Tagalog

Front 1

kasaysayan----

Back 1

history

Front 2

kabihasnan----

Back 2

civilization

Front 3

kalikasan-----

Back 3

nature

Front 4

likas na kayanmanan----

Back 4

natural resources

Front 5

kabundukan----

Back 5

mountain range

Front 6

plain----

Back 6

kapatagan

Front 7

parang -----

Back 7

wilderness

Front 8

lawa ----

Back 8

lake

Front 9

sapa----

Back 9

stream

Front 10

tapayan -----

Back 10

earthen jar for storing water

Front 11

batalan-----

Back 11

open deck in the back os the house , a utility room

Front 12

sibat---

Back 12

spear

Front 13

sumpit---

Back 13

- blow gun

Front 14

anting- anting / agimat----

Back 14

amulet /charm

Front 15

Bathala--- Supreme God of te Malayo

Back 15

Supreme God of te Malayo

Front 16

Lubluban----

Back 16

great grand-daughter of the first man and woman , believed to be the law giver

Front 17

sipol---

Back 17

used for writing bythe Malayo

Front 18

sadok----

Back 18

golden hat used by Datu Puti to purchase Panay from Marikudo

Front 19

bothoan---

Back 19

School of the Malayo

Front 20

kaingin---

Back 20

system of farming by burning weeds, grass. etc.

Front 21

putong----

Back 21

piece of cloth wrap around a male Malayo's head

Front 22

umalohikan--- town crier

Back 22

town crier

Front 23

tagapamagitan---------

Back 23

mediator

Front 24

hadji

Back 24

judge

Front 25

balangay----

Back 25

fast sailing boats of the Malayos

Front 26

gayuma----

Back 26

love potion

Front 27

kopra----

Back 27

dried coconut meat

Front 28

Mayon ----

Back 28

may perpektong hugis balsunsong

Front 29

pandakapygmea at tabios---

Back 29

pinakamaliit na isda sa buong mundo

Front 30

Taal Volcano---

Back 30

pinakamaliit na bulka sa buong mundo

Front 31

Apo---

Back 31

pinkamataas na bundok sa Pilipinas

Front 32

Philippine Deep---

Back 32

pinakamalalim na dagat sa buong mundo

Front 33

Philippine Eagle---

Back 33

pinakamalaking agila sa buong mundp

Front 34

Tarsius----

Back 34

pinakamaliit na unggoy sa buong mundo

Front 35

Banaue Rice Terraces---

Back 35

isa sa walong kababalaghan sa mundo

Front 36

Ita ./ Negrito:

Back 36

Maitim, pandak, kulut na kulot ang buhok, makapal ang labi at matipuno ang katawan, alang damit.Dumating s Pilip nas sa pamamagitan ng mga tulay na bato. Walang kabihasnan at nabubuhay sa pangangaso , pangingisda at bunga ang mga punong kahoy.Walang pirmihang tirahan. Naninirahan sila sa mga yungib at ilalalim ng punong kahoy. Palipat-lipat ng lugar.Pana, sibat at sumpit ang gamit nilang mga sandata .

Front 37

Mga Indones:

Back 37

Dumating sila sakay ng mga bangka. Itinaboy nila ang mga ita sa kabundukan. Mayroon silang kabbihnan. May dalawang uri ng Indones na nanirahan sa Pilipinas. Ang I ndones A at Indones B Ang Indones A ang unang duamating. Mapuputi, matangos ang ilong, balingkinitan ang katawan, manipis ang mga labi at mahaba ang buhok., nakadamit na sila. Mayroon silang permanenteng tahanan at gumagamit ng apoy sa pagluluto ng pagkain..Nabubuhay sila sa pamamagitan ng pangangaso, pangingisda, at pagsaska. Pinipinturahan nila nag kanilang katawan ng makukulay na larawan.

Front 38

Ang Indones B

Back 38

ay dumating sa Pilipinas pagkaraan ng mga 400 taon. Sila ay higit na pandak at maiitim, malalaki ang ilong, makakapal ang labi at malaki ang panga. Naging iba ang hitsura nila kay sa Indones A dahil napadpad sila sa Papua, New Guinea at nagkaroon ng haluang kasal., kaya kaiba ang anyo nila sa unang pangkat ng mga Indones .

Front 39

Mga Malayo

Back 39

Dumating sila sa Pilipinas pagkatapos ng Indones, mga 2,000 taong nakalipas. Dumating sila sa pamamagitan ng mga bangka na kung tawagi'y Balangay, mula sa timog-silanganga Asya. Katamtaman ang kanilang taas, kayumanggi ang balat, maitim ang mga mata pango ang ilong , at tuwid at maitim ang buhok. Napaalis nila ang mga Indones tungo sa kagubatan at nanirahan sila sa kapatagan.. Tatlong pangkat ang mga Malao. Ang Ikatlong pangkat ang kinabilangan ng mga Muslim.Ang mga Malayo ay higit na maunlad kay sa mga Indones. Higit na malalaki ang kanilang pamayananMayroon silang pamahalaan, kasulatan, musika mga sining at agham. Namumuhay sila sa pamamagitan ng pagsassaka, pangingisda, pagmimina at panagangalakal. Mayroon silang saariling pananamit .Ang mga Malayo ang kinikilalang ninuno ng mga Pilipino

Front 40

Pinakamataas na uri

Back 40

mga datu, lakan, rajah, Gat hadji, mga maharlika

Front 41

Timawa -

Back 41

pangkaraniwang pangkat, kabilang ang mga pinalayang alipin, nagbabayad ng buwis

Front 42

Alipin - may dalawang uri:

Back 42

Namamahay at sagigilid:

Front 43

o Ang namamahay ay

Back 43

may sariling tahanan at ari-arian, malayang nakakapag-asawa, naglilingkod lamang sa panginoon pag may digmaan, panahon ng pagtatanim at paggapas

Front 44

o Ang sagigilid ay

Back 44

walang kalayaan, nakikitira sa panginoon, di-makapag-asawa nang walang pahintulot ng panginoon, naipagbibili

Front 45

Panitikan:

Back 45

mga salawikain, kasabihan, kuwentong bayan, bugtong, awiting-bayan, epiko, tula, dula

Front 46

Mañana habit –

Back 46

ugaling pabukas-bukas (procrastination) (masama)

Front 47

Ningas-kugon –

Back 47

ugaling masigasig lang sa simula, kawalang tiyaga (masama)

Front 48

Patalismo –

Back 48

(fatalistic) bukam-bibig ang mga salitang ”bahala na” (masama)

Front 49

Pampook –

Back 49

(regionalistic) kaugaliang pagsasama-sama ng magkakapook (masama)

Front 50

Pagtanaw ng utang ng loob –

Back 50

(nakakabuti at nakakasama rin)

Front 51

Kagandahang-loob/bukas-palad –

Back 51

(hospitable) (mabuti)

Front 52

Pagkamagalang –

Back 52

mabuti

Front 53

Pagkamatapat –

Back 53

mabuti

Front 54

Pakikisama –

Back 54

(mabuti, kung minsan ay nakakasama rin)

Front 55

Mahigpit na pagkakabuklod ng pamilya at kamag-anakan -

Back 55

(mabuti)

Front 56

Masyadong sensitibo –

Back 56

masama

Front 57

Matulungin –

Back 57

bayanihan) sama-samang pagtulong sa kapwa (mabuti)

Front 58

Kalinisan –)

Back 58

Mabuti

Front 59

1. Paglilitis-pagsubok –

Back 59

trial by ordeal

Front 60

2. Dalawang uri ng kasalanan ayon sa batas: mortal and hindi mortal (pagsisinungaling, pandaraya, pang-uumit, pangangalunya, pambubulahaw sa katahimikan ng gabi, at pagsira sa mga dokumento ng mga datu)

Back 60

(pagpatay sa kapwa, panggagahasa at pangungulam, pang-iinsulto sa kapwa, pagdaraan sa bakuran ng iba nang walang pahintulot),

Front 61

2. Dalawang uri ng kasalanan ayon sa batas: hindi mortal

Back 61

pagsisinungaling, pandaraya, pang-uumit, pangangalunya, pambubulahaw sa katahimikan ng gabi, at pagsira sa mga dokumento ng mga datu)

Front 62

4. Sadok –

Back 62

gintong salakot (golden hat), ibinigay ni Datu Puti kay Marikudo (hari ng mga ita), kapalit ng Panay, isang pulo

Front 63

5. Pagsasanduguan –

Back 63

pagpapatibay ng pagkakaibigan ng mga datu

Front 64

6. Anito –

Back 64

maaring masama at mabuti, sinasamba rin ng sinaunang Pilipino

Front 65

7. Malayo –

Back 65

polinesyo, pinaghanguan ng wikang Pilipino

Front 66

tuklas -

Back 66

discover

Front 67

galugarin -

Back 67

to explore

Front 68

siyasatin / saliksikin -

Back 68

to examine / go over something

Front 69

paglalakbay-dagat / paglalayag -

Back 69

voyage / sailing

Front 70

sagabal -

Back 70

obstacle

Front 71

pag-aalsa -

Back 71

mutiny (usually aboard a ship)

Front 72

dumaong / lumunsad -

Back 72

dock the boat or ship

Front 73

encomienda -

Back 73

tungkuling publiko, ipinagkaloob ng hari ng Espanya sa mga matatapat na naglingkod sa kanya; may kani-kaniyang nasasakupan

Front 74

encomendero -

Back 74

tagapamahala ng encomienda;

Front 75

may mga tungkuling dapat gampanan ang bawa't encomendero (3 sila)

Back 75

(1) magtakda ng karampatang buwis
(2) pangalagaan at ipagtanggol ang nasasakupan
(3) ipairal ang pagtuturo ng Kristiyanismo

Front 76

residencia -

Back 76

hayagang pagsisiyasat sa mga katiwaliang nangyari o nangyayari sa pamahalaan

Front 77

katiwalian -

Back 77

corruption

Front 78

visita -

Back 78

lihim na pagsisiyasat sa mga katiwalian sa pamahalaan

Front 79

audiencia -

Back 79

mataas na hukuman (supreme court)

Front 80

polo -

Back 80

sapilitang pagpapatrabaho sa mga kalalakihan (forced labor)

Front 81

polista -

Back 81

mga taong sapilitang nagtatrabaho sa polo

Front 82

gobernador-heneral -

Back 82

pinakamataas na pinuno ng pamahalaan

Front 83

bandala -

Back 83

sapilitang pagbibili ng mga mamamayan ng produkto sa pamahalaan na may quota (takda) at sa mababang halaga

Front 84

Galeon Trade -

Back 84

pakikipagkalakalan sa pamamagitan ng galeon sa Mexico

Front 85

moro-moro -

Back 85

dula tungkol sa digmaan ng mga kristiyano at muslim

Front 86

senakulo -

Back 86

dula na naglalarawan sa buhay at kamatayan ni Jesucristo

Front 87

sarsuwela -

Back 87

komedyang musikal (musical comedy)

Front 88

pasyon -

Back 88

kuwento ng buhay at kamatayan ni Jesucristo na isinasalaysay nang paawit tuwing mahal na araw

Front 89

awit at korido -

Back 89

mga tulang pasalaysay (narrative poetry); ang awit ay may 12 pantig (syllable) bawa't taludtod (line) samantalang ang korido ay may 8 pantig lamang

Front 90

kundiman -

Back 90

musika / awit na natanyag noong panahon ng kastila at inaawit pa rin ngayon; karaniwang mga awit ng pagmamahal

Front 91

kasunduan sa Tordesillas -

Back 91

nagwakas sa alitan ng mga Kastila at Portuges tungkol sa hangganan ng kanilang nasasakupan

Front 92

Samar -

Back 92

unang pulo na may mataas ng bundok sa Pilipinas na natanawan ni Magallanes noong Marso 16, 1521 at lumunsad sila sa Homonhon

Front 93

Limasawa -

Back 93

pinagdausan ng unang misa noong Marso 31, 1521

Front 94

Rajah Humabon -

Back 94

unang katutubo na naging kristiyano

Front 95

Rajah Kulambo -

Back 95

unang katutubo na nakikipagsanduguan sa dayuhan, kay Magallanes

Front 96

Lapu-lapu -

Back 96

unang katutubo na nagpakita ng pagmamahal sa kalayaan, pumatay kay Magallanes

Front 97

Victoria -

Back 97

tanging bapor ni Magallanes na nakabalik sa Espanya na may 18 tauhan sa pamumuno ni Juan Sebastian El Cano

Front 98

Santo Tomas University

Back 98

itinatag ng mga Kastila noong 1611, pinakamatandang pamantasan (university) na umiiral sa bansa, matanda pa kay sa Har-vard University sa E.U.

Front 99

Mga Pagbabagong ginawa ng Espanya sa kabuhayan sa Pilipinas: (15 sila)

Back 99

1. bagong paraan ng pagmamay-ari ng lupa
2. ang sistemang enkomienda
3. buwis
4. polo ang sapilitang pagtatrabaho
5. pag-aalis ng pang-aalipin
6. pakikipagkalakalan sa pamamagitan ng galeon at taunang tulong na pananalapi mula sa pamahalaan ng Mexico
7. pagpapakilalang mga bagong halaman at hayop; tulad ng kape, kakaw, mais, atsuete, maguey, papaya, tsiko, tabako, tuba abaka, niyog, tupa, baka, kabayo, kalapati, pato, gansa, kalabaw at magagandang manok at tandang
8. kabuhayan ng sambayanan at maharlikang samahan
9. sarbey na pang-agham (science) ginawa sa pamamagitan ng paglalayag ng mga barko sa kapaligiran ng kapuluan at galugarin ang mga baybayin; ito ang pinagmulan ng unang makabagong tsart at mapa sa pagbabarko sa Pilipinas
10. pagpapakilalang mga bagong industriya tulad ng mahusay na pamamaraan ng pagsasaka, pag-aalaga ng mga baka, paggawa ng mga kandila at sabon, pagtatayo ng mga lansangan (daan), tulay at paglalala (weave) ng sumbrero at banig (mat)
11. pagtatayo ng mga banko
12. pagpapabuti sa transportasyon at komunikasyon
13. pagbubukas sa Pilipinas ng pandaigdig na kalakalan at pamumuhunang banyaga (foreign investment / capital)
14. bagong uri ng lipunan (upper, middle, lower class)
15. mga gantimpala sa mga imbentor