• Shuffle
    Toggle On
    Toggle Off
  • Alphabetize
    Toggle On
    Toggle Off
  • Front First
    Toggle On
    Toggle Off
  • Both Sides
    Toggle On
    Toggle Off
  • Read
    Toggle On
    Toggle Off
Reading...
Front

Card Range To Study

through

image

Play button

image

Play button

image

Progress

1/962

Click to flip

Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;

Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;

H to show hint;

A reads text to speech;

962 Cards in this Set

  • Front
  • Back

Beza

Mirangue

Smalec

Lard

I would like [ordering food]

Poproszę o

A list

Lista

Rozdzielczość

Resolution

To return [a book]

Oddać

I'd like an espresso, please

poproszę o espresso

Can I have

Mogę

Obuwie

Footwear

I just got to the hotel

właśnie dotarłem do hotelu

Embarassing

Wstydliwy.a.e

Drożdżówka

Bun (bread)


Drodżdże = yeast

who cares anyway

kogo to w ogóle obchodzi

Insects

Owady

Rozdarty.a.e

Torn

To check out [hotel]

Wymeldować

Wygoda

Comfort

Rozpogodzenie

Sunny spell

Furtka

Gate

how do i get in?

jak wejdę?

Kowadło

Anvil

Dorsz

Cod [fish]

Układanka

Puzzle

Niepodważalny.a.e

Unquestionable

Obietnica

Promise



Załoźyć obietnicę = make a promise


Dortrzymać obietnicę = keep a p.


Związany obietnicą = bound by a p.

The rockets were shot down

Pociski zostały strącąne / zestrzelone

Rogatka

Toll gate

Posesja

Premises

Żłobek

Day care center [kids]

Spowijać

Spowić


To envelop



Spowija jego drogę

Nabył ziemię

He bought land


Nabyć / nabywać

spadłszy głową na dół

Having fallen headfirst

Pękł na pół

He broke in two



Pękać / pęknąć

wnętrzności

Entrails

Wypłynęły wszystkie jego wnętrzności

נשפכו / יצאו לו המעיים


Wypłynąć / wypływać

Puchnąć

To swell

Gnić

Zgnić


To rot



Gnić w łóżku

Przybierać

Przybrać


To assume

Odrażający.a.e

Repulsive

Kres

Gen u


End




Dobiegać kresu

Przeniknięty.a.e niechęcią

Niechęć = f. Pltl, dislike



Przeniknąć / przenikać = to penetrate

Oszust

Swindler

Nieco

Somewhat



Co nieco = a little

Wprowadza go słowami

He introduces him with the words

Wstrętny.a.e

Revolting, repulsive

odnieść wrażenie

get the impression

Uwikłanie

Complication

Sprzecznie z czymś

Contrary to sth

Ulubieniec

F = ulubienca


Favorite

Zdrajca

Traitor

Traitor

Zdrajca

Szkaradny.a.e

Hideous, vile

Opętać

To overcome


Diabeł go opętał

Szata

Robe


> szatnia = wardrobe

Mieszek

>> miech + dim.


Bellows [fire fanning device]

Zło

Evil

Kukła

Dummy, manekin

Zaciekawienie

Curiosity

Dalece

Far, adv.

Naznaczać

Naznaczyć


To mark




Ich życie zostało naznaczone obecnością ks.Stanisława

Postrzec

Postrzegać


To percieve



Jak postrzegał rzeczywistość

Wyparować

Wyparowywać


To evaporate

Uczynić

Czynić


To make



Czynić cuda


Jego uczynił odpowiedzałnym za finamse

Wieselec

Gen wieselca


Hanged man

Wywalony.a.e

Hanging out



Wywalać / wywalić = to stick out

can I charge my phone somewhere?

czy mogę gdzieś naładować telefon?

Pilne [news]

Urgent



Pilny.a.e = diligent

Krawędź

Edge



Na krawędzi czegoś = on the verge of sth

Odwet

Retaliation



Wziąć odwet na kimś

Kijek

Stick



Kijek narciarski

Pencil

Ołówek

Zdjęcie


2

1. Photo


2. Removal



Po zdjęciu go z drzewa

Uścisk

Gen u


Grasp, clasp



Uścisk dłoni = handshake

Miłosierdzie

Mercy

Zmartwychwstać

Zmartwychstawać


Resurrected



Chwast = weed

Zgorszenie

Scandal

Omijać szerokim łukiem

To give a wide breadth



Łuk = arch

Męka

Tourment



W męce Pańskiej


<> mąka = flour

Łaska

Favor, pardon, grace



Proszę jedynie o okazanie łaski

Zachłanny.a.e

Greedy

Piętnować

Napiętnować


To stigmatize



Pięto = brand, stigma, birthmark

Osądzić

Osądzać


To judge

Zhańbienie

Disgrace, shame



Hańbić / zhańbić

Glosiciel

Advocate

Kradzież

F. Pl


Theft

With good intentions

Z dobrymi zamiarami

Kupczyć

To trade, traffic (pej.)

idź sobie

Go away

Biada

Woe + dat.


Baida temu człowiekowi

Wskazywać

Wskazać


To indicate

Odmowa

Refusal

Nie przenikniony.a.e

Impenetrable

co do jego

As for him / his

Przeznaczenie

Destiny

Opamiętać się

To control o.s.

Nieskończenie

Enlessly, infinitely

Ulegać

Ulec [ulegnę, ulegniesz; uległ] + dat


To be defeated



Ulegać nastrojom = to be moody

Zleceniodawca

Client

Swoisty.a.e

Unique, charachteristic

Nakłonić

Nakłaniać


To induce, convince



Diabeł nakłonił serce judasza aby wydać Jezusa

w ten sposób wykracza się poza uzasadnienia historyczne

in this way one goes beyond historical justifications

Przyjmować się

Przyjąć się


To take root, catch on



Bez się = accept, take

wstrząsający.a.e

Shocking

Przeciwieństwo

Contrast, contradiction, opposition

Pogodzenie

Reconciliation


<> rozpogodzenie = sunny spell

Zamierzony.a.e

Intentional

Niedopowiedzienie

Unclear point

Brać się

To come from



Skąd to się bierze? = where does it come from

Wrzenie

Boiling

Opierać

Oprzeć


To lean on, rest on, be based on

Zapewnienie

Assurance

Potępienie

Condemnation



Wieczne potępienie

Ciążyć

To wiegh down

Fatum

Doom, fate



Nieubłagane fatum = inexorible fate

Zresztą

After all

Uwikłanie

Complication

Tyle


Nie tyle x ile y

Tyle = so much, so many



Nie tyle x ile y = y is more important than x

Cheese sauce

Sos serowy

Zapiecek

Countryside

Wędlina

Cured meat



Mięso wędliny

watch out!

Uważaj!

sth isn't worth the pain [the west]

coś jest niewarte zachodu


zachód = sunset, west Cf. World History


Zawór

Gen zaworu


Valve

Odepchnięty.a.e

repelled, pushed away




odepchnąć /odpychać



wskrzesić

wskrzeszać


to resusitate

there is no consolation

Pociechy nie ma żadnej

Plotka

Rumor

Immodest

Nieskromny.a.e

Odrzutowiec

Odrzutowca


Jet airplane

Adoption

Przysoposobienie



Przysoposobienie kogoś do czegoś = preperation of s.o. to sth

where does it come from

Skąd to się bierze?

Pięto

brand, stigma, birthmark



Piętować / napiętować = to stigmatize

zachęta

incentive

opatcwo

abbey

wygłaszać

wygłosić


to deliver (speech)

mnich

monk

monk

mnich

kanwa

canvass, background [~tło > na tle]




konferencje na kanwie tegoż wydarzenia

against the background


2

na kanwie [kanwa]


na tle [tło]

gdyż

because

suspension in a vacuum

zawieszenie w prózni

odosobnienie

isolation

to stay with the Trapist [monks] for ever

pozostać u trapistów na stałe

to have double aspect

mieć podwójny wymiar

wielość myśli zmusza do ciągłe zaczynania od nowa

multiplicity of thoughts forces you to constantly starting over

ponadprzeciętny.a.e

above average

above average

ponadprzeciętny.a.e

uporać się z czymś

to handle something




nie uporał się z tezą

zmagać się z czymś

to wrestle with sth

odsunąć w czasie

postpone in time

wynajdywać

wynaleźć


to find, invent, devise

wynikało toz panicznego, wręcz neurotycznego strachu przed koniecznością konfrontacji z nową rzeczywistością

it was the result of a panicked, even neurotic fear of the necessity of confronting a new reality

zmaganie

wrestle, struggle

pozostawił pootwierane furtki

he left open gates

powierzać

powierzyć


to entrust



Stanisław się obawiał rozliczenia z tylu lat, w których nie spełnił powierzonego mu obowiązku napisania pracy doktorskiej



rozliczenie = settling of accounts

płonny.a.e

futile, vain



jego obawy o złe przyjęcie przez współbraci okazały się płonne

his fears of a bad reception by the brethren turned out to be for nothing

jego obawy o złe przyjęcie przez współbraci okazały się płonne

złożyć profesję

to profess, take vows


co było dla niego ważnym dowodem zaufania przełożonych

which was for him an important sign of the trust of [his] superiors



przełożoni = superiors

everything seemed to make him happy

wszystko zdawało się go cieszyć

Czasami jednak przeżywał swego rodzaju „panikę pod bramką”: nie wiedział, z której strony i kto strzeli i czy będzie w stanie ów starzał obronić

But sometimes he experienced a kind of "panic at the goal": he didn't know which side and from whomWill he score and will he be able to defend it?



przeżywać coś

panick at the goal

panika pod bramką

lękliwy.a.e

timid

he even became [crossed] a vegetarian

Przeszedł nawet na wegetarianizm

wątpiących nie nawracał

he didn't convert doubters




nawracać kogoś na jakąś religię = to convert s.o. to a religion

wsłuchiwał się w nich

he listened to them




wsłuchać się w kogoś/coś = to listen closely to someone

wsłuchać się w kogoś/coś

to listen closely to someone




wsłuchiwał się w nich

grafik prac

work chart (work load)

mimo ciągle powiększającego się grafiku prac

despite the ever-increasing work schedule

despite the ever-increasing work schedule

mimo ciągle powiększającego się grafiku prac

nietuzinkowość

ייחוד




tuzinkowy.a.e = trite

zdezelowany.a.e

delapitated


zdezelować = pot. zniszczyć



Spowodować, że coś nie nadaje się do użytku

obładować

obłądowywać


to load down w sth




Jeździł ciągle obładowany ciężkimi

Jeździł ciągle obładowany ciężkimi bagażami pełnymi książek

He traveled constantly loaded with heavy goods

zostać rozgryziony

to be figured out



rozgryźć / rozgryź

urzekający.a.e

bewitching




urzekać / urzec [urzeknę , urzekniesz]

nabożeństwo

service



traktować kogoś z nabożeństwem = to hold someone in high regard

miłosierdzie

mercy

mercy

miłosierdzie

wykazać

wykazywać


to show, exhibit

broniąc spraw, na których bardzo mu zależało

defending causes he cared deeply about


Bronić + gen


zależeć = to depend on


nie zależy mi [na tym]


zależeć naopinii = to care about opinions

Dopiero od pewnego momentu

only from a certain moment

dopiero wtedy przestało mu zależeć na opinii

only then did he stop caring about opinions

posądzenie o coś

accusation of sth

Nie chciał uchodzić za kogoś, kto broni Żydów kosztem Polaków

He did not want to be seen as someone who defended Jews at the expense of Poles




uchodzić / ujść = to escape


uchodzić za kogoś = to pass as s.o.


ujść śmierci = to escape death

nawrócenie

conversion




Czas, w którym zaczął inaczej patrzeć na historię polsko-żydowską, był dla niego momentem nawrócenia

The time when he began to look at Polish-Jewish history differently was a moment of conversion for him

Czas, w którym zaczął inaczej patrzeć na historię polsko-żydowską, był dla niego momentem nawrócenia

przemyślenie

consideration

zrośnięci

zrastać się / zrosnąć się


to knit together

Prawda istnieje, dopasowuje się tylko kłamstwa

Truth exists; only lies are adapted/invented (Augustine)

pomost

platform

wyrachowany.a.e

calculating

Nadmieniłem już, że uważał to za swoje nawrócenie, przebudzenie

I have already mentioned that he considered itfor your conversion, awakening



Nadmienić / nadmieniać o czymś

udowodnić

udowadniać


to prove sth.




nie chciał niczego nikomu udowadniać

gonić za czymś

to chase after sth




O. Stanisław nie gonił za mediami

wynosiły kogoś pod niebiosą

to praise someone to the skies

opowiadać się przeciwko czemuś

speaking out against sth.

speaking out against sth.

opowiadać się przeciwko czemuś

samotnie

alone

alone

samotnie

sielanka

idyl, pastoral




sielankowy.a.e

sielankowy.a.e

idyl, pastoral




sielanka = pastoral

wielkość

greatness



w tym objawia sie jego wielkość

renegat

renegade

osłonięci

covered, shielded




osłonięci tajemnicą Boga


osłonić / osłaniać (słonce)

lampart

gen lamparta


leopard

czciciel

worshiper

przerost

excess

zaniedbanie

negligence

pomijać

pomnąć


to omit, skip




mijać / minąć (omijać) = to pass

przeplatać się z czymś

przepleść się z czymś




to alternate

męki Pańskie

the Lord's Passion




Męka = torment

napięć

= sync. of napięcie, pressure

wszak

after all

burzyciel

disruptor




burzyć = to disturb

rychło

soon




= wkrótce, niebawem, niedługo, zaraz, prędko




przed chrześcijaństwem rychło stanęło pytanie = Christianity soon faced a question

niebawem

soon


= rychło, niedługo, zaraz, prędko, wkrótce

przed chrześcijaństwem rychło stanęło pytanie

Christianity soon faced a question


מול הנצרות במהרה נצבה בעיה

ba

yes, indeed

rozbijać

rozbić


to break, crash




nowy element etniczny, rozbijający pojęcie narodu

tym szybciej

the faster

zawężony.a.e

parochial, limited

groźny.a.e

sinister, dangerous

worshiped

czczony.a.e

od czasu zburzenia pierwszej Świątyni

since the destruction of the first Temple




pierwsza świątynia

pierwsza świątynia

the first Temple




od czasu zburzenia pierwszej Świątyni = since the destruction of the first Temple

prześladowanie

persecution

ubój

slaughter

dziwak (-aczka)

wierdo

większa część pozostawała dla świątyni i swiątynie

the greater part was left for the temple and shrines

Ruchomy.a.e

Moving, shifting

Tysiąclecie

For a thousand years

Pokrzywdony.a.e

Aggrieved, victims



Krzywda = harm

Złośliwy.a.e

Harmful, spiteful

Boskcość

Divinity

Ujrzeć

To see

Współzawodnicstwo

Rivalry

Przedziewny.a.e

Wierd, bizzar

Na manowce

Astray



Zejść / wyprowadzić kogoś na manowce

Zaślepenie

Blindness

nowożytny.a.e

modern

o ile więc

so, consequently

ze żłbokiem

with the nursery

żebrak

beggar




z zakonami żebraczymi

with the mendicant friars

z zakonami żebraczymi




żebrak = beggar

kaznodzieja

preacher

przytoczyć

przytaczać


to quote



on używa takiego, przytoczonego tu już, porównania

they are dispersed and humiliated

są rozproszeni i upokarzani




upokarzać / upokorzyć = to humiliate

skłaniać

skłonić


skłaniać kogoś do zrobienia czegoś




to bend, lower


kłaniać się = to bow, ukłonili się królowej

ukłonili się królowej

they bowed to the Queen



Ukłon = bow


Ukłony dla = my compliaments to

they bowed to the Queen

ukłonili się królowej

trzeba ich natomiast przynaglać aby weszli do Owczrni

but they must be urged to enter the sheepfold

owczarek >> owczarnia

Owczarek = sheepdog, Alsetian (gen = owczarka)



owczarnia = the sheepfold


trzeba ich natomiast przynaglać aby weszli do owczrni

It even had problems with entering the canon

miała przecież nawet kłopoty z wejściem do kanonu

niemalże

nearly, virtually

jak nieraz

as often

the destruction of the 2nd temple in 70 AD

zburzenie drugiej Świątyni w 70 roku

podwaliny

pltnt, foundations


położyć podwaliny pod coś

wznoszący się

נישא, crowning




zamek wznoszący się na wzgórzu

smród

gen u


stench; smrodzić = to stink




smrodliwy.a.e



the Romans

Rzymianie




Rzymianie szybko się zorientowali, że mają do czyniena z kimś innym.

odmienny.a.e

different




odmienna płeć


odmienna podstawa

odrzucać

to refuse




godzili się modlić za cesarza, ale odrzucali składanie u ofiar

They agreed to pray for Cesar, but refused to make him sacrifices

godzili się modlić za cesarza, ale odrzucali składanie mu ofiar

rozstrzygać

rozstrzygnąć


to decide, to settle




rozstrzygający.a.e = decisive


roztrzygać sprzeczność

zmierzający.a.e

heading towards


zmierzać do (or w)

krwawy.a.e

bloody

crusade

krucjata

burda

brawl

domniemany.a.e

alleged




domniemany sprawca, zabójca

wybiórczy.a.e

selective




kara wybiórcza = selective punishment

selective punishment

kara wybiórcza




wybiórczy.a.e

zakazywać

zakazać


to forbid




zakaz = ban


zakaz wjazdu/wstępu


zakazany.a.e = forbidden




<> zakażony.a.e = infected

Wymieniać


2

Wymienić


1. Change, replace


2. Mention

Postrzeganie

Evaluation, perception



Postrzec / postrzegać = to percieve

Odnośnie do czegoś

Relating to sth

Przebłagać

To beg

Pierworodny.a.e

First born



Grzech pierworodny

Płacząca

Weeping willow


Here: cry baby

Tarcie

Friction, also political



W czasach tarć żydowsko-greckich

Rokrocznie

Every year

Every year


One word

Rokrocznie

Stulecie

Century



W następnych stuleciach

In the next centuries

W następnych stuleciach



Stulecie

Ano

Well


= no

Poganin

Pl = poganie


Pagan

Spożyć

Spożywać


To partake of

Powiązanie

Connection

Dopuszczalność

Acceptability, admissability

Chrzest

Gen chrztu


Baptism

Chrzcić

Ochrzcić


To baptize

Zbir

Thug

Nadrenia

Rhineland

Krzyżowiec

Gen krzyżowca


Pl krzyżowcy




Crusader

Arendarz

Leaseholder

Zadłużony.a.e

Indebted

Niepojęty.a.e

Inconcievable



Pojęty.a.e = clever

Wymóc coś na kimś

To exort sth from s.o.

Podciąć

Podcinać


To undercut, clip




Pl.non.viril past = podcięły


Ciąć > pres = tnę, tniesz

Albowiem

Because

mieć to do siebie

To have this attribute, characteristic

Dobrowolny.a.e

Voluntary

Skupisko

Cluster



<> wysypisko = trash dump

Wypowiadać się na

To express one's opinions about sth

Zabobon

Gen u


Superstition

Zabobonny.a.e

Superstitious



Zabobon = superstition

Zeznanie

Testimony

Rzekomy.a.e

Alleged

Poprzedzony.a.e

To proceed



Poprzedzać / poprzedzić

Wprawdzie

Admittedly

The Holy See

Stolica apostolska

Ot

Thus




Ot tak = just like that


Ot co = that's what

Na przełomie wieku

At the turn of the century



Przełom = breakthrough

מצוץ מהאצבע

Wyssany.a.e z palca [palec]

Oblegać

Oblec [oblegnę, oblegniesz]


To lay siege

Znosić

Znieść


To bring down

Uporać się z czymś

To tackle sth

Objawiać

Objawić


To display, manifest

Wymienić nazwisko

Wymieniać




To mention a name


Otherwise: to replace

koński ogon

ponytail

przymierzać się do

to prepare

zetknąć

stykać


to connect

ewenement

sensation

przepojony.a.e czymś

imbued w sth

pasać [paść]

pilnować zwierząt jedzących trawę na danym terenie




سروح = pasanie

przywiązywać kogoś / coś do czegoś

przywiązać


to attach



Przywiązywał wagę do daty urodzenia = he attached weight to the date of his birth

Przywiązywał wagę do daty urodzenia

he attached weight to the date of his birth




przywiązywać / przwiązać

zwyciężać

zwyciężyć


to win

I consider great wealth in private hands as a robbery organized with the help of the law

Wielkie bogactwo w prywatnych rękach uważam za rabunek zorganizowany za pomocą prawa

odznaczenie

decoration

cukrownia

sugar factory

przybić

przybijać


to depress, dishearten

łącznik

1. tie, link, hyphen


2. liason officer

desperacko

despertly

szczycie

summit

siejący.a.e

spreading (planting)


> siać (sieję, siejesz)



toteż

which is why

targać na brody

to tug on their chins

włącznie

inclusive, including




ma wolne do piątku włącznie

odprawa


5

check-in, odprawić


1. to make someone leave


2. to dismiss s.o. w.o. complying


3. to fire s.o.


4. to fulfill border crossing requirements


5. to celebrate mass

na czyjeś polecenie

on somebody's orders/direction




polecenie = order, command, recommendation

on somebody's orders/direction

na czyjeś polecenie




polecenie = order, command, recommendation

odejść

to go away

pozbyć się kogoś, nie spełniwszy jego próśb lub żądań

to get rid of someone without complying with his requests or demands

odprawić = 5 meanings

1. to make someone leave


2. to dismiss s.o. w.o. complying


3. to fire s.o.


4. to fulfill border crossing requirements


5. to celebrate mass

prymicja

pierwsza msza odprawiana przez duchownego, który przyjął święcenia

przydzielony.a.e do czegoś

assigned

kwaterunek

housing [quartering]




komisja kwaterunkowa

pod przewodnictwem

under the direction

under the direction


2

pod przewodnictwem


pod kierunkiem

wódz

leader




Rzeczywiście typ wodza

a real leader type

Rzeczywiście typ wodza [wódz]

miał poukładane w głowie

he had everything sorted outhead

wykłady przewidziany dla

lectures given by



przewidzić = to predict, but also to impart knowledge > to oversee

jako tako

do pewnego stopnia

parafia

perish

niebawem

soon

Oczarowały go wyklady wloskiego filozofa prof. Ernesta Grassiego

oczarować = enchant


<> rozczarować = disappoint


= zawieść (disappoint)

disappoint


2

rozczarować


zawieść


<> oczarować = enchant

the time set by religious superiors for writing a doctoral thesislong time passed,

czas wyznaczony przez przełożonych zakonnych na napisanie doktoratu dawno upłynął

na uboczu

out of the way


= na bok


= na boku

disturbed by none

niepokojony przez nikogo

usadowić się

sadowić się


להתיישב



usadowił na kanapie/w fotelu


usadowił się we wspólnocie włoskich jezuitów

wraz ze spadkiem liczby powołań

as the number of vocations decreased




appointment, calling to the priesthood [cf. tenure]

leżała całkowicie odłogiem

completely fallow




odłóg = gen. odłogu, fallow land


leżeć odłogiem = to lie fallow

odłóg

gen. odłogu,


fallow land




leżeć odłogiem = to lie fallow

odkrywczy

revealing, exploratory, scientific




wyprawa odkrywcza = scientfic expiditon

wyprawa odkrywcza

= scientfic expiditon




odkrywczy = revealing, exploratory, scientific

żmudny.a.e

arduous

przygniatać

przygnieść


to crush



Moja praca doktorska padla, bo przygniotla mnie masa zebranych materialów

z górą

and more


upwards of

not to mention the specter ever-new literature on this topic

nie wspominając już o widmie ciągle nowej literatury na te temat

często trudno dostępnej

often difficult to access

rekolekcje

retreat

nieszczęsny.a.e

wretched

the sword of Democles

miecz Damoklesa

udręka

torment


powodować udrękę

rozterka

dillema




jego wewnetrznych rozterek = his internal dilemas

jego wewnetrznych rozterek

= his internal dilemas




rozterka

ללא הפסקה

nieprzerwanie

okazyjny.a.e

bargain




okazyja = chance, opportunity

prelekcja

public lecture

rozstać się z czymś

rostawać się


to split up with




rozstać się z żoną/mężem


rozstać się z życiem

zjawiać się

zjawić się


to show up




zjawi się w Polsce „koło Wielkiej Nocy 1977 roku

jednakowoż

in addition [= withal]

przydała mu się

to come in handy




przydać / przydawać

użyczało swoich łam autorom

lent its columns to authors



użyczać / użyczyc komuś czegoś


łam = column


na łamach gazet

łam

= column


na łamach gazet


użyczało swoich łam autorom


użyczać / użyczyc komuś czegoś

zawiązywać spółkę

zawiązać


to establish a company

zamieścić

zamieszczać


to publish

obczyzna

foreign land, exile

przygnębiać

przygnębić


to depress



przygnębiający.a.e = depressing


Gnębić = to opress


Gnębić się = to worry

igraszka

triviality, game



Nie na mój wiek te igraszki akademickie

byle

in order to




Byle zakończyć ten rozdział w życiu i osiąść na stałe pod swym własnym,ojczyźnianym dachem

Byle zakończyć ten rozdział w życiu i osiąść na stałe pod swym własnym,ojczyźnianym dachem

Just to end this chapter in my life and settle down permanently under my own,homeland roof

związkowy.a.e

federal, belonging to the union

Przyjął za swój styl życia trapistów

He adopted the Trappist lifestyle as his lifestyle




przyjąć / przyjmować = adopt, accept, take, admit

oduczać się

oduczyć się


to unlearn




oduczył się ogladania telewizji

rozprawa

thesis, hearing, trial




rozprawa doktorska = doctoral thesis

spalić na panewce

to fall flat




panewka = socket


spalić = perf. of palić / spalać = to burn

to fall flat [to burn at the socket]

spalić na panewce



panewka = socket


spalić = perf. of palić / spalać = to burn

powtórnie

again

rekolekcje wielkopostne

Lent retreat (pl.)

niezapowiedziany.a.e

unexpected

przylegający.a.e

adjacent to

opłatek

waffer




kruchy jak opłatek = wafer-thin

pobliski.a.e

nearby

co począć z niespodziewanym gościem

what to do with the unexpected gues




począć = 1. to begin, 2. to concieve

wkład

share, input, contribution




wkład pieniężny = capital investment

He came from a family of Polish Jews from Bedzin

Wywodził się z rodziny polskich Zydów z Bedzina




wywodzić / wywieść

żwirowy.a.e

gravel




żwirowisko = gravel pit

żwirowisko

gravel pit




żwirowy.a.e = gravel

rozstrzygać

rozstrzygnąć


to decide, settle

rzygacz

gargoyle

zwołać

zwoływać


to convene, summon

obrady

pl.tnt. deliberations




podczas obrad


obrady sejmowe


obrady sądu

zabierać głos

to take the floor


zabierać = to take, bring




zabrało mi to dużo czasu


zabierać się do czegoś = to get down to sth


zabieraj się stąd! = get out of here!

as a gift

w darze




dar(u) = present

spożytkować

to make use of

oddawać się

poddawać się


to give up


+ gen = to devote o.s.



oddawać się w ręce sprawiedliwości


oddawał się działalności dziennikarskiej

z tego 2000 tomów zdobył sam założyciel drogą kupna i darowizn.

drogą = by way of


kupno = puchasing


darowizna = donation

drogą

= by way of

przymocowany.a.e

fastened


plakietka przymocowana do daru


przymocowywać / przymocować

tegoż

the same, the above mentioned

pośredniczyć

[między kimś a kimś] w czymś


to mediate




spełniać rolę rozjemcy


rozjemca = arbiter

rozjemca

arbiter

obszerny.a.e

lengthy

relacjonować coś

to report on sth.

zrzeszyć

zrzeszać


למנות, to number (of an organization)



organizacja zrzesza setki członków


zrzeszony w czymś = affliated with

zrzeszony w czymś

affliated with




zrzeszyć / zrzeszać = למנות, to number (of an organization)

placówka

agency, cultural institution

Vienna, in Vienna

Wiedeń


w Wiedniu




<> Venice = Wenecja

podmiot międzywydziałowy

an inter-departmental subject

Wymowa


2

1. Pronunciation


2. Meaning, significance

Protoplasta

Ancestor

zasiadać

zasiąć


to have a seat on a commission




zasiadać w komisji


zasiadał w jury Nagrody Literackiej „Nike”,

z uwzględnieniem czegoś

taking sth into consideration


in view of sth




uwzględniać, uwzględnić = to take into consideration

in view of sth

z uwzględnieniem czegoś




uwzględniać, uwzględnić = to take into consideration

ku czci

in honor


in memoriam



czcić = to worship, celebrate s.o. memory


ku czci KOGO


ku CZYJEJ czci

przewód doktorski

a phd course, maslul




przewód = line, pipe, wire

Wydawało się wielu jego znajomym

it seemed to many of his friends




wydawać się

oznajmić

oznajmiać komuś coś


to inform sb of sth, to announce

schorowany.a.e

ailing

kaznodzieja

preacher


Kazanie = sermon

wychowanek

gen wychowanka


pupil, graduate, charge

na uchodźstwie

in exile




uchodźstwo = exile

in exile

na uchodźstwie




uchodźstwo = exile

with the exception of

za wyjątkiem czego's



za wyjątkiem rodziców

procentować

to bear interest, to pay out




To co mówi jest kapitałem, który kiedyś będzie procentował

What he says is capital that will one day pay off

To co mówi jest kapitałem, który kiedyś będzie procentował

międzynawowy.a.e

between the aisles (church; confessionalism?)

do przezwyciężenia

przezwyciężać


to overcome

pozyskać

pozyskiwać


to win sth


to win sth/ sbd over

przychylność

sympathy, favor



przychylić się / przychylać się = to consent


przychylać się do czyjejś prośby

zabieg

gen u


procedure, operation, abortion



Dzięki jego zabiegom

skarbnica

Treasure mine


skarb = treasure




skarbnica wiedzy = fount of knowledge


skarbnica pomysłów = mine of ideas

doglądać

to tend, to care for


= pielęgnować, pilnować

udar mózgu

stroke

Dopełniam braki udręk Chrystusa, dla dobra Jego Ciała, którym jest Kościół

I fill what is missing in Christ's torments, for the good of His Body, which is the Church




Stanisław Musiał's last words (cf. Cieslak)

krwotok

bleeding, haemorrhage




krwotok z nosa = nosebleed

przedkładać coś nad coś

to put sth above sth



kochaj wiedzę, ale przedkładaj nad nią miłość


„dilige scientiam, sed antepone caritatem” (Augustine)

różnoraki.a.e

varied, diverse




poprzez różnorakie działania i publikacje

czas trzytygodniowego konania

The time of three weeks of agony




konać / skonać = to be dying > konanie

pojednanie

reconciliation

bagno

marsh




wdepnąć w bagno = to get sucked into trouble


ludzi, których wyciagnał z bagna

people he had pulled out of trouble (lit: a marsh)

ludzi, których wyciagnał z bagna

dobroć

f. goodness

Ich życie zostało naznaczone obecnością ks.Stanisława

their life was marked by the presence of father Stanislaw

niezatarty.a.e

indelible




zatarg = dispute, wrangling

zatroskany.a.e

concerned




zatroszczyć się / troszczyć się = opiekować się

śp.

świętej pamięci


zichrono livracha

zichrono livracha

śp. = świętej pamięci

na łamach gazet

in the paper's columns




łam = column




jego dokonania [achievements] na łamach „Tygodnika Powszechnego”

szpik

gen u = bone marrow; do szpiku



sekret Staszka jest w tym, że był on jezuitą do szpiku franciszkańskim



zepsuty do szpiku kości = rotten to the core

rotten to the core

zepsuty do szpiku kości




szpik, u = bonemarrow

obowiązywać

To hold true, be valid

Zaprzeczenie

Negation

Odrodzenie

renaissance, revival; also the name of a prewar student union against antisemitism

wyłączność

exclusivity




wyłączność praw autorskich = copyright

okólnik

circular

Kielce pogrom

4 lipca 1946

rówieśnik

pl. rówieśnicy


peer

męczeństwo

martyrdom

martyrdom

męczeństwo

przymierze

nt., alliance


Przymierze Samoobrona


przymierze stare = OT

chicken livers

wątróbki drobiowe

inexorible fate

Nieubłagane fatum

Pokusa

Temptation

The old testament

Przymierze stare

Zgrzyt

Gen u


Embarrasment

Sokorowidz

Index

Usprawiedliwienie

Justification, explanation, excuse

uznać

uznawać


to acknowledge




uznać kogoś za = to regard sth as

ustawiczny.a.e

constant

przewartościować

to re-evaluate

chłonąć

to absorb, suck up, inhale



Zacząłem czytać tę powieść i coraz bardziej ją chłonąłem

Zacząłem czytać tę powieść i coraz bardziej ją chłonąłem.

chłonąć = to absorb, suck up, inhale



Powieść = novel

niegdyś

formerly

posunięty.a.e

advanced



posunięta do tego stopnia że...

posunięta do tegostopnia,

advanced to such a degree

wyznawca

adherent, believer




autor jest wyznawcą judaizmu

The author is, by confession, a Jew

autor jest wyznawcą judaizmu

nieprzychylny.a.e

unfavorable

zolnierzy, którzy byli oprawcami Jezu

the soldiers who tortured Christ

przypaść komuś w udziale

to fall to sb's lot

odbiór

reception

rozpętać się przeciwko komuś

to explode towards / at s.o




> kłótnia, burza, wojna

istny.a.e

real




rozpętała się przeciwko niemu istna burza

starannie

carefully

carefully


4

S.U.W.O


starannie


uważnie


wnikliwie


ostroznie



proszę uważnie wypełnić ten formularz

streszczać
streścić

to summarize

to my delight

Ku mojej radości


Ku mojej radości Krajeweskisie zgodzil.

podglebie

מצע




podglebie do szerzenia antysemityzmu

To constent to sb request

przychylać się do czyjejś prośby

Żyd jest trwałym świadkiem Boga na świecie

The Jew is the continuous witness of God in the world

The Jew is the continuous witness of God in the world

Żyd jest trwałym świadkiem Boga na świecie

Mediolan

milan

Milan

Mediolan

łup

gen u


loot

aczkolwiek

although

obfitować w coś

to abound w. sth




aczkolwieknadalw rozmaite epizodyobfitowała

aczkolwiek nadal w rozmaite epizody obfitowała

although it still abounded with many episodes



Rozmaity.a.e = diverse, various

co przesądziło o narastającej asymetrii wewzajemnych relacjach.

which determined the growing asymmetry in themutual relations.

nawarstwiać się

nawarstwić się




to build up, accumulate

usprawiedliwienie

justification

justification

usprawiedliwienie

układać się z sobą

get along with each other

get along with each other

układać się z sobą

niechęć

f.


dislike

ustrzec

to protect


ustrzegę, ustrzeżesz




>> ustrzeżenie

ustrzeżenie

protection


>>ustrzec

sedno

essence




sedno problemu/sprawy/zagadnienia


sedno tkwi w tym, że...

ukamienować

to stone s.o. to death

utyskiwać na coś

to grumble about sth.

w celu uzyskania własnej tożsamości

for the purpose of gaining one's own identity

for the purpose of gaining one's own identity

w celu uzyskania własnej tożsamości

okrzepnięcie

solidification

rozpatrzyć

rozpatrywać


to consider




Ale.gdy spór toczy sie o slowai nazwy, i,o wasze Prawo, rozpatrzcie to sami

męczennik

gen a


martyr

martyr

męczennik, gen a




JustynaMeczennika

Ponad

Above, + inst



Ponad chmurami


Ponad miastem

Is it necessary to set a meeting?

czy konieczne jest umówienie się na spotkanie

Is

czy konieczne jest umówienie się na spotkanie

stronnictwo

party




Polskie Stronnictwo Ludowe = Polish Peasant Party

PSL

Polskie Stronnictwo Ludowe = Polish Peasant Party

quotation mark

Cudzysłów


W cudzysłowie

Siłacz

= strongman

Imieninowy.a.e.

= name day

nad sobą

= on/about himself

pharmacist

aptekarz (-rka)




[-rz = person]

suitable

odpowiedni, -ia, -ie



śnieżyca

= snow-storm



burza = storm

snow-storm

śnieżyca




Burza = storm

לנשוב (רוח)

wiać = to blow


wieje wiatr = the wind is blowing

obrzydliwy.a.e

= disgusting, awful




obrzydły.a.e =abominable

obrzydły.a.e

= abominable




obrzydliwy.a.e = disgusting

I managed to get through to him

udało mi się z nim połączyć

we'vebeen lucky

udało nam się

wybić / wybijać

= to break




wybić szybę = to break a window


wybić komuś ząb = toknock sb's teeth out

znachor(-ka)

= witch doctor, רופא אלילים




walki zznachorami

zależeć komuś

zależy mi = I care


zależał mu




<> zależeć odkogoś/czegoś = to depend on sb


to zależy= it depends




niezależność =independence

it depends

to zależy ==> zależeć od kogoś/czegoś


niezależność =independence




<> zależeć komuś = to care



more and more often

coraz częściej

I don't know exactly how to order these books. I guess the easiest thing would be for you to place an order and I'll refund the money. And I'll offer you dinner for your troubles...

Nie wiem dokładnie jak zamówić te książki. Chyba najprościej byłoby że ty założyłbysz zamówienie a ja ty zwaracę pieniędze. I zaoferuję ci kolację za twoje kłopoty...

Piętować

napiętować


to stigmatize



Pięto = brand, mark

Wydatek

Expense

Endecja

ND > Narodowa Demokracja




Polish political movement active from the second half of the 19th century under the foreign partitions of the country until the end of the Second Polish Republic (1939)

wstrząs

tremor, shock




wstrząs moralny

drugorzędny.a.e

secondary

secondary

drugorzędny.a.e

zaś


2

1. while, whereas [opposition]


2. especially > szczegołnie zaś

namaszczać

namaścić


to anoint




Zostać namaszczony na króla


> Pomazaniec = the anointed one

Pomazaniec

the anointed one

obietnic

gen. pl. of obietnica, = promises




wynika to z obietnic Boga

sługa

servant



Chrystus [ ... ] stał się sługą obrzezanych

Chrystus [ ... ] stał się sługą obrzezanych, dla okazania wierności Boga i potwierdzenia przez to obietnic danych ojcom oraz po to, żeby poganie za okazane sobie miłosierdzie uwielbili Boga



RM 15;8

For I tell you that Christ became a servant to the circumcised to show God’s truthfulness, in order to confirm the promises given to the patriarchs



RM 15;8

niewiasta

woman (arch.); vergin




zrodzony z niewiasty

przybrany.a.e

foster




przybrane synostwo = adoptive sonship

wyrażenie

expression, phrase

utrwalać

utrwalić


to set, record




Historię którą Bóg utrwala na kartachdziejów narodu wybranego

nieboskłon

sky-scape

potomek

descendant



Był On bowiem zapowiedzianym przez proroków potomkiem z rodu Dawida

Był On bowiem zapowiedzianymprzez proroków potomkiem z rodu Dawida

potomek = descendant

odwrócił się od

= odejść / odchodzić => odszedł


to turn away from

owieczka

lamb


owca = sheep

tymczasem

meanwhile

ss

będę im Bogiem, oni zaś będą mi narodem

obierać


2

obrać


1. to peel: jabłko, kartofel, jajko, rybę


2. to elect: obierać sobie zawód, Bóg obiera naród



prawica

the right hand = prawa ręka




po/na prawicy = to the right of


Poprawicy Ojca siedzi

chwała

glory, honor

ponad wszystkim

above all else




który jest ponad wszystkim, Bóg błogosławiony na wieki

pełniabóstwo

the hight of divinity




pełnia lata, pełnia sezonu

doczesny.a.e

earthly



Jezus ma świadomość, która wychodzi poza poczucie doczesnej godności mesjańskiej

potoczyć się

toczyć się


= to conduct, roll on [w.o. się = roll]




Nie wiadomo, jak potoczyłyby się losy ludzkości,gdyby Izrael przyjął Chrystusa jako Mesjasza

i tak

anyway




już i tak podzielony na wiele szkół.

wybrać


2

wybrać <-biorę, -bierze>


wybierać


1. elect


2. wybrać się w + akk = to go

ubiór

clothing




na ubiorze

obmywać

obmyć


to wash




fale obmywają brzeg

beczka

barrel

there were also cases

Bywały też przypadki

policzek

cheek, slap in the face

zwierzchnik

superior

guilty (pl.)

grzesznicy




sprawcamiChrystusawszyscysmiercisa wszyscy grzesznicy.

przejmująco

piercingly




przejmować / przejąć = to take over

pycha

pride

zakątek

gen u


corner




w każdym zakątku świata

odebrać

odbierać


to take by force




Życie nie zostało oczywiście odebrane Chrystusowiwbrew Jego woli

nakaz

gen u


warrant




Taki nakaz otrzymałem od mojego Ojca

objawienie

revelation

miarodajny.a.e

authoritative

przykazanie

commandment

owo

that

łokieć

= gen łokca, elbow (m.)

pieśń

= story, f.




<> pierścień, f. = ring (finger)

Żołądź

= acorn, m.

Dąb

= oak tree

Gałąź

f., branch (tree, industry)

Wesz

= f. lice

Spowiedź

=confession

Piędź

= f. unit

Sołtys

= gen. Sołtysa, head of the village

Warkocz

= m. braid

Społecznik

= פעיל חברתי

oświadczać się komuś

oświadczyć się komuś


to propose (w.o. się = to declare)

The old [testament] doesn't count

stare się nie liczy

lamus

refuse


do lamusa




odłożyć coś do lamusa


do lamusaiść

wymowa


2

1. pronunciation


2. meaning

drżeć

to shake




aż drżę, piszącslowa

I even shake writing these words

aż drżę, pisząc slowa

pożyteczny.a.e

useful




pożytek = benefit, proceeds

pożytek

benefit, proceeds




pożyteczny.a.e = useful

człon

gen u


module, clause

aniżeli

than




Relacje między Kościołema Izraelem są o wiele bardziej skomplikowane, aniżelimogłoby się to wydawać [to pronounce)

wszak

after all

ziomek

compatriot


= rodak(-aczka)

עולה השאלה

Rodzi się pytanie

mniemanie

opinion




mieć wysokie mniemanie o kimś/czymś

to have a high opinion about s.o.

mieć wysokie mniemanie o kimś/czymś

pełnia pogan




pogan > ?

poganin, pagan, gen pl (syncope)




the fullness of the gentiles

niegdyś

formerly

nadbudowa

superstructure



Historia zbawienia nie jest nadidealistyczną nadbudową

przejrzystość

transparency




przejrzysty.a.e = transparent




wywód = gen wywodu, argument

wywód

gen wywodu, argument




Fakt istnienia Zydów psuł już Heglowi przejrzystość jego historiozoficznych wywodów

strawić

perf. of trawić


to digest

nadprzyrodzony.a.e

supernatural

supernatural

nadprzyrodzony.a.e

odurzać

to intoxiate s.o.




dał im Bóg ducha odurzenia = god gave them a spirit of stupor (Rz 11:8)

Dzięki temu Ewangelia stała się udziałem pogan

thanks to this the Evangelion became the property of the pagans




udział = share

wnikliwie

carefully

zagmatwany.a.e

tangled

nadejść

nadchodzić


to come, arrive




My wierzymy, że Mesjaszw Jezusie Chrystusie w sposób ostatecznynadszedl

zdobywać się na odwagę

to gain courage




zdobyć / zdobywać = to gain, obtain

oblicze




+ the same = ?

face, n.




to samooblicze

który ma przyjść

who is to come



wydaje mi się, że bardzo niewielu Żydów zgłosiłoby zastrzeżenie, gdyby Żyd Jezus okazał się Mesjaszem, który ma przyjść (Flusser)

dopuszczenie boże

divine admission




the recognition of God

przejrzenie

seeing through


nie jest do przejrzenia



przejrzeć / przeglądać

tymczasowość

temporarity

zaczątek

beginning


= początek

wielkość


3

1. size


2. greatness, magnitude


3. quantity



Izrael i Kosciólnie stoją obok siebie jako dwie wielkości

czasowo

temporarily

głębia

depth, f. pltl




pozbawiony głębi

ranga

rank, importance




Izrael obecny nie posiadałby żadnej rangizbawczej

Here we are dealing with...

Mamy tutaj do czynienia z

under a single covenantal arch

pod jednym łukiem Przymierza

zajaśnieć


2

pfc. of jaśnieć


1. come out


2. brighten






która dla chrześcijan zajaśniałajuż w zmartwychwstaniu Chrystusa



which for Christians appeared already with the resurrection of Christ

która dla chrześcijan zajaśniałajuż w zmartwychwstaniu Chrystusa

wpisać

wpisywać


to inscribe

inność

alterity




wymiar inności

wyprzedzać

= to surpass

swoisty.a.e

characteristic

grzeszność

sinfulness

zaparcie


3

1. perseverance


2. constipation


3. repudiation (+się)




zapierać się = to repudiate


zaparcie zię Chrystusa

the denial of Christ

zaparcie zię Chrystusa

zniweczyć

niweczyć


to thwart, nullify, shatter

żadną miarą

in no way, by no means




miara = dimension

rozprawiać się z czymś

rozprawić się


to crack down on sth




Uważał,że z krzyżem ( chrześcijaństwem) rozprawi się dopierowtedy, gdy zniszczy gwiazdę Izraela

przyświecać

to have noble purpose

targnąć się na

to slay




targnąć się na życie = to kill o.s.


targnąć się na czyjeś życie = to slay sb




targać = to ruffle, to tug, to tweek

zwrócony przeciwko Bogu

turned against God

niezbadany.a.e

unexplored, unfathomable

nakładać się

nałożyć się


to overlap




nakładają się wzajemnie

zgodny.a.e

harmonious, unanimous

to come


to leave


to enter


to exit

przyjść / przychodzić


odejść /odchodzić


wejść /wchodzić


wyjść /wychodzić

father/motherin law

teść,teściowa

like a nail in the coffin

Jak gwóźdź do trumna




(gwóźdź = m., gen gwoździa)

beginner

początkujący(-ca)

by mistake



przez pomyłkę




pomyłka = błąd


pomylić / mylić =to be wrong

to be wrong

pomylić / mylić

agreement, in agreement


6

zgoda na coś


w zgodzie


porozumienie


ugoda


umowa


zgodność

namawiać

namówić = to encourage, convince

harmless

nieszkodliwy.a.e

sprzyjaćkomuś/czemuś

= להועיל

להועיל

sprzyjać komuś/czemuś

okazywać się

/ okazać się


הסתבר ש, קרה

הסתבר ש, קרה

okazywać / okazać się




okazać (bez się)= to show

przekazać

przekazywać


to hand over, hand down, leave, transfer




przekaz = order, historicalrecord, transmission

to burn out

wypalać się / wypalić się

toget lost


2

zabłądzić


mylićdrogę

unconsciousness

Nieprzytomność

mouth vs. storm

Buzia = mouth


burza =storm

inhale / exhale

oddychać /odetchnąć = inhale (oddech)




wydmuchiwać / wydmuchać(wydmuchnąć) = to exhale [= wydychać, no pair]




wzdychać / westchnąć= to sigh

to sigh

wzdychać / westchnąć




to exhale = wydmuchiwać / wydmuchać (wydmuchnąć) [= wydychać, no pair]

oświadczyny

= proposal (pl.tnt) [~ urodziny]




oświadczyć się = to propose

szerzyć oświatę

= to spread education




Oświata =education


Oświecenie = enlightenment


Światło = light

onpurpose

rozmyślnie


celowo


naumyślnie




rozmyślny.a.e = deliberate, on purpose

rozmyślny.a.e

= deliberate, on purpose




rozmyślać o kimś/czymś = to think about


rozmyślić się = to change one’s mind


rozmyślania = thoughts (pl.tnt)

roześmiać się

>> 1: roześmiję się




to laugh out loud

wybyć

wybywać = to leave



bywać = tohappen, to visit,


bywało że =it used to happen that


bywać na = to go often

wybić

wybijać


to break, hit, kill




wybićsobie palec = to dislocate a finger

Zaklinacz

Charmer



Zaklinacz węży

zejście

descent




zejście do piwnicy


akty zejścia

wysunięty.a.e

extended >


wysuwać / wysunąć = to move forward, extend




prawdziwość wysuniętych oskarżeń

zniesławiać

zniesławić


to defame




Zniesławienie



przeciwko brakowi działań na zgłoszenia o dopuszczeniu się czynów pedofilnych przez gdańskich księży

against the lack of action on reports of pedophilic acts committed by Gdańsk priests




zgłoszenia = reports


dopuszczać się = to commit


dopuszczenie się czynów pedofilnych

against the lack of action on reports of pedophilic acts committed by Gdańsk priests

przeciwko brakowi działań na zgłoszenia o dopuszczeniu się czynów pedofilnych przez gdańskich księży




zgłoszenia = reports


dopuszczać się = to commit


dopuszczenie się czynów pedofilnych

to be negligent

dopuszczenie się zaniedbań (gen pl of zaniedbanie)

Nawodnić

Nawadniać


To irrigate

Po drugiej strony stawu

on the other side of the pond [e.g.: of the debate]




staw(u) = pond

on the other side of the pond [e.g.: of the debate]

Po drugiej strony stawu


staw(u) = pond

wytrysk

gen u




spurt, ejaculation




Artystka wyjaśnia, że zamiarem jejbyło wypełnić to miejsce powietrzem, w związku z czym zainstalowała wytryski,z których wydobywała się nasycona tlenem woda.

okazuje się niezbędny

turns out to be essential

tak jak na fotografiach Janickiej, powietrzeunoszące się nad dawnym terenem getta jest duszne, pełne skłóconych ze sobąpamięci, ciężkich jak ołów

just like in Janicka's photographs, airhovering over the former ghetto area, it is stuffy and full of people arguing with each othermemory, heavy as lead




duszny.a.e = stuffy


ołów (gen: ołowiu) = lead

stuffy

duszny.a.e




powietrze unoszące się nad dawnym terenem getta jest duszne

na wpół

semi, half




na wpół żywy = half dead



nastać czas

nastawać


to come a time




nastały czasy

pożyteczny.a.e

useful

zwięzły.a.e

concise

concise


2

zwięzły.a.e


treściwy.a.e

wywód

gen u


argument



Fakt istnienia Zydów psuł już Heglowi przejrzystość jego historiozoficznych wywodówstosc

założenia

pl.tnt = guidelines




założenie = assumption


w założęniu = orignially




<> załącznik = attachment


<> przywiązanie = attachment

w założęniu

orignially




założenie = assumption


założenia pl.tnt = guidelines




<> załącznik = attachment


<> przywiązanie = attachment

zakorzeniony.a.e

ingrained

żądać

zażądać


to demand

Zobowiązuje to do

this obliges one to...



Zobowiązuje ona do podchodzenia do dialogu z Zydami z wielką czcią religijną.



with great reverence, religious.

pozostałe

the remaining, the other (things, books, etc.)



doczesny.a.e

earthly, worldly




doczesne szczątki = early remains

szczątki

pl.tnt


remains




doczesne szczątki = early remains

opodal

near




w lesie opodal Norwich

coraz godniejszy

more and more worthy

podawać się

podawać się


to pass o.s. off as




podać / podawać bez się = pass

na postawie różnych zwierzeń na łożu śmierci

zwierzenie = confidence, confession




on the basis of various death bead confessions

dowiedzieć się o czymś

dowiadywać się


to find out about sth

za pomocą

with the help

with the help

za pomocą

to come upon the thought

wpadł na myśl




Kto pierwszy wpadł na myśl

osiadać

osiąść


to settle



osiąść na mieliźnie = to run aground


mielizna = shoal

to run aground

osiąść na mieliźnie




osiąść = to settle


mielizna = shoal

zastać


2

zastawać


1. następować = to occure, to follow


2. znajdować = to find




zastawać kogoś przy pracy lub w domu = to find sb at work or at home

następować

to occure, to follow




następny tydzien

dotychczasowy.a.e

up till now




dotychczasowa wrogość w stosunku do Żydów

up till now


adj

dotychczasowy.a.e




dotychczasowa wrogość w stosunku do Żydów

zachował się tylko jeden jego rękopis, wydany dopiero pod koniec XIX wieku

only one manuscript has survived, published only at the end of the 19th century

przytoczyć

przytaczać


to quote




Warto tutaj przytoczyć wypowiedźks. Gaudentego Pikulskiego

ujęty w dialogu

capture in the dialogue [e.g., before a quote]

rozlanie

spilling




rozlanie krwiniewinney

pomścić

pomszczę, pomścisz


to avenge

szafować czymś

to be careless w. sth

in a fire

w pożarze




pożar

mill (farming)

młyn(a)

krew mieli zebrać do worków impregnowanych woskiem

they were supposed to collect bloodbags impregnated with wax

thoroughly, completely


3

gruntownie


w pełni


zupełnie

goniec

gen = gońca


office boy, dispatch rider



wysłał gońców

to supply with reliable information (pl) about this matter

dostarczyć wiarygodnych informacji na temat tego,

plamić się czymś

to soil o.s.




wręcz przeciwnie,Prawoi TalmudZydomMojzeszowezakazuja nawetplamić się krwią zwierzęcą.

rozciągać

rozciągnąć


to stretch, expand, extend

Znaleziono ją w rowie przyulicznym

She was found in a street ditch



rów = ditch

opieszałość

slugishness

miejscowy.a.e

local

wyszydzić

wyszydzać


to mock




Dopuścili się jej [zbrodnia] dla wyszydzeniaMeki Panskiej




dopuszczać się przestępstwa (czegoś)

They committed it [a crime] to mock the suffering of Our Lord

Dopuścili się jej [zbrodnia] dla wyszydzenia Męki Panskiej



dopuszczać się przestępstwa (czegoś)

dostepują odpuszczenia swoich grzechów

they get forgiveness their sins

they get forgiveness for their sins

dostepują odpuszczenia swoich grzechów

szykany

pl.tnt


harassment




Szykany wobec Żydów zaczęły zataczać coraz szerszekręgi.




zataczać = to spread

zataczać

to spread




Szykany wobec Żydów zaczęły zataczać coraz szersze kręgi.

zrozpaczony.a.e

desperate


pl = zrozpaczeni

desperate

zrozpaczony.a.e


pl = zrozpaczeni

rzewny.a.e

doleful

skarga

complaint (legal)




oskarżyć / oskarżać = to prosecute

ubolewanie

regret, sorrow



Wyraził ubolewanie = He expressed regret

mnożyć się

to increase

to increase (reflexive)

mnożyć się

ponawiany.a.e

ponawiać / ponowić = to repeat

nieugięty.a.e

relentless, firm




ugiąć się przed kimś/czymś = to bow to sth

Jakkolwiek

however

niekiedy

occasionally

wspomniany.a.e

recollected


wspominać / wspomnieć

jaskrawy.a.e

clear, bright




> adv = jaskrawo

jaskrawo

clearly




jaskrawy.a.e = clear, bright

znamię

nt. hallmark, birthmark


gen znmienia


pl znamiona




jeden z znamion

nakłuć

nakłuwać


to prick, to pick




„subtelne" naklucia zył i arterii

posądzenie

accusation

pomówienie

slander

żyzny.a.e

fertile




żyzny grunt

obfity.a.e

generous, abundant

choćby w postaci rozpostartych rąk

even in the form of outstretched hands



rozpostarty.a.e


rozpostrzeć / rozpościerać = to spread

rozpostrzeć

rozpościerać


to spread



choćby w postaci rozpostartych rąk = even in the form of outstretched hands



rozpostarty.a.e

wsławić się

wsławiać się


to become famous



W propagowaniu legendy w XIX i XX wieku wsławiły się rzymskie czasopismo jezuickie „La Civilta Cattolica"

Brukowiec


2

1. cobble-stone


2. tabloid




Der Sturmer = brukowiec

Odstępstwo

Depature


Odstępsteo od wiary = apostasy



Odstęp = interval

Osobny.a.e

Seperate



Z osobna = seperately

Zamierzenie

Intention

Obliczać

To count

Gryźć

Pogryźć


To bite

Chałupa

Cottage

za szyję przy słupie

by the neck at the pole


Słup = pole

Mieszczanie

Pl of mieszczanin = inhabitant

bać się wnieść oskarżenie

To be afraid to press charges



Mieszczanie bali się brać...

Wkorcić

Wkraczać


To make an entrance

Umorzyć

Umarzać


To write off



Gdy nie dawno umorzono podobną sprawę...

Omieszkać

To omit, miss



Ksiądz nie omieszka...

Czynnie

Actively

Niewola

Captivity



Teraz czas mają żydowską niewolę zrzucić

pokaliczony.a.e

Slandered, accursed

Kilkoro

A few


= kilkorgiem

nie wiem co prawię z bólu

I don't know what I'm saying out of pain



Prawić = to preach, to say (compliment)

despite being entangled in contradictions

mimo wikłania się w sprzeczności

Pomówienie

Slander


= oszczerstwo

Slander


2

Pomówienie


oszczerstwo

Pastwienie

Torture



Pastwić się nad kimś = to torment sb

Siekiera

Ax

Doliczyć

Doliczać


To add up, to impose an additional tax




doliczyć się czegoś = to count up

Wieko

Lid

Nalać

Naleję, -jesz


To spill

Sprzeciw

Gen u


Objection



Bez sprzeciwu


Wbrew sprzeciwom

Przydając

Adding

przydając że i pan Jezus przeszedłszy za rzekę jordan z żydami sprawę na ratuszu przegrał

adding that even Lord Jesus, having crossed the Jordan River with the Jews, lost the case at the town hall

Obficie

Profusely

Ogolono go od stóp do głów

Ogolić / Golić


They shaved him from head to toe

Owłosienie

Hair = Włosy



Diabeł najchętniej przebywa w ludzkim owłosieniu



nawet między świecami

even between the candles



Świeca = candle

Gromnica

Candle (at bedside of a dying person); platal > pl = gromnice



Grom = bolt, thunder


Ogromny.a.e = huge

Tak iż ze stawów wyszły mu wszystkie kości

So that all his bones came out of their joints

Staw


2

Gen u


1. Pond


2. Joint



Tak iż ze stawów wyszły mu wszystkie kości

Szyna

Rail, splint of mental



Trzykrotne przykładanie do boków rozpalonych do białości żelaznych szyn

Trzykrotne przykładanie do boków rozpalonych do białości żelaznych szyn

The three time application to [his] sides of white-hot iron rails

Przykręcić

Przykręczać


To tighten, screw

Ubolewać nad kimś / czymś

To lament sth

Pośrednio

Indirectly

Zacny.a.e

Kind, upright

Ścięcie

Beheading

Po kryjomu

Secretly

Skarżać się na kogoś / coś

To complain about sth



Skarga = complaint

zapowietrzony.a.e

Infected

Jakoby

Appearantly

Nieboszczyk

-czka


The deceased



Bóg = god, but originally luck

Łajać

Złajać


To scold

Włoczyć się

To roam around

Pacierz

Gen a


Prayer



Jadł bez pacierza

Pościg

Gen u + za coś


Pursuit of sth



<> wyścig = race

Opieszałość

Slugishness

Nalegać na coś

To insist on sth

Wygnać

Wyganiać


To drive off

Dowozić

Dowoeźć


To take somewhere (by car)



Oskarżonych dowiedzono na miejsce

Nawiedzać

Nawiedzić


To pester

Katusze

Pl.tnt


Agony

Rozdrapać

Rozdrapywać


To scrtach

Pomazać

To smear

Rózgą sieczony

Hit with a rod



Rózga = twig, rod


Siec > siekę, sieczesz >> sieczony.a.e = to slash

Przewlekły.a.e


2

1. Chronic


2. Lengthy

To fight in a just cause

Walczyć w słusznej sprawie

jakoś do ks. Z nie przemawiało

somehow it didn't appeal to Father Z

Zaraza

Plague

Ustawiczny.a.e

Constant

Miewać

To feel like doing

Szwankować

To fail, malfunction

Niezmordowany.a.e

Tireless

Okup

Gen u


Ransom



W zmian za okup = in exchange for a ransom

Czara

Goblet

Even I get sick to the stomach thinking about what he did

Nawet mnie mdli na myśl o tym czego się dopuścił

Bezwzględny.a.e


2

1. Absolute


2. Ruthless

Precz

Interj.


Away



Precz z nim = away with him

żeby darmo nie tracili a do tego żydów by nie stało na to, abym ja od nich pretendował żeby oddali kapitały kościołom, a poszli prrcz z Polski

so that they would not lose for nothing and, what is more, the Jews would not be able to afford it, so that I would demand from them that they would give their capital to the churches and leave Poland

Pretendować

To lay claim to sth

stać na coś

To be able to afford something

Ścinać

To behead



Pięć wskazsnych Żydów ścięto

The 5 convicted Jews were beheaded

Pięć wskazsnych Żydów ścięto

To praise

Sławić

Usilny.a.e

Hard, insistent



Usilna prośba

Ciemięzca

= ciemiężyciel


Oppressor

I made a transfer this evening for 30 euros which may take a few days to arrive. I am attaching the transfer receipt.

Zrobiłem przelew tego wieczoru za kwotę 30 euro którego dotarcie może zająć kilka dni. Załączam paragon przelewu.

Przestroga

= ostrzeżenie = warning

Odosobniony.a.e

Alone



Nie był w tym odosobniony

Pokutować

To pay dearly for sth, to do penance

szczodrobliwość

Benevolence

Wytwarzanie

Production

Przaśny.a.e

Unleavened, simple



Przy wytwarzeniu swego przaśnego chleba

Piastować

To hold an office (urząd)



Piastujący.a.e

Przedłożyć

Przedkładać


To submit

Przynosić komuś wstyd / honor

To bring shame / honor

May God grant

Dałby Bóg

Poderżnąć

Podrzynać


To slit s.o. throat

Misa

Bowl, basin


<> msza = mass

Współczuć komuś

To sympathize

Udręka

Torment



Powodowyć udrękę


Uwolnić się od udręk

Mordować się z czymś


2

1. Grapple w sth


2. Bear sth

Blieźni

Nomn. Adj


Fellow creature

Oczywiaty.a.e

Obvious

Mecenas

Patron

Dziesięcina

Tythe, treind (money for church)

Porąbany.a.e

Rąbać / porąbać = to chop



Porąbane ciało dziecka

Beczka

Barrel


W beczce

Nabity.a.e

Filled

Turlać

To roll

Potrząsanie

Jiggling

Na wznak

Supine

Rozpostarty.a.e


>> verb?

Rozpostrzeć / rozpościerać


To spread



Z rozpostartymi rączkami

Nawiedzać

Nawiedzić


To pester

Nieszczęście

Adversity



Nieszczęścia = adversity

Nasycony.a.e

Replete, satiated



Sycić / nasycić

Sycić

nasycić


Replete



Nasycony.a.e = filled

Nacechowany.a.e

Marked, characterized

Nobilwy.a e

Genteel

Uwłaczać

+ komuś / czemuś


To disparage

przesąd

gen u


superstition


= zabobon

podtrzymać

podtrzymywać


to support

uporczywie

stubbornly


uporczywość = tenacity

miłośnik

lover




miłośnicy sztuki

art lovers

miłośnicy sztuki


miłośnik

urząd ochrony zabytków

office of monument protection

cechowy.a.e

typical

skąpy.a.e

sparse

czaszka

skull

skull

czaszka

לא יכול להיות שמדובר כאן ב

nie mogło tutaj chodzić o

ustanowienie

establishment




Rzym zezwolił na ustanowienie jego święta (feast day)

Rzym zezwolił na ustanowienie jego święta

Rome agreed to the establishment of his feast day

zatwierdzać

zatwierdzić


to confirm




zatwierdzenie = confirmation (= potwierdzenie)

confirmation

zatwierdzenie


(= potwierdzenie)

brewiarz

breviary




liturgical book used in Christianity for praying the canonical hours, usually recited at seven fixed prayer times

odpust

gen u


indulgence (religious)




udzielił także odpustów

wystrój

gen u


decorations

zadbać

dbać o coś


to take care of




zadbano oczywiście o wystrój (decoration) artystyczny kościoła

obywać się

obyć się


to get along with / without




nie obyło się bez manifestacji

nie obyło się bez manifestacji

it didn't happen without protests

pod wezwaniem Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny

dedicated to the Visitation of the Blessed Virgin Mary




wezwanie = call


pod wezwaniem czegoś = dedicated to

obydwu >

oba > obydwa = both

opatrzyć

opatrywać


to dress, add, affix




miejsce opatrzono napisem




opatrzyć się = to get bored w. sth.

miejsce opatrzono napisem

opatrzyć / opatrywać = to dress, add, affix




opatrzyć się = to get bored w. sth.

uwrażliwić

uwrażliwiać kogoś na coś




to sensibilize [or sensibilise BRIT ] sb to sth

ds.

do spraw = for matters




przewodniczący Rady Episkopatu Polski ds. Dialogu Międzyreligijnego

ogólnik

generality, cliche




odnosząc się z nieufnością do ogólników = referring to generalities with distrust

referring to generalities with distrust

odnosząc się z nieufnością do ogólników




ogólnik = generality, cliche

przebaczenie

forgiveness

sądy uniewinniające bądź potępiające

acquittals or condemnations by the court

nieodparty.a.e

irrifutable

okolicznościowy.a.e

occasional

bezzasadny.a.e

groundless

odsyłać

odesłać kogoś do czegoś


to send, refer

przeprosiny

pl.tnt


appologies




oczekuję od Kościoła katolickiego, do którego mam łaskę należeć, preprosin za ten grzech

wspomniani

mentioned (people)




wspomniani naukowcy = the scientists mentioned

uczynić wysiłek

to make an effort




uczynić cuda

oszczerstwo

slander

okaleczenie

mutilation, injury

spożywać

spożyć


to partake of




> posiłek

włączać się

włączyć się do czegoś


to join

the Middle Ages, in the middle ages

średniowiecze




w średniowieczu

utrzymać się

utrzymywać się


to remain




utrzymywać się przy władzy


utrzymywać się przy życiu

poniżej + gen.

under

Zmierzch

Gen u


Twilight

Wędzony.a.e

Smoked (cheese)

uwzględnienie

consideration


z uwzględnieniem czegoś

toczyć się

potoczyć się


to be conducted