1. Hluti Fleiri Spurningar

Front 1

Hver eru rökin fyrir því að læra stjórnmálafræði?

Back 1

Aukin þekking stuðlar að betri aðlögun að samfélaginu sem leiðir líka af sér hæfni til að taka þátt í lýðræðisþjóðfélagi.

Front 2

Hvað er kjarnræðishyggja í stuttu máli?

Back 2

Sá flokkur kenninga sem kom fyrst fram og fjallar hú um það hvernig valdið sé samþjappað í höndum fárra aðila.

Front 3

Hvað er margræðishyggja í stuttu máli?

Back 3

Kom á eftir kjarnræðishyggjunni sem hún hafnar og einbeitir sér að því að skoða valddreifingu sem megineinkenni á lýðræði.

Front 4

Hvað er þáttökukenning í stuttu máli?

Back 4

Varð til sem gagnrýni á margræðishyggjuna og kjarnræðishyggjuna, en hún skoðar stjórnmálin í víðara samhengi og lítur á þáttöku fólks sem grundvöll lýðræðis.

Front 5

Hvað er almannavalskenningin í stuttu máli?

Back 5

Hún beitir stjórnmálalegum ákvörðunum. Nokkuð áberandi í stjórnmálum í dag.

Front 6

Hvernig er þrískipting ríkisvaldsins?

Back 6

<> Löggjafarvald, framkvæmdavald og dómsvald.

Front 7

Í hvaða höndum er löggjöfin, framkvæmdavaldið og dómstólarnir?

Back 7

Löggjöfin í hönfum þjóðþinga, framkvæmdavald er ríkisstjórnarinnar eða ráðherranna og dómstólar skipaðir óháðum dómurum og fóru með dómsvald.

Front 8

Hvernig er lýðræðishugmyndin sem dafnaði á 18. og 19. öld?

Back 8

<> Fól í sér að fólk ætti að hafa vald yfir sínum eigin málum og áhersla var á þátttöku manna í ákvörðunum sem hefðu áhrif á líf þeirra.

Front 9

Hverjir voru svona aðal kallarnir sem voru í pælingum um lýðræði og hvað álitu þeir að lýðræði myndi gera fyrir fólk?

Back 9

Jean Jacques Rousseau og John Stuart Mill.
Töldu að þátttaka manna í ákvörðunum væri liður í þroska og menntun einstaklingsins og ynni um leið gegn hvers konar þröngsýni og stundarhagsmunum.

Front 10

Hverjir eru mikilvægustu þættir lýðræðis?

Back 10

<> Kosningar, félagafrelsi og önnur almenn lýðréttindi.

Front 11

Hvað er stjórnarskrá?

Back 11

Hún inniheldur grundvallar lög réttarríkisins, sem almenn löggjöf er síðan reist á.

Front 12

Hvað felur íslenska stjórnarskráin í sér?

Back 12

Lýsingar á mikilvægum mannréttindum sem stjórnarfarið skal hvíla á. Áherslan á eignarréttinn er í forgrunni, enda mikilvæg hagsmunum borgarastéttarinnar, og síðan er kveðið á um réttindi af öðru tagi eins og friðhelgi heimilisins, atvinnu-, prent- og fundarfrelsi og fleiri tegundir frelsisréttinda.

Front 13

Hvernig er skipting ríkisvaldsins?

Back 13

Þrískipt ríkisvald.
Dómsvald, löggjafarvald og framkvæmdarvald.

Front 14

Hverjir fara með dómsvaldið, löggjafarvaldið og framkvæmdarvaldið á Íslandi?

Back 14

Hæstiréttur er æðsta stig dómsvaldsins og í honum sitja óháðir dómarar.
Löggjafarvaldið er í höndum deildarskipts þings.
Forsetinn fer með framkvæmdarvaldið.

Front 15

Hver er aðal hugmyndin í sósíalismanum?
Hver var soldið að pæla í þeirri stefnu?

Back 15

Karl Marx.
Trúin var rík á hið góða í manninum og skynsemi hans og var sú hugsun fyrir sósíalistum, forsenda lýðræðis.
Afneming einkaeigu og eignir og vinnuvélar færu í eigu ríkisins. Við slíkar aðstæður fengi hver og einn að njóta hæfileika sinna og hver og einn legði fram til samfélagsins eftir bestu getu.

Front 16

Hver er andstæða lýðræðis í lýðræðishugmynd sósíalismans?

Back 16

Með auknum umsvifum ríkisvaldsins, vexti embættismannakerfis, tilkomu fjöldasamtaka á borð við stjórnmálaflokka og hagsmunasamtök og tilkomu stórfyrirtækja, þá styktist ákveðið skipulag fámennisvalds sem var á stofnunum og stjórnunareiningum á öllum þessum sviðum.

Front 17

Hvað er regluveldi?

Back 17

Það er form á yfirráðum og stjórnsýslu hvort heldur sem er í opinberri starfsemi, í stórum félögum eða samtökum eða í stórum fyrirtækjum.

Front 18

Lýstu sjónarhorni kjarnræðishyggjunnar.

Back 18

Völdin haf aætíð verið og verða alltaf í höndum fárra manna eða valdakjarna þjóðfélagsins. Þrátt fyrir einhvers konar lýðræðisþróun hafi þetta ekki breyst. Kjarnræði sé ríkjandi því valdið sé samþjappað í höndum valdakjarnans. Kenningin hafnar eindregið því að lýðræði í sinni bókstaflegu merkingu geti dafnað í nútímaþjóðfélögum.

Front 19

Hverjir voru frumkvöðlar kjarnræðishyggjunnar?

Back 19

Vilfredo Pareto og Geatano Mosca

Front 20

Hvað var Robert Michells að bralla?

Back 20

Hann gerði rannsóknir á valdi í stjórnmálaflokkum. Hann taldi það einkenna stórar og flóknar stofnanir, eins og flokka og verkalýðsfélög, að þær væru ekki lýðræðislegar vegna þeirra fámennisstjórnar sem alltaf kæmi fram í þeim. Þeir sem eru virkir í flokknum sérhæfist vegna þess að þeir starfa stöðugt í flokknum og að hans málefnum. Með því öðlast þeir mestu þekkinguna og reynsluna, það veldur því að þessir sömu menn hafa mestu áhrifin á stefnuna, móti hana og veiti öðrum leiðsögn og stjórni þar með starfseminni.

Front 21

Hvað var C. Wright Mills að pæla?

Back 21

Var þekktur og áhrifamikill félagsfræðingur. Hafnaði ekki beint að lýðræði geti dafnað, hann fyrst og fremst gagnrýndi margræðishyggjuna.
Valdið væri hvorki lýðræðislegt né dreift.

Front 22

Hvað er margræðishyggja?