Ethiek Psychologie Proeftentamen

Front 1

Vraag 1
Welke categorieën kent de NIP-code als het gaat om het basisprincipe verantwoordelijkheid?

Back 1

• Kwaliteit van beroepsmatig handelen
• Continuïteit van beroepsmatig handelen
• Voorkomen en beperken van schade
• Voorkomen van misbruik
• De psycholoog en zijn werkomgeving
• Verantwoording

Front 2

Vraag 2
Stel een psycholoog heeft een rapport geschreven over Carla, die door een depressie, al
een half jaar in de ziektewet zit. Het rapport was opgesteld in opdracht van de werkgever van Carla. Wat kan de psycholoog doen om te voorkomen dat het rapport in de nabije of verre toekomst door de werkgever misbruikt kan worden, bijvoorbeeld om Carla te ontslaan?

Back 2

• Hij moet wijzen op de beperkte geldigheidsduur van de conclusies (3 pt)

• Hij moet een duidelijke vraagstelling opnemen in het rapport en alleen gegevens vermelden die relevant zijn voor het beantwoorden van de vraagstelling. (3 pt)

• Hij kan expliciet vermelden dat de gegevens alleen betrekking hebben op de oorspronkelijke vraagstelling (3 pt)

Front 3

Vraag 3
Stel een algemene eerstelijnspsycholoog wordt door een tv-journalist gevraagd beelden van het non-verbale gedrag van Prins Willem Alexander te analyseren. De vraag is: wat voor soort leider is hij? Wat dient de psycholoog te vragen of te doen, wil hij correct te werk gaan?

Back 3

• Hij dient zichzelf af te vragen: Ben ik wel deskundig genoeg als het gaat om non- verbaal gedrag? (blz. 58)
• De journalist dient hij te vragen: Wat is de zin van deze analyse? Wie helpt het verder? (blz. 57)
• Hij dient zichzelf af te vragen: Kan deze analyse leiden tot schade voor de prins?(blz.30)
• Uit dat laatste volgt indirect de vraag: Kan ik een rechtszaak of andere problemen verwachten als ik hierover uitspraken doe?

Front 4

Vraag 4

Psycholoog Z doet, in opdracht van de directeur van een melkfabriek, onderzoek naar het functioneren van de financiële afdeling van de melkfabriek. Deze afdeling bestaat uit 9 medewerkers.

De afdeling functioneert de laatste jaren niet goed en het doel van het onderzoek is om te achterhalen waar dat door komt. In het rapport wordt het functioneren van de afdeling als geheel onder de loep genomen, als wel de individuele bijdrage van de medewerkers aan de problemen op de afdeling. Als het onderzoek klaar is, stuurt hij het rapport op aan de directeur.

De secretaresse van de afdeling protesteert hiertegen: ze had het rapport willen inzien en, als het haar niet aan had gestaan, willen blokkeren. Ze beroept zich op haar recht op inzage en blokkering.

Heeft zij gelijk? Motiveer uw antwoord.

Back 4

De secretaresse heeft geen recht op inzage laat staan op blokkering van het gehele rapport. Omdat de individuele bijdrage van alle medewerkers aan de problemen in het rapport staan, is de kans groot dat inzage in het rapport bovendien een inbreuk zou doen op de vertrouwelijkheid ten opzichte van de andere mensen uit het cliëntensysteem (3 pt).

Alhoewel er iets voor te zeggen is om de secretaresse de passages, die over haar individuele bijdrage aan de problemen gaan, in te laten zien (het gaat immers over iets dat over een individuele cliënt op papier is gezet) is dat niet noodzakelijk. Het doel van het rapport heeft betrekking op een heel cliëntsysteem, niet over de secretaresse zelf (uitzoeken waarom de afdeling zo slecht functioneert).
Dat doel is niet gebaat bij een complexe voortgang: als de secretaresse inzage wil in haar passages, willen de andere medewerkers dat wellicht ook in die van hun. Het moet niet mogelijk zijn dat 1 persoon de gang van zaken tav een hele afdeling frustreert (3 pt).

Heeft de psycholoog aantekeningen en verslagen gemaakt over zijn individuele gesprekken met de secretaresse, dan is hij wel verplicht haar deze verslagen te laten lezen. Het gaat hier immers over iets dat over een individuele cliënt op papier is gezet en geen onderdeel van het rapport betreft. (2 pt)

Echter:
De beperkingen die in deze procedure zaten op het inzage- en blokkeringsrecht had de psycholoog dan wel voor het aangaan van de professionele relatie met het
cliëntensysteem moeten bespreken. (2 pt)

Front 5

Vraag 5
Wat wordt in de NIP-code verstaan onder rolintegritreit? Illustreer uw antwoord aan de hand van een voorbeeld waarin deze integriteit in het geding komt.

Back 5

Onder rolintegriteit verstaat het NIP dat de psycholoog professionele en niet-professionele rollen niet zodanig met elkaar vermengt dat hij niet meer in staat is een professionele afstand tot de cliënt te bewaren of dat de belangen van de cliënt geschaad worden (4 pt).

Voorbeeld: een psycholoog krijgt een seksuele relatie met een cliënt. Of een psycholoog behandelt een familielid. (3 pt)

Front 6

Vraag 6

Psycholoog B behandelt het echtpaar X. Op een dag stopt de heer X met de therapie, mevrouw X gaat er wel mee door. Een tijdje later gaat het stel scheiden. Op verzoek van mevrouw X, die nog steeds onder behandeling is van psycholoog B., schrijft de psycholoog in 2004 een brief. Het doel van de brief: samenvatten wat er in de therapie besproken is.
De brief (een verkorte versie) luidt als volgt:

‘Geachte mevrouw X., hierbij op uw verzoek een korte samenvatting van de gesprekken die ik vanaf 20 september 2001 met u heb gevoerd. Op 20 september 2001 startte de
relatietherapie met het echtpaar X. De doelstelling was verbetering van de onderlinge relatie die in die tijd niet goed liep. De heer X was 4 maal eerder getrouwd geweest en mevrouw X eenmaal eerder. Ze waren 10 jaar getrouwd toen ik ze in behandeling nam. Op 31 januari 2002 belde de heer X me op met de mededeling dat hij niet meer wilde komen. Hij zou elders gaan wonen en deelde mee dat zijn vrouw een borderlinestoornis had. Ik heb hem toen gezegd dat mij daar niets van is gebleken. Vanaf die tijd heb ik geen contact ,meer gehad met meneer X. In de tijd erna vertelt mevrouw X over ernstige ruzies met meneer X en vertelt ze me dat hij haar bedreigt. Hij gooit bijvoorbeeld met glaswerk en bedreigt haar verbaal.

Back 6

Vraag 6 vervolg

Op zondagavond 31 augustus 2003 krijg ik een telefoontje van een vriendin van mevrouw X die me vertelt dat mevrouw X op dat moment bij haar is, er is sprake van een ernstige crisis. Ik ben er onmiddellijk heen gegaan en constateerde dat ze bloeduitstortingen had op haar gezicht en dat ze erg overstuur was. In oktober 2003 vertelt mevrouw X me dat er weer sprake is geweest van mishandeling en dat de politie erbij is gehaald. Mevrouw X vertelt bovendien dat meneer X veel te veel drinkt en verslaafd is aan alcohol. Ze beschrijft hem als driftig en agressief. Tot slot: Ik heb mevrouw X leren kennen als een vrouw met een groot doorzettingsvermogen als het ging om haar huwelijk. Ze is een normale vrouw en
zeker geen borderliner zoals haar ex-man suggereert. Tijdens de problemen werkte ze
gewoon door.’

Deze brief wordt vervolgens door mevrouw X in een echtscheidingsprocedure gebruikt. Wat valt, vanuit de NIP-code, aan te merken op de handelswijze van psycholoog B?

Front 7

Antwoord vraag 6

Interessant om te weten is dat deze casus is ontleend aan De Psycholoog (april 2009) en het derhalve een waargebeurde casus betreft, waarover de NIP een uitspraak heeft gedaan, nadat meneer X een klacht had ingediend tegen psycholoog B.
Op de handelwijze van psycholoog B vallen de volgende zaken aan te merken:

Meneer Y was ook in behandeling (geweest) bij psycholoog B en had daardoor recht op vertrouwelijkheid. De psycholoog was gebonden aan geheimhoudingsplicht en heeft, door zich daar niet aan te houden, het recht op vertrouwelijkheid van meneer X geschonden. Zo heeft ze in de brief gezegd dat volgens meneer X zijn vrouw een borderlinestoornis heeft. Dit was ook de klacht van meneer X naar het NIP toe. (3pt)

Gelet op de relatieproblematiek had de psycholoog kunnen en moeten voorzien dat de kans groot was dat de brief een processtuk zou worden in een juridische procedure en dat deze dus misbruikt zou worden. De psycholoog heeft een inspanningsverplichting om misbruik te voorkomen (blz. 93) (3pt)

Back 7

Antwoord vraag 6 vervolg

In de brief staat veel meer informatie dan vanuit het principe van doelmatigheid mag worden vermeld (blz. 120). Het doel was om een samenvatting te geven van het verloop van de behandeling. In de brief staat echter allerhande informatie die daarvoor niet relevant is, zoals de laatste 3 zinnen. (3pt)

De brief bevat een heleboel ongewenste gedragingen van de echtgenoot. Veel daarvan zijn gebaseerd op uitspraken van mevrouw X. De psycholoog had hierin veel terughoudender moeten zijn (zie blz. 138 boek). Op zijn minst had ze meneer Y de
gelegenheid moeten geven om te reageren op de aan hem toegeschreven gedragingen. (3pt)

De professionaliteit/rolintegriteit komt in het geding. Psycholoog B gaat op zondagavond laat naar de cliënt toe omdat deze in een crisis zou zitten. Dit is ongepast en onprofessioneel. Ze had beter de vriendin kunnen adviseren om de politie te bellen. (3pt)
Voor elk correct aspect 3 punten, met een maximum van 12 pt.

Front 8

Vraag 7

Stel een cliënt dient bij het NIP een klacht in tegen haar psycholoog die lid is van het NIP. Hij zou haar seksueel hebben benaderd. De psycholoog ontkent dit. De client kan verder geen bewijs aanvoeren voor haar beschuldiging, de psycholoog kan niet bewijzen dat het niet zo was. Wat zal het NIP met een dergelijke klacht doen en waarom?
(maximaal aantal te behalen punten: 6)

Back 8

Antwoord vraag 7
Antwoord blz. 46

Ongegrond verklaren (3 pt). Er is namelijk sprake van woord tegenover wederwoord (3 pt). Er is niet uit te maken wie er gelijk heeft. De klacht zal dan ongegrond worden verklaard.

Front 9

Vraag 8

Stel Max, een licht verstandelijk gehandicapte man van 19 jaar, woonachtend in een gezinsvervangend tehuis, gaat naar een psycholoog. Na verloop van tijd wil het hoofd van
het gezinsvervangend tehuis die tevens de voogd is van Max, weten wat er wordt besproken
tijdens de gesprekken tussen de psycholoog en Max. De psycholoog weigert dit. Het hoofd van het gezinsvervangend tehuis dient een klacht in bij het NIP: hij verwijt de psycholoog dat deze niet met een andere professional wil overleggen over een gezamenlijke patiënt. Geef aan wat er op basis van de NIP-code mogelijk in het verweer, repliek en dupliek zou kunnen staan.

Back 9

Antwoord vraag 8

Verweer psycholoog bijvoorbeeld:
de psycholoog beroept zich op de geheimhoudingsplicht die hij heeft tav zijn cliënt. (zie bijv. blz. 127). Of: de belangen van Max worden geschaad als hij de informatie verstrekt aan het hoofd van het tehuis.

Repliek hoofd bijvoorbeeld: Hij is de voogd van Max en vertegenwoordigt hem en heeft
beslissingsrecht voor Max. of: Max is dan wel 19 jaar, maar heeft mentaal de ‘jaren des onderscheids’ nog niet bereikt en kan daarom niet zelf beslissingen nemen of zijn belangen behartigen.

Dupliek van de psycholoog van Max: Max is 19 jaar en heeft daarmee wel degelijk de ‘jaren des onderscheids’ (zie blz. 126) bereikt: hij kan zelf beslissen en zijn belangen behartigen en hoeft, als hij dat niet wil, de psycholoog geen toestemming te geven om de informatie aan het hoofd te verstrekken.

Het antwoord mag er ook anders uitzien, bijv. in de volgorde van de zaken. In ieder geval moeten, op de juiste wijze, aan bod komen de termen/ thema’s ´jaren des onderscheids´(3 pt) , geheimhoudingsplicht (3 pt), het geschaad kunnen worden van de belangen van Max (2 pt), voogd(ijschap)(2 pt)

Front 10

Vraag 9

Stel een student HBO-psychologie is later van plan om, in zijn werk, methoden en inzichten uit verschillende werkvelden met elkaar te combineren in zijn benadering en behandeling van cliënten. Meer specifiek wil hij homeopathie combineren met psychologische gesprekken. Waar moet deze student, uitgaande van de NIP-code, voor uitkijken?

Back 10

Antwoord vraag 9
De student moet alert zijn op de volgende zaken:

Hij moet de grenzen van het beroepsmatig handelen in de gaten houden (blz. 142).
Benadert een cliënt hem als psycholoog, of profileert hij zichzelf als psycholoog dan mag hij alleen methoden en technieken toepassen die binnen de psychologie passen en die deel uitmaakt van tot de wetenschappelijke en/of professionele kennis van de psychologie. Homeopathie hoort daar niet bij. De cliënt benadert hem als psycholoog, niet als homeopaat. (3 pt)

Hij moet de grenzen van zijn deskundigheid in de gaten houden (blz. 143). Als hij denkt dat een cliënt beter gebaat is bij homeopathie moet hij, als psycholoog, deze
opdracht niet aannemen. Hij kan dat wel doen als homeopaat. Dit kan hij doen door bijvoorbeeld zijn praktijk op te splitsen: 2 dagen per week psycholoog, 2 dagen per week homeopaat. (3 pt)

Hij moet rekening houden met het feit dat de demarcatie in het geding komt. (blz. 72).
Zoals gezegd, behoort de homeopathie niet tot de wetenschappelijke en/of professionele kennis van de psychologie. De wetenschappelijke waarde van homeopathie is sowieso dubieus. De psycholoog wordt daarmee moeilijk te onderscheiden van een beunhaas. (3 pt)

Front 11

Vraag 10
Waarom bestaat er, als het gaat om beroepscodes, een zogenaamd ‘dekkingsprobleem’?
Illustreer uw antwoord aan de hand van een voorbeeld.

Back 11

Met het dekkingsprobleem wordt bedoeld dat de codes niet automatisch uitsluitsel geven over wat er in elke situatie gedaan moet worden. Ze hebben betrekking op de meeste
situaties, niet alle. Dit probleem bestaat omdat situaties heel complex kunnen zijn en in
sommige situaties de verschillende basisprincipes met elkaar op gespannen voet kunnen staan. Zou je volgens het een principe X moeten doen, volgens het andere principe moet je
Y doen. (4 pt) zie ook blz. 207 over onverenigbaarheid van codeartikelen.

Voorbeeld: Een psycholoog schrijft een rapport over een cliëntsysteem. Een van de cliënten wil inzage in het rapport. Dit recht op inzage staat echter op gespannen voet met het vertrouwelijkheidsprincipe als het gaat om de andere cliënten. Zie ook voorbeeld bladzijde
131. Goed voorbeeld: 4 pt

Front 12

Vraag 11

Over wie gaat het als het, in de NIP-code, gaat over een ‘betrokkene’? Geef ook
voorbeelden.

Back 12

Antwoord vraag 11

Antwoord Blz. 108: iedereen die direct of indirect betrokken is bij het beroepsmatig handelen van de cliënt of daardoor in zijn belangen wordt geraakt. (4 pt) Cliënt, partner en naaste verwanten, opdrachtgever, proefpersonen, etc.(2 pt)

Front 13

Vraag 12
Aan welke voorwaarden moet, volgens de NIP-code, zijn voldaan wil een psycholoog proefpersonen bloot stellen aan negatieve ervaringen?

Back 13

Antwoord vraag 12
Antwoord Blz. 108:

1. Negatieve ervaringen moeten zoveel mogelijk beperkt blijven (2 pt)

2. Als ze onvermijdelijk zijn, moet er een goede nazorg zijn (3 pt)

3. De onderzoeker moet eerst hebben nagegaan of de gevraagde inzichten niet op een andere manier verkregen kunnen worden. Het antwoord daarop moet ‘ nee’ zijn. (3 pt)

Front 14

Waar staan de afkortingen APA, AST, COTAN, en ECP voor?

Back 14

Antwoord: zie register, blz 235 en verder. APA = American Psychological Association AST = Algemeen Standaard Testgebuik
COTAN = Commissie testaangelegenheden NIP ECP = Ethische commissie psychologie

Front 15

Stel een cliënt heeft een klacht over psycholoog. Deze psycholoog is geen lid van het NIP. Waar kan
de client met zijn klacht naar toe?

Back 15

Is de psycholoog geen lid van het NIP:
• dan kan de client met de klacht naar de burgerlijke rechter gaan
• is er sprake van een misdrijf dan kan de client met de klacht naar de politie gaan
• maar staat hij wel ingeschreven bij een van de speciale registers van het NIP, dan kan het NIP de
klacht in behandeling nemen.
• maar staat hij wel ingeschreven bij de Wet Big, dan kan de klacht worden ingediend bij een regi-
onaal tuchtcollege.
Hij kan niet bij het NIP terecht.

Front 16

Welke categorieën kent de NIP-code als het gaat om het basisprincipe integriteit?

Back 16

• Betrouwbaarheid
• Eerlijkheid
• Rolintegriteit

Front 17

Stel Anja heeft last van een borderline stoornis. Een vriendin van haar – Janneke – is psycholoog.
Anja smeekt Janneke praktisch om bij haar in behandeling te mogen. Janneke is de enige psycho-
loog waar ze zich veilig en vertrouwd bij voelt, aldus Anja. Janneke zwicht voor de druk, en neemt
Anja in behandeling. Ze twijfelt echter aan haar vaardigheden om zo’n zware stoornis te behande-
len. Wat is – vanuit de NIP-code - aan te merken op de handelswijze van Janneke?

Back 17

De psycholoog had zich niet in deze situatie moeten begeven. Hij had beter alleen gedag kunnen zeggen en met iemand anders gaan praten. Redenen:
1. De rolintegriteit is in het geding. Dwz Janneke is psycholoog en vriendin. Dit kan leiden tot rol- verwarring en ervoor zorgen dat Janneke niet in staat is een professionele afstand tot Anja te bewaren (blz 46)
2. Volgens de NIP-code (basisprincipe integriteit – artikel betrouwbaarheid) mag Janneke de behan- deling alleen beginnen als dit verantwoord is. Dat betekent dat ze het gevoel moet hebben dat ze Anja wel echt kan helpen. Ze mag daarbij in haar beslissing niet laten leiden door de eisen van Anja. (blz 107)

Front 18

Stel een rechter gelast een psychologisch onderzoek van crimineel A.L. Wat kan A.L. doen om zo-
veel mogelijk tegen te werken?

Back 18

Antwoord blz 126:
A.L. kan weigeren mee te werken aan het psychologisch onderzoek.

A.L. kan uitgereid om inzage vragen en allerhande vragen stellen.

A.L. kan vragen om allerhande correcties en aan aanvullingen op het psychologisch rapport. (recht op
correctie)

Front 19

Wat houden de volgende termen in?
• ‘jaren des onderscheids’
• supervisie
• verschoningsrecht

Back 19

• Jaren des onderscheids: de leeftijd waarna een client, in de context van een psychologische be-
handeling, als voldoende autonoom wordt gezien om de aan hem/ haar door de wet toegekende
rechten zelf uit te oefenen. Voor een geestelijk gezonde client ligt deze leeftijd in Nederland op 16
jaar. (blz 126)
• Supervisie = het bespreken van moeilijkheden of ervaringen in het eigen werk met iemand die
meer ervaren is en meer gezag heeft. (blz 132)
• Verschoningsrecht is het recht van een psycholoog om zich te beroepen op zwijgplicht als hij/zij
door de rechter worden gevraagd een verklaring over een bepaalde persoon/client af te leggen.
(blz 130)

Front 20

Verzin een casus waarin de demarcatie in het geding is en motiveer waarom hier sprake is van demarcatie.

Back 20

Antwoord blz 72

Met demarcatie wordt bedoeld dat, door zich te baseren op professionele dan wel wetenschappelijke
kennis, HBO- en WO geschoolde psychologen zich onderscheiden van beunhazen.

Bijvoorbeeld: Anja gaat naar een psycholoog die lid is van het NIP. Ze heeft grote twijfels over de toe-
komst. Haar huwelijk is niet goed, en haar baan staat op de tocht. Na een aantal gesprekken te hebben
gevoerd, stelt de psycholoog voor om, middels astrologie, te kijken wat de toekomst voor Anja in petto
heeft.

Astrologie is noch een vorm van professionele noch van wetenschappelijke kennis van psychologen. De
psycholoog begeeft zich niet langer op psychologisch terrein.

Front 21

Stel u de volgende situaties voor.

A. Op de leeftijd van 5 wordt bij Josje een psychologisch onderzoek gedaan. Het doel is om vast te stellen hoe het op dat moment staat met haar emotioneel functioneren. Het onderzoek resulteert in een rapport/dossier.

B. Op de leeftijd van 7 wordt bij Roy een psychologisch onderzoek gedaan. Het doel is om vast te stellen hoe goed Roy zich, tijdens de basisschoolperiode, aan kan passen aan veranderende omstandigheden. Hoe lang moeten deze dossiers worden bewaard?

Back 21

Antwoord blz 216

Na beëindiging van de professionele relatie dient de psycholoog het dossier nog 1 jaar te bewaren of nog zoveel langer als noodzakelijk is voor het doel waarvoor het dossier is aangelegd.

In geval van A is het doel vast te stellen hoe Josje op dat moment, i.e. op 5-jarige leeftijd, emotioneel functioneert. Het kent geen hoger doel in de tijd. Daarom kan ongeveer een jaar na het onderzoek het dossier worden vernietigd.

In geval van B is het doel vast te stellen hoe Roy zich, tijdens de basisschoolperiode, aan kan passen aan veranderende omstandigheden. Omdat het doel zich uitstrekt gedurende de gehele basisschoolperiode dient het dossier pas vernietigd te worden 1 jaar nadat Roy naar de middelbare school is gegaan.

Front 22

Noem drie gevallen waarin een psycholoog niet gehouden is aan de geheimhoudingsplicht.

Back 22

• Na toestemming van de client zelf
• Vanwege een wettelijk voorschrift /in geval er psychologisch onderzoek wordt verlangd door de
rechter (blz 77)
• Als daarmee acuut dreigend gevaar voor de client zelf of anderen voorkomen kan worden. (blz 77)

Front 23

Een man gaat naar een psycholoog nadat zijn dochter beweert dat hij haar vroeger ‘intiem geaaid’
zou hebben.

Enkele weken na aanvang van de gesprekken met de psycholoog, doet de dochter bijde politie aangifte van seksueel misbruik. De politie arresteert de man meteen. De politie belt vervolgens de psycholoog op met het verzoek een verklaring af te leggen over de vader opdat de strafzaak tegen de vader sterker wordt.

Er is haast bij omdat de zaak de volgende dag al bij de rechter voorkomt. De psycholoog verklaart daarom dat uit de gesprekken die ze met de vader heeft gehad, inderdaad is gebleken dat er sprake is geweest van ongewenste intimiteiten. Wat valt, mede gebaseerd op de NIP-code, aan te merken op de handelswijze van de psycholoog?

Back 23

Dit is een waargebeurde casus ontleend aan een lezing van Ed Klip (2007; NIP-lezing: Ik doe mijn best, maar is dat ook het beste?)die betrekking heeft op blz 227 van het boek.
• Aan te merken valt dat de psycholoog het recht op geheimhouding van haar client heeft geschon- den. Ze had niks aan de politie mogen vertellen.
• Aan te merken valt ook dat de psycholoog blijkbaar er vanuit gaat dat de dochter gelijk heeft. Het kan echter zijn dat de beschuldigingen gebaseerd zijn op fantasie.

Front 24

Maak aan de hand van een voorbeeld uit de psychologische wetenschap of praktijk duidelijk hoe de
termen ‘utilisme’ en ‘absolutisme’ zich tot elkaar verhouden.

Back 24

Antwoord blz 74.

Utilisme: handelingen zijn te rechtvaardigen als ze nuttig zijn. Wat deze handelingen zijn verschilt per
context.

Absolutisme: dezelfde handelingen zijn altijd goed of fout, ongeacht de context.

Voorbeeld:
• Utilistisch: Het geven van electroshocks aan proefpersonen is alleen juist als het ene belangrijke
onderzoeksvraag helpt beantwoorden

• Absolutistisch: Het geven van electroshocks aan proefpersonen in de context van onderzoek is
altijd onjuist
Ander voorbeelden mogen ook zolang ze het verschil tussen de 2 termen maar illustreren.

Front 25

Stel psycholoog A en B, beide lid van het NIP, schrijven een artikel voor de Volkskrant waarin ze uitspraken doen over de rol van het koningshuis, met name over de rol van koningin Beatrix. Waarop dienen zij verdacht te zijn?

Back 25

• De psychologen moeten ervoor zorgen dat ze heel zorgvuldig zijn in het doen van uitspraken over de psychologische toestand of intenties van publieke personen – in dit geval Beatrix. Ze hebben immers geen toestemming voor een professionele relatie met haar. Ze mogen weliswaar wel uit- spraken doen over haar, maar zijn wel verantwoordelijk te houden voor de eventuele schadelijke gevolgen van hun uitspraken. (blz 54/55)

• Ze moeten voldoende deskundigheid hebben op het gebied waarover ze uitspraken doen. (blz 58).

• Doen ze stellige uitspraken dan doen ze er goed aan om duidelijk aan te geven wie wat beweerd (A of B). Zo niet dan zijn ze beide verantwoordelijk voor het gehele artikel, zij zijn dan een team, ook al betreft het slechts beweringen van een van de psychologen (blz 98)

Front 26

Benoem de algemene of basisprincipes uit de Nederlandse en de Canadese beroepsethiek voor
psychologen en vergelijk ze met elkaar.

Back 26

Antwoord Blz 24.

De Canadese beroepsethiek kent 4 basisprincipes, de Nederlandse ook.
Canada:
1. Respect voor de waardigheid van personen
3. Verantwoorde zorg
4. Integriteit in relaties
5. Verantwoordelijkheid tov de samenleving

Nederland:
1. Respect
2. Deskundigheid
3. Integriteit
4. Verantwoordelijkheid

De Canadese en Nederlandse basisprincipes lijken dus sterk op elkaar, maar de Nederlandse basis- principes zijn wel veel korter omschreven dan de Canadese. (zie blz 25).

Front 27

Stel een psycholoog gaat naar eigen zegge eclectisch te werk. Zijn handelswijze is als volgt.

Als er een client komt met een bepaalde problematiek gaat hij uitproberen welke behandeling het beste bij deze persoon werkt. Lijkt gedragstherapie niet te werken, dan gaat hij over op speltherapie of bijvoorbeeld creatieve therapie.

Werkt dat niet, dan past hij weer een andere behandelvorm toe, net zolang tot iets wel aanslaat. Welke vragen roept deze handelswijze op, uitgaande van de NIP-code?

Back 27

Antwoord blz 210 ev.

• Is deze psycholoog wel deskundig in die zin dat hij beargumenteerd voor een behandelmethode
kiest?
• Is deze psycholoog wel deskundig in al de behandelmethoden die hij aanbiedt? Is er wel zorg voor
kwaliteit?
• Is er geen vooruitgang dan wijt de psycholoog dat aan de behandelmethode. Echter, misschien ligt
het wel aan de problematiek (die is moeilijk te veranderen) of de competenties van de psycholoog
(die kunnen laag zijn). Hierdoor kan het zijn dat hij ook behandelingen begint die niet verant-
woord zijn (blz 107) of clienten behandeld die niet geholpen kunnen worden.

Front 28

Wanneer is er, volgens de NIP-code, sprake van plagiaat?

Back 28

Antwoord blz 110:

als een psycholoog, bij een schriftelijke of mondelinge presentatie, niet op passende wijze de bronnen vermeldt waaruit hij heeft geput voor zover informatie niet voortkomt uit het eigen gedachtengoed of professionele werkzaamheden.