Reading...
Play button
Play button
Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
20 Cards in this Set
- Front
- Back
|
Cad é duine murtallach?
|
Duine atá 20% (nó nios mó) os cionn a thomhais molta dá airdeas
|
|
|
Conas a tarlaíonn sé?
|
Tarlaíonn se mar thoradh de roghanna stíl maireachtála áirithe. Chaithfidh na nósanna seo a bheith athraithe má tá an duine chun meachán a chailleadh
|
|
|
Cad é priomhchothaithigh daoine óga?
|
D'athnaigh taighde le déanaí saill agus siúcra mar na príomhchothaithigh i réim bia daoine óga
|
|
|
Cad a raibh bunaithe chun an fadhb a réiteadh?
|
Bunaíodh Tascfhórsa Naisiúnta ar Mhurtall (2004) chun an fadhb de mhurtall a in Éirinnigh a réiteach
|
|
|
Cad a dhearna siad?
|
Tharraing an tascfhórsa liosta treoirlínte suas mar gheall ar an réim bia de pháistí agus daoine fásta chun murtall a sheachaint ag eirigh ina éipidéimeach
|
|
|
Conas a éiríonn daoine murtallach?
|
Iontógáil calra níos airde ná aschur calra
Easpa aclaíocht Stíl mhaireachtála neamhghníomhach, cosúil le ag suí ag deisc an lá ar fad, ag tiomaint abháile, ag féachaint ar an dteilifís Méadú i mbianna áise agus mearbhia mar roghanna bia Méadú d'iontógáil bianna ard i saill agus siúcra Ag ithe i gcomhair compord ó leadrán nó gruama Roinnt leigheas nó míchothromaíocht hormóin, msh hipitíoróideacht |
|
|
Cé méid basanna sa bhliain atá bunaithe ar mhurtallach?
|
Is é murtall an cúis de 2,500 básanna gach bhliain in Éirinn
|
|
|
Cad é duine murtallach?
|
Duine atá 20% (nó nios mó) os cionn a thomhais molta dá airdeas
|
|
|
Conas a tharlaíonn sé?
|
Tarlaíonn se mar thoradh de roghanna stíl maireachtála áirithe. Chaithfidh na nósanna seo a bheith athraithe má tá an duine chun meachán a chailleadh
|
|
|
Cad iad na priomhcothaithigh i réim bia daoine óga?
|
D'athnaigh taighde le déanaí saill agus siúcra mar na príomhchothaithigh i réim bia daoine óga
|
|
|
Cad raibh bunaithe chun an fadhb a réiteach?
|
Bunaíodh Tascfhórsa Naisiúnta ar Mhurtall (2004) chun an fadhb de mhurtall a in Éirinnigh a réiteach
|
|
|
Cad a dhearna an Tascforsa seo?
|
Tharraing an tascfhórsa liosta treoirlínte suas mar gheall ar an réim bia de pháistí agus daoine fásta chun murtall a sheachaint ag eirigh ina éipidéimeach
|
|
|
Conas a éiríonn duine murtallach? (7)
|
1. Iontógáil calra níos airde ná aschur calra
2. Easpa aclaíocht 3. Stíl mhaireachtála neamhghníomhach, cosúil le ag suí ag deisc an lá ar fad, ag tiomaint abháile, ag féachaint ar an dteilifís 4. Méadú i mbianna áise agus mearbhia mar roghanna bia 5. Méadú d'iontógáil bianna ard i saill agus siúcra 6. Ag ithe i gcomhair compord ó leadrán nó gruama 7. Roinnt leigheas nó míchothromaíocht hormóin, msh hipitíoróideacht |
|
|
Cé méid daoine a faigheann báis mar gheall ar murtallach gach bliain in Éirinn?
|
Is é murtall an cúis de 2,500 básanna gach bhliain in Éirinn
|
|
|
Ainmnigh dhá ghalar atá nasctha leis.
|
Tá sé nasctha go díreach le ghalair níos dáirire cosúil le ailse agus hipirtheannas
|
|
|
Cén % de dhaoine in Éireann atá murtallach?
|
Tá 47% róthrom nó murtallach (SLAN 2003)
|
|
|
Cén % de fhír atá murtallach?
|
Tá 14% d'fhír murtallach
|
|
|
Cén áit atá Éireann i rancanna na dhaoine murtallach?
|
Tá an ceathrú tarlú is airde de róthrom/mhurtall i bhfír, agus an seachtí tarlú is airde i mná
|
|
|
Liostaigh 7 fadhbanna a bhaineann le murtallach.
|
1 Galar croí agus hipirtheannas: mar gheall ar an tógáil-suas de cholaistéaról ar bhallaí airteire mar gheall ar iontógáil de lipeapróitéin ísealdlúis
2. Stróc: mar gheall ar hipirtheannas agus colaistéaról 3. Diaibéiteas, go háirithe saghas 2 4. Clocha domlais: mar gheall ar colaistéaról 5. Artríteas 6. Fadhbanna neamhthorthúla agus breith clainne deacair 7. Fadhbanna siceolaíochta cosúil le féin-mhuinín íseal |
|
|
Liostaigh 10 treoracha chothaitheach chun murtallach a réiteach
|
1.Ith réim bia dea-cothrom
2.Ba chóir meacháin a chailleadh go mall: 1-2 lb in aghaidh na seachtain 3.Ith go leor torthaí agus glasraí 4.Ól go leor uisce- 2l 5.Méadaigh iontógáil de bhianna ard i snaithín 6.Seachain bianna ard i saillte saithithe cosúil le feoil dearg, im, brioscaí, cacaí, mearbhia 7.Seachain carbaihíodráití próiseáilte 8.Seachain béilí mearbhia 9.Lean plean bhéile ó do bhiaeolaí 10.Labhair le do dhochtúir roimh meachán a chailleadh |
