Reading...
Play button
Play button
Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
62 Cards in this Set
- Front
- Back
|
Nederland
|
huidige staat en het noorden van belgie
|
|
|
de nederlanden
|
historische term: 'lage landen' aan de noordzee, monding van de maas, rijn schelde.
-hertogen van bourgondie -17 provincien |
|
|
holland
|
gebied dat bestaat uit twee provincies in NL:
Noordholland (amsterdam) en Zuidholland (den haag) |
|
|
Diets
|
Germaanse dialecten rond de noordzee
-Diets=volk |
|
|
Vlaams
|
verzameling dialecten in VL
-variant van het standaardnederlands |
|
|
Boven en beneden de moerdijk
|
Taalvarianties in NL en godsdients
VB: Limburg en Noord-Brabant -Moerdijk: verbreding van de maas voor de monding van de noordzee |
|
|
Genre
|
1. Epiek: verhalend genre
2. Lyriek: innerlijke mens 3. dramatiek: dialogische vormen van lit. |
|
|
denoatief
|
vast omschreven betekenis van woord
|
|
|
connatief
|
emotionele waarde van woord
|
|
|
Poetica
|
leer van literatuur
|
|
|
history
|
geschiedenis als verleden
|
|
|
story
|
verhaal van het verleden (abstracte feitelijke geschiedenis)
|
|
|
periodisering
|
van elkaar afgebakende literiar/historische/tijdvakken indelen (stijl, mentaliteit, wereldbeeld...)
|
|
|
canonisering
|
repertorium van werken die als belangrijk worden beschoud
|
|
|
canon
|
werken uit bepaalde periode
|
|
|
guldensporenslag
|
11 juli 1302
|
|
|
ij/y
|
i
|
|
|
ui/uy
|
u
|
|
|
'ik en weet niet'
|
ik weet niet
|
|
|
ballade
|
-herhaling
-geen karaktertekening -sprongen -eenvoudige taal -vrije indirecte reden -Distichon: strofe met twee regels en rijm |
|
|
aristocratische lit
|
ridderepiek en hoofse minnelyriek
|
|
|
oudste tekst in het NL
|
de legende van Sint Servaas door Hendrik van Veldeken
|
|
|
Feodaliteit
|
ridder: krijgt land van leenheer in ruil voor bescherming
|
|
|
epische concentratie
|
diverse bestaande verhalen die geconcentreerd worden rond een enkele personage/gebeurtenis. miscchien zijn deze verhalen nooit echt gebeurt
|
|
|
onstaan en kenmerken van de voorhoofse ridderroman
|
-frankrijk
-germaanseheldenliederen/ christendom - blinde trouw aan leenheer -bloedvraak -ruwe houding tegenover vrouw -goed vs. slecht |
|
|
Het Roelandslied
|
-1st geschreven ridderlijke tekst
- karel komt terug uit spanje;roland is verantwoordelijk voor achterban; aangevallen; moedige dood |
|
|
Renaut van Montalbaan
|
-conflict tussen karel en 4 amyon kinderen
-Bayard -4 Heemskinderen |
|
|
heffingsvers
|
-geen vast metrium
-belkemtoonde lettergreep en varierend aantal onbeklemtoonde lettergrepen |
|
|
Roman Van Walewijn
|
-2de helft van 13e eeuw
-Pennic en Vostaert -schaakbord;zwaard (amoraen); Isabelle (Indie) -Sociale handeling: goede manieren |
|
|
Ferguut
|
-boerenzoon (ridder)
-keye -queeste -Galiere -Moeder van 'edel bloed' |
|
|
Floris ende Blanchefoer
|
-Diederic van Assende
-bewerking van Frans -Top hoofse roman: liefde is niet voor gewone mensen hoofse liefde is standvastig 2 obstakels in liefde: ongelijkheid en stand van godsdienst -floris is geen chirstenen -blanchefloer wordt gevangegenomen -floris bedenkt een list (geen geweld) om B. te zien -happy end |
|
|
Aespus
|
Belangrijkste verteller voor grieken
-dierenfabel -eenvoudig -spiegel van de spanningen in de maatschappij -sociaal satire |
|
|
Fabel
|
moraliserend, fictief verhaal waarin dieren/planten de hoofdrol spelen. de dieren krijgen de menselijke ondeugden die impliciet worden bekritiseerd.
|
|
|
Fabel in
-romeinse tijd -middeleeuwen -17de eeuw |
R:
Phaedurs-Poezie romulus-proza ME: Esopet 17de: Jean de la fontaine |
|
|
Dierennovellen
|
teksten over dieren die langer zijn dan de klassieke fabel, en een minder moraliserend element hebben. het avontuurlijke en satrische is belangrijker
|
|
|
Acrostichon
|
Naamdicht/verborgen naam
De naam van de auteur zit verborgen in strofen/regels vb: Wilhemus |
|
|
mystieke literatuur
|
poging van mens om in contact te komen met God
|
|
|
De Uno Mystica
|
-mystieke eenwording: extase
-bruidsmystiek |
|
|
Jan Van Ruusbroek
|
-groenendael
-prozageschriften in diets -Moderne devotie -Invloed op onderwijs in NL's |
|
|
Legende
|
-moraal
-personages zijn voorbeeld voor lezers |
|
|
De verschillen tussen een liturgisch spel, een mysteriespel en een mirakelspel
|
Liturgisch spel:
-ensecenring van (bv) kerst en pasen -geestelijken in kerk -latijn met verklaring voor volk Mysteriespel -ontwikkeling van liturgisch spel -personages zijn 'groter' -sacrale elementen en humor -niet langer in kerk -mysteries van het geloof -bijbelgebeurtenissen -VB: seven bilschappen van maria Mirakelspel -geestelijk toneel -mirakels/verering van heiligen -heiligen spelen rol in menselijk leven |
|
|
De moraliteit
|
De moraliteit
-toneel -fictieve geschiedenis -moraliserende bedoeling -hoofdpersonages zijn alegorisch |
|
|
Rederijkerskamer
|
-Onstaan uit het parochielieven/gilden
-prins (beschermheer) -factor (dichter) salaris -nar -blazoen en devies -landjuwelen -val |
|
|
3 aspecten die de 16e eeuw belangijk maakten
|
politiek: 80 jarige oorlog
godsdienst: reformatie en contrareformatie cultuur en wetenschappen: renaissance en humanisme |
|
|
Wat waren sommige katholieke misbruiken die tot de reformatie leiden?
|
Aflaten
simonie (familiefuncties) morele verval ondermijning van pauselijk gezag |
|
|
som enkele gebeurtenissen op die belangrijk zijn voor de 80e jarige oorlog
|
1566: edelen naar brussel voor godsdienstvrijheid: geuzen
1568: begin 80e jarige oorlog; graven egmond en hoorne worden onthooft 1579: Unie van Atrecht: Z.NL erkenen Filips II (spanje) Unie van utrecht: N NL tegen Filips II: Culturele scheiding 1584: Wilem van Oranje wordt vermoord 1584-1585: vlaamse en brabandse steden wroden door spanje heroverd 1585: Val van Antwerpen 1648: Vrede van Muster: eind 80e jarige oorlog. spanje erkent soevereiniteit van republiek der verenigde provincien |
|
|
Beschrijf de 2 grote vormen van humansime
|
Ethisch humanisme:
-antropocentrische moraal -gezond verstand/kritische reden -wetenschap -Erasmus Filologisch humanimse -bronnen van oude teksten/tekstcorruptie -taalnationalisme |
|
|
Bijbelvertaling
|
-boekdrukkunst
-Martin Luther en duits -Statenbijbel (1637 NL) |
|
|
Coornhert
|
-verdraagzaamheid
-vlucht -beeldenstorm in haarlem -bloedraad -gevangenis -odyssee met moraliserende regels -zedekunst dat is wellevenskunde (1586) proza |
|
|
Spiegel
|
-afkeuring van godsdientstwisten
-traditionele katholieke geloof met nieuwe inzichten -Tweepsraak van de NL Letterkunst -Rederijck-kunst=metrische vers, jambe, alexandrijn |
|
|
Anna Bijns
|
-1494-1573
-Antwerpen -Anti-luther -rederijkers tradietie-Refrein -stokregel: martin=van rossem |
|
|
Marnix van sint-aldegonde
|
-1539-1598
-publicist van W.v.Oranje -'Van den beelden afgheworpen in de Nederlanden in Augusto 1566 -Bijbelvertaling -De bijnkorf van de heilige Roomse Kerk -Wilhelmus? |
|
|
Algemene kenmerken van de Reinaissance
|
1. individualisme
2. kunst=autonoom; kunstenaar zelfbewust van zijn cultus 3. belanstelling voor aarde 4. hedonisme: geen memento mori 5. klassieke mythologie |
|
|
Carel van Mander
|
-Schilderboek (1604)
-giorgio Vasari |
|
|
Giorgio vasari
|
-1ste kunstacademie van europa
-De levens van de grootste schilders, beeldhouders en architecten -michaelangelo -geschiedenis over kunst; biograpfisch perspectief;historisch-kritisch -3 perioden Renaissance |
|
|
Mimesis
|
- Renaissance kunstideaal; nabootsing van de natuur en verbetering
|
|
|
Emblematiek
|
1. Motto
confrontatie met beeld;raadsel 2. de pictura illustratie van het thema letterlijke uitbeelding 3. de subscriptio verklaring van het raadsel beeldbeschrijving uitleg/toepassing -Subgenres: Erotische/liefdesemblematiek Religeuze emblematiek Realistische emblematiek Emblematiek met dier |
|
|
eerste nederlandse sonnettendichter
|
jan van der noot
|
|
|
kenmerken van een sonnet
|
14 regels
2 kwatrijenen=octaaf 2 terzetten=sextet 1 volta |
|
|
Petrarcha
|
-1304-1374
-Toscane -'africa' -laura -'canzoniere' -opvatting van liefde -verwoording van liefde -petrarchisme |
|
|
Jan van der noot
|
-calvinistische staatsgreep-london
-1ste NLse sonnettendichter -Pierre ronsard -het boksen -Het theatre oft toneel (1568) vanistas;calvinistische inspiratie -geen imitator |
|
|
Epigonisme
|
navolger zonder talent
|
