Tanzimat Yeni

Front 1

ŞİNASİ

Back 1

Tiyatro: Şair Evlenmesi Şiir: Müntehabat-ı Eş’ar Derleme: Durub-ı Emsal-i Osmaniye Sözlük: Kamus-ı Osmanî (tamamlayamamıştır) Çeviri: Tercüme-i Manzume

Front 2

ZİYA PAŞA 

Back 2

Şiir: Eş’ar-ı Ziya Antoloji: Harabat (Antoloji, III cilt) Tercüme: Rüya’nın Encamı, Endülüs Tarihi, Engizisyon Tarihi, Emil, Tartüffe… Hiciv: Zafername (Nazım-nesir karışık) Makale: Şiir ve İnşa Mektup: Veraset Mektupları Anı: Defter-i Amal

Front 3

NAMIK KEMAL

Back 3

Roman: İntibah, Cezmi Tiyatro: Vatan yahut Silistre, Gülnihal, Kara Bela, Akif Bey, Celalettin Harzemşah Eleştiri: Tahrib-i Harabat, Takib-i Harabat (iki eser de Ziya Paşanın Harabat’ına karşı yazılmıştır.), İrfan Paşa’ya Mektup, Renan Müdafaanamesi Tarih: Devr-i İstila, Kanije, Silistre Muhasarası, Osmanlı Tarihi, Büyük İslam Tarihi Biyografi: Evrak-ı Perişan (Fatih, Yavuz Sultan ve Selahat­tin Eyyubi’yi anlatır.) Anı: Magosa Mektupları

Front 4

AHMET MİTHAT EFENDİ

Back 4

Hikâye: Kıssadan Hisse, Letaif-i Rivayat (25 cilt) Roman: Yeniçeriler, Hasan Mellah, Hüseyin Fellah, Felatun Beyle Rakım Efendi, Süleyman Musli, Henüz On Yedi Yaşında, Esrar-ı Cinayat, Durdane Hanım, Dünyaya İkinci Geliş, Jön Türk, Paris’te Bir Türk… Tiyatro: Eyvah, Çerkez Özdenler, Çengi Gezi: Avrupa’da Bir Cevelan Biyografi: Beşir Fuat

Front 5

AHMET VEFİK PAŞA

Back 5

Moliere’den Tiyatro Çeviri ve Uyarlama: İnfal-i Aşk, Zor Nikah, Zoraki Tabip, Tabib-i Aşk, Meraki, Azarya, Yor­gaki Dandini, Savruk, Kocalar Mektebi, Kadınlar Mektebi Sözlük: Lehçe-i Osmanî Tarih: Şecere-i Türk Çevirisi (Ebulgazi Bahadır Han’ın bu önemli eserini Türkiye Türkçesi’ne çevirmiştir.)

Front 6

ŞEMSETTİN SAMİ

Back 6

İlk yerli roman olan Taaşşuk-ı Talat ve Fitnat’ı yazmıştır. Diğer önemli eserleri Kamus-ı Türkî, Kamus-ı Alam ve Orhun Kitabeleri Çevirisi‘dir.  

Front 7

ALİ SUAVİ

Back 7

Muhbir gazetesindeki yazılarında sade bir dil kullanarak Tanzimat dönemindeki dilde Türkçülük hareketine öncülük etmiştir. Milliyetçilik düşüncesinin kökleşmesine çalışmıştır. “Hive Hanlığı” adlı eserinde milliyetçi yönü öne çıkar. “Kamusü’l-UIum ve’l-Maarif” (Bilim ve Kültür Sözlüğü) adlı bir ansiklopedisi de vardır.

Front 8

DİREKTÖR ALİ BEY

Back 8

Tiyatro: Kokona Yatıyor (komedi), Ayyar Hamza (Moliere’den uyarlama / komedi),Misafir-i İstiklal (komedi), Geveze Berber (komedi), Letafet (operet) Mizah: Lehçetü’l Hakayık (Mizahi Sözlük), Seyyareler (mizahi hikâye) Gezi: Seyahat Jurnali (Batılı anlamda ilk günlük – Hindistan gezisi günlüğü)  

Front 9

AHMET CEVDET PAŞA 

Back 9

Tarih: Kısas-ı Enbiya ve Tevarih-i Hulefa, Tarih-i Cevdet Hukuk: Mecelle (Medeni kanun niteliğindedir. Cumhuriyet’ten önceki medeni kanundur.) Dil: Kavaid-i Osmaniye (dil bilgisi kitabı), Belagat-ı Osmaniye (Edebiyat bilgileri)  

Front 10

ALİ HAYDAR

Back 10

debiyatımızda ilk trajedi yazarıdır. İki manzum trajedi yazmıştır.

Eserleri:

Trajedi: Sergüzeşt-i Perviz, Sasaniyan Hükümdarlarından İkinci Ersas’ın Sergüzeşti Komedi: Rüya Oyunu

Front 11

ŞAİR EŞREF

Back 11

Hiciv şairlerindendir. II. Abdülhamit için yazdığı hicivler ünlüdür.

Eserleri:

Şiir: Deccal, Şah ve Padişah, İstimdat, İran’da Yangın Var

Front 12

MİZANCI MURAT

Back 12

Mizan adlı gazeteyi çıkarmıştır. “Tarih-i Umumi” adlı tarih kitabı ünlüdür. Tanzimat Döneminin gerçekçi panoramasını yansıtan “Turfanda mı yoksa Turfa mı”adlı romanı ünlüdür.

Front 13

TEODOR KASAP

Back 13

İlk mizah dergisi olan “Diyojen”i çıkarmıştır. Moliere’den “Pinti Hamit”i Türkçeye uyarlamıştır.

Front 14

SÜLEYMAN PAŞA

Back 14

Tanzimat Dönemi Türkçülerindendir. Türk adı kullanılan ilk dil bilgisi kitabı olan Sarf-ı Türkî adlı eseri yazmıştır.

Front 15

SADULLAH PAŞA

Back 15

Edebiyatımıza Tevfik Fikret’ten önce bilim, fen, teknik temalarını getiren, kaderci felsefenin yerine dinamizmi getiren, insan akıl ve mantığını üstün kılan Batılı bir görüşe bağlıdır. Pozitivist düşünceyi anlatan aydın bir Osmanlı bürokratıdır. Lamartine’den çevirdiği “Göl” şiiri ünlüdür. “Ondokuzuncu Asır” adlı şiiri ile tanınır. İnsan aklının gücüne inanır. Aklın, deneylerin, bilim ve tekniğin Orta Çağ uygarlığına son vereceği, yepyeni bir dönem açacağı inancındadır. Toplumcu bir eşitliği, devrimci bir özgürlüğü savunmasına karşın, manzumeleri soyutlaşan zayıf bir didaktizm içerisinde döner. Divan şiirinin edebi sanatlarından uzaklaşır; çıplak fikrin peşindedir. Pozitivizmle materyalizmin hayalci bir yolcusu gibidir.

Front 16

FATMA ALİYE HANIM

 

Back 16

Ahmet Cevdet Paşa’nın kızıdır. Roman, felsefe, tarih, biyografi türlerinde yazmış, çeviriler yapmıştır. İlk kadın romancımız kabul edilir.

Eserleri: Muhadarat, Refet, Udi, Emin

Front 17

ALİ SUAVİ

Back 17

Türk tarihi, Türk dili, Türklerin İslam felsefesine yaptıkları hizmetler hakkında ileri sürdüğü fikirler önemlidir. Sarıklı ihtilalcı olarak tanınmıştır. “Muhbir” adlı gazeteyi çıkarmıştır.

Front 18

BEŞİR FUAT

Back 18

Edebiyatımızda ilk kez realizm ve natüralizm akımlarını savunan, ilk kez bilimsel ve nesnel eleştirinin örneklerini veren kişidir. Pozitivizme bağlıdır. Auguste Comte’un pozitivist felsefesiyle araştırmalar yapmıştır.

Eserleri: Victor Hugo, Almanca Muallimi, Usul-i Talim, Voltaire, İnikad (bağlanma)

Front 19

RECAİZADE MAHMUT EKREM

Back 19

Şiir: Nağme-i Seher, Yadigar-ı Şebab, Pejmürde, Nijad Ekrem (Ölen oğlu için yazmıştır), Zemzeme (III Cilt)  Tiyatro: Afife Anjelik, Vuslat yahut Süreksiz Sevinç, Çok Bilen Çok Yanılır, Atala Roman: Araba Sevdası (ilk realist romandır.) Hikâye: Şemsa, Muhsin Bey Eleştiri: Takdir-i Elhan (Muallim Naci ile kavgaları, kafiye konusu)

Front 20

ABDÜLHAK HAMİT (TARHAN)

Back 20

Şiir: Sahra, Divaneliklerim yahut Belde, Makber, Ölü, Bunlar Odur, Hacle, Baladan Bir Ses… Tiyatro: Macera-yı Aşk, Sabr-ü Sebat, İçli Kız, Duhter-i Hindu, Nesteren, Eşber, Tezer, Finten, İbn-i Musa, İlhan, Turhan yahut Endülüs’ün Fethi…

Front 21

SAMİ PAŞAZADE SEZAİ

Back 21

Roman: Sergüzeşt Hikâye: Küçük Şeyler (Batılı anlamda ilk öyküler.) Gezi-sohbet: Rumuzü’l-Edep Tiyatro: Şir

Front 22

MUALLİM NACİ

Back 22

Tanzimat edebiyatında divan edebiyatı alışkanlıklarını savunan ve sürdüren bir yazardır. “Kafiye, göz içindir.” anlayışını savunmuş ve Recaizade Mahmut Ekrem’le tar­tışmıştır. Sade bir dille ve hece ölçüsüyle yazdığı şiirleri de vardır.

Eserleri:

Şiir: Ateşpare, Füruzan, Şerare Eleştiri: Muallim, Demdeme Anı: Ömer’in Çocukluğu Sözlük: Istılahat-ı Edebiye, Lügat-i Naci

Front 23

NABİZADE NAZIM

Back 23

Realist, natüralist özellikler taşıyan bir yazardır. İlk köy romanı olan Karabibik‘i (1890) yazmıştır. Zehra adlı realist-natüralist romanı edebiyatımızda ilk psikolojik roman denemesi ve ilk tezli romandır.