Sociale Psychologie

Front 1

Agressie

Back 1

Doelbewust gedrag dat erop gericht is een ander te kwetsen of pijn te doen.

Front 2

Altruïsme

Back 2

Het verrichten van een handeling zonder daar zelf enig belang of voordeel bij te hebben.

Front 3

Altruïstische persoonlijkheid

Back 3

De eigenschappen die ervoor zorgen dat een individu anderen helpt in een groot aantal verschillende situaties.

Front 4

Analytische denkstijl

Back 4

Manier van denken waarbij mensen zich richten op de kenmerken van objecten zonder aandacht te schenken aan de context, deze manier van denken is gebruikelijk in de westerse wereld.

Front 5

Angstig-ambivalente hectingstijl

Back 5

Een hechtingstijl die wordt gekenmerkt door de angst dat anderen het verlangen naar intimiteit niet zullen beantwoorden wat leidt tot een hoger gemiddelde mate van angst.

Front 6

Anker- en correctieheuristiek

Back 6

Mentale aanname waarbij mensen een getal of waarde als beginpunt gebruiken en vervolgens onvoldoende op dit ankerpunt corrigeren.

Front 7

Attitude

Back 7

Onze evaluaties van mensen, voorwerpen en ideeën.

Front 8

Attitudes resistent maken

Back 8

Mensen wapenen tegen pogingen om hun attitudes te veranderen door ze van tevoren bloot te stellen aan afgezwakte vormen van argumenten tegen die attitudes.

Front 9

Attributietheorie

Back 9

Beschrijving van de manier waarop mensen de oorzaken van hun eigen en andermans gedrag verklaren.

Front 10

Automatisch denken

Back 10

Denken dat onbewust, onopzettelijk, onwillekeurig en zonder inspanning geschiedt.

Front 11

Barrière van overdreven zelfvertrouwen

Back 11

Gegeven dat mensen gewoonlijk te veel vertrouwen hebben in de nauwkeurigheid van hun eigen oordelen.

Front 12

Behaviorisme

Back 12

Stroming in de psychologie die de stelling verdedigt dat men, om menselijk gedrag te kunnen begrijpen, slechts hoeft te kijken naar de bekrachtigende eigenschappen van de omgeving - dat wil zeggen, hoe positieve en negatieve gebeurtenissen in de omgeving verband houden met specifieke gedragingen.

Front 13

Beoordelingsheuristiek

Back 13

Mentale aanname die mensen gebruiken om snel en efficiënt te kunnen oordelen.

Front 14

Beschikbaarheidshuristiek

Back 14

Mentale aanname waarbij mensen een oordeel baseren op het gemak waarmee ze zich iets voor de geest kunnen halen.

Front 15

Besmetting

Back 15

De snelle verspreiding van emoties of gedrag door een menigte.

Front 16

Blaming the victim

Back 16

De neiging om individuen de schuld te geven (dispositionele attributies te maken) van hun slachtofferrol, meestal ingegeven door het verlangen om de wereld als rechtvaardige plek te beschouwen.

Front 17

Blootstellingseffect (mere exposure effect)

Back 17

Hoe meer we worden blootgesteld aan een stimulus, hoe groter de kans is dat we er sympathie voor gaan opbrengen.

Front 18

Catharis

Back 18

Het idee dat stoom afblazen - door een agressieve daad te verrichten, andere agressie te zien uiten of fantaseren over agressie - opgebouwde agressieve energie ontlaadt en daardoor de kans op een meer agressief gedrag verkleint.

Front 19

Cognitiebehoefte

Back 19

Persoonlijkheidsvariabele die aangeeft in hoeverre iemand zich bezighoudt met, en geniet van inspannende cognitieve activiteiten.

Front 20

Cognitieve dissonantie

Back 20

Drijfveer of onaangenaam gevoel van spanning dat wordt veroorzaakt door twee of meer onverenigbare cognities. Volgens latere definities wordt cognitieve dissonantie veroorzaakt door het feit dat men een handeling verricht, die in tegenspraak is met de gebruikelijke positieve opvatting van zichzelf.

Front 21

Commons dilemma

Back 21

Een sociaal dilemma waarbij iedereen put uit een gemeenschappelijke pool van goederen die zichzelf aanvult als hij met mate wordt gebruikt, maar die zal opdrogen als hij te intensief wordt gebruikt,

Front 22

Communale relaties

Back 22

Relaties waarin mensen vooral willen inspringen op de behoefte van een ander.

Front 23

Conformisme

Back 23

Een verandering van iemands gedrag als gevoel van de reële of ingebeelde invloed van andere mensen.

Front 24

Construct

Back 24

De manier waarop mensen de sociale wereld waarnemen, begrijpen en interpreteren.

Front 25

Contacthypothese

Back 25

Veronderstelling dat vooroordelen afnemen als er sprake is van gelijkwaardig contact tussen groepen, waar beide groepen gemeenschappelijke belangen en hetzelfde doel hebben.

Front 26

Contingentietheorie van leiderschap

Back 26

Het idee dat de effectiviteit van leiderschap zowel afhankelijk is van hoe taak- of persoonsgericht de leider is, als van de mate van controle en invloed die de leider op de groep heeft.

Front 27

Correspondence bias

Back 27

Neiging om de conclusie te trekken dat iemands gedrag overeenkomst (correspondeert) met zijn of haar persoonlijkheid.

Front 28

Counter-attitudinal advocacy

Back 28

Een mening verkondigen die in tegenspraak is met je eigen opvattingen of attitudes.

Front 29

Defensieve attributies

Back 29

Verklaring voor gedrag waarmee we gevoelens van kwetsbaarheid en en sterfelijkheid trachten te vermijden.

Front 30

Deïndividuatie

Back 30

Het vervagen van normale grenzen als mensen zich in een menigte bevinden, wat leidt tot een toename van impulsief en afwijkend gedrag.

Front 31

Delegerende stijl

Back 31

Een leiderschapsstijl die zich van zowel taak- als persoonsaspecten in de groep distantieert.

Front 32

Descriptieve normen

Back 32

De perceptie van mensen hoe mensen zich daadwerkelijk in bepaalde situaties gedragen, ongeacht of dat gedrag wordt goed- of afgekeurd door anderen.

Front 33

Determinant

Back 33

Bepalende factor in een ontwikkeling of toestand.

Front 34

Directieve stijl

Back 34

Een leiderschapsstijl die met name taakgericht is.

Front 35

Discriminatie

Back 35

Een onrechtvaardige, negatieve of schadelijke actie die gericht is tegen leden van een groep, puur omdat ze lid zijn van die groep.

Front 36

Eigenzinningheidskrediet

Back 36

De tolerantie die iemand na verloop van tijd verdient door zich te conformeren aan groepsnormen; als iemand zich genoeg eigenzinnigheidskrediet heeft opgebouwd, kan hij zich, zo af en toe, afwijkend gedragen zonder dat het leidt tot repercussie van de groep.

Front 37

Empathie

Back 37

Het vermogen zichzelf in een ander te verplaatsen en om gebeurtenissen en emoties (bijvoorbeeld plezier en verdriet) net zo ervaren als hij of zij.

Front 38

Eros

Back 38

Het instinct om te leven.

Front 39

Empathie-altruïsmehypothese

Back 39

Het idee dat wanneer we empathie voelen voor iemand, we die persoon puur om altruïstische redenen proberen te helpen, ongeacht of dat ons iets oplevert.

Front 40

Evolutiepsychologie

Back 40

Tracht het sociale gedrag te verklaren in termen van genetische factoren die zich in de loop der tijd volgens de principes van de natuurlijke selectie hebben ontwikkeld.

Front 41

Externe attributie

Back 41

Gevolgentrekking dat iemand zich op een bepaalde manier gedraagt als een gevolg van de situatie waarin diegene zich bevindt; de aanname is dat de meeste mensen op dezelfde manier op zo'n situatie zouden reageren.

Front 42

Expliciete attitudes

Back 42

Attitudes die we bewust onderschrijven en gemakkelijk kunnen reproduceren.

Front 43

Externe rechtvaardiging

Back 43

Reductie van dissonantie door te verwijzen naar de reden of verklaring buiten de betrokkene (bijvoorbeeld het ontvangen van een grote beloning of het vermijden van een grote staf)

Front 44

Extrinsieke motivatie

Back 44

Verlangens om ergens aan te beginnen vanwege externe beloning of druk, niet omdat je ervan geniet of het interessant vindt.

Front 45

Fundamentele attributiefout

Back 45

De om ons eigen en andermans gedrag volledig toe te schrijven aan persoonlijkheidstrekken, en de macht van de sociale invloed te onderschatten.

Front 46

Gecontroleerd denken

Back 46

Denken dat bewust, opzettelijk en uit vrije wil plaatst vindt en dat inspanning vereist.

Front 47

Geïnstitutionaliseerd racisme

Back 47

De racistische attitudes van de overgrote meerderheid van de mensen die in een maatschappij leven waarin stereotypes en discriminatie de norm zijn.

Front 48

Geinstitutionaliseerd seksime

Back 48

De seksistische attitudes van de overgrote meerderheid van de mensen die in een maatschappij leven waarin stereotypes en discriminatie de norm zijn.

Front 49

Gedachteonderdrukking

Back 49

Poging om alle gedachten over iets wat we zo snel mogelijk willen vergeten, te vermijden.

Front 50

Gelijkheidstheorie

Back 50

Het idee dat mensen het gelukkigst zijn met relaties waarin de waargenomen kosten en baten en bijdragen die beide partijen leveren ongeveer gelijk zijn.

Front 51

Geloof in een rechtvaardige wereld

Back 51

Vorm van defensieve attributie waarbij we aannemen dat mensen krijgen wat ze verdienen en verdienen wat ze krijgen. Slechte mensen overkomen nare dingen, goede mensen overkomen goede dingen.

Front 52

Gesloten groepen

Back 52

Groepen die geen nieuwe leden toelaten.

Front 53

Gestaltepsychologie

Back 53

Stroming in de psychologie gebaseerd op hoe mensen de fysieke wereld waarnemen, namelijk dat we de subjectieve manier moeten onderzoeken op de manier waarop de objectieve, fysieke eigenschappen van het object zijn samengevoegd.

Front 54

Groep

Back 54

Twee of meer mensen die interactie met elkaar aangaan en die onderling van elkaar afhankelijk zijn in de zin dat hun behoeften en doelstellingen ervoor zorgen dat ze elkaar beïnvloeden.

Front 55

Groepscohesie

Back 55

De eigenschappen van een groep die de leden ervan met elkaar verbinden en die onderlinge sympathie bevorderen.

Front 56

Groepsnormen

Back 56

De sociale normen die gelden binnen een bepaalde groep.

Front 57

Groepspolarisatie

Back 57

De neiging van groepen om om beslissing te nemen die extremer zijn dan de aanvankelijke neigingen van hun leden.

Front 58

Groupthink

Back 58

Een soort denken waarbij het belangrijker is om hechtheid en solidariteit van de groep in stand te houden dan om op een realistische manier naar de feiten te kijken.

Front 59

Hechtingsstijl

Back 59

De verwachting die mensen ontwikkelen ten aanzien van relaties met anderen, gebaseerd op de relatie die zij als baby hadden met hun primaire verzorger.

Front 60

Hindsightbias

Back 60

De neiging van mensen om hun vermogen om een uitkomst te voorspellen te overdrijven nadat ze weten hoe die eruit ziet.

Front 61

Holistische denkstijl

Back 61

Manier van denken waarbij mensen zich richten op het geheel, met name de wijze waarop objecten zich tot elkaar verhouden; deze manier van denken is gebruikelijk in Oost-Aziatische culturen.

Front 62

Illusoire (of ingebeelde) correlatie

Back 62

De neiging om relaties of correlaties te zien tussen gebeurtenissen die in de werkelijkheid geen verband met elkaar houden.

Front 63

Impliciete attitudes

Back 63

Attitudes die onwillekeurig, onbestuurbaar en vaak onbewust zijn.

Front 64

In-group

Back 64

De groep waarmee een individu zich identificeert.

Front 65

In-groupbias

Back 65

Positieve gevoelens en een speciale behandeling voor mensen die we tot onze wij-groep rekenen en negatieve gevoelens en een oneerlijke behandeling voor mensen buiten de groep.

Front 66

Impliciete persoonlijkheidstheorie

Back 66

Soort schema dat mensen gebruiken om verschillende persoonlijkheidstrekken te groeperen; zo mensen veel mensen dat iemand die vriendelijk is, ook wel gul zal zijn (we noemen dit ook wel het halo-effect)

Front 67

Impressiemanagement

Back 67

Poging van mensen om anderen over te halen om hen te zien zoals ze gezien willen worden.

Front 68

Injunctieve normen

Back 68

De perceptie van mensen van welk gedrag wordt goed- of afgekeurd door anderen.

Front 69

Innerlijke acceptatie

Back 69

Zich conformeren aan het gedrag van andere mensen uit een oprechte overtuiging dat wat zij doen of zeggen juist is.

Front 70

Integratieve oplossingen

Back 70

Een oplossing voor een conflict waarbij de partijen op basis van hun verschillende belangen op bepaalde punten compromissen sluiten; elke partij geeft het meeste toe op punten die voor haan onbelangrijk zijn maar die voor de andere partijen juist belangrijk zijn.

Front 71

Interdependentie

Back 71

Wederzijdse afhankelijkheid tussen twee of meerdere personen.

Front 72

Interne attributie

Back 72

Gevolgtrekking dat iemand iemand zich op een bepaalde manier gedraagt als gevolg van de persoon zelf, zoals attitude, karakter of persoonlijkheid.

Front 73

Interne rechtvaardiging

Back 73

Reductie van dissonantie door iets in zichzelf te veranderen (bijvoorbeeld attitudes of gedrag.)

Front 74

Intrinsieke motivatie

Back 74

Verlangens om ergens aan te beginnen omdat je ervan geniet of het interessant vind, niet vanwege externe beloningen of druk.

Front 75

Investeringsmodel

Back 75

De theorie die stelt dat het commitment aan een relatie niet alleen afhankelijk is van hoe tevreden mensen zijn met de relatie in termen van kosten, baten en vergelijksniveau voor alternatieven, maar ook wat ze in de relatie hebben geïnvesteerd; een investering die verloren gaat als de relatie wordt beëindigt.

Front 76

Klassieke coditionering

Back 76

Verschijnsel waarbij een stimulus die een emotionele respons oproept, herhaaldelijk wordt gekoppeld aan een neutrale stimulus (die niets oproept), tot de neutrale stimulus de emotieoproepende eigenschappen de eerste stimulus heeft overgenomen.

Front 77

Lidmaatschapsgroepen

Back 77

Groepen waarvan leden slechts verbonden zijn in naam of fysieke aanwezigheid, maar verder geen betrokkenheid ervaren.

Front 78

Lowballing

Back 78

Gewetenloze strategie waarbij verkoper een klant verleidt iets te kopen door een zeer lage prijs te bieden, vervolgens beweert dat het een vergissing was en dan de prijs verhoogt. Vaak stemt de klant alsnog in met de koop tegen een hogere prijs.

Front 79

Minderheidsinvloed

Back 79

De situatie dat een minderheid van groepsleden het gedrag of de opvattingen van de meerderheid beïnvloedt.

Front 80

Modern racisme

Back 80

Uiterlijk onbevooroordeeld gedrag vertonen maar innerlijk bevooroordeelde attitudes in stand houden.

Front 81

Nabijheidseffect

Back 81

Hoe meer mensen we zien en met ze omgaan, hoe groter de kans is dat ze onze vrienden worden.

Front 82

Natuurlijke selectie

Back 82

Het proces dat ervoor zorgt dat overerfelijke kenmerken die het voortbestaan in een bepaalde omgeving bevorderen worden overgedragen aan nieuwe generaties, doordat organismen die deze eigenschappen bezitten voor een succesvolle voortplanting zorgen.

Front 83

Neerwaartse sociale vergelijking

Back 83

Onszelf vergelijken met mensen die slechter scoren dan wijzelf op een bepaalde trek of vaardigheid.

Front 84

Normatief conformisme

Back 84

De neiging om je aan te sluiten bij de mening van de groep om aan de verwachtingen van die groep te voldoen en geaccepteerd te worden.

Front 85

Normatieve sociale invloed

Back 85

De invloed van andere mensen die ervoor zorgt dat wij ons conformeren om aardig gevonden en geaccepteerd te worden. Dit type conformisme leidt tot openlijke overname van de opvattingen en het gedrag van de groep, maar niet noodzakelijker wijs tot innerlijke acceptatie van die opvatting en gedrag.

Front 86

Omstanderseffect

Back 86

Hoe groter het aantal omstanders dat getuige is van een noodgeval, hoe kleiner de kans is dat een van hen het slachtoffer te hulp komt.

Front 87

Onafhankelijk zelfbeeld

Back 87

Manier van denken om zichzelf te definiëren in termen van de eigen interne gedachten, gevoelens en handelingen en niet in termen van de gedachten, gevoelens en handelingen van anderen.

Front 88

Onderhandeling

Back 88

Een vorm van communicatie tussen partijen in een conflict waarbij voorstellen en tegenvoorstellen worden gedaan en waarbij alleen een oplossing kan worden bereikt als beide partijen zich daarin kunnen vinden.

Front 89

Onderling afhankelijk zelfbeeld

Back 89

Manier om zichzelf te definiëren in termen van de relaties met andere mensen; erkennen dat het eigen gedrag dikwijls bepaald wordt door de gedachten, gevoelens en handelingen van anderen.

Front 90

Onvoldoende straf

Back 90

Dissonantie die ontstaat als iemand te weinig externe rechtvaardiging ervaart voor het weerstaan van een gewenste activiteit of voorwerp, gewoonlijk zal de betrokkene de verboden activiteit of het onbereikbare voorwerp dan minder aantrekkelijk gaan vinden.

Front 91

Open groepen

Back 91

Groepen die open staan voor nieuwe leden.

Front 92

Openlijke volgzaamheid

Back 92

Zich openlijk aansluiten bij het gedrag van andere mensen zonder noodzakelijkerwijs te geloven in wat we doen of zeggen.

Front 93

Operante conditionering

Back 93

Verschijnsel waarbij gedrag dat mensen uit zichzelf vertonen toe- of afneemt, afhankelijk van de vraag of het wordt gevolgd door positieve bekrachtiging of straf.

Front 94

Opwaarstse sociale vergelijking

Back 94

Onszelf vergelijken met menen die beter scoren op een bepaalde trek of vaardigheid dan wijzelf.

Front 95

Out-group

Back 95

Alle groepen waarmee een individu zich niet identificeert.

Front 96

Out-group homogeniteitsbias

Back 96

De perceptie dat individuen in de out-group meer op elkaar lijken (homogener zijn) dan in werkelijkheid het geval is, en ook meer op elkaar lijken dan leden van de in-group.

Front 97

Overrechtvaardigingseffect

Back 97

De neiging van mensen om de oorzaken van hun gedrag te zoeken in dwingende extrinsieke motivaties, waardoor ze de invloed van intrinsieke redenen onderschatten.

Front 98

Overtuigende, coachende stijl

Back 98

Een leiderschapsstijl die evenveel taal- als persoonsgericht is.

Front 99

Participerende, ondersteunde stijl

Back 99

Een leiderschapsstijl die hoofdzakelijk persoonsgericht is.

Front 100

Perceptuele saillantie

Back 100

Het ogenschijnlijke belang van de informatie waarop mensen hun aandacht gericht hebben.

Front 101

Perseveratie-effect

Back 101

Bevinding dat opvattingen van mensen over zichzelf en de sociale wereld aanhouden, ondanks bewezen tegendeel.

Front 102

Persoonsgerichte leider

Back 102

Een leider die zich primair bezighoudt met de gevoelens en relaties van werknemers.

Front 103

Persuasieve communicatie

Back 103

Boodschap die een bepaalde kant van een kwestie bepleit.

Front 104

Pluralistische ontwetendheid

Back 104

Mensen denken dat iedereen de situatie op een bepaalde manier interpreteren, terwijl ze dit helemaal niet doen.

Front 105

Positief zelfbeeld

Back 105

Evaluatie van mensen van hun eigen eigenwaarde, dat wil zeggen de mate waarin ze zichzelf beschouwen als competent, beschaafd en goed.

Front 106

Postdecision dissonace

Back 106

Dissonantie die optreedt nadat men een beslissing genomen heeft en die over het algemeen wordt gereduceerd door de aantrekkelijkheid van het gekozen alternatief te vergroten en die van de verworpen alternatieven te verlagen.

Front 107

Prestatie afhankelijke beloningen

Back 107

Beloningen die gebaseerd zijn op hoe goed een taak kan worden uitgevoerd.

Front 108

Primaire groepen

Back 108

Groepen die worden gekenmerkt door persoonlijke en emotionele relaties.

Front 109

Priming

Back 109

Het proces waarbij recente ervaringen de toegankelijkheid van een schema, kenmerken of concept verhogen.

Front 110

Procesverlies

Back 110

Elk willekeurig aspect van groepsinteractie dat effectieve probleemoplossingen in de weg staat.

Front 111

Prosociaal gedrag

Back 111

Elke handeling die gericht is op het welzijn of het welbevinden van een anders.

Front 112

Psychogene groepsziekte

Back 112

Het optreden van gelijksoortige fysieke symptomen, zonder aantoonbare fysieke oorzaak, bij een groep mensen.

Front 113

Psychologie

Back 113

De wetenschap van het gedrag en psychische processen van het individu.

Front 114

Public goods dilemma

Back 114

Een sociaal dilemma waarbij indiviuen moeten bijdragen aan een gemeenschappelijke pool om het algemene belang te steunen.

Front 115

Pygmalion-effect

Back 115

Een positieve selffufillingprohecy: als er positieve verwachtingen zijn van mensen, dan gaan ze beter presteren.

Front 116

Ratonalisatieval

Back 116

Mogelijk gevolg van dissonantiereductie; opeenvolgende serie zelfrechtvaardigingen die uiteindelijk resulteert in een reeks domme of immorele handelingen.

Front 117

Reactantietheorie

Back 117

Idee dat wanneer mensen zich bedreigt voelen in hun vrijheid om voor bepaald gedrag te kiezen, ze een onaangename toestand van reactantie (sterke weerstand) ervaren, die ze kunnen reduceren door het verboden gedrag te vertonen.

Front 118

Realistische conflict theorie

Back 118

Het idee dat beperkte middelen leiden tot conflicten tussen groepen en uitmonden in sterkere vooroordelen en discriminatie.

Front 119

Rechtvaardigheid van inspanning

Back 119

Neiging om iets waar je hard voor hebt gewerkt aantrekkelijker te gaan vinden.

Front 120

Referentiegroepen

Back 120

Groepen waarin persoonlijke betrokkenheid van de leden groot is. Een referentiegroep wordt gebruikt als normgroep bij het vormen van gevoelens, attitudes en gedrag. Ook groepen waarvan iemand zelf niet lid is, kunnen voor die persoon als referentiegroep dienen.

Front 121

Representativiteitsheurisitiek

Back 121

Mentale aanname waarbij mensen iets classificeren op grond waarin het lijkt op een karakteristiek geval.

Front 122

Schema's

Back 122

Mentale structuren die mensen gebruiken om hun kennis over de sociale wereld te organiseren rond thema's of subjecten en die invloed hebben op de informatie die mensen opmerken, waarover ze nadenken en die ze zich herinneren.

Front 123

Secundaire groepen

Back 123

Groepen die worden gekenmerkt door onpersoonlijke en formele omgang.

Front 124

Zichzelf waarmakende voorspelling

Back 124

Als mensen een bepaalde verwachting hebben over hoe de ander is, dan beïnvloed deze verwachting hun gedrag ten opzichte van de ander. Hierdoor gaat de ander zich overeenkomstig met deze verwachtingen gedragen en worden deze bewaarheid.

Front 125

Sociaal dilemma

Back 125

Een conflict waarbij de gunstigste actie voor een individu schadelijk is voor iedereen als die actie door de meeste mensen wordt gekozen.

Front 126

Sociale afstemming

Back 126

Het proces waarbij mensen attitudes van elkaar overnemen.

Front 127

Sociale cognitie

Back 127

Hoe mensen denken over zichzelf en de sociale wereld; specifieker: hoe mensen sociale informatie selecteren, interpreteren, herinneren en gebruiken om oordelen te vormen en beslissingen te nemen.

Front 128

Sociale facilitatie

Back 128

De neiging van mensen om beter te presteren bij eenvoudige taken en slechter bij moeilijke taken als ze in de aanwezigheid zijn van andere en als hun individuele prestaties kunnen worden beoordeeld.

Front 129

Sociale impacttheorie

Back 129

Het idee dat de aanpassing aan de sociale invloed afhankelijk is van hoe belangrijk de groep voor iemand is, van de nabijheid van de groep en van het aantal mensen in de groep.

Front 130

Sociale invloed

Back 130

Het effect dat woorden, daden of alleen de aanwezigheid van andere mensen heeft op onze gedachten, gevoelens, attitudes of gedrag.

Front 131

Sociale leertheorie

Back 131

Het idee dat we sociaal gedrag aanleren door anderen te observeren en te imiteren.

Front 132

Social loafing

Back 132

De neiging van mensen om slechter te presteren bij eenvoudige taken en beter bij complexe taken als ze in aanwezigheid zijn van anderen als hun prestaties niet worden beoordeeld.

Front 133

Sociale normen

Back 133

De impliciete of expliciete regels die een groep hanteert voor acceptabel waarden en opvattingen van zijn leden.

Front 134

Sociale perceptie

Back 134

Studie naar hoe we ons een indruk vormen van, en conclusies trekken over andere mensen.

Front 135

Sociale psychologie

Back 135

De wetenschappelijke studie naar de manier waarop gedachten, gevoelens en gedragingen van mensen worden beïnvloed door de werkelijke of imaginaire aanwezigheid van andere mensen.

Front 136

Sociale rollen

Back 136

Gemeenschappelijke verwachtingen in een groep over hoe bepaald mensen geacht worden zich te gedragen.

Front 137

Sociale uitwisselingstheorie

Back 137

Het idee dat de gevoelens die mensen over een relatie hebben afhankelijk zijn van hun perceptie van de kosten en baten van die relatie, van het soort relatie dat ze verdienen en van hun kansen op een betere relatie met iemand anders.

Front 138

Sociale vergelijkingtheorie

Back 138

Idee dat we ons over onze eigen vaardigheden en attitudes leren door onszelf te vergelijken met andere mensen.

Front 139

Spiegelneuronen

Back 139

Neuronen die reageren als wijzelf een bepaalde handeling verrichten en als we een ander deze handeling zien verrichten.

Front 140

Spreiding van verantwoordelijkheid

Back 140

Het verschijnsel waarbij het verantwoordelijkheidsgevoel van elke omstander afneemt naarmate het aantal getuigen toeneemt.

Front 141

Stereotype

Back 141

Een generalisatie over een groep mensen waarbij identieke eigenschappen worden toegeschreven aan vrijwel alle leden van de groep, ongeacht de daadwerkelijke verschillen tussen de leden.

Front 142

Stereotype dreiging

Back 142

De angst die leden van een minderheidsgroep voelen dat hun gedrag een cultureel stereotype bevestigt.

Front 143

Subliminale boodschappen

Back 143

Woorden of beelden die niet bewust worden waargenomen, maar die desondanks toch invloed hebben op onze oordelen, attitudes en gedrag.

Front 144

Taakafhankelijke beloning

Back 144

Beloning die gegeven wordt voor het uitvoeren van een taak, ongeacht hoe goed dat gebeurt.

Front 145

Taakgerichte leider

Back 145

Een leider die zich meer richt op het volbrengen van taken dan op gevoelens en relaties van medewerkers.

Front 146

Tegenfeitelijk denken

Back 146

Een aspect van het verleden op mentaal niveau veranderen je zodat je je kunt voorstellen hoe het had kunnen zijn.

Front 147

Theorie over gepland gedrag

Back 147

Idee dat de beste voorspellers van ons geplande, weloverwogen gedrag bestaan uit onze attitudes over dat specifieke gedrag, de subjectieve normen en onze inschatting van de mate van controle die we over dat gedrag hebben.

Front 148

Theorie van de geboren leider

Back 148

Het idee dat bepaalde eigenschappen iemand een goede leider maken, ongeacht de situatie.

Front 149

Theorie van situationeel leiderschap

Back 149

Theorie die vier basisstijlen van leiderschap onderscheidt, afhankelijk van de mate van taakgerichtheid en persoonsgerichtheid. Welke stijl het meest effectief is, hangt onder meer af van het ontwikkelingsniveau van de groep en de fase van ontwikkeling waarin de groep zich bevindt.

Front 150

Toegankelijkheid

Back 150

Mate waarin schema's en concepten zich op de voorgrond van ons bewustzijn bevinden waardoor het waarschijnlijker is dat we ze gebruiken bij onze oordelen over de sociale wereld.

Front 151

Toegankelijkheid van attitudes

Back 151

Intensiteit van de band tussen een attitudeobject en iemand evaluatie van dat object, uitgedrukt in de snelheid waarmee de betrokkene kan zeggen wat hij of zij van het object vindt.

Front 152

Transactief geheugen

Back 152

Het gecombineerde geheugen van twee mensen, dat efficiënter is dan het geheugen van een van de twee individuen.

Front 153

Transactionele leider

Back 153

Een leider die zich meer richt op het kortetermijndoel en aspecten als reciprociteit, plichtmatigheid en extrinsieke motivatie als uitgangspunten neemt in de relatie met zijn volgers.

Front 154

Transformationele leider

Back 154

Een leider die zich meer richt op de langetermijndoelen en aspecten als inspireren, stimuleren en intrinsieke motivatie als uitgangspunt neemt in de relatie met zijn volgers.

Front 155

Twee-factoren theorie van emotie

Back 155

Het idee dat emotionele ervaring het resultaat is van en zelfperceptieproces dat uit twee stappen bestaat en waarin mensen eerst fysiologische opwinding zoeken (arousal) ervaren en daar vervolgens een verklaring voor zoeken.

Front 156

Tweeledig proces van attributie

Back 156

Andermans gedrag analyseren door eerst een automatische interne attributie te maken en dan pas na te denken over mogelijke situationele oorzaken, waarna de oorspronkelijke interne attributie eventueel wordt aangepast.

Front 157

Ultieme attributiefout

Back 157

De neiging om dispositionele attributies te maken over een hele groep mensen.

Front 158

Urban overload hypothese

Back 158

De theorie die stelt dat mensen die in steden wonen voortdurend worden overspoeld door prikkels en dat ze zich terugtrekken om te voorkomen dar ze erdoor overweldigd worden.

Front 159

Vast denkkader

Back 159

Het idee dat we een bepaalde capaciteit in een bepaalde mate bezitten en dat dit gegeven onveranderlijk is.

Front 160

Veilige hechtingstijl

Back 160

Een hechtingsstijl die wordt gekenmerkt door vertrouwen, gebrek aan angst om in de steek gelaten te worden en het gevoel dat men de moeite waard en geliefd is.

Front 161

vermijdende hechtingstijl

Back 161

Een hechtingsstijl die wordt gekenmerkt door de onderdrukking van hechtingsbehoeften, omdat pogingen om intiem te zijn werden afgewezen; mensen met deze stijl vinden het moeilijk om intieme relaties te ontwikkelen.

Front 162

Verschil tussen actor/observator

Back 162

Neiging om de oorzaak van het gedrag van anderen toe te schrijven aan dispositionele factoren, terwijl men bij het verklaren van eigen gedrag focust op situationele factoren.

Front 163

Vooroordelen

Back 163

Vijandige of negatieve attitudes tegenover een onderscheidbare groep mensen, puur gebaseerd op hun lidmaatschap van die groep.

Front 164

Vormbaar denkkader

Back 164

Het idee dat onze capaciteiten kneedbare kwaliteiten zijn die we kunnen cultiveren en ontwikkelen.

Front 165

Wederkerigheidsnorm

Back 165

De verwachting dat het helpen van anderen de kans vergroot dat zij ons in de toekomst zullen helpen.

Front 166

Wederzijdse afhankelijkheid

Back 166

De situatie die bestaat wanneer twee of meer groepen elkaar nodig hebben om een doe te bereiken dat voor iedereen belangrijk is.

Front 167

Wij-groep

Back 167

De groep waar degene die hem als zodanig typeert, zelf lid van is.

Front 168

Zelfbewustzijn

Back 168

De handeling van het denken over onszelf.

Front 169

Zelfbewustzijntheorie

Back 169

Idee dat wanneer mensen hun aandacht op zichzelf richten, ze hun gedrag evalueren en het vergelijken met innerlijke normen en waarden.

Front 170

Zelfconcept

Back 170

Inhoud van het zelf; dat wil zeggen onze kennis over wie wij zijn.

Front 171

Zelfdienende attributies

Back 171

Verklaringen van eigen successen toeschrijven aan interne, dispositionele factoren en verklaringen van eigen mislukkingen toeschrijven aan externe, situationele factoren.

Front 172

Zelfoverreding

Back 172

Langdurige vorm van attitude verandering die het gevolg is van zelfrechtvaardiging.

Front 173

Zelfperceptietheorie

Back 173

Theorie die stelt dat wanneer we onze attitudes en gevoelens onzeker of ambigu zijn, we onze conclusies baseren op observaties van ons gedrag en de situatie waarin dat gedrag voorkomt.

Front 174

Zelfrechtvaardiging

Back 174

Neiging om eigen acties te rechtvaardigen om daarmee het gevoel van eigenwaarde in stand te houden.

Front 175

Zelfsabotage

Back 175

Strategie waarbij mensen voor zichzelf obstakels en excuses creëren zodat ze zelf bij een mislukking niet zichzelf de schuld hoeven geven.

Front 176

Zelverificatietheorie

Back 176

Idee dat mensen behoefte hebben om bevestiging te zoeken voor hun zelfconcepten, of die nu positief of negatief zijn. In sommige situaties kan die behoefte in conflict komen met het verlangen om een positief beeld van zichzelf in stand te houden.

Front 177

Zij-groep

Back 177

De groep waar degene die hem als zodanig typeert, zelf geen lid van is.

Front 178

Zoeken van een zondebok

Back 178

De neiging van gefrustreerde of ongelukkige individuen om hun agressie af te wentelen op groepen die impopulair, zichtbaar of relatief machteloos zijn.