Kafli 2

Front 1

Landakort

Back 1

smækkuð og einfölduð mynd af yfirborði jarðar eða hluta hennar séð beint ofan frá

Front 2

Staðfræðikort

Back 2

kort sem sýnir landslag.

kort sem við í daglegu tali köllum landakort.

Front 3

Þemakort

Back 3

kort sem fjallar um ákveðið efni eins og nasistakort, kort sem sýnir göngustíga eða strætóleiðir.

Front 4

Undirstöðuatriði kortagerðar

Back 4

1. Staðarákvörðunarkerfi

2. Kortavörpun

3. Mælikvarði

4. Yfirfærsla og myndmál

5. Hæðarmunur

Front 5

Staðarákvörðunarkerfi - tengslastaðsetning

Back 5

Staðsetning gefin upp í tengslum við þekktari stað sem talið er að allir þekkji

dæmi: verzló aftan við kringluna

Front 6

Staðarákvörðunarkerfi - fullnaðarstaðsetning

Back 6

Þegar staðsetning er sett inn í ákveðið kerfi sem gefur nákvæmari staðsetningu.

dæmi: 11°087'99''N

Front 7

Lengdarbaugar

Back 7

Skerast hornrétt á miðbaug.

0° baugurinn liggur í gegnum greenwich sem er rétt utan London.

Lengdarbaugarnir eru alls 360, 180 austan við Greenwich og 180 vestan við greenwich.

180°A og 180°V er sami baugurinn.

Front 8

Breiddarbaugar

Back 8

Liggja samsíða miðbaug.

Þeir eru 90 á hvoru hveli jarðar, samtals 180.

Alltaf jafn mikið bil á milli þeirra en ummálið minnkar í átt að pólunum.

Front 9

Kortavörpun

Back 9

Fólgið í því að varpa kúlulaga yfirborði jarðar á sléttan flöt. Það er ekki hægt nema eitthvað skekkist eða aflagist.

Front 10

Hólkvörpun

Back 10

Oftast notuð á kort í litlum mælikvarða. Mikið notuð við sjókortagerð þar sem stefnan verður að vera rétt.

Front 11

Pólvörpun

Back 11

Notuð við gerð korta af heimskautasvæðunum.

Front 12

Keiluvörpun

Back 12

Aðalega notuð á kort sem hafa mikla austur/vestur útbreiðslu og er langalgengasta tegundin.

Front 13

Lítill mælikvarði

Back 13

Kort sem sýna mjög stór landsvæði á litlum kortum (mikil smækkun)

>250.000

Front 14

Stór mælikvarði

Back 14

Kort sem sýna lítil svæði með öllum sínum auðkennum.

<250.000

Front 15

Mælikvarði

Back 15

Sýndur á þrennan hátt

a. með broti -> 1:100.000

b. með setingu -> 1cm á kortinu samsvarar 1 km á landi

c. með mállínu/mælistiku

Algengasta leiðin er að sýna mælikvarða með broti.

Front 16

Yfirfærsla og myndmál

Back 16

1. val og öflun upplýsinga: Hvar?/Hvenær?/...

2. Flokkun fyrirbæri/atriða

3. Einföldun: ýmsu sleppt eða einfaldað

4. Ýkjur: hlutir stækkaðir, gerðir meira áberandi

5. Táknsetning: velja rétt tákn

Front 17

Kortalykill

Back 17

Útskýringar á táknum sem notuð eru við kortagerðina.

Front 18

Hæðarmunur - óákveðinn háttur

Back 18

Ónákvæmur háttur, sýndur á myndrænan hátt til dæmis með mismunandi táknum, skyggingum og litum

Front 19

Hæðarmunur - ótvíræður háttur

Back 19

Nákvæmur háttur. Hæðarlínur og hæðartölur notaðar til að sýna mun á landslagi.

Front 20

Hæðartala

Back 20

tala sem er nákvæm hæð einhvers fyrirbæris miðað við ákveðinn viðmiðunarflöt

Front 21

Hæðarlínur

Back 21

Lína dregin á milli staða sem eru í sömu hæð. Línurnar eru mis þéttar eftir halla.

Front 22

Misvísandi norður

Back 22

Þegar áttaviti er notaður bendir hann á misvísindi norður s.s. ekki Norðurpólinn heldur norð-vestur Kanada.

Front 23

Misvísun

Back 23

Segulsvið jarðar liggur ekki alveg við pólaa heldur aðeins til hliðar. Misvísun er því hornið á milli réttvísandi norðurs og segulsviðs norðurs.