Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
20 Cards in this Set
- Front
- Back
|
Luria is een van de meest invloedrijke psychologen uit de vorige eeuw. Hij heeft er in zijn werk steeds naar gestreefd om zijn klinische waarnemingen te integreren in de toen geldende theorieën.
In zijn zoektocht naar meer ordening presenteerde hij ook een overzicht van de functionele architectuur van de hersenen. Geef een overzicht van deze functionele architectuur van de hersenen zoals Luria deze beschreven heeft. |
Luria vatte de functionele architectuur van de hersenen samen aan de hand van drie globale indelingen.
1. drie voortdurend interacterende functionele eenheden (units), gerelateerd aan respectievelijk subcorticale, posterieure en anterieure hersengebieden (respectievelijk 'activatie', 'input' en 'output') 2. drie hiërarchisch geordende niveaus van verwerking, gerelateerd aan primaire, secundaire en tertiaire 'zones' in de hersenen 3. gedrag dat wel of niet gereguleerd wordt door taalprocessen, gerelateerd aan respectievelijk de linker- en rechterhemisfeer. |
|
|
Volgens Luria zijn bij iedere mentale activiteit alle drie genoemde eenheden betrokken. Beschrijf op welke manier dit het geval is.
|
Bij iedere mentale activiteit zijn alle drie genoemde functionele eenheden betrokken.
De eerste eenheid dient voor de regulatie van waakzaamheid en aandacht; stoornissen daarin worden met name veroorzaakt door letsels in de hersenstam, het diencephalon en de mediale gebieden van de grote hersenen. De rol van de tweede functionele eenheid is cognitieve informatieverwerking: waarneming, verwerking en opslag van informatie. Stoornissen daarin worden veroorzaakt door letsels achter de centrale fissuur: de posterieure gebieden van de laterale cortex. De derde functionele eenheid dient voor de organisatie van gedrag: planning, regulatie en monitoring van doelgerichte activiteiten. Stoornissen daarin treden op bij letsels voor de centrale fissuur: de motorische, premotorische en prefrontale cortex. |
|
|
Wat zijn de belangrijkste taken van een neuropsycholoog?
|
Een neuropsycholoog houdt zich onder andere bezig met de volgende taken:
- het analyseren van zowel de gestoorde als de intact gebleven gedragsmogelijkheden - het specificeren van de consequenties van de gestoorde en intact gebleven gedragsmogelijkheden voor het dagelijks leven specificeren - het onderzoeken van de relatie tussen het gestoorde en intact gebleven gedrag en de aard, plaats en de omvang van de hersenstoornis - het bestuderen van de veranderlijkheid en veranderbaarheid van de gedragsmogelijkheden en gedragsbeperkingen - het ontwikkelen, toepassen en evalueren van vormen van begeleiding en behandeling. |
|
|
Beschrijf de belangrijkste onderdelen van de diagnostische cyclus en het neuropsychologisch onderzoek.
|
De diagnostische cyclus bestaat uit:
Klachtanalyse probleem analyse, diagnosestelling, indicatie analyse. De belangrijkste fases in een neuropsychologisch onderzoek zijn: -verwijzing/vraagstelling -anamnese -heteroanamnese -observatie -tests/vragenlijsten -interpretatie -rapportage |
|
|
De diagnostische cyclus bestaat uit:
k p d i |
Klachtanalyse
probleem analyse, diagnosestelling, indicatie analyse. |
|
|
De belangrijkste fases in een neuropsychologisch onderzoek zijn:
vaho tir |
-verwijzing/vraagstelling -anamnese -heteroanamnese -observatie -tests/vragenlijsten -interpretatie -rapportage
|
|
|
Noem en beschrijf de belangrijkste vormen van validiteit.
f i b c e |
De belangrijkste vormen van validiteit zijn:
face validity Face validity is de mate waarin een test op het eerste gezicht lijkt te meten wat hij behoort te meten. inhoudsvaliditeit Inhoudsvaliditeit is de mate waarin een test representatief is voor dat wat men wil meten. begripsvaliditeit Begripsvaliditeit (of constructvaliditeit) is de mate waarin het resultaat van een test ook werkelijk een indicatie is van de cognitieve functie (het construct) waarover je een uitspraak wil doen. criteriumvaliditeit Criteriumvaliditeit is de mate waarin een test de prestatie van een patiënt op een extern criterium kan voorspellen. Iets wat men eigenlijk wil meten maar niet rechtstreeks kan vaststellen. ecologische validiteit Ecologische validiteit is de mate waarin een test een voorspelling doet over het functioneren van de geteste patiënt in zijn of haar eigen omgeving. |
|
|
face validity
|
Face validity is de mate waarin een test op het eerste gezicht lijkt te meten wat hij behoort te meten.
|
|
|
inhoudsvaliditeit
|
Inhoudsvaliditeit is de mate waarin een test representatief is voor dat wat men wil meten.
|
|
|
begripsvaliditeit
|
Begripsvaliditeit (of constructvaliditeit) is de mate waarin het resultaat van een test ook werkelijk een indicatie is van de cognitieve functie (het construct) waarover je een uitspraak wil doen.
|
|
|
criteriumvaliditeit
|
Criteriumvaliditeit is de mate waarin een test de prestatie van een patiënt op een extern criterium kan voorspellen. Iets wat men eigenlijk wil meten maar niet rechtstreeks kan vaststellen.
|
|
|
ecologische validiteit
|
ecologische validiteit is de mate waarin een test een voorspelling doet over het functioneren van de geteste patiënt in zijn of haar eigen omgeving.
|
|
|
Wat is er bekend over de plasticiteit van de hersenen en de rol die deze kan spelen bij herstel en behandeling?
|
Shepherd ivory Franz had grote belangstelling van wat nu plasticiteit wordt genoemd: het verschijnsel dat hersenen zich kunnen aanpassen. Bij bijv. de gevolgen van laesies kunnen tot op zekere hoogte andere delen van hersenen functies overnemen. Hij noemde dat substitutie. De mate waarin dit gebeurt is afhankelijk van de ernst, locatie en etiologie van het letsel.Het herstelverloop van de (cognitieve) restverschijnselen wordt veelal in kaart gebracht door herhaalde metingen. Na ongeveer een jaar lijkt voor het merendeel van de patiënten het herstel in de vorm van regeneratie van hersenweefsel ten einde te komen (waar het gedragsmatig functioneren nog langer kan verbeteren). Deze plasticiteit van het brein wordt enerzijds veroorzaakt door fysiek herstel van het getroffen gebied en anderzijds door het overnemen van functies door naastgelegen hersengebieden. Daarnaast is er uit dierexperimenteel onderzoek ook naar voren gekomen dat er op bepaalde plaatsen in de hersenen (de zogenaamde choroid plexus op de bodem van de laterale ventrikels) nieuwe zenuwcellen aangemaakt worden die mogelijk ook een functionele rol spelen in het herstel van het beschadigde gebied. |
|
|
Er is de laatste jaren een verandering opgetreden in de denkwijze over de plasticiteit van het menselijk brein.
Na het oplopen van een hersenletsel vindt er meestal |
in enige mate spontaan herstel plaats.
|
|
|
De mate waarin dit gebeurt is afhankelijk van
|
de ernst, locatie en etiologie van het letsel.
Het herstelverloop van de (cognitieve) restverschijnselen wordt veelal in kaart gebracht door herhaalde metingen. Na ongeveer een jaar lijkt voor het merendeel van de patiënten het herstel in de vorm van regeneratie van hersenweefsel ten einde te komen (waar het gedragsmatig functioneren nog langer kan verbeteren). |
|
|
Deze plasticiteit van het brein wordt enerzijds veroorzaakt door fysiek herstel van het getroffen gebied en anderzijds door
|
het overnemen van functies door naastgelegen hersengebieden.
Daarnaast is er uit dierexperimenteel onderzoek ook naar voren gekomen dat er op bepaalde plaatsen in de hersenen (de zogenaamde choroid plexus op de bodem van de laterale ventrikels) nieuwe zenuwcellen aangemaakt worden die mogelijk ook een functionele rol spelen in het herstel van het beschadigde gebied. |
|
|
De basale opbouw van een neuron
|
|
|
|
Het brein iseen belangrijk orgaan in onslichaam. Het vertegenwoordigt niet alleenonze lichamelijke, maar ook onze cognitieve, ‘geestelijke’, gezondheid. Functies als taalvermogen,aandacht, concentratie, geheugenen planning zijn belangrijk in onsdagelijks functioneren. Deze functies kunnen inverband worden gebracht metbepaalde hersengebieden.
Planning enorganisatie lijken bijvoorbeeld een groot beroep tedoen op |
de frontaalkwab.
|
|
|
Toch kunnen we niet zeggen dat één bepaald gebied in de hersenen verantwoordelijk is voor een bepaalde functie. Door de uitgebreide netwerken van witte stof in het brein zijn er veel meer gebieden betrokken bij één bepaalde cognitieve functie.
De witte stof bestaat uit |
goed geïsoleerde verbindingen tussen hersencellen en hersengebieden. Het laagje vet dat om deze verbindingen zit zorgt voor de ‘witte’ kleuring. Naast de witte stof bestaan de hersenen voor het overige deel uit zogenaamde grijze stof. Dit zijn de cellichamen van de zenuwcellen (neuronen). Neuronen zijn de basis van het zenuwstelsel. Daarnaast zijn ook bloedvaten en gliacellen (onder andere betrokken bij de isolatie en onderhoud van de neuronen) van belang.
|
|
|
Een neuron is normaal gesproken opgebouwd uit een cellichaam (de kern), dendrieten (de plek waar informatie binnenkomt) en een axon (de plek waar informatie de cel verlaat).
Bij de ontwikkeling van het centrale zenuwstelsel tijdens de zwangerschap worden er nauwelijks verbindingen tussen de cellen aangelegd. De verbinding tussen zenuwcellen wordt de synaps genoemd. In de eerste levensjaren daarentegen worden |
er zeer veel verbindingen tussen de neuronen gevormd. Als men zes jaar oud is, is deze densiteit op zijn hoogtepunt. Daarna zullen de verbindingen die niet of nauwelijks worden gebruikt, weer afsterven.
Het volwassen brein kan nieuwe verbindingen tussen cellen maken door dingen te leren. Wanneer het brein, ofwel de connecties tussen de neuronen, niet wordt gebruikt, zullen de paden weer worden afgebroken. Het ouder wordende brein is minder goed in staat nieuwe verbindingen aan te maken. |
