• Shuffle
    Toggle On
    Toggle Off
  • Alphabetize
    Toggle On
    Toggle Off
  • Front First
    Toggle On
    Toggle Off
  • Both Sides
    Toggle On
    Toggle Off
  • Read
    Toggle On
    Toggle Off
Reading...
Front

Card Range To Study

through

image

Play button

image

Play button

image

Progress

1/28

Click to flip

Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;

Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;

H to show hint;

A reads text to speech;

28 Cards in this Set

  • Front
  • Back

Hverjar eru orsakir bráðrar brisbólgu? (þetta eru einar 12 mismunandi orsakir en fyrstu 2 orsaka um 80% tilfellanna)

1. Alkóhól misnotkun (40%)


2. Gallsteinar (40%)


3. ERCP - 10% sjúklinga sem fara í ERCP fá bráða brisbólgu


4. Veiru sýkingar (hettusótt, Coxsackie B)


5. Lyf: Sulfonamíð, thíazíð, fúrósemíð, estrógen, lyf við HIV og mörg önnur


6. Eftir skurðaðgerð


7. Sporðdreka bit (mjög gagnlegt að vita lol)


8. Pancreas divisum (þetta er meðfæddur anatómískur variant þar sem brisgangurinn sameinast ekki heldur eru 2 gangar, einn ventralt og einn dorsalt)


9. Krabbamein í brisi


10. Hypertriglyceridemia, hypercalcemia


11. Uremia


12. Blunt áverki (algengasta orsökin í börnum)



Hver eru klínísk einkenni og teikn bráðrar brisbólgu?

Kviðverkur (oftast í epigastrium) sem getur leitt aftur í bak. Versnar þegar fólk liggur og eftir máltíðir. Þreifieymsli í epigastrium og þaninn kviður.


Ógleði, uppköst og lystarleysi


Lágur hiti, tachycardia, hypotension og leucocytosis


Minnkuð eða engin garnahljóð benda til ileus

Hvaða blóðprufur myndir þú taka ef þig grunaði bráða brisbólgu?

Amýlasi - reyndar ekki mjög sértækt eða og eðlilegt próf útilokar ekki brisbólgu (ss ekki næmt). Ef það er hins vegar >5x hækkun þá er það nánast öruggt bráð brisbólga


Lípasi - sértækari en amýlasi


Lifrarpróf - til að reyna að greina orsök


Panta eftirfarandi blóðprufur til að ákveða horfur skv Ransons criteria: Glúkósi, kalsíum, BUN, blóðgös, LDH, ASAT, blóðhagur

Hvað er Ranson´s criteria?

Notað til að meta alvarleika bráðrar brisbólgu og þörf á innlögn

Notað til að meta alvarleika bráðrar brisbólgu og þörf á innlögn

Hvaða myndgreiningu er best að gera ef grunur er um bráða brisbólgu?

CT af kvið - Greining og greina fylgikvilla. Ábending hjá sjúklingum með alvarlega bráða brisbólgu




Ómun getur hjálpað við að greina orsakir eins og gallsteina




ERCP er bara indikerað í alvarlegum tilfellum að gallsteina brisbólgu eða til að komast að orsök í recurrent brisbólgu þar sem orsök er ekki þekkt

Hverjir eru fylgikvillar bráðrar brisbólgu?

1. Drep í brisi


2. Pseudocysta í brisi


3. Blæðing


4. Adult respiratory distress syndrome


5. Ascites eða pleural vökvi


6. Cholangitis


7. Abscess í brisi

Drep í brisi er flokkað í tvennt. Hvernig er sú flokkun og hver vegna skiptir það máli? Hvernig er hægt að greina á milli?

Sýkt og sterílt drep.




Sterílt drep batnar að sjálfum sér með stuðningsmeðferð í 50% tilvika en þó þarf að fylgjast grannt með sjúklingum á gjörgæslu. Ef drepið nær yfir >30% brisins ætti að gefa prophylaktiskt sýklalyf




Sýkt drep hefur háa dánartíðni (50% sjúklinga fer í fjöllífærabilun). Hreinsun á drepi í skurðaðgerð og sýklalyfjagjöf mikilvæg




Eina leiðin til að greina á milli er með CT stýrðri ástungu og gera svo Grams litun og ræktun á aspiratinu.



Hvers vegna er pseuducysta ekki alvöru cysta?

Ef því að það er ekki epithelium umhverfis

Hverjir geta fylgikvillar pseudocystu verið?

1. Rof


2 .Sýking


3. Gastric outlet obstruction


4. Fistill


5. Blæðing inn í cystuna


6. Ascites


7. Massaáhrif á önnur aðlæg líffæri

Hvað þarf pseudocystan að verða stór til að gera þurfi ástungu eða aðgerð?

>5 cm. Annars bara fylgjast með.

Hver er meðferðin við vægri bráðri brisbólgu?

Fasta


Vökvi í æð, leiðrétta elektrólýta truflanir ef þær eru til staðar


Verkjastilling


Nasogastric tube ef mikil ógleði og uppköst eða ileus



Hvernig er meðferðin í alvarlegri bráðri brisbólgu?

Innlögn á gjörgæslu ef sjúklingur hefur meira en 3 eða 4 í Ransons criteria


Fyrstu 72 tíma á næring að vera um nasojejunal slöngu og ef þetta virðist ekki vera að lagast eftir nokkra daga skal skipta yfir í parenteral næringu


Ef drep í meira en 30% brisins --> sýklalyf (imipenem)

Hver er patógenesan í krónískri brisbólgu?

Viðvarandi eða endurtekin bólga í brisi veldur bandvefsmyndun. Þrenging verður í brisgöngum og á endanum verður óafturkræf skemmd á brisinu, bæði á inn- og útkirtla starfseminni

Hverjar eru helstu orsakir krónískrar brisbólgu?

Krónískur alkóhólismi er orsökin í flestum tilfellum (80%)


Aðrar orsakir: Arfgeng brisbólga, tropical brisbólga og idiopathiskt

Hver eru klínísk einkenni krónískrar brisbólgu?

Mikill verkur í epigastrium; í köstum eða viðvarandi. Ógleði og uppöst oft með. Getur vernsað við drykkju eða át. Leiðir aftur í bak í 50% tilvika. Þyngdartap og steatorrhea vegna malabsorption, sykursýki og misnotkun áfengis.

Hvað sýnir CT mynd í krónískri brisbólgu?

Kalkanir, stundum sést pseudocysta. Væg eða meðal alvarleg tilfelli geta verið eðlileg á CT

Hækkar amylasi og lipasi í krónískri brisbólgu?

Nei

Hverjir eru fylgikvillar krónískrar brisbólgu?

1. Fólk ánetjast verkjalyfjum


2. Sykursýki - kemur fyrir í 70% sjúklinga


3. Malabsorbtion/steatorrhea


4. Pseudocysta


5. Víkkun á brisgöngum


6. Common bile duct þrenging


7. B12 skortur


8. Vökvasöfnun (pleura, peritoneal eða pericardial)


9. Krabbamein í brisi

Hvernig er meðferð í krónískri brisbólgu þegar ekki er gerð aðgerð?

1. Verkjalyf


2. Fasta


3. Bris ensím og H2 blokkar (gefa saman)


4. Insúlín (ef sykursýki)


5. Forðast alkóhól


6. Borða oft, litlar máltíðir sem innihalda litla fitu

Hvert er markmið skurðmeðferðar í krónískri brisbólgu og hvaða tvær meðferðir standa til boða?

Markmiðið er að reyna að minnka gífurlega króníska kviðverki




Hægt að gera pancreaticojejunostomy (algengast) eða resection á brisi (þá annað hvort distal pancreaectomy eða Whipple´s aðgerð)

Hversu hátt hlutfall þeirra sem greinast með briskrabbamein eru eldri en 60 ára?

>75%

Hvar í brisinu er algengast að krabbamein myndist?

Caput pancreas (75% tilfella)


Pancreatic body (20% tilfella)


Pancreatic tail (5-10% tilfella)

Hverjir eru áhættuþættir briskrabbameins?

1. Reykingar - aðal áhættuþáttur


2. Krónísk brisbólga


3. Sykursýki


4. Mikil alkóhólneysla


5. Efni - benzidine og b-nephthylamine

Hvernig eru horfur við greiningu á briskrabbameins?

Hræðilegar. Flestir eru dánir innan nokkurra mánaða

Hver eru klínísk einkenni briskrabbameins?

1. Kviðverkur (90% sjúklinga) - óljós


2. Gula - aðallega ef krabbameinið er í caput pancreas


3. Þyngdartap og lystarleysi


4. Nýlegt sykuróþol eða væg sykursýki


5. Þunglyndi, þreyta og slappleiki


6. Migratory thrombophlebitis (10% tilfella)


7. Courvoisier´s sign: þreyfanleg gallblaðra

Hvaða rannsókn hefur mesta næmið varðandi greiningu á briskrabbameini? Hvaða rannsókn myndum við nota til að stiga sjúkdominn?

ERCP, getur líka greint krabbamein í höfði bris frá krabbmeini í CBD, duodenum, ampullu og lymphoma




Notum CT til að stiga (meta dreifingu)

Hvaða æxlisvísa er hægt að mæla í briskrabbameini og hvert er næmi og sértæki þeirra?

CA 19-9 - næmi 83% og sértæki 82%


CEA - næmi 56% og sértæki 75%

Hvaða skurðaðgerð er gerð við briskrabbameini og hversu margir sem greinast hafa skurðtækt æxli? Hvernig eru horfurnar hjá þeim sem fara í aðgerð?

Gerð Whipple´s aðgerð en aðeins 10% hafa skurðtækt æxli.




5 ára lifun hjá þeim sem fara í aðgerð er aðeins 10%