Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
13 Cards in this Set
- Front
- Back
|
Als gevolg van een ongelukkige explosie boorde een ijzeren taaf zich door de wang van Gage om er langs de bovenkant van zijn schedel weer uit tevoorschijn te komen (Figuur 5.8.). |
|
|
|
Als door mirakel overleefde hij het ongeval (en de infectie die erop volgde) maar liep een zeer uitgebreide laesie van de frontale lobben op.
Het merkwaardigste gevolg van het ongeval was |
de gedragsverandering die men bij deze man kon vaststellen . Vóór het ongeval was Gage een model burger en toegewijd werknemer, maar de aanzienlijke frontale chade veranderde dit karakter dramatisch .
'Voor zijn ongeval, hoewel ongeschoold, bezat hij een evenwichtige geest enstond hij bij zijn kennissen bekend als een uitgeslapen en schrander zakenman, die zeer dynamisch en doortastend was in het uitvoeren van zijn plannen. In dit licht was zijn geest zo radicaal veranderd dat z ijn vrienden en bekenden verzuchtten dat hij Gage niet meer was. " (Vertaald citaat uit Macmillan, 1996) |
|
|
In deze gevallen gaat het meestal over uitgebrei de chirurgie van de frontale lob. Deze patiënten blijven georiënteerd, alert en hebben een intact geheugen.
Hun intellectuele mogelijkheden blijken - tenminste op het eerste gezicht - onaangetast. Meestal hebben deze patiënten, zoals Gage, problemen met
|
aandacht en concentratie en is hun vermogen om hu n gedrag en dagelijkse activiteiten te plannen en te ordenen aanzienlijk beperkt (zie de hoofdstukken 'Aandacht' en 'Execu tieve functies').
Ook ten aanzien van hun emotioneel gedrag zijn er duidelijke veranderingen.
|
|
|
Ook ten aanzien van hun emotioneel gedrag zijn er duidelijke veranderingen.
De patiënten vertonen een |
-gedesinhibeerd (woede)gedrag op zelfs minimale provocatie. -Het individu heeft weinig oog voor de (sociale) gevolgen van zijn emoties en gedrag en lijkt de eigen (sterke) emoties niet meer zo intens te beleven. -De gevoelens worden als vluchtig en oppervlakkig ervaren.
Vooral deze laatste observatie vormde de oorsprong van het gebruik van frontale lobectomie bij de behandeling van extreem angstige psychiatrische patiënten.
|
|
|
Volgens Ledoux (1989 , 1992) zijn de amygdala en de frontale lobben essentieel voor |
het ontstaan en de ervaring van emotie (Figuur 5.9.). |
|
|
Figuur 5.9. Een neuropsychologisch model van emotie (naar Ledoux, 1989, 1992). |
|
|
|
De amygdala ontvangen sensorische informatie via een subcorticale (thalamische) route en een corticale (perceptuele areas) route.
De amygdala evalueren de emotionele betekenis van de sensorische input en veroorzaken onmiddellijke lichamelijke reacties.
Zij zenden ook output naar |
de frontale lobben die betrokken zijn bij de bewuste ervaring van de emotie en instaan voor het ontwikkelen van doelgerichte, bewuste gedragspatronen .
|
|
|
In overeenstemming met de theorieën van James en Schachter kan volgens dit model feedback van de lichamelijke reacties zowel ter hoogte van de amygdala als ter hoogte van de frontale lobben de emotie beïnvloeden.
Frontale laesies kunnen … veroorzaken. |
een plotse ontlading van limbische (amygdalaire) affecten veroorzaken die niet meer door de frontale lobben worden gemoduleerd (geïn hibeerd).
Onder deze omstandigheden overreageert de patiënt met woede en agressie op gedachten of gevoelens die onder normale omstandigheden zouden worden gerelativeerd of onderdrukt.
Men vermoedt dat vooral de prefrontale areas agressief gedrag kunnen veroorzaken door een secundair tekort aan prefrontale inhibitie van de limbische areas (Silver & Yudofsky, 1997). |
|
|
Men vermoedt dat vooral de prefrontale areas agressief gedrag kunnen veroorzaken door |
een secundair tekort aan prefrontale inhibitie van de limbische areas (Silver & Yudofsky, 1997). |
|
|
Hoewel de basale ganglia traditioneel een motorische rol krijgt toebedeeld, zijn basale ganglia (en thalamus) ook
|
bij de cognitie en de emotionele beleving betrokken gezien hun invloed op cortex en limbische structuren via specifieke projecties van neurotransmitters. |
|
|
De ziekte van Parkinson wordt gekenmerkt door |
akinesie, rigiditeit en rusttremor
veroorzaakt door deficits in het nigrostriatale dopaminerge systeem. Gangstoornissen en cognitieve deterioratie komen soms ook voor. Parkin on noteerde reeds dat zijn patiënten vaak depressief waren : "the unhappy sufferer". |
|
|
Een meer gedetailleerd onderzoek vond een depressieve symptomatologie in bijna 50% van de gevallen (Mayeux et al., 1981). De zwakke correlatie tussen de mate van depressie en de motorische problemen en de geringe impact van de medicatie (L-dopa) voor de motorische problemen op het emotioneel gedrag wijzen erop dat deze depressie |
niet louter reactief is (Robins, 1976).
Bovendien zijn de depressieve symptomen reeds aanwezig vóór het optreden van de motorische problemen (Mayeux et al., 1981). |
|
|
Sommige patiënten met de ziekte van Parkinson hebben een maskerachtig gelaat ('poker-face ') dat weinig emotie uitdrukt, en een beperkte prosodie wat (verkeerd) als apathie kan worden geïnterpreteerd.
Deze patiënten kunnen ook moeilijkheden ervaren met het begrijpen van affectieve prosodie en gelaatsuitdrukkingen (Blonder et al., 1989 ; Scott et al., 1984).
|
Huntington die wordt gekenmerkt door onwillekeurige bewegingen (chorea) en cognitief verval.
Ook Hunting ton (1872) merkte bij zijn patiënten ernstige emotionele stoornissen en een toegenomen zelfmoordtendens op die vaak de motorische en cognitieve disfuncties voorafgaan en dus niet als louter reactief kunnen worden bestempeld (Heatbfield, 1967).
De emotionele veranderingen zijn periodisch en variabel (zowel manie als depressie, agressiviteit, prikkelbaarheid, promiscuïteit) en eindigen met het toenemend intellectueel verval meestal in apathie. |
