Diversiteit. Interculturele Samenwerking In Organisaties. Proeftentamen

Front 1

Vraag 1
In hoofdstuk 1 'globalisering: de wereld als stad' worden, vanuit de Raad van Economische Adviseurs (REA), een tweetal oplossingen genoemd voor het probleem van de vergrijzing. Eén van deze twee oplossingen heeft geen betrekking op het aantrekken van immigranten. Ger, een 57-jarige Nederlander, maakt zich hierover wat zorgen. Want als deze oplossing zou worden uitgevoerd, dan zou Ger niet met vervroegd pensioen kunnen. Om welke oplossing gaat dit? Leg kort uit waar deze oplossing voor staat?
(maximaal aantal te behalen punten: 6)

Back 1

Antwoord vraag 1
Het gaat hier om het benutten van de 'arbeidsreserve'. Dat houdt in dat er mensen gaan werken die nu nog niet werken. Zoals niet-werkende vrouwen, parttimers en vervroegd gepensioneerden zoals Ger Blom.blz.54.
3 punten voor noemen van deze oplossing, 3 punten voor juiste uitleg.

Front 2

Vraag 2
Twee neven van Somalische komaf wonen sinds zes jaar in Europa. De ene neef (neef A) woont in Nederland en de andere neef (neef B), woont in Duitsland. Beide hebben net een beroepsopleiding afgerond op mbo-niveau. Neef A kan geen werk vinden, terwijl hij toch goed zijn opleiding heeft afgerond. Neef B heeft al een aantal jaar een baan. Dezelfde baan als hij als stagiaire had. Verklaar waarom neef A wel een baan heeft en neef B niet, op basis van wat hierover wordt geschreven in de paragraaf over het integratie debat.
(maximaal aantal te behalen punten: 6)

Back 2

Antwoord vraag 2
Kinderen van allochtonen lopen een grote kans in het lager en middelbaar beroepsonderwijs terecht te komen. In tegenstelling tot in bijvoorbeeld Duitsland fungeert dit schooltype in Nederland als een 'afvalbak' van het onderwijssysteem. Landen zoals Duitsland lijken 't recept in handen te hebben voor de meest probleemloze overgang van mbo naar de arbeidsmarkt. Jongeren die in Duitsland twee jaar als stagiair bij een baas werken, treden daarna vaak in vaste dienst. Nederland past dit concept niet structureel toe. Blom blz. 57. Geheel juiste verklaring 6 punten. Iedere fout 1 punt aftrek.

Front 3

Vraag 3
De familie van Oorschot (Nederlands) en de familie El Asuni (Nederlands-Marokkaans) zijn al jaren buren. Ze hebben zo goed als geen contact met elkaar. In de loop van de jaren is er een wederzijdse irritatie tussen deze families opgetreden. Er is zelfs sprake geweest van een gevecht tussen de beide zoons als gevolg van racistische uitingen van één van beide. De ouders van beide families besluiten dat het niet langer zo kan. Ze willen de relatie met elkaar verbeteren door met elkaar te praten. Leg uit via welk proces het kan komen dat door dit contact tussen de verschillende familie leden een beter contact kan ontstaan tussen de families.
(maximaal aantal te behalen punten: 6)

Back 3

Antwoord vraag 3
Doordat de individuele familie leden een eigen gezicht krijgen, worden ze minder als
groepsleden en meer als individuen waargenomen. In het algemeen kan worden gesteld:
groepsleden die op persoonlijke basis met andere groepen in contact treden, schrijven meer positieve kenmerken aan de andere groep toe. Bovenstaande is een verklaring voor de werking van de contacthypothese. In dit geval zullen de familie van Oorschot en El Asuni elkaar hopelijk als positiever beoordelen.

Blom blz. 74-75.
6 punten voor geheel juiste uitleg. Streng beoordelen.

Front 4

Vraag 4
Om langdurig een positieve attitude tegenover leden van de andere groep te bewerkstelligen is het heel belangrijk dat groepen zich als het ware met elkaar vervlechten. Er ontstaat dan een nieuwe identiteit. Een manier om dit voor elkaar te krijgen wordt uitgelegd in het zogenaamde meertrappenpakket. Beschrijf de 3 trappen van dit pakket op bondige wijze.
(maximaal aantal te behalen punten: 6)

Back 4

Antwoord vraag 4
1e trap: ontwikkelen van zoveel mogelijk friendship potential: de contactsituaties moeten de
deelnemers in staat stellen om vriendschap te sluiten.
2e trap: Voorkomen van scherpe groepsgrenzen. Dit kan via cross categorisatie: leden van verschillende groepen (leeftijd, etnische afkomst, geslacht etc.) komen in contact met elkaar binnen de groep.
3e trap: Vorming van nieuwe, overkoepelende groepen te stimuleren door veel persoonlijke contacten te laten ontstaan op informele wijze.
4e trap: Hulp en ondersteuning van elkaar.

Blom blz. 91.
Per juiste genoemde trap 2 punt. Hoeft niet exact de beschrijving juist, zolang de kern maar klopt.

Front 5

Vraag 5
Zoals in hoofdstuk 3 'de strijd om de identiteit' word een onderzoek van de Amsterdams historicus Gezik besproken. Beschrijf de 4 bevindingen uit dit onderzoek, aangaande de hedendaagse opvattingen van familie-eer onder tweede- en derde generatie Turkse- Nederlanders.
(maximaal aantal te behalen punten: 8)

Back 5

Antwoord vraag 5
-1. De eermoraal in de vorm van familie-eer is springlevend
-2. Wel zijn er wat nuance verschillen in gekomen, omdat de onderzochten in contact zijn gekomen met de Nederlandse cultuur
-3. De familie, die ze associëren met warmte, hartelijkheid en gastvrijheid maakt deel uit van hun identiteit. Derhalve laten ze hierdoor hun gedrag beïnvloeden.
-4. Het gaat niet zo zeer om henzelf, maar ze willen hun ouders niet te schande maken.

Blom blz. 107.
Per juiste bevinding 2 punten.

Front 6

Vraag 6
Veel mensen zien het poldermodel als een typisch Nederlands cultuur fenomeen. Het kan worden opgevat als één van de basisbeginselen voor de cultuur van Nederland. Leg dit uit en gebruik in uw antwoord 'het wassende water' en 'mate van machtsafstand'.
(maximaal aantal te behalen punten: 6)

Back 6

Antwoord vraag 6
Vanaf de vroege middeleeuwen moesten de 'Nederlanders' samenwerken om de strijd tegen
het wassende water te winnen. Om dit succesvol te laten verlopen moest iedereen mee werken. Om dit te bereiken bleek het nodig te zijn om ook iedereen inspraak te laten hebben.
Deze manier van samenwerken wordt ook wel het poldermodel genoemd. Een voorwaarde
voor het slagen hiervan is dat er tussen de mensen een niet al te hoge mate van machtsafstand diende te zijn. Want iedereen diende zich gehoord te voelen in het overleg.

Blom blz. 143 en 148.
Voor volledige goede antwoord 6 punten. Voor elke foute toepassing of hiaat 2 punten aftrek.

Front 7

Vraag 7
Wat is het voordeel van het gebruik van een stereotype als hypothese?
(maximaal aantal te behalen punten: 6)

Back 7

Antwoord vraag 7
Als een stereotype wordt gebruikt als hypothese, dan kan deze dienen als uitnodiging om de betreffende groepsleden beter te leren kennen. Dus de hypothese wordt niet als 'de waarheid' beschouwt, maar een beginpunt van waaruit de ander persoonlijk 'ontdekt' kan worden.

Blom. blz. 145.
6 Punten voor uitleg van dit voordeel. Streng oordelen.

Front 8

Vraag 8
Er wordt wel gesteld dat streng gelovige christenen of moslims zich zeer bewust zijn van hun eigen identiteit. Stel zo'n gelovig iemand komt als immigrant in een land waarin een ander geloof dominant is. Dit land is ook tolerant ten opzichte van het geloof van deze persoon. Welke adaptatie strategie zal deze persoon dan waarschijnlijk kiezen en waarom?
(maximaal aantal te behalen punten: 8)

Back 8

Antwoord vraag 8
Deze mensen blijven veelal bij elkaar wonen. Ze sluiten nauwelijks compromissen, maar ze
stellen eisen. Dat maakt het waarschijnlijk dat ze voor separatie kiezen. Separatie betekent vasthouden aan de minderheidsgroep en geen binding met de meerderheidsgroep. Blom
112/13 en 267.
4 punten voor juist noemen van separatie. Indien foute strategie genoemd, dan 1 punt. Voor uitleg 4 punt met 1 punt aftrek per foutje.

Front 9

Vraag 9
Noem twee verschillen tussen laïcité en de manier waarop de Nederlandse staat omgaat met de scheiding tussen kerk en staat. Benoem deze verschillen vanuit Nederlands perspectief.
(maximaal aantal te behalen punten: 8)

Back 9

Antwoord vraag 9
1. In Nederlandse regering houdt zich buiten religieuze kwesties, maar geeft religieuze
groepen wel financiële steun om met staatssteun openbare taken te vervullen.

2. In Nederland gaat men losser om met scheiding tussen kerk en staat waardoor er ook minder krampachtig hoeft te worden omgegaan met het al dan niet toelaten van religieuze symbolen
in openbare ruimten. Blom blz. 267 - 271.

4 punten per juist genoemd verschil.

Front 10

Vraag 10
Voor moslims is het hebben van seks voor het huwelijk eigenlijk verboden. Van welke zogenaamde 'specifieke determinant' is deze islamitische norm een voorbeeld? Waar staat deze determinant voor binnen de gezondheidspsychologie?

(maximaal aantal te behalen punten: 6)

Back 10

Antwoord vraag 10
Dit is de specifieke determinant: leefstijl. Leefstijl staat in de gezondheidspsychologie voor de combinatie van gedragingen die gezondheidsrisico's met zich meebrengen of daar juist
tegen beschermen. Knipscheer blz. 122 en 124.
3 punten voor benoemen 'leefstijl'. 3 punten voor juiste uitleg daarvan. Indien leefstijl niet wordt genoemd, dan kunnen wel punten worden gegeven voor de uitleg mits deze wel betrekking heeft op deze term.

Front 11

Vraag 11
Aisha is een laag opgeleide Turks Nederlandse jonge vrouw. Ze lijdt aan depressieve klachten die zich voornamelijk uiten via lichamelijke klachten. Verklaar waarom Aisha haar depressie somatiseert, in plaats van emotioneel uit, vanuit haar perspectief als laag opgeleide vrouw en allochtoon.
(maximaal aantal te behalen punten: 8)

Back 11

Antwoord vraag 11
Somatisatie vindt bij Aisha plaats omdat het voor haar veiliger is om haar klachten fysiek in
plaats van emotioneel te uiten. De oorzaak dat ze haar klachten als zodanig presenteert is omdat ze gezien haar etniciteit, lage opleiding en vrouw zijn. Hierdoor ervaart ze een machtsongelijkheid, waardoor ze het 't veiligst vindt om haar depressie klachten lichamelijk te uiten. Knipscheer blz. 140.

8 punten voor de juiste verklaring. Hier binnen: 4 punten voor in juiste context plaatsen de machtsongelijkheid, 2 punten voor het in juiste context plaatsen van haar positie in relatie tot de ervaren machtsongelijkheid, 2 punten voor juiste link tussen machtsongelijkheid en het
lichamelijk uiten van de klachten.

Front 12

Vraag 12
Beschrijf de rol van cultuur in de universalistische visie op de ontwikkeling van psychische ziekten.
(maximaal aantal te behalen punten: 6)

Back 12

Antwoord vraag 12
Cultuur is in de universalistische visie niet doorslaggevend: de prevalentie en aard van de psychopathologie zijn overal in de wereld grotendeels gelijk en cultuur is slechts van invloed op de uitingsvorm ervan.

6 punten voor juiste plaatsing rol cultuur. Streng oordelen.

Front 13

Vraag 13
Een psycholoog heeft in Nederland een intake gesprek afgerond bij een vluchtelinge uit Irak met angst klachten. Het meisje geeft aan het einde van de intake aan dat ze het liefst psychofarmaca wil en individuele psychotherapie. Hoe verhoudt deze voorkeur voor behandeling van het meisje zich met wat gemiddeld bekend is over de behoefte voor psychologische hulp voor allochtonen? Baseer uw antwoord op wat hierover wordt vermeld in het boek van Knipscheer.

(maximaal aantal te behalen punten: 6)

Back 13

Antwoord vraag 13
Er is bekend dat migranten een voorkeur hebben voor groepstherapie en psychofarmaca. Dus de vluchtelinge uit Irak heeft een voorkeur die deels te verwachten is (betreffende psychofarmaca) en deels afwijkt (wat betreft individuele psychotherapie) van de gemiddelde voorkeur van migranten in Nederland. Knipscheer blz. 154.
3 punten per juiste koppeling tussen de voorkeur van de vluchtelinge met wat er gemiddeld bekend is van voorkeur van psychische hulp van migranten.

Front 14

Vraag 14
Bij de Marokkaans-Nederlandse mevrouw Afrani wordt in het kader van psychodiagnostiek de DASS afgenomen. Deze vragenlijst meet subjectieve gegeven van depressie, angst, stress en somatiek. Ze heeft hierbij de volgende score: depressie laag, angst en stress beneden gemiddeld en somatiek sterk verhoogd. In hoofdstuk 9 van Knipscheer 'diagnostiek en testgebruik bij allochtonen' worden een 4-tal mogelijke interpretatie gegeven in een soortgelijke context. Noem deze 4.
(maximaal aantal te behalen punten: 8)

Back 14

Antwoord vraag 14
1. mevrouw Afrani vertoont geen psychopathologie, maar er is sprake van een somatisch probleem dat door een arts verder onderzocht dient te worden.
2. De normen van de DASS, die ontwikkeld zijn bij en voor westerse mensen, niet van toepassing zijn op deze mevrouw.
3. In de cultuur van mevrouw Afrani kunnen andere normen gelden ten aanzien van het uiten van psychopathologie dan in Nederland.
4. Mevrouw Afrani komt mogelijk uit een cultuur
waarin men meer geneigd is om sociaal wenselijk te antwoorden op vragenlijsten in plaats van eerlijk te antwoorden.

Knipscheer blz. 161.
2 punten per juist verwoorde interpretatie.

Front 15

Vraag 15
De heer Wolf is een psycholoog die in Nederland geboren en opgegroeid is, en heeft hier zijn studie gevolgd. Hij is niet zo cultureel sensitief. Door middel van een open interview wil hij bepalen of mevrouw Ösbin, van Turks-Nederlandse afkomst, geschikt is voor een bepaalde baan. In deze context kan worden gesteld dat het open interview niet valide zou kunnen zijn. Verklaar deze potentiële invaliditeit vanuit het aandeel van de psycholoog. Hoe wordt deze vertekening of bias genoemd?
(maximaal aantal te behalen punten: 6)

Back 15

Antwoord vraag 15
Het gevaar is dat de persoonlijke opvattingen van de psycholoog in een open interview in principe vrij spel hebben. Dat is problematisch als het interview wordt gehouden door een beperkt cultureel sensitieve psycholoog die het interview afneemt bij een Turks-Nederlandse. Dit maakt deze procedure potentieel invalide. Dit is de methode bias / vertekening. Knipscheer blz. 164-165.
3 punten voor de juiste verklaring. 3 punten voor het noemen van de juiste bias /
vertekening.