Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
27 Cards in this Set
- Front
- Back
|
Kutadgu Bilig |
Hakaniye lehçesiyle yazılmış, didaktik bir eserdir. “Mutluluk veren bilgi” anlamına gelmektedir. İnsana her iki dünyada gerçekten kutlu olmak, mutlu yaşamak için gerekli yolu göstermeyi amaçlayan bu kitap, aruz vezni ile yazılmıştır. Nazım şekli mesnevidir. Ayrıca içerisinde pek az miktarda dörtlükler de vardır. Edebiyatımızda aruz ölçüsünün kullanıldığı ilk eser olarak kabul edilmektedir. Eserde adaleti, aklı, saadeti ve devleti temsil eden dört kahramanın çevresinde gelişen olaylarla yazar, devlet idaresinin ve sosyal düzenin nasıl olması gerektiğini anlatır. Kutadgu Bilig, Karahanlılar çağının siyasi ve kültürel bakımdan önemli bir merhalesini temsil eder. Kutadgu Bilig, alegorik bir münazara karakterindedir. Münazaranın kahramanları dört kişiden ibaret olmakla beraber, genel olarak ağırlık noktalarını, iki kişi arasındaki konuşmalar oluşturur. (Kün-toğdı: kanun; Ay-toldı: saadet; Ögdülmiş: akıl; Odgurmış: akıbet)
|
|
|
Divanü Lugati’t Türk |
Kaşgarlı Mahmut Ansiklopedik bir sözlük olan X , içerik olarak bize o dönemdeki Türk boyları, bu boyların kullandıkları Türkçe arasındaki farklılıklar ve en önemlisi de sözcükler hakkında bilgi veren geniş bir sözlüktür. “Türk Lehçeleri Divanı” anlamını taşıyan X , eserin yazarının yaşadığı dönemdeki Türk toplulukları ve onların dili hakkında ses, biçim, anlam ve sözvarlığı konusunda bilgiler vermektedir. Araplara Türkçe öğretmek, sözvarlığı, anlatım özelliği, kültürel zenginlik açısından Türkçenin Arapçadan hiç de geri kalmayan bir dil olduğunu göstermek amacıyla meydana getirilmiş olan eser, Türkçenin en önemli kültür hazinesidir. |
|
|
Atabetü’l Hakayık |
EDİP AHMET YÜKNEKİ Eser, Tanrı övgüsü ile başlamaktadır. Bunu, Peygamber, dört halife, Emir Muhammed Dâd İspehsalar’ın övgüsü izler. Kitabın yazılış nedeninin belirtildiği bölümden sonra bilginin yararı, bilgisizliğin zararı, dilini tutmanın erdemi, dünyanın dönekliği, cömertliğin övülmesi, cimriliğin yerilmesi, kibir, harislik, zamanenin bozukluğu gibi konuların işlendiği bölümler yer alır. Öğretici bir ahlak kitabı olan eser, işlediği konular açısından Kutadgu Bilig ile benzerlik göstermektedir, ancak edebî açıdan Kutadgu Bilig daha sanatkârane yazılmıştır. Edib Ahmed eserini herkesin rahatça okuyup anlayacağı bir dille, kendi ifadesiyle (Anın uş çıkardım bu Türkî kitap) Türkçe yazmıştır. |
|
|
Divanı Hikmet |
Hoca Ahmet Yesevi |
|
|
Muhakemetü’l-Lugateyn |
Kelime anlamı iki dilin karşılaştırılması olan bu eser, 15.yüzyıl edebî şahsiyetlerinden Ali Şir Nevai’nin Çağatay Türkçesi (Hakaniye) ile yazdığı en önemli eserdir. Eser, Kaşgarlı Mahmut’un yazdığı Divanü Lugati’t Türk’ten sonra milli dili korumak endişesiyle İslami dönem edebiyatının bu konuda yazılmış en önemli ikinci eseridir. Divanü Lugati’t Türk’te Türkçenin Arapçayla “at başı gittiği” ispatlanmaya çalışılırken bu eserde Türkçenin Farsçadan üstünlüğü ispatlanmaya çalışılmıştır. |
|
|
Dede Korkut Hikayeleri |
on iki hikâye ile bir önsözden oluşmaktadır. Hikâyelerde olaylar nesir, kahramanların duygu ve düşünceleri nazımla dile getirilmiştir. Arı bir dil kullanılmış, olağanüstü olaylara yer verilmiştir. Türkçenin canlı ve doğal anlatım güzelliğini gösteren hikâyelerde ses tekrarlan da sıkça yer almaktadır.
|
|
|
Koşuk |
Aşk, yiğitlik, doğa sevgisi konularında söylenmiştir. Şölenlerde kopuz eşliğinde söylenen şiirlerdir. 7′li hece ölçüsüyle söylenir. Kafiye şeması aaab’dir. İslamiyet’ten sonra “koşma” adını almıştır. Biçim ve içerik bakımından koşmaya benzer. Koşuklar ilk kez Kaşgarlı Mahmut tarafından Divanü Lügati’t Türk’te yazıya geçirilmiştir.
|
|
|
Sagu |
Yuğ törenlerinde, ölen kişinin ardından söylenir. 7′li hece ölçüsüyle söylenir. Kafiye şeması aaab’dir. Ölenin dürüstlüğü, faziletleri anlatılır. ‘ İslamiyet’ten sonra divan şiirinde “mersiye”, halk şiirinde “ağıt” adını alır.
|
|
|
Sav |
Bugünkü atasözlerinin ilk halidir. Yaşamla, toplumla, insan doğasıyla ilgili öğütler verilir. Divan edebiyatında “darb-ı mesel” adını alır.
|
|
|
Göktürk (Orhun) Yazıtları |
Türklerin ilk yazılı eseridir. Doğu Göktürklerin tarihine ışık tutar. Söylev türünde yazılmıştır. Oldukça gelişmiş ve işlenmiş bir dil kullanılmıştır. Türk dilinin gelişmişlik düzeyine ilişkin etraflı bilgiler edinilebilir. Hem dinî hem de din dışı konular işlenmiştir. Tarih, coğrafya ve edebiyata kaynak olacak niteliktedir. Türk tarihini, toplumun yaşam biçimini, dünyaya bakış tarzını ortaya koyar. Kitabelerde idarecilerin ve sultanların halkı aydınlatması, yaptıklarının hesabını halka vermesi söz konusudur. “Türkçe”, “Türk” gibi dil ve millet isimleri ilk kez bu yazıtlarda yer almıştır. Bir yüzleri Göktürk alfabesiyle, diğer yüzleri Çince yazılmıştır. |
|
|
Uygur Dönemi Eserleri |
Göktürk Devleti’nin yıkılmasından sonra kurulan Uygur hanlıklarından kalma eserlerdir. Daha çok Buda ve Mani dininin esaslarını anlatan metinlerdir. Bunlar Turfan yöresinde yapılan kazılarda ortaya çıkarılmıştır. Uygurların kâğıda kitap basma tekniğini bildikleri anlaşılmaktadır. Dönemden kalma birçok hikâyenin yanında “kökünç” denilen bir tür ilkel tiyatro eseri de vardır. Altun Yaruk ve Sekiz Yükmek adlı eserler, Budizm’i anlatan dinî metinlerdir. Uygurlar bu eserleri 14 harfli Uygur alfabesiyle yazmışlardır. |
|
|
Altaylara ait destanlar |
Yaratılış Destanı |
|
|
Sakalara Ait Destanlar |
Alp Er Tunga Destanı Şu Destanı
|
|
|
Hunlara Ait Destanlar |
Oğuz Kağan Destanı Attila Destanı
|
|
|
Göktürklere Ait Destanlar |
Ergenekon Destanı Bozkurt Destanı
|
|
|
Uygurlara Ait Destanlar |
Türeyiş Destanı Göç Destanı
|
|
|
Karahanlı Dönemi |
Satuk Buğra Han Destanı |
|
|
Kazak-Kırgız Dönemi |
Manas Destanı |
|
|
Moğol Dönemi |
Cengiz Han Destanı (Cengiz-Name) |
|
|
Tatar-Kırım Dönemi |
timur destanı, edige destanı |
|
|
Beylikler Dönemi |
Danişmend Gazi Destanı (Danişmend-Name) |
|
|
Selçuklular Dönemi |
Battal Gazi Destanı (Battal-Name) |
|
|
Osmanlılar Dönemi |
Köroğlu Destanı |
|
|
Kaybolmuş Cennet |
İNGİLTERE (J. Milton) |
|
|
Kurtarılmış Kudüs |
T. Tasso-İTALYA |
|
|
İlahi Komedya |
(Dante)-İTALYA |
|
|
Üç Şehitler Destanı |
(F. H. Dağlarca): Kurtuluş Savaşı’ndan bazı olaylar anlatılır. |
