Polish: Przypadki Deklinacji I: Narzednik

Front 1

What is a "narzędnik," and what is the English translation for this term?

Back 1

Narzędnik in English= Instrumental case

When we say a noun is a narzędnik, we mean it is used for a function in the sentence, causing it to be conjugated in a certain way. There are five main functions of the narzędnik (covered in these cards).

Front 2

What are the questions the narzędnik answers? Give your answer in Polish and English.

Back 2

The narzędnik answers:

(Z) kim?/ (z) czym?
(with) who?/whom/ (with) what?

Front 3

If I know I need to change a noun into the narzędnik form in a sentence, but don't know how to change the word, where can I find the answer online?

Back 3

If you go to Wikisłownik, you can look up the word and get the noun declensions, including the narzędnik form.

Many dictionaries online also offer the same.

Front 4

What are the common endings for singular nouns used as a narzędnik?

Back 4

The common endings of singular nouns used as a narzędniki are:

l.p.
rodz. ż- Ą (e.g. studentką, Polką, książką)
rodz. m.- EM (e.g. Polakiem, zeszytem, piórem)

Front 5

What are the common endings for plural nouns used as a narzędnik?

Back 5

The common endings for plural nouns used as a narzędnik are:

l.mn.
rodz. ż. m. n.-- AMI (e.g. Polkami, studentami, piórami)

Front 6

What about adjectives (przymiotniki) describing singular narzędnik nouns? How do we change their endings?

Back 6

Adjectives describing singular narzędnik nouns add these endings:

l.p.
rodz. ż.- Ą (e.g. ładną, wesołą, polską)
rodz. m.- YM/IM (e.g. ładnym, wesołym, polskim)

Front 7

Now what about adjectives for plural narzędnik nouns?

Back 7

The endings we add to adjectives for plural narzędnik nouns are:

l.mn.
rodz. ż, m., n.-- YMI/IMI (e.g. ładnymi, wesołymi, polskimi).

Front 8

Translate the following mianownik (liczba mnoga) into narzędnik form:

To jest (piękna kobieta)

Back 8

Umawiam się z (kim?) piękną kobietą.

endings: przym. ż-Ą, rzecz.ż -Ą)

In this sentence, we are using the narzędnik in function 4: after a preposition (z) (przymiotnik).

Front 9

Translate the following mianownik (liczba mnoga) into narzędnik form:

To jest miły pan.

Back 9

Umawiam się z (kim?) miłym panem.

endings: przym.m.-YM, rzecz.m.-EM)

In this sentence, we are using the narzędnik in function 4: after a preposition (z) (przymiotnik).

Front 10

Now translate it into plural narzędnik form:

To jest miły pan.

Back 10

Umawiam się z miłymi panami.

endings: przym.m-YMI, rzecz.m.-AMI)

Front 11

Try translating this into plural narzędnik form:

To jest piękna kobieta.

Back 11

Umawiam się z (kim?) pięknymi kobietami.

endings: przym.ż- YMI, rzecz. ż-AMI)

Front 12

What is the first function (funkcja) of the narzędnik? Give an example in a sentence.

Back 12

Function 1 of the narzędnik:

Orzecznik wyrażony rzeczownikiem
OR Taking a noun and turning it into a descriptive word (ADJECTIVE)

e.g. On jest (kim?) Polakiem.
Ona jest (kim?) studentką.
Oni są (kim?) miłymi panami.
On jest (kim?) nauczycielem.

Front 13

What is the second function of the narzędnik? List the 5 uses in this category.

Back 13

The second function of the narzędnik is as an ADVERB in the sentence, meaning it helps define an action. There are five ways a narzędnik can define an action:
a) tells us the TOOL needed for an action
b) tell us WHEN the action occurred
c) WHERE an action occurred
d) the CAUSE or EFFECT of the action
e) HOW the action occurred

Front 14

Give an example of a sentence using a narzędnik as an adverb describing a) the TOOL needed for an action.

e.g. using the words stare auto, pióro, lalka

Back 14

Examples of the narzędnik as a TOOL in the sentence:

Jeżdżę (czym?) starym autem.
Piszę list (czym?) piórem.
Bawię się (czym?) lalką.

Front 15

Give an example of a sentence using a narzędnik as an adverb describing b) WHEN an action happened (czas czynności).

e.g. use the words wieczór, blady świt, noc

Back 15

Narzędnik used as an adverb to specify WHEN an action happened:

Spotkamy się (czym?) wieczorem.
Obudziłem się (czym?) bladym świtem.
Często budzę się (czym?) nocą.

Front 16

Give an example of a sentence using a narzędnik as an adverb describing c) WHERE an action happened (miejsce czynności).

e.g. use the words droga, las, korytarz

Back 16

Narzędnik used as an adverb to specify WHERE an action happened:

Janek szedł (czym?) lasem.
Szliśmy (czym?) drogą.
Ania szła (czym?) korytarzem.

Front 17

Give an example of a sentence using a narzędnik as an adverb describing d) the CAUSE or EFFECT of an action (przyczynę lub skutek).

e.g. use the words córka, agresja, uśmiech

Back 17

Rodzice martwili się (kim?) córką.
(she is the cause of their worries)

Niepewność i nieśmiałość pokrywał (czym?) agresją.
(this is the effect of his insecurity and shyness)

Zjednywała sobie ludzi (czym?) uśmiechem.
(the cause for her ability to unite people)

Front 18

Give an example of a sentence using a narzędnik as an adverb describing e) HOW an action was carried out (określa sposób).

e.g. use the words kąt oka, grupki, wiosna

Back 18

Patrzył na nas (czym?) kątem oka.
Ludzie napływali (czym?) grupkami.
W powietrzu pachniało (czym?) wiosną.

Front 19

What is the third function of the narzędnik? Give a sentence example.

Back 19

Less frequently, and only after certain verbs, the narzędnik is used as a direct object (the thing affected by the action) [narzędnik w funkcji dopełnienia bliższego].

e.g. General dowodzi (czym?) armią.
Marek sterował (czym?) kajakiem.
Pilot sprawnie kierował (czym?) samolotem.

Front 20

Name at least 5 verbs that are used with the third function of the narzędnik [direct object] (w funkcji dopełnienie bliższego).

Back 20

kierować, rządzić, zarządzać, rozporządzać, administrowąc, dowodzić, powozić

Front 21

What is the function of the narzędnik used in this sentence?

Szliśmy (czym?) parkiem.

Back 21

Szliśmy (czym?) parkiem.

Function 2) ADVERB c) WHERE an action occurred (in this example, the walking happened in the park).

[miejsce czynności)

Front 22

What is the function of the narzędnik used in this sentence?

Jechaliśmy (czym?) dniami i nocami.

Back 22

Jechaliśmy (czym?) dniami i nocami.

Function 2) ADVERB b) WHEN an action occured (in this case, the driving occurred over days and nights).

Front 23

What is the function of the narzędnik used in this sentence?

On jest (czym?) chłopcem.

Back 23

On jest (czym?) chłopcem.

Function1. ADJECTIVE- a noun (chłopiec) turned into a descriptive word for the zaimek- 'on'

Front 24

What is the function of the narzędnik used in this sentence?

Ojciec rzadził (czym?) domem.

Back 24

Ojciec rzadził (czym?) domem.

Function 3. NOUN- functions as a direct object after certain verbs. In this case "domem" is the noun affected by the verb "rzadzić"

Front 25

What is the function of the narzędnik used in this sentence?

Zostaliśmy zaskoczeni (czym?) gościnnością.

Back 25

Zostaliśmy zaskoczeni (czym?) gościnnością.

Function 2) ADVERB d) CAUSE or EFFECT [Przyczynę lub skutek]
In this case the cause of the surprise was the hospitality.

Front 26

What is the function of the narzędnik used in this sentence?

Stała do nas (czym?) bokiem.

Back 26

Stała do nas (czym?) bokiem.

Function 2) ADVERB e) HOW an action was carried out [sposób czynności]

How was she standing? On the side.

Front 27

What is the function of the narzędnik used in this sentence?

Piotr jechał do Warszawy (czym?) pociągiem.

Back 27

Piotr jechał do Warszawy (czym?) pociągiem.

Function 2) ADVERB a) tells us the TOOL needed for the action.

In this case, the tool Piotr needed to get to Warsaw was the train.

Front 28

What is the function of the narzędnik used in this sentence?

Lubie chodzić (czym?) brzegiem morza.

Back 28

Lubie chodzić (czym?) brzegiem morza.

Function 2) ADVERB c) WHERE the action occured [miejsce]

In this case, the walking happened on the sea banks.

Front 29

What is the function of the narzędnik used in this sentence?

Ona jest (kim?) Polką.

Back 29

Ona jest (kim?) Polką.

Function 1) ADJECTIVE- a noun turned into a descriptive word

Front 30

What is the function of the narzędnik used in this sentence?

Sekretarka rządzi (czym?) biurem.

Back 30

Sekretarka rządzi (czym?) biurem.

Function 3) NOUN- used as a direct object after certain verbs, like "rządzić"

Front 31

BONUS:

There are two more uses of the narzędnik shown in these sentence examples. What are functions 4 &5?

4) Fotel postawimy między (czym?) szafą a oknem.
5) Interesuje się (czym?) literaturą francuską.

Back 31

4) Fotel postawimy między (czym?) szafą a oknem.
(after prepositions- przyimki np. z, za, poza itd.)

5) Interesuje się (czym?) literaturą francuską.
(after certain verbs, expressing interest, etc.)