Sýklalyf (Öll)

Front 1

Nefndu 5 mismunandi amínóglýkósíð.

Back 1

1) Gentamycin. 2) Streptomycin. 3) Amikacin. 4) Tobramycin. 5) Neomycin.

Front 2

Hvað eru margir í heiminum með berklabakteríusmit?

Back 2

2-3 milljarðar.

Front 3

Verkunarháttur beta-laktam sýklalyfja?

Back 3

Bindast og afvirkja penicillin-binding protein a.k.a. transpeptíðasa

Front 4

Nefndu 5 kínólón.

Back 4

1) Ciprofloxacin. 2) Levofloxacin. 3) Ofloxacin. 4) Norfloxacin. 5) Moxifloxacin.

Front 5

Úr hverju er erythromycin unnið?

Back 5

Náttúrulegu makrólíð mólikúli sem finnst í Streptomyces erythreus.

Front 6

Hvað eru sérlyfjaheiti metronidazols?

Back 6

Flagy og metronidazol Actavis.

Front 7

Hvað gera bacteríucidal sýklalyf og hvenær eru þau notuð?

Back 7

Drepa bakteríurnar. Sérstaklega notuð þegar varnir líkamans eru skertar almennt eða staðbundið.

Front 8

Nefndu 3 dæmi um tetracyclin.

Back 8

1) Tetracyclin. 2) Doxicycline. 3) Minocycline.

Front 9

Hvernig verka amínóglýkósíð?

Back 9

Blokka upphaf (initiation) prótein framleiðslu.

Front 10

Hvað eru margir með berklasýkingu?

Back 10

10% af þeim sem smitast (2-3 milljarðar smitast).

Front 11

Af hverju heita Beta-lactam lyf beta-lactam lyf?

Back 11

Vegna þess að þau innihalda Beta lactam hring í sameindarbyggingu sinni.

Front 12

Hvernig enda nöfn allra þeirra kínólóna sem Gunnar fjallar um?

Back 12

-floxacin.

Front 13

Hvernig verka makrólíð sýklalyf?

Back 13

Hindra prótein myndun með því að bindast afturkræft 50S ríbósómal einingunni.

Front 14

Hverskonar sýklalyf er metronidazol?

Back 14

Bactericidal sýklalyf.

Front 15

Hvað gera bacteríustatísk lyf og hvenær eru þau notuð?

Back 15

Hemja vöxt sýkla. Má nota ef varnir líkamans eru í lagi.

Front 16

Hvernig verka tetracycline?

Back 16

Hamla prótein framleiðslu í bakteríum með því að bindast 30S einingu og hindra bindingu aminoacyl-tRNA.

Front 17

Úr hvaða lífveru er streptomycin unnið?

Back 17

Streptomyces griseus.

Front 18

Hvað dregur 1/3 HIV smitaða til dauða?

Back 18

Berklar.

Front 19

Hver er verkun clavulanic acid?

Back 19

Afvirkjar Beta-laktamasa baktería.

Front 20

Hvernig verka kínólón?

Back 20

Kínólón afvirkja tópóísómerasa II (DNA gýrasa).

Front 21

Hvernig er frásog erythromycins?

Back 21

Frásog upp í 55% úr meltingarvegi, getur minnkað með mat. Er basi og viðkvæmur fyrir magasýru.

Front 22

Hvernig verkar metronidazol?

Back 22

Afoxast í bakteríum og tekur upp rafeind -> óstöðug og skaðar kjarnsýrur og prótein.

Front 23

Hverjir eru verkunarstaðir sýklalyfja í bakteríunni?

Back 23

1) Frumuveggur/himna. 2) Ríbósóm. 3) DNA. ((4) Fólat)

Front 24

Hverskonar sýklalyf eru tetracycline?

Back 24

Bacteriostatísk sýklalyf, þ.e. það þarf starfandi ónæmiskerfi til að þau virki.

Front 25

Hvernig komast amínóglýkósíð inn í bakteríur?

Back 25

AG bindast LPS á yfirborði gram- -> auka gegndræpi. Berast síðan gegnum porín að periplasma. Að lokum tekin upp inn í frumuna með EDP-I/II.

Front 26

Af hverju er notuð fjöllyfjameðferð við berklum?

Back 26

Til að draga úr lyfjaónæmi.

Front 27

Á hvaða bakteríur virkar penicillin?

Back 27

Gram+ kokkar (nema: B-laktamasa myndandi staph. cocc.) Gram+ stafir þ.e. Listeria. Gram- kokkar (nema B-laktamasa myndandi N. gon) Loftfælur (nema bacteroides)

Front 28

Hvaða hlutverki gegnir tópóísómerasi II (DNA Gýrasi) í bakteríum?

Back 28

DNA gýrasi er ensím sem myndar supercoils í litningum baktería -> umritun DNA.

Front 29

Hvernig er frásog clarithromycins?

Back 29

Sýruþolið, frásogast vel og matur hefur ekki áhrif.

Front 30

Hvernig er frásog metronidazol frá meltingarvegi?

Back 30

Frásogast vel frá meltingarvegi.

Front 31

Hvaða sýklalyf hafa áhrif á myndun frumuveggjar baktería? (7)

Back 31

1) Beta-laktam. 2) Vancomycin. 3) Bacitracin. 4) Isoniazid. 5) Ethambutol. 6) Cycloserine. 7) Ethionamide.

Front 32

Hvernig er frásog tetracyclina frá meltingarvegi?

Back 32

Frásogast vel frá meltingarvegi með og án matar EN Ca2+, Mg2+ og Fe2+ valda chelation og koma í veg fyrir frásog. Brjóstsviðalyf koma einnig í veg fyrir frásog.

Front 33

Við hvað bindast amínóglýkósíð og hamla?

Back 33

Bindast við 16S rRNA hluta af 30S ríbósóminu og valda 1) codon misreading. 2) Blokka tilfærslu (translocation). 3) Blokka tengingu á group 1 introns.

Front 34

Hvernig verkar isoniazid?

Back 34

Hamlar myndun mycolic sýru í mycobakteríum -> mycolic sýra er mikilvægur hluti bakteríuveggs mycobaktería.

Front 35

Annað nafn penicillin G?

Back 35

Benzylpenicillin.

Front 36

Hvernig er frásog kínólóna?

Back 36

Frásogast vel. Þarf ekki að gefa í æð nema ef GIT er óstarfhæfur.

Front 37

Hvernig er frásog azithromycin?

Back 37

Sýruþolið, frásogast 37%. Matur minnkar frásog um 50%.

Front 38

Hvernig er dreifing metronidazols?

Back 38

Nær háum styrk í öllum vefjum en fer ekki yfir fylgju.

Front 39

Hvaða sýklalyf hafa áhrif á DNA ummyndun baktería? (2)

Back 39

Kínólón og metronidazole.

Front 40

Hverjar eru aukaverkanir tetracyclina?

Back 40

1) GIT truflanir. 2) Ofnæmi. 3) Ljósnæmi. 4) Setjast í tennur og bein -> lita og valda hypoplasiu.

Front 41

Hvernig er frásog amínóglýcósíða frá GIT?

Back 41

Frásogast ekki frá meltingarvegi.

Front 42

Hvernig myndast ónæmi gegn isoniazid?

Back 42

Ónæmi vegna minnkaðs gegndræpis inn í bakteríu. Gerist hjá 70% þeirra sem Isoniazid sem eina lyfið -> fjöllyfjameðferð.

Front 43

Hvernig frásogast Penicillin G í GIT?

Back 43

Illa. Því venjulega gefið parenteralt.

Front 44

Hver er dreifing kínólína?

Back 44

Ná góðri þéttni í mörgum vefjum (nýrum, blöðruhálskirtli, lungum), safnast í átfrumum, fara ekki yfir BHÞ nema ofloxacin.

Front 45

Hvernig dreifast makrólíð sýklalyf?

Back 45

Fara ekki Í MTK né liðvökva en ná mikilli þéttni í átfrumum ónæmiskerfis.

Front 46

Hver fer niðurbrot og útskilnaður metronidazols fram?

Back 46

Niðurbrot fer fram í lifur en útskilnaður um nýru.

Front 47

Hvaða sýklalyf hafa áhrif á RNA nýmyndun baktería? (2)

Back 47

Rifampin og Rifabutin.

Front 48

Hverjar eru frábendingar tetracyclina?

Back 48

Börn, mjólkandi og þungaðar konur.

Front 49

Hvernig eru amínóglýkósíð gefin?

Back 49

Gefin sem stungulyf eða smyrsl.

Front 50

Hvernig frásogast isoniazid?

Back 50

Frásogast vel frá meltingarvegi.

Front 51

Hvernig er penicillínum flokkað? (5)

Back 51

1) Pencillin G. 2) And-staph.kokk penicllin. 3) 2. kynslóð breiðvirkra penicillina. 4) 3. kynslóð breiðvirkra penicillína. 5) 4. kynslóð breiðvirkra penicillína.

Front 52

Hvernig er niðurbroti kínólóna háttað?

Back 52

Í lifur gegnum P450 ensím.

Front 53

Hvernig er útskilnaði makrólíða háttað?

Back 53

Makrólíð skiljast út með galli NEMA clarithromycin með nýru (minnka skammt ef skert nýrnastarfsemi).

Front 54

Á hvaða sýkla hefur metronidazol áhrif?

Back 54

1) Loftfælnar bakteríur. 2) H. pylori. 3) Trichomonas vaginalis. 4) Entamaba histolytica.

Front 55

Hvaða sýklalyf hafa áhrif á prótin myndun 50S ríbósóma? (3)

Back 55

1) Klóramfeníkól. 2) Makrólíð. 3) Clindamycin.

Front 56

Við hvaða bakteríum eru tetracyclin besta meðferð?

Back 56

1) Rickettsia. 2) Chlamydiae. 3) Mycoplasma. (margar fleiri).

Front 57

Hvað er sérstakt við dreifingu amínóglýkósíða?

Back 57

Fara EKKI yfir BHÞ en fara yfir fylgju.

Front 58

Hvernig dreifist isoniazid?

Back 58

Dreifist vel um líkamann þ.á.m. í MTK. Kemst auðveldlega inn í caseous lesions.

Front 59

Hvernig eru lyfjahrif (pharmacokinetics) penicillína?

Back 59

Mismunandi frásog um munn. Hægt að gefa í æð og vöðva.

Front 60

Hvernig er útskilnaði kínólína háttað?

Back 60

Útskilnaður á sér stað gegnum nýru.

Front 61

Hver er helmingunartími erythromycins?

Back 61

1,4 klst.

Front 62

Hverjar eru ábendingar metronidazols?

Back 62

1) C. difficile niðurgangur. 2) Sýkingar loftfælinna baktería. 3) H. pylori sýkingar í maga. 4) Sýkingar í vagínu.

Front 63

Hvaða sýklalyf hafa áhrif á próteinmyndun 30S ríbósóma? (2)

Back 63

Amínóglýkósíð og Tetracýclin.

Front 64

Hvernig er útskilnaði amínóglýkósíða háttað?

Back 64

Skilin út um nýru með glomerular filtration.

Front 65

Hvernig er isoniazid brotið niður?

Back 65

Niðurbrot með acetylation í lifrinni. Niðurbrot er háð erfðaþáttum þ.e. hversu fljótt.

Front 66

Hvernig er dreifing penicillín lyfja?

Back 66

Góð, þ.a.m. liðir, gollurhús og fleiðra, gall, munnvatn og fylgja. BHÞ einungis ef heilahimnur eru bólgnar.

Front 67

Má gefa kínólón á meðgöngu?

Back 67

Nei.

Front 68

Hver er helmingunartími clarithromycins?

Back 68

3-7 klst.

Front 69

Hversu algengar eru metronidazole aukaverkanir?

Back 69

Sjaldgæfar. Algengari við lengri notkun.

Front 70

Hvaða sýklalyf hafa áhrif á efnaskipti baktería?

Back 70

1) Súlfalyf. 2) Dapsone. 3) Trimethoprim. 4) Para-aminosalicylic acid.

Front 71

Á hvaða bakteríur virka amínóglýkósíð aðallega?

Back 71

Ath. Loftháðar bakteríur: 1) Gram- bakteríur, líka pseudomonas aeruginosa. 2) Streptokokkar. 3) Listeria.

Front 72

Hvernig skilst insoniazid úr líkamanum?

Back 72

Með þvagi.

Front 73

Hvernig er útskilnaður penicillin?

Back 73

Útskilnaður um nýru með tubular secretion (seytun).

Front 74

Við hvaða lyf geta kínólón haft milliverkanir?

Back 74

1) Theophylline (eykur toxitet). 2) Magalyf með Mg2+ eða Al3+ geta breytt frásogi. 3) NSAID lyf -> krampar.

Front 75

Hver er helmingunartími azithromycins?

Back 75

68 klst.

Front 76

Hverjar eru helstu aukaverkanir metronidazoles?

Back 76

1) MTK: ataxia, dysarthria (afturkræfar breytingar). 2) GIT; ógleði, niðurgangur. 3) Höfuðverkur. 4) Málmbragð. 5) Neutropenia.

Front 77

Hverjir eru fjórir hlutar frumuveggjar gram-?

Back 77

1) Periplasmic space. 2) Peptidoglycan. 3) Outer membrane. 4) Complex lipopolysaccharides LPS.

Front 78

Hvaða aukaverkunum geta amínóglýkósíð valdið?

Back 78

1) Ototoxicity; eyðileggingu á sensory cell í cochlea og vestibular organ. 2) Renal toxicity; damage to kidney tubules. 3) Paralysis by neuro-muscular blockade.

Front 79

Hverjar eru aukaverkanir isoniazid?

Back 79

Ofnæmisviðbrögð og B6 skortur.

Front 80

Hverjar eru algengar aukaverkanir penicillin?

Back 80

Aðallega ofnæmisviðbrögð í húð eða bráðaofnæmi. Einnig meltingarvegs einkenni.

Front 81

Á hvað hafa erythromycin og clarithromycin áhrif?

Back 81

cytochrome p450 kerfið í lifrinni og þar með getur aukist þéttni sumra lyfja.

Front 82

Hvaða áhrif hefur innbyrðing etanóls á meðan á metronidazol meðferð stendur?

Back 82

Disulfiram viðbrögð: ógleði, uppköst, andnauð og fleira. Ekki gera það.

Front 83

Hverjir eru hlutar frumuveggjar gram+?

Back 83

50% Peptíðglycan. 40-45% acidic polymer. 5-10% protein og polysaccharides.

Front 84

Hvaða lyfjaflokkur og amínóglýkósíð verka saman með synergisma?

Back 84

Amínóglýkósíð og B-laktam sýklalyf verka saman með synergisma.

Front 85

Hvernig sýklalyf er isoniazid?

Back 85

Bakteriocidal gegn bakteríum í skiptingu en bakteríustatik gegn dormant bakteríum.

Front 86

Helmingunartími benzylpenicillin (Penicillin G)?

Back 86

30 mín, útskilst hratt úr líkamanum um nýrun.

Front 87

Algengar aukaverkanir makrólíða?

Back 87

Meltingartruflanir (33% fyrir erythromycin), ofnæmi, heyrnartap, QT lenging.

Front 88

Hvað er linezolid?

Back 88

Nýtt breiðvirkt sýklalyf sem er notað þegar önnur sýklalyf virka ekki.

Front 89

Hvernig getur sýklalyfjaónæmi dreifst?

Back 89

3 vegu: 1) Bakteríur berast á milli manna. 2) Flutningur á ónæmisgenum milli baktería. 3) Flutningur á ónæmisgenum milli erfðaþátta.

Front 90

Hvaða þrjár leiðir geta bakteríur farið til að mynda amínóglýkósíð ónæmi?

Back 90

1) Minnkað upptöku. 2) Breytt bindiseti á 16S ríbósómum. 3) Framleitt sértæk ensím sem brjóta niður AG.

Front 91

Hvernig verkar rifampicin?

Back 91

Binst og hamlar DNA-dependant RNA polymerase í dreifkjörnungum og kemur þannig í veg fyrir próteinmyndun.

Front 92

Kostir phenoxymethylpenicillín umfram benzylpenicillin?

Back 92

Þolir sýru magans betur.

Front 93

Hvað gildir almennt um verkun nýrri makrólíða?

Back 93

Meiri verkun nýrri makrólíða þ.e. Azithro>Clarithro>Erythro.

Front 94

Hvernig verkar linezolid?

Back 94

Hamlar próteinmyndun baktería með því að hamla bindingu N-formymethionyl-tRNA við 70S ríbósóm.

Front 95

Hvaða genetísk atriði hafa áhrif á sýklalyfjaónæmi?

Back 95

1) Chromosomal determinants: stökkbreytingar. 2) Genamögnun. 3) Plasmíð. 4) Færsla ónæmisgena (transposon).

Front 96

Hvaða sýklalyf á ekki að gefa með amínóglýkósíðum?

Back 96

Klóramfeníkól blokkar loftháða upptöku baktería á amínóglýkósíðum.

Front 97

Hvernig er rifampicin gefið?

Back 97

Per os.

Front 98

Hvernig má fá lengri helmingunartíma á benzylpenicillin?

Back 98

Gefa probenecid með (minnkar tubular secretion)

Front 99

Hvað eru helstu lyf notuð gegn NTM (non-tuberculous mycobacteria)?

Back 99

Azithrom. og clarithrom.

Front 100

Hverskonar sýklalyf er linezolid?

Back 100

Bacteriostatic sýklalyf gegn flestum bakteríum en þó bacteriocidal áhrif á streptocooca.

Front 101

Með hvaða þrennum hætti geta ónæmisgen færst milli baktería?

Back 101

1) Conjugation ("sex pilli") 2) Transduction ("bacteriophages). 3) Transformation ("bits of bacteria").

Front 102

Hver er dreifing rifampicins?

Back 102

Dreifist vel um öll líkamshol og vökva.

Front 103

Nefndu nokkur dæmi um and-staph.kokk. penicillin.

Back 103

1) Cloxacillin. 2) Flucloxacillin. 3) Dicloxacillin.

Front 104

Hvað kóðar mef genið fyrir?

Back 104

Skráir fyrir dælu sem dælir makrólíðum út úr frumunni -> low level ónæmi gegn lyfjunum.

Front 105

Hvenær er linezolid notað?

Back 105

Í sýkingum með lyfjaónæmum bakteríum: MRSA, PRSP, VRE.

Front 106

Hvaða lífefnafræðileg atriði geta valdið sýklalyfjaónæmi?

Back 106

1) Breyting á bindisvæði lyfja. 2) Minni uppsöfnun lyfs í bakteríu. 3) Nýtt ferli sem lyfið hefur ekki áhrif á. 4) Myndun ensíms sem brýtur niður lyfið.

Front 107

Hvað litur tengist rifampicin.

Back 107

Rauður/appelsínugulur. Rifampicin litar þvag, svita og tár rautt/appelsínugult. Meinlaust.

Front 108

Nefndu nokkur dæmi um 2. kynslóðar BSP.

Back 108

1) Ampicillin. 2) Amoxicillin

Front 109

Hvað kóðar erm genið fyrir?

Back 109

Skráir fyrir breytingu á bindiseti makrólíða á 50S ríbósóminu -> high level ónæmi.

Front 110

Hverskonar lyf er clindamycin?

Back 110

Lincosamide

Front 111

Hvað er átt við með MIC í pharmacodynamic sýklalyfja?

Back 111

MIC (minimum inhibitory concentration) er minnsti skammtur sýklalyfs sem þarf til að hamla vöxt baktería.

Front 112

Hvaða milliverkanir eru algengar milli rifampicins og annarra lyfja?

Back 112

Rifampicin hraðar niðurbroti á warfarin, sykursterum, morfínlyfjum, sykursýkislyfjum og estrogenum (lesist; getnaðarvarnir).

Front 113

Nefndu nokkur dæmi um 3. kynslóðar BSP.

Back 113

1) Ticarcillin. 2) Carbenicillin.

Front 114

Af hverju eru meltingareinkenni algengar aukaverkanir erythromycin?

Back 114

Vegna þess að erythromycin er agónisti fyrir mótilín viðtaka -> aukin peristalsis og pepsín seytun.

Front 115

Hvernig verkar Clindamycin?

Back 115

Bindur 50S ríbósómið og hindrar prótein myndun.

Front 116

Hvað er átt við með MBC í pharmacodynamic sýklalyfja?

Back 116

MBC (minimum bactericidal concentration) er minnsti skammtur sem þarf til að drepa bakteríur.

Front 117

Á hvaða bakteríur verkar ethambutol?

Back 117

Eingöngu á mycobakteríur.

Front 118

Nefndu nokkur dæmi um 4. kynslóðar BSP.

Back 118

1) Piperacillin.

Front 119

Hver er helmingunartími clindamycins?

Back 119

3klst

Front 120

Á hvaða ensím virkar ethambutol?

Back 120

Arabinosyl transferasa.

Front 121

Við hvaða bakteríum er and-staph.kokk. penicillin notað?

Back 121

B-laktam myndandi staphylokokka. Minna virk en penG á flestar bakteríur og engin virkni á listeriu, neisseriu og enterokokkum.

Front 122

Hvernig er frásog clindamycins?

Back 122

Frásogast vel per os.

Front 123

Hvernig verkar ethambutol?

Back 123

Kemur í veg fyrir myndun frumuveggjar í berklabakteríum með því að koma í veg fyrir myndun arabinolactan.

Front 124

Hvernig er frásog and-staph.kokk penicillin frá GIT?

Back 124

Frásogast vel frá meltingarvegi.

Front 125

Hvernig er dreifing clindamycins?

Back 125

Yfir 90% próteinbundið. Dreifist vel í vefi en ekki yfir BHÞ. Safnast í leukocytum, átfrumum og í ígerðum.

Front 126

Hvernig er ethambutol gefið?

Back 126

Per os.

Front 127

Á hvaða bakteríur á að nota Ampicillin & Amoxicillin?

Back 127

Breiðvirk pencillin, en betri virkni á gram- bakteríur: E.coli, Proteus mirabalis, Salmonella, Shigella og H. influenzae.

Front 128

Hvar fer niðurbrot clindamycins fram?

Back 128

Niðurbrot í lifur

Front 129

Af hverju er eftirlit augnlæknis mikilvægt við notkun ethambutol?

Back 129

Vegna þess að optic neuritis er aukaverkun.

Front 130

Við hvaða bakteríum er Ticarcillin notað?

Back 130

Ticarcillin er með carboxy-hliðarkeðju sem hindrar chromosomal B-laktamasa sem myndaður er af gram- stöfum (proteus, enterobacter, pseudomonas)

Front 131

Hvernig er útskilnaði clindamycins háttað?

Back 131

Útskilnaður í gall og þvagi.

Front 132

Hvernig verkar pyrazinamide?

Back 132

Ekki vitað en er bacteriostatic á berklabakteríur í SÚRU umhverfi.

Front 133

Hvað kallast piperacillin og ticarcillin?

Back 133

anti-pseudomonal penicillin.

Front 134

Hvað er sérlyfjaheiti clindamycins?

Back 134

Dalacin.

Front 135

Hvað eiga isoniazid, rifampicin, ethambutol og pyrazinamide sameiginlegt?

Back 135

Notuð sem aðalmeðferð gegn berklum.

Front 136

Nefndu þrjá B-laktamasa hamla.

Back 136

1) Clavulanic sýra. 2) sulbactam. 3) tazobactam. Verka aðallega á plasmíð tengda B-laktamasa.

Front 137

Hvað er alvarlegasta aukaverkun clindamycins?

Back 137

Útbrot og niðurgangur. C. difficile associated diarrhea = pseudomembranous colitis.

Front 138

Hvað eiga capreomycin, cycloserine og streptomycin sameiginlegt?

Back 138

Eru notuð sem varalyf í berklameðferð.

Front 139

Á hvaða prótein verkar mecillinam?

Back 139

PBP2 (Penicillin binding protein 2)

Front 140

Hvernig verkar klóramfeníkól?

Back 140

Hamlar myndun bakteríupróteina með því að bindast við 50S ríbósóm.

Front 141

Hvernig er capreomycin gefið?

Back 141

Gefið í vöðva

Front 142

Á hvaða bakteríur telst mecillinam virkt?

Back 142

Telst eingöngu virkt gegn gram neikvæðum bakteríum.

Front 143

Hvernig er frásog klóramfeníkól?

Back 143

Frásogast vel og fer í MTK.

Front 144

Hvernig verkar cycloserine?

Back 144

Truflar ensím sem mynda forstig murein og þar með hefur áhrif á myndun frumuveggs baktería.

Front 145

Algengar aukaverkanir cephalosporina?

Back 145

Ofnæmi, nýrnaskaði, niðurgangur og óþol gegn áfengi.

Front 146

Hvaða lyf getur valdið grey baby syndrome?

Back 146

Klóramfeníkól.

Front 147

Hverskonar lyf er streptomycin?

Back 147

Amínóglýkósíð sýklalyf.

Front 148

Fyrstu kynslóðar cephalosporin?

Back 148

1) Cefazolin. 2) Cefalexin.

Front 149

Með hvaða hætti mynda bakteríur ónæmi gegn klóramfeníkól?

Back 149

Ónæmi fæst með því að mynda klóramfeníkól acetýltransferasa (ensím sem afvirkjar klóramfeníkól).

Front 150

Hvernig verkar streptomycin?

Back 150

Binst við 16S rRNA hluta 30S ríbósómsins og kemur í veg fyrir bindingu tRNA og þar með próteinmyndun baktería.

Front 151

Annarrar kynslóðar cephalosporin?

Back 151

1) H. influenzae virkni: cefuroxime. 2) Bacteroides virkni: cefoxitin, cefotetan.

Front 152

Hvaða lyf eru gagnleg í meðferð pseudomembranous colitis sem gæti komið í kjölfar clindamycin sýklalyfjanotkunar?

Back 152

Vancomycin og metrónídazól.

Front 153

Hvað er tilgangur meðferðar á latent berklum?

Back 153

Við latent berklum miðar að því að hindra að þeir geti þróast yfir í berklasýkingu.

Front 154

Þriðju kynslóðar cephalosporin?

Back 154

1) Án pseudomonas virkni: ceftriaxone, cefotaxime. 2) Með pseudomonas virkni: ceftazidime, cefoperazone.

Front 155

Hver er hin klassíska berklalyfjameðferð?

Back 155

Fyrstu 2 mánuði: Isoníazíð, Rifampicin, pyrazinamide. Seinni 4 mánuði: Isoníazíð og rifampicin.

Front 156

Við hvaða bakteríum gagnast fyrstu kynslóðar cephalosporine?

Back 156

Góð gram+ virkni (nema enterok., MÓSA, listeria). Góð almenn verkun á E. coli, Klebsiella, P. mirabalis.

Front 157

Við hvaða bakteríum gagnast annarrar kynslóðar cephalosporinar?

Back 157

Minni gram+ virkni, meiri gram- virkni (proteus, enterobacter). Góð H. influenzae og Moraxella virkni.

Front 158

Helmingunartími 3. kynslóðar cephalosporine?

Back 158

Lengri, 6,4 klst. Hægt að gefa á 24 klst fresti.

Front 159

Á hvaða bakteríur virkar ceftriaxone vel?

Back 159

Enterobacteriaceae. Minna virkt gegn gram+ m.v. 1. kynslóðar.

Front 160

Á hvaða bakteríur virkar cefazidime?

Back 160

Sérstaklega virkt gegn P. aerruginosa. MJÖG LÉLEG gram+ virkni.

Front 161

Hverskonar sýklalyf er imipenem?

Back 161

Imipenem er carbapenem B-laktam lyf. Mjög breiðvirkt og þolir vel marga B-laktamasa.

Front 162

Með hvaða lyfi er imipenem alltaf gefið?

Back 162

Cilastatin sem hamlar niðurbrot imipenems í nýrunum.

Front 163

Hverskonar sýklalyf er meropenem?

Back 163

Carbapenem B-laktam sýklalyf.

Front 164

Fyrir hverju eru carbapenem B-laktam lyf ónæm?

Back 164

Ónæm fyrir sundrun af völdum chromosomal/plasmid B-laktamasa.

Front 165

Við hvaða bakteríum eru carbapenem lyf góð?

Back 165

Gott gegn gram+, gram- og loftfælum en nær ekki til stenotrophomonas, burkholderia, E. faecium, MÓSA og Legionella.

Front 166

Hverskonar lyf er astreonam?

Back 166

Monobactam B-laktam sýklalyf.

Front 167

Á hvaða bakteríur virkar aztreonam?

Back 167

Ágætis gram- virkni, einnig pseudomonas.

Front 168

Hverskonar lyf er vancomycin?

Back 168

Glycopeptíð

Front 169

Hvert af eftirtöldum lyfjaflokkum er öðruvísi en hin? 1) Penicillin. 2) Cephalosporin. 3) Monobactam. 4) Carbapenem. 5) Glycopeptíð.

Back 169

Þrátt fyrir að allir lyfjaflokkarnir eru sýklalyf sem hafa áhrif á peptíðóglýcan myndun þá eru 1), 2), 3) og 4) B-laktam lyf en glycopeptíð er sérflokkur.

Front 170

Hvaða bakteríur hafa ESBL (Extended spectrum beta lactamases)?

Back 170

E. Coli og Klebsiella

Front 171

ESBL getur valdið ónæmi gegn hvaða lyfjum?

Back 171

Öllum B-laktamlyfjum nema karbapenemum og cephamýsínum.

Front 172

AmpC B-laktamasar geta valdið ónæmi geng hvaða lyfjum?

Back 172

Öllum B-laktamlyfjum nema karbapenemum.

Front 173

Metallo-B-laktamasar geta valdið ónæmi gegn hvaða lyfjum?

Back 173

Brjóta niður karbapenem og önnur B-laktam lyf, en oftast ekki mónóbaktam.

Front 174

Hvernig verkar vancomycin?

Back 174

Kemur í veg fyrir hýdrólýtíska klofningu 5. amínósýrunnar af amínósýrukeðjunni sem gæfi annars orkuna í krossbindingu peptíðóglýcans í frumuvegg bakteríunnar.

Front 175

Hvernig verka B-laktam lyf?

Back 175

Bindast og afvirkja penicillin-binding protein a.k.a. transpeptíðasa sem myndar 5-glycine-amínósýru krossbrú milli peptíðóglycan eininga.

Front 176

Nefndu dæmi um súlfalyf.

Back 176

Sulfamethoxazole

Front 177

Hvernig verka súlfalyf?

Back 177

Veita samkeppni við PABA fyrir ensímið dihydropteroate synthetase sem myndar folat.

Front 178

Hvað er PABA?

Back 178

p-aminobenzoic acid er súbstrat fyrir myndin fólats í bakteríum.

Front 179

Hvernig er frásog súlalyfja frá meltingarvegi?

Back 179

Súlfalyf frásogast vel frá meltingarvegi

Front 180

Hvernig er dreifingu súlalyfja um líkamann háttað?

Back 180

Fara um fylgju og yfir BHÞ.

Front 181

Hvernig er niðurbroti súlfalyfja háttað?

Back 181

Súlfalyf eru brotin niður í lifur.

Front 182

Við hvaða lyf verða milliverkanir við súlfalyf?

Back 182

1) Cyclosporin. 2) Dígoxín. 3) Fenýtóín. 4) Warfarín.

Front 183

Hvernig milliverkanir sjást milli súlfalyfja og cýclóspórin?

Back 183

Afturkræf versnun á nýrnastarfsemi.

Front 184

Hvernig milliverkanir sjást milli súlfalyfja og dígoxín?

Back 184

Hækkuð gildi dígoxíns í blóði.

Front 185

Hvernig milliverkanir sjást milli súlfalyfja og fenýtóín?

Back 185

Lengir helmingunartíma fenýtóíns og eykur þar með verkun þess.

Front 186

Hvernig milliverkanir sjást milli sjúlfalyfja og warfarín?

Back 186

Getur aukið blóðþynnandi áhrif warfaríns marktækt.

Front 187

Hverjar eru helstu aukaverkanir súlfalyfja?

Back 187

1) Ógleði/uppköst. 2) Höfuðverkur. 3) Þunglyndi. 4) Ofnæmi. 5) Beinmergsbæling. 6) Interstitial nephritis.

Front 188

Hvað er trimethoprim?

Back 188

Folat antagonisti sem virkar sem sýklalyf.

Front 189

Við hvaða lyfjaflokk hefur trimethoprim semverkun?

Back 189

Samverkun með súlfalyfjum.

Front 190

Hvað nefnist það þegar trimethoprim er gefið með súlfalyfjum?

Back 190

Co-trimoxazole.

Front 191

Stiklaðu á stóru varðandi pharmacokinetic trimethoprim.

Back 191

Frásogast vel frá GIT, dreifist vel og nær hárri þéttni í þvagi.

Front 192

Hverjar eru aukaverkanir trimethoprims?

Back 192

1) Ógleði, uppköst, blóðtruflanir og útbrot.

Front 193

Hvaða ensím hindrar trimethoprim?

Back 193

Dihydrofolate reductasa.

Front 194

Hvað gildir um virkni bæði súlfalyfja og trimethoprim sem sýklalyf?

Back 194

Þau eru bæði bacteriostatísk sýklalyf þ.e. hamla vöxt en drepa ekki bakteríur. Grundvöllur þeirra er því starfandi ónæmiskerfi.

Front 195

Hvernig hefur staðdeyfilyfið procaine áhirf á súlfalyf?

Back 195

Procaine er PABA-ester og eykur þannig styrk PABA -> súlfalyf er samkeppnishindri PABA og ef styrkur PABA eykst þá minnka áhrif súlfalyfja.

Front 196

Hvað er besta lyfið við meðferð á pneumocystis carinii?

Back 196

Co-trimexazole.

Front 197

Af hverju afvirkjar gröftur súlfalyf og trimethoprím?

Back 197

Bakteríur fá púrín og thymidín í greftinum og þurfa ekki lengur fólat sýru.