O&o Eindtoets - College 9

Front 1

Taal en 6 dementies

Back 1

typischmenselijk (= verder niet bij andere dieren) communicatiesysteem dat betekenisweergeeft en doorgeeft.

1. gehoor

2. articulatie

3. woorden

4. gramatica

5. communicatie

6. geletterdheid

Front 2

Demenselijke taal wordt ook wel omschreven

Back 2

symbolisch en arbitrair (willekeurig): er is geenrelatie tussen de vorm van het woord en de betekenis dat het woord heeft.

Front 3

Uniekaan de menselijke taal (MacWhinney)

Back 3

oneindig combineren en hier en nu = Displacement.We kunnen communiceren over dingen die in ruimte of tijd niet in hun nabijheidzijn.

Front 4

Mensapen:

Back 4

kunnen symbolen gebruiken, combineren gebaren en hebben geen regelsysteem waarmee steeds weer nieuwe betekenissen uitgedrukt kunnen worden.

Front 5

High Amplitude Sucking

Back 5

hele kleine baby’s hebben al een voorkeur voor de stem vande moeders, ze kunnen hun moedertaal al onderscheiden van andere talen en ze hebben een voorkeur voor verhalen die tijdens dezwangerschap zijn frequent zijn voorgelezen. Dus: het leren van een taal begintal voor de geboorte.

Front 6

Deelgebieden van het onderzoeken van taal (belangrijk!):

Back 6

Syntaxis = niveau van de zinnen: hoe bouwen we op tot zinnen?

Morfologie = niveau van de woorden: welke woorden kunnen we maken?

Fonologie = niveau van de klanken: klankleer

Semantiek = niveau van de betekenis: welk concept wordt uitgedrukt?

Pragmatiek = taal in de context en interactie van mensen: aanpassing

Front 7

kirren

Back 7

kleine geluidjes, alleen klinkers

Front 8

gestructureerdevocalisatie:

Back 8

medeklinker-klinker lettergrepen, zoals ta/pa/pe). Hieruit volgt:

Front 9

negen-maanden revolutie

Back 9

Er ontstaat al interactie tussen ouder en kind, wat gepaard gaat met pragmatiek. Bijvoorbeeld, beurtwisseling, gebaren, intonatie of mimiek. Deze sociale gedragingen gaan gepaard met het creëren van common ground

Front 10

common ground ontstaat door

Back 10

samenwerkendeinteracties met anderen en het ontwikkelen van gezamenlijke aandacht (joint attention)

Front 11

foneem ontwikkeling

Back 11

productie(zelf gebruiken) en begrip (begrijpen).

Front 12

fine-tuning

Back 12

Hetleren van een taal gaat daarmee hand-in-hand met het afleren van allerleiandere talen

bij tweetalig minder ten koste van reactie tijd

Front 13

de theorie van gewenning

Back 13

als destimulus verandert, reageert een baby hier alerter op

Front 14

fonemen produceren

Back 14

- Articulatie

- Van huilen, vocaliseren en vocaal spel naarbrabbelen (canoniek/gevarieerd).

- Geleidelijke uitbreiding van klankenrepertoire.

Front 15

De eerste woordjes van een kind ontstaan na drie eerdereontwikkelingen:

Back 15

1. Het groeiend vermogen om woordklanken op te slaan.

2. Het vermogen om vocale producties te controleren (= brabbelen).

3. De algemene groei van de symbolische functie, zoals te zien in spel, imitatie en objectmanipulatie. Dit wordt door Piaget ook wel object concept genoemd: een kind van zes maanden is nog niet in staat na te denken over objecten die niet fysiek aanwezig zijn; na twaalf maanden kan een kind dat beter.

Front 16

1-woordfase (12-18 maand):

Back 16

Ze leren aan een reeks van klanken een betekenis te koppelen. Eerst komen de protowoorden (‘bah’), kan voor van alles gebruikt worden. Ook holophrasen, waarbij meerdere woorden aan elkaar geplakt worden als een woord (hoefnie/isdanou).

Front 17

2 enmeer woorden fase (18-30 maand):

Back 17

productieve combinatie van twee of meer woorden.

Front 18

eerste woord pas na 14 maanden, niet na 10 waarbij ze woorden herkennen

Back 18

Heteerste woordje is de eerste keer dat de articulatie duidelijk genoeg is.

Front 19

Fonologische processen

Back 19

hoeren i.p.v. roeren: moeilijke klanken worden nog even vervangen door makkelijkere klanken, totdat de moeilijke klanken ook geleerd zijn.

Ookworden lettergrepen weggelaten (telefoon wordt tefoon).

Front 20

Top-down:

Back 20

een kind probeert een geleerd/gehoord woord zelf toe te passen in nieuwe situaties. Bijvoorbeeld het woord het woord ‘bah’, waarbij het kind naar iets wijst en ‘bah’ roept. De volwassene geeft dan een respons die deze toepassing goedkeurt of afkeurt.

Front 21

Bottum-up:

Back 21

een volwassene stuurt de aandacht van het kind op het moment dat er een nieuw woord geleerd zal gaan worden. Bijvoorbeeld wanneer een volwassene met het kind in het park is waarbij de volwassene een gezamenlijke aandacht probeert te creëren en dan deze aandacht richt op een vogeltje. De volwassene zegt het woord ‘vogeltje’ terwijl het wijst naar de vogel en wacht dan een imitatie van het kind af. Wanneer deze uitblijft, herhaalt de volwassene vaak de handeling.

Front 22

Quine:

Back 22

Om de betekenis van woorden te leren, moeten kinderen in eerste instantie leren door te luisteren. Vervolgens kunnen ze leren vanuit situaties waarin het object voorkomt. Daarbij is het belangrijk dat er een gedeeld aandacht is.

Front 23

Onderextensie:

Back 23

het woord auto refereert maar naar 1 soort specifieke auto.

Front 24

Overextensie:

Back 24

alle verschillende dieren zijn een hond.

Front 25

constraint-gebaseerdleren

Back 25

kinderen worden voorgeprogrammeerd met ideeën, die mogelijke betekenissen van een woordbeperken.

Front 26

Woordenschatexplosie:

Back 26

5-20 maanden of na het kennen van 50 worden (verschillende kijken hierop). Hoe meer woorden je kent, hoe makkelijker het is om meer nieuwe woorden te leren.

Front 27

fast-mapping (mutual exclusivity):

Back 27

hoe meer woorden je kent, hoe beter je snapt dat verschillende woorden verschillende betekenissen hebben en om deze dan te leren.

Front 28

Syntactische ontwikkeling:

Back 28

zinsopbouw, een groei van de zinslengte

Front 29

Functiewoorden

Back 29

lidwoorden, voorzetsels

Front 30

Functionele morfologie (inflectie):

Back 30

tijd, congruentie, verledentijdsmarkering, vervoegingen

Front 31

Experiment van Berko-Gleason:

Back 31

Geconcludeerd werd: regelsysteem is productief, kind kan deze regels toepassen. Maar: overgeneralisatie. gaat in begin goed, maar na toenemende complexiteit wordt het minder, daarna weer beter

Front 32

kind van 3

Back 32

-onderwerp verlicht

- werkwoord in de zin

- persoonsvorm veranderd mee met onderwerp

Front 33

syndroom van down

Back 33

taalontwikkeling loopt verder achter dan IQ

Front 34

syndroom van Williams

Back 34

laag IQ, goede taal

Front 35

taalontwikkelingsstornis

Back 35

taal laag, IQ gemiddeld

Front 36

Augustinus:

Back 36

door God gegeven

Front 37

Chomsky:

Back 37

aangeboren taalvermogen

Front 38

Tomasello:

Back 38

we hebben een sociaal instinct, waaruit volgt dat we een taal leren

Front 39

Skinner:

Back 39

het is geen special gift, maar en normale vorm van leren.

behaviorist:taalontwikkeling komt door een stimulus en response verhouding, gevolgd doorbekrachtiger en bestraffer. Taal = gedrag en volgt gedragswensen. Leertheorie.

Front 40

Chomsky Poverty of Stimulus:

Back 40

taalaanbod is eindig en beperkt, het kind leert niet wat fout is (positieve evidentie) en hoe kan je de complexe talige informatie kennen als niemand het je verteld (we hebben dus aangeboren taalkennis).

Front 41

Klassiekebenaderingen noemen twee motieven voor communicatie:

Back 41

verzoeken (imperatieven) en delen (declaratieven). volgens Tomasello ook informeren/helpen

Front 42

intentionelestructuur bij volwassen communicatie. na wijzen op 1 jaar

Back 42

Wanneer kinderen dit wel gaan zien, worden de deuren voor bijvoorbeeld liegen of hidden authorship geopend.

Front 43

item-based grammar

Back 43

Devroegste grammatica is gebaseerd op concrete items

Front 44

pantomime

Back 44

gebaren