde landen moeten bv nog wel douanetarieven betalen)

Front 68

tariefunie

Back 68

de buiten tarieven één maken

Front 69

douane-unie

Back 69

omvat een harmonisering vd indirecte belastingen

Front 70

gemeenschappelijke markt

Back 70

alle maatregelen die het vrije interne verkeer van goederen, diensten en productiefactoren verhinderen, worden afgeschaft

Front 71

economische en monetaire unie

Back 71

wanneer macro-economisch beleid vd lidstaten onderling op elkaar is afgestemd en de muntstelsels worden geharmoniseerd