• Shuffle
    Toggle On
    Toggle Off
  • Alphabetize
    Toggle On
    Toggle Off
  • Front First
    Toggle On
    Toggle Off
  • Both Sides
    Toggle On
    Toggle Off
  • Read
    Toggle On
    Toggle Off
Reading...
Front

Card Range To Study

through

image

Play button

image

Play button

image

Progress

1/62

Click to flip

Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;

Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;

H to show hint;

A reads text to speech;

62 Cards in this Set

  • Front
  • Back

ADH

Alcohol DeHydrogenase;


enzym dat ethanol omzet in acetaldehyde d.m.v. oxidatie

ALDH

ALdehyde DeHydrogenase;


enzym dat acetaldehyde omzet in acetaat d.m.v. oxidatie

MEOS

Microsomal Ethanol Oxidizing System;


leverenzym dat ethanol oxideert naar acetaldehyde; activiteit wordt groter bij hoge niveau's van alcoholgebruik;

waarom krijgen vrouwen hogere Alcohol Bloedwaardes bij consumptie van dezelfde hoeveelheid alcohol als mannen?

Bij (jonge) mannen is het maagenzym ADH actiever, dat de hoeveelheid alcohol die opgenomen wordt in het bloed vermindert. Hierdoor nemen vrouwen 30 - 35% meer alcohol op bij dezelfde consumptie.


Mannen zijn gemiddeld zwaarder dan vrouwen. Vrouwen hebben een hoger percentage lichaamsvet, maar minder lichaamsvocht. De alcohol moet zich dus verdelen over een kleinere hoeveelheid lichaamsvocht, wat leidt tot een hoger percentage alcohol in het bloed dan mannen.

beschrijf de opname van alcohol

opname:


Alcohol wordt gedronken, via de slokdarm komt het in de maag. Via de maagwand wordt 20% opgenomen in het bloed. In de dunne darmen wordt alcohol snel opgenomen in het bloed en naar de lever vervoerd. Vervolgens gaat het bloed met de overgebleven alcohol naar het hart. Het hart pompt het bloed naar de longen om zuurstof op te nemen. Van de longen gaat het bloed weer terug naar het hart. Het hart pompt het bloed vervolgens langs alle organen, zoals hersenen, de lever en de nieren. Deze organen zorgen achtereenvolgens voor de effecten, de afbraak en de uitscheiding van alcohol.

BAC

Bloed Alcohol Concentratie


Als een persoon meer alcohol drinkt dan de lever kan verwerken in een bepaalde hoeveelheid tijd, wordt die alcohol terug in de bloedstroom gesluisd. Hoe groter het verschil tussen alcohol inname en alcohol verwerking, hoe hoger de BAC

Waarom hebben chronische alcoholgebruikers meer risico op interacties tussen medicijnen en alcohol?

Het MEOS enzym systeem wordt niet alleen gebruikt voor afbraak van alcohol, maar ook voor medicijnen. Op het moment dat alcohol chronisch gebruikt wordt in grotere hoeveelheden, zal het MEOS systeem de prioriteit leggen bij alcohol, waardoor de medicijnen in het bloed opbouwen met grotere risico's op ongewenste bijwerkingen en interacties.

Op welk principe is de zg. blaastest gebaseerd?

Alcohol wordt gedistribueerd over alle lichaamsvloeistoffen en watergebaseerde weefsels in evenredige concentraties. (90% in bloed, 10% in rest van het lichaam). Het bloedalcohol-niveau loopt parallel aan het niveau van verdampte alcohol in de adem.

Is een kater te voorkomen?

Een kater is alleen te voorkomen door minder alcohol te drinken dan de verwerkingssnelheid van de lever (ca. 1 consumptie per anderhalf uur), en voldoende vocht te nemen, aangezien alcohol vochtafdrijvend werkt, wat 1 van de oorzaken van een kater is.

Welke factoren beïnvloeden het effect van alcohol op een individu?

* geslacht


* leeftijd


* genen


* gezondheid


* medicijngebruik

Welke factoren hebben invloed op de opnamesnelheid van alcohol?

- consumptie samen met voedsel dat vet, eiwit en vezels bevat vertraagd absorptie van alcohol


- alcoholische dranken met koolhydraten versnellen de opname van alcohol (champagne, bubbelwijn)



metabolische tolerantie chronische drinker

de lever wordt efficiënter in het afbreken van alcohol

functionele tolerantie chronische drinker

weinig tekenen van gebrekkig functioneren of dronkenschap, zelfs bij hoge BAC's.

alcohol misbruik

patroon van alcoholconsumptie, chronisch of incidenteel, dat leidt tot ellende, gevaar voor of bedreiging van iemands' gezondheid, functioneren of sociale relaties. Zowel chronisch als incidenteel alcohol misbruik kan leiden tot alcoholisme.

comazuipen

de consumptie bij een gelegenheid van 5 of meer alcoholische consumpties bij een man of 4 of meer bij een vrouw

alcoholisme

ziekte gekenmerkt door chronische afhankelijkheid van alcohol, met name:


* hunkering: een sterke behoefte aan of verlangen naar het drinken van drank


* verlies van beheersing: onvermogen om te stoppen wanneer men met drinken is begonnen


* fysieke afhankelijkheid: tekenen van afkicken na het stoppen met drinken, zoals misselijkheid, zweten en trillen


* tolerantie: de noodzaak om steeds grotere hoeveelheden alcohol te drinken om dezelfde "high" of plezierige gevoelens te krijgen

effecten van alcohol misbruik

* verhoogde kans op sterven boven 2 consumpties per dag voor vrouwen en 3 per dag voor mannen


* kater


* verminderde hersenfunctie


* alcoholvergiftiging als gevolg van comazuipen


* verminderde leverfunctie


* verhoogd risico op chronische ziekten


* ondervoeding


* verhoogd risico op ongelukken


* gezondheidsproblemen foetus en kinderen



kater

gevolg van het drinken van teveel alcohol;


symptomen:


* hoofdpijn


* vermoeidheid


* duizeligheid


* spierpijn


* misselijkheid & braken


* gevoeligheid voor licht en geluid


* extreme dorst


* stemmingsstoornissen

oorzaken symptomen van kater

vocht- en elektrolyten onbalans; alcohol werkt vochtafdrijvend en belemmert de goede werking van urineregulerende hormonen, waardoor teveel vocht en electrolyten verloren gaan > duizeligheid en lichthoofdigheid




irritatie en ontsteking; alcohol irriteert de maagwand, veroorzaakt maagontsteking en verhoging van maagzuurproductie > buikpijn, misselijkheid & braken




stofwisselingsverstoringen; alcohol verstoort normale lichaamsstofwisseling, wat leidt tot lage bloedsuikerwaardes en verhoogde waardes van melkzuur > vermoeidheid, zwakheid en stemmingswisselingen




biologische verstoringen; alcohol verstoort diverse biologische ritmes, zoals slaappatronen en hormoonspiegels > jetlag symptomen

effectieve symptoombestrijders kater

dehydratie: water (of niet alc. drank) drinken


bloedsuiker: eten van toast of droge ontbijtgranen


vermoeidheid: voldoende slapen


misselijkheid & buikpijn: maagzuurtabletten


hoofdpijn: paracetamol (ibuprofen en aspirine kunnen maagpijn verergeren en verhogen risico op maagbloedingen)

effect van alcohol op gedrag

- verminderd redenering- en beoordelingsvermogen


- belemmert normaal slaappatroon


- gewijzigde visie en spraak


- verminderde fijne en grove motoriek


- stemmingswisselingen



waarom is het juist voor tieners en jonge volwassenen slecht om chronisch grote hoeveelheden alcohol te gebruiken?

Er zijn sterke aanwijzingen dat chronisch gebruik van grote hoeveelheden alcohol bij tieners en jonge volwassenen leidt tot onherstelbare schade van de hersenstructuur en functionaliteit


> verminderde intelligentie en geheugen


> verhoogd risico op alcoholisme,


> verminderde motorische vaardigheden en spiercoördinatie

alcohol vergiftiging

potentieel fatale conditie waarbij een overdosis alcohol leidt tot hart- en/of ademhalingsfalen, doordat het ademhalingscentrum in de hersenen wordt onderdrukt.


Symptomen: bewusteloos raken, koude of klamme huid, blauwe tint van de huid, langzame, onregelmatige ademhaling

leververvetting

vroege, herstelbare fase van leverziekte, gekenmerkt door abnormale opbouw van vet in de lever, meestal veroorzaakt door alcohol misbruik. Als alcohol gebruik stopt en een gezond dieet wordt gevolgd, kan de lever zich genezen en weer normaal functioneren.

alcoholische hepatitis

serieuze ontsteking van de lever, veroorzaakt door alcohol misbruik.


Symptomen: verlies van eetlust, misselijkheid & braken, buikpijn en geelzucht. Vaak ook mentale verwarring en gebrekkige immuunreacties.


Vermijden van alcohol en een gezond dieet zorgen vaak voor volledig herstel, maar veel mensen blijven levenslange complicaties houden.

Levercirrose

Eindstadium leverziekte, gekenmerkt door grote abnormaliteiten in leverstructuur en functie; kan leiden tot leverfalen. Vaak het gevolg van lange-termijn alcohol misbruik.

Alcoholgebruik verhoogt het risico op diverse chronische ziekten: welke en waarom?

* botontkalking; verhoogd verlies van calcium in urine, problemen met vitamine D activatie en verminderde productie van bepaalde hormonen die botvorming bevorderen


* alvleesklier verwonding en diabetes; alcohol beschadigt alvleesklier, die insuline produceert en vermindert het vermogen van het lichaam om op een juiste manier op insuline te reageren, dit zorgt voor chronisch verhoogde bloedsuikerspiegels en een verhoogd risico op diabetes


* kanker; verhoogd risico op mond- en keelkanker, kanker aan slokdarm, maag, lever, darm en vrouwelijke borsten


* overgewicht; alcoholische dranken bevatten veel calorieën. Alcohol kan bovendien de eetlust aanwakkeren. Door hapjes bij de borrel loopt het aantal calorieën verder op. Bij mannen wordt de extra energie vooral opgeslagen op de buik. Opgeslagen vet in de buikholte kan sneller leiden tot hart- en vaatziekten, diabetes en galstenen.

Hoe wordt ondervoeding veroorzaakt door alcoholisme?

1) als groot deel van calorieën van alcohol komt, verminderd de eetlust en dus de inname van gezond voedsel, waardoor het dieet te weinig eiwitten, vet, koolhydraten, vit A en C, en mineralen zoals ijzer, zink en calcium bevat


2) de giftige effecten van alcohol leiden tot beschadigingen aan lever, maag, dunne darm en alvleesklier, wat weer leidt tot belemmerde voedselvertering, nutriënten absorptie en nutriënten stofwisseling.


3) zwaar alcoholgebruik verstoort het metabolisme van B-vitamines zoals foliumzuur en thiamine (B1)

wat wordt bedoeld met de verhoogde kans op ongelukken?

alcohol gerelateerde verkeersongelukken, zelfmoorden, moorden, fatale valpartijen, verdrinkingen, fysieke en seksuele aanvallen.

waarom wordt alcoholconsumptie afgeraden bij zogende vrouwen?

alcohol wordt aan borstvoeding doorgegeven in dezelfde concentraties als bloedalcohol. De alcohol die het kind binnenkrijgt zorgt voor vertraging van motorische vaardigheden, onderdrukking van het CZS en slaperigheid. Het vermindert ook de productie van moedermelk, waardoor het risico bestaat van ondervoeding van het kind.

FAS

Fetal Alcohol Syndrom


onomkeerbaar gevolg van alcoholconsumptie door zwangere moeder,


gekenmerkt door misvorming van het gezicht, zoals een korte neus, een brede neusbrug, dunne bovenlip en hangende oogleden met een extra huidplooi, ook misvorming van ledematen en hart en zenuwstelsel.


Hoge kans op kindersterfte, levenslange problemen op het gebied emoties, gedrag, sociaal, leren, en ontwikkeling.


Drempelwaarde alcohol om FAS te voorkomen is niet bekend, daarom wordt de nullijn geadviseerd.

FASD

Fetal Alcohol Spectrum Disorders


een algemene paraplu term voor een spectrum van klinische diagnoses die het resultaat kunnen zijn van blootstelling van de foetus aan alcohol, dit zijn o.a.:


FAS


ARBD, alcohol-related birth defects


ARND, alcohol-related neurodevelopment disorder


FAE, fetal alcohol effects



strategieën om alcoholgebruik te beperken

- vindt de reden voor alcoholgebruik en probeer alternatieve oplossing te vinden


- zorg voor maaltijd of snack met eiwit voor 1e glas zodat alcohol langer in maag blijft en er minder in het bloed terecht komt


- wissel alcoholische drank af met non-alcoholische, en verdun sterke drank


- nip langzaam om je lever tijd te geven om alcohol inname te verlagen


- druk van vrienden: bied aan om BOB te zijn


- beslis vooraf hoeveel je zult drinken en bedenk strategieën om je daaraan te houden



tekenen dat alcohol gebruik problematisch zou kunnen zijn

* gevoel dat je minder zou moeten drinken


* geërgerd door mensen die kritiek uiten over je drinkgedrag


* schuldig of slecht gevoel over je drinkgedrag


* drinken in je eentje wanneer je je boos of verdrietig voelt


* te laat voor school of werk doordrinken


* als eerste op de dag een drankje om je zenuwen in bedwang te krijgen of om een kater kwijt te raken


* drinken nadat je jezelf hebt beloofd dat je dat niet zou doen


* drinken op ongepaste tijden tijdens zwangerschap, voor of tijdens autorijden, om om te gaan met negatieve emoties, of terwijl je op school/werk bent


* coma zuipen

teratogen

een stof waarvan bekend is dat het schade toebrengt aan de foetus of aangeboren afwijkingen veroorzaakt

confronteren van iemand met drinkgedrag

- stoppen van verbergen en excuseren


- interventie tijdens een periode van zwakte


- wees specifiek


- zorg voor professionele hulp


- vraag om ondersteuning van anderen

in welke soorten zijn alcoholische dranken op te delen

1) zwak alcoholische dranken < 15% alcohol


2) mixdranken=sterke dranken die gemixt worden met frisdranken en sappen


3) sterke dranken > 15% alcohol

Wat is matig alcoholgebruik en hoe kan het de gezondheid bevorderen?

Matig alcoholgebruik is max. 1 alcoholische consumptie per dag voor vrouwen en max 2 per dag voor mannnen. Matig alcoholgebruik kan het risico op hart- en vaatziekten verminderen.

Welke stoffen leveren alcoholische dranken?

Alcoholische dranken leveren naast alcohol, vocht en koolhydraten. De hoeveelheid koolhydraten per alcoholische drank verschilt sterk.

Waarom is het verstandig om water of niet-alcoholische dranken af te wisselen met alcoholische dranken?

Alcohol levert vocht, maar werkt ook vochtuitdrijvend. Door alcohol neemt de urineproductie in het lichaam toe en om alcohol af te breken en uit te scheiden is meer vocht nodig dan de drank zelf levert. Het is aan te raden alcohol af te wisselen met water om de vochtbalans op peil te houden.

Hoe wordt de hoeveelheid alcohol in het bloed gemeten?

BAG = bloedalcoholgehalte of BAC = bloedalcoholconcentratie;


uitgedrukt in promillages of gram alcohol per liter bloed.

Waardoor wordt de afbraak van alcohol in de maag beïnvloed?

Bij zware drinkers: maagslijmvlies aangetast Medicijngebruik kan de afbraaksnelheid beïnvloeden: bv maagzuurremmers


enzym maag ADH actiever bij jonge mannen dan bij vrouwen

Hoe wordt alcohol geproduceerd?

door omzetting van koolhydraten. Dat productieproces wordt ook gisting of fermentatie genoemd.

Nadelen voor de gezondheid van alcohol

* kan leiden tot lichamelijke en geestelijke afhankelijkheid of verslaving


* Veranderende stemming en gedrag: de reactiesnelheid vermindert en de kans op zelfoverschatting en emotioneel gedrag neemt toe. Het risico op sterfte en ziekte door verkeersongelukken en geweldsdelicten toeneemt.


* Ziekten:


verhoogde bloeddruk > hoger risico op hart- en vaatziekten


aantal vormen van kanker


leveraandoeningen


hersenbeschadigingen


milde vorm van diabetes


verminderde vruchtbaarheid bij vrouwen en mannen




>20 glazen alcohol:


BAC 4 promille = kans op bewusteloosheid.


BAC 5 promille = acuut levensgevaar


effect verschilt per individu en hangt af van de combinatie met medicijngebruik of bepaalde aandoeningen

Hoe kan overmatig gebruik van alcohol leiden tot hersenbeschadiging?

Het drinken van grote hoeveelheden alcohol, remt de opname van vitamine B1 ( thiamine). Als je heel eenzijdig eet en veel alcohol drinkt, is de kans op een gebrek aan vitamine B1 groot. Dit kan leiden tot het syndroom van Wernicke-Korsakov

syndroom van Wernicke-Korsakov

De ziekte van Wernicke begint meestal heel plotseling. Het is vaak een voorbode voor het ontstaan van het syndroom van Korsakov. Als het tijdig behandeld wordt, kunnen de symptomen weer verdwijnen. Symptomen: Loopstoornissen, ongecontroleerde bewegingen, verstoord evenwicht, dubbel zien, slikstoornissen, sufheid, tot coma aan toe.


Symptomen van het syndroom van Korsakov ( onomkeerbaar):


stoornissen in het kortetermijngeheugen, desoriëntatie in tijd, confabuleren, hallucinaties, inactiviteit en apathie, depressieve kenmerken en karakterveranderingen

Waarom wordt alcohol tijdens de zwangerschap afgeraden?

Alcohol tijdens de zwangerschap vergroot de kans op een miskraam, vroeggeboorte en een kind met een laag geboortegewicht. Ook kan alcohol de latere ontwikkeling van het kind beïnvloeden.

Welke regelgeving geldt voor de etiketten van alcoholische dranken?

Van dranken die meer dan 1,2% vol alcohol bevatten, moet het alcoholgehalte worden vermeld. Op het etiket wordt het percentage alcohol in dranken weergegeven met vol% Deze vermelding gaat vooraf aan de term ”alcohol” of ”alc”.

Wat is de invloed van alcohol op de neurotransmitter GABA?

GABA is een neurotransmitter die andere zenuwcellen remt in hun activiteit. Door alcohol wordt GABA extra actief. De remmende werking op andere zenuwcellen neemt toe, waardoor je je ontspannen en rustig voelt.Zenuwcellen die gevoelig zijn voor GABA zijn verspreid over alle delen van de hersenen.

Wat is de invloed van alcohol op de neurotransmitter Glutamaat?

Het stimulerende effect van glutamaat op andere neuronen neemt af door alcohol. Het centrum in de hersenen voor leren en geheugen zit in de hippocampus. Vooral de informatie overdracht doorglutamaat tussen zenuwcellen in ditgebied wordt geremd door alcohol.

Hoe werkt alcohol op de receptor van GABA?

Alcohol bindt ook aan de receptor van GABA, maar op een andere plaats dan GABA. Wanneer GABA en alcohol tegelijkertijd gebonden zijn aan de receptor, blijft GABA langer gebonden aan de receptoren wordt er langere tijd een remmendeboodschap afgegeven aan het ontvangende neuron.Ook zorgt alcohol ervoor dat GABA vaker bindt aan de receptor, dus er worden ook meer boodschappen afgegeven waardoor de remmende werking van GABA extra wordt geactiveerd.

Hoe werkt alcohol op de receptor van Glutamaat?

Alcohol bindt ook aan de receptor van glutamaat, maar op een andere plaats dan glutamaat. Wanneer alcohol bindt aan de receptor voor glutamaat verandert de vorm van de receptor en kan glutamaat niet meerbinden aan de receptor. Hierdoor wordter geen signaal meer afgegeven aan het ontvangende neuron en wordt deze niet aangezet tot actie.

Hoe werkt de tolerantie voor alcohol wat betreft GABA?

Tolerantie voor alcohol is het verschijnsel dat er steeds meer alcohol nodig is om hetzelfde effect te bewerkstelligen.In de hersenen verandert de samenstelling van de GABA receptor waardoor deze minder gevoelig wordt voor alcohol. Alcohol bindt nu veel moeilijker aan de receptor. Er worden minder remmende signalen doorgegeven. Je moet dus steeds meerdrinken om dat rustige, ontspannen gevoel te krijgen.

Hoe werkt de tolerantie voor alcohol wat betreft Glutamaat?

Tolerantie voor alcohol is het verschijnsel dat er steeds meer alcohol nodig is om hetzelfde effect te bewerkstelligen. Glutamaat receptoren worden geblokkeerd door alcohol. Het neuron merkt dat en maakt receptoren gevoeliger en maakt er extra bij. Er moet dan meer gedronken worden om de stimulerende werking van glutamaatalsnog te blokkeren.

Ontwenningsverschijnselen GABA

Wanneer opeens gestopt wordt met alcohol drinken, ontstaan er ontwenningsverschijnselen zoals slapeloosheid, rusteloosheid, transpireren, angstgevoelens en depressie.


Oorzaak:


1)De samenstelling van de receptor is veranderd waardoor GABA minder effectief is dan voorheen


2) Door het ontbreken van alcohol bindt GABA zich slechts kort. Hierdoor worden minder remmende boodschappen doorgegeven en ontstaat overprikkeling.

Ontwenningsverschijnselen glutamaat

Wanneer je stopt met alcohol drinken blokkeert alcohol plotseling niet meer. Er bindt er opeens heel veel glutamaat aan de receptoren, doordat er meer receptoren gemaakt zijn en deze extra gevoelig zijn geworden. Het neuron wordt dan over-gestimuleerd. Hierdoor kunnen onthoudingsverschijnselen ontstaan zoals slapeloosheid en in het ergste geval epilepsie.

Waarom stimuleert alcohol in eerste instantie de eetlust?

Alcohol stimuleert indirect de hypothalamus, het gebied in de hersenen waar het hongercentrum zichbevindt.

Wat is het effect van alcohol op de neurotransmitter dopamine?

Het dopamine neurotransmitter systeem wordt gestimuleerd door alcohol. Hierdoor ontstaat een golf van dopamine in het beloningscentrum, waardoor je je plezierig en euforisch voelt. Wanneer je langdurig alcohol gebruikt, kunnen de hersenen zich daar aan aanpassen. De hersenen worden dan minder gevoelig voor dopamine en er wordt minder dopamine vrijgemaakt door de hersenen zelf. Het gevolg is dat zonder alcohol er te weinig dopamine is in de hersenen en je depressieve gevoelens krijgt. Hierdoor wil je weer drinken en kan een alcoholverslaving ontstaan.

Wat is het effect van alcohol op de neurotransmitter serotonine?

Alcohol heeft ook invloed op het serotonine neurotransmitter systeem inde hersenen. Door alcohol wordt dit systeem gestimuleerd en ontstaat er een gelukzalig gevoel en een gevoel van verbondenheid met anderen. Omdat het zo'n prettig gevoel geeft, wilje het drinken van alcohol herhalen.

Wat is het effect van alcohol op de neurotransitter endorfine?

Alcohol activeert het opiaat systeem dat endorfinen afgeeft in de hersenen. Dit heeft tot gevolg dat pijn wordt verzacht en een euforisch gevoel ontstaat tijdens het drinken van alcohol. Endorfinen/Opiaten zijn remmende neurotransmitters. Dit systeem kan de ademhaling vertragen en stil leggen.De ademhaling wordt geregeld in de Medulla oblongata. In dit gedeelte van de hersenen zitten veel opiaatreceptoren die de ademhalingsspieren controleren. Wanneer opiaat bindt aan die receptoren remt dat de activiteit van het neuron in de Medulla oblongata met als gevolg een langzamere ademhaling / geheel stilvallen van ademhaling.

Beschrijf de effecten van alcohol

10 minuten na inname komt het alcoholrijke bloed aan in de hersenen. Alcohol beïnvloedt de manier waarop zenuwcellen signalen aan elkaar doorgeven m.b.v. neurotransmitters, vooral GABA en glutamaat. Alcohol versterkt de remmende werking van GABA en vermindert de activerende werking van glutamaat waardoor alcohol een ontspannende werking heeft.

Beschrijf de afbraak van alcohol

Een deel van het alcoholrijke bloed komt aan in de lever, waar de alcohol wordt afgebroken mbv enzymen met een snelheid van gemiddeld 7 gram per uur. Een standaardglas bevat gemiddeld 10 gram alcohol, dus het verwerken van een glas alcohol duurt dan 1,5 uur.


Een deel van de alcohol wordt door de nieren uit het bloed gefilterd en via de urine uitgescheiden.


Een klein deel van de alcohol wordt via de uitademing uitgescheiden.


Een heel klein deel van de alcohol wordt via transpiratie uitgescheiden.