Reading...
Play button
Play button
Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
35 Cards in this Set
- Front
- Back
|
Zatrucia z objawami muskotropowymi
|
• strzępiak ceglasty- najwięcej muskaryny
• Lejkówki (strumykowa, odbielona) • Krowiak podwinięty • Wzmożone wydzielanie z gruczołów wydzielania zewnętrznego • Wydzielanie żółci, soku trzustkowego • Bóle brzucha • Biegunka kolkowa • Maksymalne zwężenie źrenic (objaw charakterystyczny) • Intensywne parcie na mocz Przy cięższych zatruciach może dojść do śmierci. Śmiertelność wynosi 4-7% Następuje odwodnienie organizmu – należy uzupełnić elektrolity dożylnie Krowiak wywołuje alergię pokarmową. Zatrucia wczesnoobjawowe, neurotoksyczne |
|
|
WCZESNOOBJAWOWE
|
Neurotropowe
Halucynogenne Żołądkowo-jelitowe |
|
|
PÓŹNOOBJAWOWE
|
Cytotropowe
|
|
|
Zatrucia z objawami atropinowymi
|
Zawierają 2 grupy substancji toksycznych, ale przeciwstawnie działających.
• Kwas ibotenowy – pod wpływem działania soku żołądkowego przechodzi w muscynol (panteryna) • Muskazon, bufotenina • Muskaryna (w mniejszych ilościach niż pozostałe) Muchomor plamisty ma mniej muskaryny – jest bardziej toksyczny Objawy zatrucia: • Małe zaburzenia żołądkowo-jelitowe • Zahamowanie wydzielania gruczołów wydzielania zewnętrznego • Rozszerzenie źrenic • Przyspieszenie akcji serca • Nadmierne pobudzenie • Halucynacje • Zaburzenie termoregulacji • Drgawki (drżenie mięśniowe) Utrata przytomności przy ciężkich zatruciach Objawy znikają po kilku godzinach głębokiego snu |
|
|
Zatrucia łysiczką lancetowatą
|
Grzyb halucynogenny.
Substancje toksyczne: • Psylocyna (obecna w świeżym grzybie) • Psylocybina (w przewodzie pokarmowym ulega przekształceniu do psyloiny) Blokują przekaźnictwo nerwowe. Objawy: • Przyspieszenie akcji serca • Wymioty • Halucynacje wzrokowe • Zmienność nastrojów • Pobudzenie psychoruchowe • Utrata przytomności – bezwiedne oddawanie stolca i moczu Rzadko dochodzi do uszkodzenia wątroby. |
|
|
Zaburzenia z objawami żołądkowo-jelitowymi
|
Wywołują je grzyby o działaniu gastroenterotoksycznym
Przebiegają bez uszkodzeń narządowych Grzyby: • Muchomor cytrynowy (Amanita citrina) • Mleczaj wełnianka (Lactarius torminosus) • Borowik szatański (Boletus satanas) • Tęgoskór pospolity (Scleroderma citrinum) Zawierają substancje drażniące błonę śluzową jelit. Objawy: • Utrata płynów • Pragnienie • Suchość w jamie ustnej • Skurcze mięśni (łydek) |
|
|
Zatrucia późnoobjawowe
|
Powodują zmiany cytologiczne.
Muchomor sromotnikowy – wiosenny, jadowity Piestrzenica kasztanowata (gyromitra esculenta) Zasłonak rudy (Cortinarius orellanus) Muchomor zawiera w swoim składzie ammanitotoksyny. Rozkładają się w temperaturze ok. 270 ° C i nie ulegają działaniu enzymów trawiennych. Wyróżniamy α, β … - ammanitynę Falotoksyny są mniej toksyczne i działają szybciej niż ammanitotoksyny. Ammanitotoksyny mają powinowactwo do jąder komórkowych hepatocytów. Blokują aktywność enzymatyczną polimerazy II. Falotoksyny mają powinowactwo do błon komórkowych. Wywołują też zaburzenia żołądkowo-jelitowe. Po spożyciu występują charakterystyczne objawy utajenia Faza I (8-24h) • Zaburzenia żołądkowo-jelitowe • Wymioty • Biegunka Faza II (względnego zacisza) • Pozorna poprawa Faza III • Biegunka z krwią • Ostra niewydolność wątroby Śmiertelność jest bardzo wysoka – 30% |
|
|
Piestrzenica kasztanowata
|
Zawiera giromitrynę.
Substancja lotna ulatniająca się z parą wodną podczas gotowania oraz podczas suszenia. Giromitryna powoduje objawy wziewne. Objawy: • Żołądkowo-jelitowe – pieczenie w ustach, ślinotok • Uszkodzenie wątroby • Rozpad krwinek (działanie hemolityczne) • Ciemny mocz • Również niewydolność nerek |
|
|
Zasłonak rudy
|
Zawiera orelaninę
Bardzo długi okres utajenia Objawy: • Ostra niewydolność nerek • Uszkodzenie nadnerczy (orelanina ma powinowactwo do kanalików nerkowych) • Po kilku dniach bóle w okolicy lędźwiowej |
|
|
Czernidłak pospolity
|
Warunkowo jadalny (do zaczernienia blaszek)
Może nie wywołać żadnych objawów chyba, że spożywamy razem z nim alkohol. Zawiera kaprynę, która blokuje metabolizm alkoholu etylowego na poziomie aldehydu octowego (efekt antikolowy) Objawy: • Nudności • Wymioty • Zaczerwienienie twarzy • Silne pobudzenie • Silne uczucie strachu • Mrowienie w kończynach • Spadek ciśnienia krwi |
|
|
Konwalia majowa
|
Roślina o działaniu kardiotoksycznym.
Czynniki trujące (glikozydy): • konwalotoksyna • konwalotoksol Działają na mięsień sercowy. W zatruciu dominują zaburzenia rytmu. Objawy: • Ze strony układu pokarmowego – nudności, wymioty, biegunka, bóle i zawroty głowy • Widzenie na żółto (objaw charakterystyczny) • W ciężkich zatruciach – migotanie przedsionków, blok przedsionkowo-komorowy Postępowanie – prowokowanie wymiotów; jeżeli wystąpią objawy ze strony serca – podać aktywny węgiel |
|
|
Naparstnica purpurowa
|
Roślina o działaniu kardiotoksycznym
Czynniki trujące (glikozydy): • digitonina • digitoksyna • gikalotoksyna Blokuje pompę Na-K w błonie komórkowej. Objawy: • Nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka • Ze strony serca – zaburzenia rytmu, częstoskurcz nadkomorowy, spadek ciśnienia, trzepotanie przedsionków, śmierć przez porażenie serca w rozkurczu Postępowanie – prowokowanie wymiotów; jeżeli wystąpią objawy ze strony serca – podać aktywny węgiel |
|
|
Zimowit jesienny
|
Roślina o działaniu hematotoksycznym
Substancje toksyczne (alkaloidy) • Kolchicyna (dawka śmiertelna – 7 mg) Działa antymitotycznie (hamuje podział komórek przez porażenie wrzeciona kariokinetycznego). Uszkadza wątrobę i działa na układ pokarmowy. Objawy: • Ze strony układu krwionośnego – zaburzenia we wszystkich liniach komórek szpikowych • Intensywne biegunki • Obwodowe zaburzenia neurologiczne • Zaburzenia termoregulacji • Cechy uszkodzenia wątroby Szybkie odwodnienie organizmu spadek ciśnienia tętniczego wstrząs hipowolemiczny tachykardia i niewydolność serca Postępowanie – prowokowanie wymiotów; jeżeli wystąpią objawy ze strony serca – podać aktywny węgiel |
|
|
Zawilec gajowy
|
Roślina działająca toksycznie na błony śluzowe, skórę oraz nefrotoksycznie
Substancje toksyczne: • Protoanemonina • Anemonina Działają drażniąco na błonę śluzową przewodu pokarmowego i spojówek Objawy: • Ból i pieczenie w jamie ustnej • Obrzęk jamy ustnej i gardła • Nadmierne ślinienie i wymioty • Krwawa biegunka (czasem) • W kontakcie ze skórą – zaczerwienienie, bolesność w miejscu kontaktu, obrzęk i pęcherze na skórze • W kontakcie ze spojówkami – ból, łzawienie, obrzęk powiek Postępowanie – podać mleko lub białko jaj, obficie opłukać wodą (skóra), kontakt ze specjalistą (spojówki) |
|
|
Jaskier ostry
|
Roślina o działaniu toksycznym na błony śluzowe, skórę oraz nefrotoksycznie
Substancje trujące: • Protoanemonina • Ranunculina Objawy: • Ból i pieczenie w jamie ustnej • Obrzęk jamy ustnej i gardła • Nadmierne ślinienie i wymioty • Krwawa biegunka (czasem) • W kontakcie ze skórą – zaczerwienienie, bolesność w miejscu kontaktu, obrzęk i pęcherze na skórze • W kontakcie ze spojówkami – ból, łzawienie, obrzęk powiek Postępowanie – podać mleko lub białko jaj, obficie opłukać wodą (skóra), kontakt ze specjalistą (spojówki) |
|
|
Barszcz olbrzymi
|
Roślina o działaniu toksycznym na błony śluzowe i skórę.
Substancje trujące: • Bergapten • Rutyna • Sfondyna • Pimpinelina Objawy: • Zaczerwienienie • Obrzęki • Uczucie swędzenia • Powstawanie pęcherzy, które pod wpływem słońca nasilają się |
|
|
Cis pospolity
|
Roślina działająca toksycznie na układ krążenia i oddechowy.
Chroniona. Trujące są igły i nasiona (bez czerwonej osłonki) Substancje trujące (alkaloidy): • Taksyna • Efedryna Drażniąco na błony śluzowe przewodu pokarmowego. Główne działanie – depresyjnie na OUN, układ oddechowy i serce; zaburzenia elektrolitowe Objawy: • Spadek ciśnienia • Zaburzenia rytmu serca • Zaburzenia przewodzenia przedsionkowo-komorowego • Śpiączka różnego stopnia • Drgawki • Bezdech • Zgon w wyniku zaburzeń czynności serca Postępowanie – hospitalizacja |
|
|
Wawrzynek wilczełyko
|
Działa na OUN i wegetatywny
Substancje toksyczne (alkaloidy): • Mazereina • Dafnetoksyna Działają drażniąco na błony śluzowe przewodu pokarmowego, spojówki oraz ogólnoustrojowo Objawy: • Ze strony przewodu pokarmowego – obrzęk jamy ustnej, języka i krtani ; nudności ; wymioty ; biegunka • Ze strony OUN – senność ; dezorientacja ; drgawki Postępowanie – wymusić wymioty oraz podać aktywny węgiel |
|
|
Mak lekarski
|
Substancje trujące:
• Morfina • Kodeina • Tebaina alkaloidy opioidowe • Papaweryna • Narkotyna • Narceina Czynniki trujące – sok mleczny z makówek; łodygi; przetwory soku mlecznego, makówek i łodyg Wysuszony sok opium Depresja ośrodka oddechowego w OUN Działa depresyjnie na mózg i układ naczyniowy Objawy: • Dezorientacja • Zaburzenia równowagi • Zawroty głowy • Zaburzenia świadomość do głębokiej śpiączki • Zwężenie źrenic (szpilkowate) • Zaburzenia oddychania aż do bezdechu Postępowanie – prowokowanie wymiotów, hospitalizacja (po podaniu dożylnym) |
|
|
Szczwół plamisty
|
Substancje trujące:
• Koniina • Koniceina Działa na OUN. Początkowo powoduje pobudzenie, a potem depresję (szczególnie ośrodka oddechowego) Koniina działa również alergizująco i drażniąco na skórę Objawy: • Pieczenie w jamie ustnej • Ślinotok • Nudności • Zwężenie źrenic • Zaburzenia widzenia (widzenie podwójne) • Zaburzenia oddychania • Drgawki |
|
|
Szalej jadowity
|
Substancje trujące:
• Cykutotoksyna • Cykutol Są to substancje drgawkotwórcze. Porażają ośrodek oddechowy. Objawy: • Pieczenie w jamie ustnej • Nudności • Wymioty • Niesmak w ustach • Zaburzenia równowagi • Drgawki • Utrata przytomności Postępowanie – ochrona przed urazami, zapewnienie drożności dróg oddechowych |
|
|
Bieluń dziędzierzawa
|
Substancje toksyczne (alkaloidy tropanowe)
• Hioscjamina • Skopolamina • Atropina • Apoatropina Porażają układ przywspółczulny. Objawy: • Rozszerzenie źrenic • Brak reakcji na światło • Suchość skóry • Wysuszona błona śluzowa jamy ustnej • Tachykardia • Zaczerwienienie twarzy • Pobudzenie psychoruchowe • Halucynacje wzrokowe • Zaburzenia świadomości oddechu • Zatrzymanie moczu i perystatyki jelit Postępowanie – prowokowanie wymiotów; podanie aktywnego węgla; podanie środków przeczyszczających |
|
|
Pokrzyk wilcza jagoda
|
Substancje trujące (alkaloidy tropanowe):
• Hioscjamina • Skopolamina • Atropina Objawy: • Pobudzenie układu przywspółczulnego • Pobudzenie psychoruchowe • Suchość błon śluzowych • Zaczerwienienie skóry twarzy • Tachykardia • Wysoka gorączka • Halucynacje |
|
|
Lulek czarny
|
Działa na OUN i wegetatywny
Substancje trujące (alkaloidy tropanowe): • Hioscjamina • Skopolamina • Atropina Objawy: • Po zjedzeniu nasion – objawy podobne do zatrucia bieluniem • Po zjedzeniu korzenia – objawy podobne do zatrucia pokrzykiem (pobudzenie OUN) |
|
|
Tojad mocny
|
Działa na OUN i wegetatywny.
Substancje trujące: • Akonityna Działa na OUN w rdzeniu przedłużonym – poraża ośrodek oddechowy Działa na układ naczyniowy i kurraropodobnie na układ obwodowy. Zgon na skutek wstrząsu kardiogennego i porażenia oddechowego |
|
|
Starzec zwyczajny
|
Roślina o działaniu hepatotoksycznym.
Substancje trujące (alkaloidy pirolizydynowe): • Senecjonina Objawy: • Martwica zrazików wątrobowych marskość • Działanie kancerogenne • Powiększenie wątroby i śledziony • Wodobrzusze • Bóle brzucha, głowy • Wymioty • Apatia • Wyniszczenie |
|
|
Rośliny o działaniu kardiotoksycznym
|
* konwalia majowa
* naparstnica purpurowa * cis pospolity * wawrzynek wilczełyko * zawilec gajowy |
|
|
Rośliny o działaniu drażniącym na skórę i błony śluzowe
|
* wawrzynek wilczełyko
* lulek czarny * zawilec gajowy |
|
|
Rośliny działające toksycznie na ośrodek oddechowy i układ krążenia
|
* tojad mocny
* cis pospolity * szczwół plamisty * szalej jadowity * pokrzyk wilcza jagoda * bieluń dziędzierzawa * mak lekarski * zimowit jesienny |
|
|
Rośliny działające na ośrodkowy układ nerwowy i wegetatywny
|
* cis pospolity
* bieluń dziędzierzawa * pokrzyk wilcza jagoda * szczwół plamisty * szalej jadowity * zimowit jesienny |
|
|
Rośliny o działaniu nefrotoksycznym i hepatotoksycznym
|
* cis pospolity
* zawilec hajowy * starzec zwyczajny |
|
|
Alkaloidy
|
• Produkowane w różnych częściach rośliny
• Głównie w epidermie lub miękiszu • Związki organiczne z 1 lub kilkoma at. N • Rzadko występują w postaci czystej • Wchodzą w reakcję z kwasem szczawiowym, cytrynowym • W reakcji z cukrami- glikoalkaloidy • Protoalkaloidy o Powstają w reakcji dekarboksylacji aminokwasów o Np. cholina, acetylocholina, muskalina • Alkaloidy właściwe o Struktura pierścieniowa o Np. papaweryna • Pseudoalkaloidy o at. N na bocznym łańcuchu węglowym o np. efedryna, solanidyna, tomatydyna Właściwości fizykochemiczne alkaloidów • ciała stałe/ciecze • gorzkie w smaku • bezbarwne(brunatniejące na powietrzu) • właściwości lipofilne • dawka śmiertelna to ok. kilku mg • toksyczne • duże powinowactwo do tkanki nerwowej • w małych dawkach- właściwości pobudzające • degradowalne przez sprzężenie z kwasem glukuronowym Detoksykacja: • garbniki • węgiel aktywny i taniny • płukanie żołądka lub jelita grubego |
|
|
Glikozydy
|
-glikon(podstawnik cukrowy)+aglikon(podstawnik niecukrowy)- heterozyd
-glikon+glikon- homozyd -właściwości fizykochemiczne: • stałe, w formie krystalicznej • bezbarwne • gorzkie • b. łatwo hydrolizujące i rozpuszczalne w wodzie -większość nie jest toksyczna -o toksyczności decyduje aglikon(alkohole, fenole, ketony, flawony, zasady azotowe) -glikozydy cjanogenne -glikozydy nasercowe -glukozynolany -kumaryny -saponiny • silnie pieniące się roztwory, lityczne nawet w rozcieńczeniu 1:400 000 Detoksykacja: • garbniki • węgiel aktywny • płukanie żołądka roztworem nadmanganianu potasu |
|
|
Toksalbuminy (fitotoksyny)
|
- właściwości antygenowe
- białka niedializujące - wrażliwe na wysokie T - występuje okres utajnienia przed wystąpieniem objawów: x krwawa biegunka x obrzęk wątroby, nerek • rycyna-z nasion rącznika • krotyna- z nasion krocieńca • kuncyna -z nasion jatroty • Robina-z nasion akacji białej |
|
|
Olejki eteryczne
|
fizjologiczne wydzieliny roślin
-w kwiatach, owocach, włoskach gruczołowych -lipofilne -lotne -silny, przyjemny zapach Właściwości fizykochemiczne: • Oleiste ciecze • Bezbarwne lub lekko żółte • Nierozpuszczalne w wodzie • Wydalane głównie przez nerki • Drażniące skórę i błony śluzowe -najsilniejsze: • Olejek gorczyczny • Olejek terpentynowy Detoksykacja: -płukanie żołądka roztworem nadmanganianu potasu -wywołanie wymiotów -węgiel aktywny |
