Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
88 Cards in this Set
- Front
- Back
|
Wat is belangrijk voor een gezond lichaam? |
Cellen en organen moeten met elkaar communiceren |
|
|
Op welke 2 manieren verloopt deze comm? |
1. Via zenuwstelsel = geeft supersnel signalen door met neurotransmitters & elektrische signalen 2. Via hormoonstelsel (endocrien systeem) = langzamer systeem = vervoert chemische boodschapperstoffen via bloed Deze boodschapperstoffen zijn hormonen die worden geproduceerd in hormoonklieren |
|
|
Wat doet het zenuwstelsel? |
De hele dag metingen doen in onze binnen en buitenwereld = kan hormoonstelsel aansturing geven indien dat nodig is |
|
|
Wnr komt het hormoonstelsel in actie? |
Wnr homeostase verstoord word Bv. Lichaamstemperatuur, vochtbalans regelen |
|
|
Wat zijn hormonen? |
Stoffen die lichaamscellen opdrachten geven |
|
|
Waarvoor dienen hormonen? |
Lichaam in stand houden, voortplanten, vechten, vluchten |
|
|
Wat meet het zenuwstelsel? |
Bloeddruk, temp, bloed & suikergehalte, ontstekingsniveau, weefselafbraak, dag & nachtritme, maandelijkse cyclus, seizoen |
|
|
Waar worden de hormonen aangemaakt? |
Klieren |
|
|
Hoe werken de hormonen? |
1. Bloed vervoert de hormonen 》binden zich aan transporteiwit 2. Aangekomen bij lichaamscellen 》loskomen van eiwit = brij hormoon ! Maar hormoon weet niet welke cellen die moet aansturen 3. Hormoon (sleutel) past op een specifieke receptor (slot) = zo kan cel aangestuurd worden 4. Hormoon kan werken aan binnen en buitenkant van cel 5. Hormoon niet meer nodig? = afgebroken in lever of aanmaak verminderd |
|
|
Zo ziet dat eruit |
|
|
|
Welke geslachtshormonen zijn er? |
Progesteron, oestrogeen en testosteron |
|
|
Welke opdracht geeft testosteron? |
Spiereiwit aanmaak |
|
|
Welke opdracht geeft oestrogeen? |
Celkern laten delen/botweefsel stevig houden |
|
|
Welke opdracht geeft progesteron? |
Cellen rijpen (in baarmoederslijmvlies, zodat deze klaar zijn om eicel in te nestelen) |
|
|
Welke belangrijke koppeling is er tussen zenuwstelsel & hormoonstelsel? |
Hypothalamus Hypofyse = 2 dominante hormoonklieren id hersenen |
|
|
Waarmee kan je de hypothalamis & hypofyse vergelijken? |
Hypothalamus: dirigent Hypofyse: viool |
|
|
Wat zijn de belangrijkste hormonale klieren? |
1. Hypothalamus 2. Hypofyse 3. Schildklier & bijschildklier 4. Bijnieren 5. Geslachtsklieren 6. Alvleesklier |
|
Waarom is de hypothalamus zo belangrijk? |
Stuurt dominante hormonale systemen aan Belangrijkste koppeling zenuwstelsen & hormoonstelsel |
|
|
Hoe werkt de hypothalamus hormoonklier? |
Signalen van zintuigen 》hersenen 》 amygdala en hippocampus (remming/stimulatie van bep hormonen) 》hormoonstelsel in werking 》hypofyse aansturen of bijnieren wordt in gang gezet |
|
|
Wat zijn de functies vd hypothalamus? |
Bloeddruk Hartslag Honger & dorst Temp. Regeling Seksuele opwinding Slaap-waakritme Vechten/vluchten Voedinggedrag Voortplanting |
|
Wat doet de hypofyse? |
Maakt hormonen aan met directe en indirecte werking |
|
|
Met welke hormoonklieren staat de hypofyse in verbinding? |
Bijnier, schildklier & geslachtsklieren |
|
|
Waar ligt de hypofyse? |
In een holte in de schedelbasis |
|
|
Waaruit bestaat de hypofyse |
1. Voorkwab 2. Achterkwab 3. Middenkwab (niet kennen) |
|
|
Wat maakt de hypofyse nog aan? |
Groeihormoon Prolactine (melkproductie) ACTH, TSH, FSH, LH |
|
|
Wat doen de hormonen ACTH, TSH, FSH, LH? |
Andere hormoonklieren stimuleren/afremmen op andere hormonen aan te maken |
|
Wat is schildklier/bijschildklier? |
Vlindervormige klier (thyreoïd) |
|
|
Wat is het doel vd schildklier? |
Stofwisseling in gang zetten + groei |
|
|
Is het schildklier hormoon actief of inactief? |
Inactief 》moet in andere lichaamsdelen omgezet worden in actief hormoon |
|
|
Wat gebeurd er met je groei als je een slechte schildklier hebt? |
Dwerggroei Reus |
|
|
Waar vind je de schildklier? |
Voorzijde van je hals |
|
Wat vind je naast het schildklier? |
4 bij schild kliertjes= parathyreoïden |
|
|
Wat doen deze bijschildkliertjes? |
Produceren bijschildklierhotmoon / parathyreoïdhormoon 》PTH |
|
|
Wat doet het PTH hormoon? |
- Speelt belangrijke rol bij calciumhuishouding - werkt in op 3 organen: 1. Darmen: worden gestimuleerd om extra Ca op te nemen 2. Nieren: worden gestimuleerd om minder Ca af te geven via urine 3. Botten: door afbraak botten komt Ca in bloed (word als noodmaatregel gebruikt) |
|
|
Bijniermerg en bijnierschors staan in cc met? |
Bijniermerg = hypothalamus Bijnierschors = hypofyse |
|
Waaruit bestaat bijnier? |
1. Bijniermerg (binnenkant van klier) 2. Bijnierschors (buitenkant van klier) |
|
|
Wat is de functie van bijniermerg? |
Reageren in noodsituatie |
|
|
Welke hormonen maakt de bijniermerg aan? |
1. Adrenaline = om te kunnen reageren in noodsituatie 2. Noradrenaline= ongv hetzelfde als adrenaline maar verschil in skeletspieren 》zorgt voor vernauwing |
|
|
Wat doet de bijnierschors? |
Aanmaak cortisol, aldosteron, testosteron |
|
|
Wat is de functie van aldosteron? |
Opnemen Na uit urine + bloeddruk verhogen |
|
|
Wat doet cortisol? |
Verhogen bloedsuiker, ontstekingen remmen & ervoor zorgen dat we fit ontwaken |
|
|
Wat doet testosteron? |
Spiergroei stimuleren, mannelijk maken, lichaamsbeharing, zin in seks, talgaanmaak huid |
|
|
Wat zijn de geslachtsklieren bij vrouw? |
Eierstokken 》eicellen |
|
|
Wat zijn de geslachtsklieren bij man? |
Teelballen 》zaadcellen |
|
Hoe worden vrouwelijke hormonen aangemaakt bij vrouw? |
1. Hypofyse maakt stimulerende hormonen aan (LH, FSH) 2. Deze hormonen zetten eierstokken aan het werk 3. Produceren vrouwelijke hormonen + eicellen |
|
Hoe worden mannelijke hormonen aangemaajt bij de man? |
1. Hypofyse maakt stimulerende hormonen aan (LH, FSH) 2. Deze hormonen zetten teelballen aan het werk 3. Produceren mannelijke hormonen + zaadcellen |
|
|
Wat is de hypothalamus - hypofyse - gonaden - as? (HHG) |
- Verwijst naar samenwerkende hormonen - 2 kleine klieren (hypothalamus + hypofyse) - gonaden = eierstokken/zaadbal 》centrale regelmechanisme voor voortplanting |
|
|
Wnr wordt de HHG geactiveerd? |
Bij start puberteit |
|
|
Wat is de alvleesklier? |
Hormoonkleir die zelfstandig is = staat niet onder dir controle van hypofyse |
|
|
Wat doet de alvleesklier/pancreas? |
- Krijgt de hele dag info over de hoogte vd bloedsuikerspiegel 1. maakt hormonen aan om bloedsuikerspiegel te verhogen/verlagen 2. Aanmaak verteringsenzymen = afbraak vetten, koolhydraten, eiwitten in dunnere darm |
|
|
Welk hormoon verlaagt bloedsuikerspiegel? |
Insuline (aanmaak in betacellen) |
|
|
Welk hormoon verhoogt bloedsuikerspiegel? |
Glucagon (aanmaak in alfacellen) |
|
|
Wat zijn de functies van insuline? |
1. Opslag suiker 》 glycogenen stimuleren in de cellen van lever en spieren 2. Opslag van glucose wordt vet bij calorieoverschot 3. Spiergroei stimuleren (opbouw van eiwit uit aminozuren & eiwitafbraak remmen) 4. Energie opslaan |
|
|
Insuline is anabool hormoon. Wat is anabool? |
Wilt opbouwen en onderhouden |
|
|
Wat zijn de functies van glucagon? |
1. Afbraak van glycogeen in levercellen stimuleren 2. Afbraak vetcellen + afgeven vetzuren in het bloed 3. Energie laten vrij komen |
|
|
Glucagon is een katabool hormoon. Wat is dit? |
Afbrekend |
|
|
Welke hormonen worden er aangemaakt door voorkwabhypofyse? |
1. Groeihormoon 2. TSH 3. ACTH 4. FSH 5. LH 6. PROLACTINE |
|
|
Wat doet het groeihormoon? |
= niet direct hormoon = groei en herstel |
|
|
Waarvoor is groeihormoon belangrijk en wnr wordt deze geproduceerd? |
Tijdens slaap geproduceerd Belangrijk vr spiergroei en voor kinderen tijdens groeispurt |
|
|
Wat doet het TSH? Niet direct |
Zorgt voor aanmaak schildklier hormoon in de schildklier |
|
|
Wat doet het schildklierhormoon? |
Schildklierhormoon = TH (inactief moet worden omgezet in T3) T3 stimuleert stofwisseling Stofwisseling is belangrijk voor doorbloeding, warmtehuishouding, darmperistaltiek, verbranding |
|
|
Waarvoor staat ACTH? |
Adreno cortico troop hormoon |
|
|
Wat is adreno? |
Bijnier |
|
|
Wat is cortico? |
Schors |
|
|
Wat is troop? |
Aandrijver |
|
|
Dus wat is adrenocorticotroop? |
Bijnierschorsaandrijver |
|
|
Wat produceert de bijnierschors? |
1. Cortisol 2. Aldosteron 3. Testosteron |
|
|
Wat doet aldosteron? |
Water-zout hormoon Na opnemen uit urine 》trekt water aan 》bloeddruk stijgen
|
|
|
Wat doet cortisol? |
Eiwit omzetten in glucose Dus die maakt glucose aan Wnr glucose te hoog is moet cortisol aanmaak geminderd worden |
|
|
Wat doet testosteron? |
- Vult hormonen aan die bij vrouw en man worden geproduceerd - Ze worden afgescheiden door bijniermerg - Verantwoordelijk voor spierbouw |
|
|
Wat is FSH? Wat doet het? Niet direct |
Follikel stimulerende hormoon 》stimuleert rijping eicel + aanmaak zaadcel 》stimuleert aanmaak oestrogeen |
|
|
Wat doet oestrogeen? |
1. Ontwikkeling baarmoeder, vagina, borsten, heupen, genitaliën 2. Weefselvernieuwing in huid en slijmvliezen 3. Soepel houden vaginawand 4. Libido 5. Verandering samenstelling baarmoedermondslijm 6. Beschermt botten 7. Houd huid stevig |
|
|
Wat doet LH? Niet direct |
- Zet eisprong in gang + zorgt ervoor dat eicel verandert in geel lichaam - Functioneert als hormoonklier - Maakt progesteron |
|
|
Wat doet prolactine? Directe werking |
- Zet borstvoedingproductie in gang - Aanmaak gebeurd tijdens zwangerschap |
|
|
Wnr word prolactine aangemaakt en hoe komt het dat we dan niet altijd aan borstvoeding kunnen doen? |
Word aangemaakt tijdens zwangerschap maar wordt nog onderdrukt door veel aanwezigheid van progesteron |
|
|
Hoe komt het dat je niet zwanger kan worden tijdens je zwangerschap (dus 2x zwanger) |
De aanmaak van FSH & LH wordt onderdrukt groei van nieuwe follikel & eisprong wordt uitgesteld |
|
|
Welke hormonen worden aangemaakt in hypofyse achterkwab? |
1. Oxytocine 2. ADH |
|
|
Wat doet oxytocine? |
In juiste hoeveelheid: fijn gevoel geven, maakt je rustig Te veel: angst, vervelende geveoelens |
|
|
Wnr komt oxytocine vrij? |
Bij knuffelen & seks |
|
|
Waar zorgt oxytocine nog voor? |
- Samentrekking baarmoederspier (bij orgasme, bij bevalling) - Toeschietreflex 》melk |
|
|
Wat is ADH? |
Anti diuretisch hormoon (werkzaam in de nieren) |
|
|
Wat doet ADH? |
Zorgt voor minder waterafscheiding Zorgt voor minder waterafscheiding Meer aanmaak ADH = minder water gaat verloren via urine 》waterniveau hoger
Minder aanmaak ADH = meer water afscheiden via urine 》waterniveau gaat zakken |
|
|
Wnr wordt ADH aangemaakt? |
Wnr osmosensoren in hypothalamus te hoge osmotische waarde in bloed registreren 》waterniveau te laag Dit kan wnr er teveel zout/ te weinig water in het bloed is |
|
|
Hoe gebeurd hormoonafgifte? |
Door regelkringen |
|
|
Hoe gebeuren deze regelkringen meestal? |
Negatieve terugkoppeling |
|
|
Wat is negatieve terugkoppeling? |
Bijsturen van processen 》je kan het vergelijken met fietsen: rechtdoor fietsen - te veel naar rechts? 》sturen naar links |
|
|
Wat heeft een regelkring altijd? |
1. Sensor 2. Hormoonklier 3. Hormoon |
|
|
Hoe verloopt deze regelkring? |
1. Sensor 》signaal geven 2. Hormoonproductie 》direct/indirect afremmen 3. Hormoonconcentratie in bloed daalt 》sensor geeft opnieuw signaal 4. Hormoonproductie stijgt weer
=heletijd bijsturen |
