Pediatrie Hc 5 - Neonatologie

Front 1

In Nederland hebben kinderen met vroeggeboorte 4,6x zoveel kans op sterfte dan gezonde kinderen. Wat zijn hier verklaringen voor?

Back 1

- moeders hebben vaak hogere leeftijd, kinderen worden vaker verwekt dmv IVF
- voor de termijn 26 weken is er nog geen intensieve behandeling mogelijk
- vaak is er sprake van meerlingen
- tijdens zwangerschap wordt alleen op gegronde redenen zoals voorgeschiedenis gescreend, waardoor afwijkingen vaak gemist worden

Front 2

Waar houdt een neonatoloog zich mee bezig?

Back 2

- kinderen met een verhoogd risico, genetische afwijkingen, vroeg-verworven aandoeningen, vroeggeboorte etc.
- adaptatie en ontwikkeling bij deze kinderen in de vorm van: temperatuur, ademhaling, bloedsomloop, zintuiglijke prikkels, motorische bewegingsvrijheid en stress
- sociale omgeving van het kind
- follow up en nazorg

Front 3

Wat is de apgarscore?

Back 3

Een score van 0 tot 10 die een baby krijgt (10 is heel gezond, 0 niet). Bijv blauwe kleur = 0, roze = 2. Ademhaling afwezig = 0, gaspend = 1, regelmatig = 2.

Front 4

Wat betekent dysmatuur?

Wat betekent macrosoom?

Back 4

Dat een kind te licht is, namelijk <2,3 percentiel van het geschatte gewicht. Hangt af van hoe lang iemand zwanger is, bovendien is eerstgeboren kind vaak lichter.

Macrosoom: >97,7 percentiel gewicht, dus zwaarder dan geschatte gewicht.

Front 5

Welke problemen prematuur geboren kinderen later in hun ontwikkeling?

Back 5

- problemen met visus
- gehoor
- aandacht
- sociale vaardigheden
- motorische ontwikkeling
- taal
- leren

Front 6

56% van de ouders ervaart psychische stress bij geboorte prematuren. Dan kan de moeder-kind interventie ingezet worden, waar helpt dit bij?

Back 6

- meer positief interactie gedrag
- kinderen waren sensitiever en konden beter lezen, ontwikkelden motorisch beter, ook na 5 jaar nog.

Front 7

Wat houdt de richtlijn behandeling voor extreem vroeggeborenen in?

Back 7

- <24 weken: geen actieve behandeling
- 24-26 weken: behandeling
- > 26 weken: volledige zorg

Front 8

Uit welke onderdelen bestaat het landelijke protocol neonatale follow-up?

Back 8

- A terme: bepaling risico score
- 6 maanden: neurologische screening, pediatrische controle: groei, gezondheid en ontwikkeling.
- check up 1/1,5 jr
- check up 2 jaar
- 5 jaar: pediatrische controle, movement ABC, Wechsler intelligence test en CBCL
- 8 jaar: pediatrische controle, neuromotorische screening, intelligentie, CBCL

Front 9

Wat is de definitie van vroeggeboorte en laag geboorte gewicht?

Back 9

extremely low birth weight: < 1000 gr
very low birth weight: < 1500 gr
Micropremies: < 750 gram

Pre term: < 37 weken. Komt in 12-13% van geboortes voor
Very preterm: < 32 weken
extremely preterm: < 28 weken, komt bij 5% geboortes voor

Front 10

Vanaf wanneer is een kindje levensvatbaar?

Back 10

23-32 weken

Front 11

Wat is de beste voorspeller van levensvatbaarheid bij kinderen?

Back 11

- duur zwangerschap
- (daarna geboortegewicht)

Front 12

Wat zijn voorspellende factoren voor de ontwikkeling bij een te vroeg geboren kind?

Back 12

- mate van vroeggeboorte
- geboortegewicht
-sociaaldemografische factoren
- ernst van neonataal beloop
- latere ziektes

Front 13

Definieer de volgende achtergrondfactoren:
- resource
- protective factor
- risk factor
-vulnerability factor

Back 13

Resource: zowel in aan als afwezigheid stressor beinvloedt deze factor positief
Protective factor: alleen in aanwezigheid stressor beinvloedt deze factor positief
Risk factor: in zowel aan/afwezigheid stressor beinvloedt deze factor negatief
Vulnerability factor: alleen in aanwezigheid stressor beinvloedt deze factor negatief

Front 14

Wanneer is er sprake van double jeopardy?

Back 14

Kinderen worden zowel blootgesteld aan omgevings- als biologische factoren en die beinvloeden het beloop van het kind.

Front 15

Wat is het ceiling effect bij de invloeden van factoren bij prematuur geboren kinderen?

Back 15

Wanneer een kind al problemen ondervindt van biologische factoren, is het niet zo dat het kind dan nog slechter af is als de omgevingsfactoren ook negatief zijn. Er is dus een max aan de invloed van factoren op kinderen.

Front 16

Wat zijn de 3 categorieen van risico bij prematuur geboren kinderen?

Back 16

- gevestigde (established) factoren: risico's van medische condities die bij het ontstaan van de ziekte horen

- biologische factoren: risico's tijdens prenatale, perinatale en postnatale periode, inclusief laag geboorte gewicht en vroeggeboorte. Bijv voeding, trauma, metabolische verstoring.

- omgevingsfactoren: kwaliteit van zorgverlener-kind, mogelijkheden voor ontwikkelingsstimulatie en gezondheidszorg.

Front 17

Wat is het verschil tussen de kritieke en de gevoelige periode?

Back 17

Kritieke periode: de tijd waarin actie van een specifieke interne of externe prikkel nodig is voor normale ontwikkeling; relatief strakke periode bij ieder kind gelijk

Gevoelige periode: de periode bij een kind waar beschadigende factoren extra veel impact hebben die kunnen leiden tot verandering, reorganisatie en potentiele disruptie in het systeem; een meer variabele periode in kinderlevens

Front 18

Omgevingsfactoren bestaan zowel uit status features als process features. Wat houden deze features in?

Back 18

Status features: gebeuren pas later en breder (bijvoorbeeld SES woonplaats), meeste invloed op schoolleeftijd en later

Process features: (proximal environmental variables) komen vroeger tot uiting, zijn de dichtbije variabelen die direct ervaren worden (bijvoorbeeld moeder-kind interactie)

Front 19

Heeft vroeggeboorte invloed op IQ?

Back 19

Kinderen die te vroeg geboren worden hebben gemiddeld 0,3-0,6 SD lager IQ dan normale kinderen. Premature kinderen die normaal IQ hebben, ervaren op andere gebieden vaak problemen, zoals visueel-motorische problemen

Front 20

Wat zijn de problemen die premature kinderen op latere leeftijd vaak ervaren?

Back 20

- taalontwikkeling en begrip is moeilijker voor hen
- visueel-motorische ontwikkeling loopt achter
- vaker linkshandig, hebben vaker bril nodig, schrijven langzamer
- vaker executieve problemen (met effect op cognitieve, academische en sociaal functioneren)
- 3-5 x meer problemen met lezen, wiskunde, spellen of schrijven
- meer moeite op school, 50% heeft begeleiding op school nodig

Front 21

In wetenschappelijk onderzoek verschillen survival rates van prematuur geboren kinderen vaak sterk. Waar ligt dit aan?

Back 21

- verschillen in opschrijven (inclusion/exclusion van dode kindjes, inclusie/exclusie thuis verzorgen kindje en in het ziekenhuis)
- verschillen in agressiviteit van antenataal en neonataal management (antenataal steroide gebruik, keizersnedes, reanimatie in de OK)
- meisjes blijven significant vaker leven dan jongens

Front 22

Hoe vroeger een kindje geboren wordt, hoe vaker de volgende problemen voorkomen:

Back 22

- mentale redartatie
- cerebrale verlamming
- epilepsie
- blindheid
- gemiddelde tot ernstige doofheid

Front 23

Wat is volgens het artikel van Stephens het meest voorkomende ernstige probleem bij vroeggeboren kindjes? Bij welke groep kindjes komt dit het meeste voor?

Back 23

- cognitieve verslechtering komt het meeste voor, en dan met name bij ELBW (extremely low birth weight) en VLBW (very low birth weight).
Cognitieve verslechtering staat in proportie met vroeggeboorte maar verschilt wereldwijd.

Front 24

Waar hangt een cognitief assessment bij kinderen va af, en waarom is deze analyse beter uit te voeren als een kind ouder is?

Back 24

- motorische
- taal
- sociaal-emotionele ontwikkeling

Wanneer kinderen jonger zijn is deze assessment minder accuraat dan wanneer ze ouder zijn. Lage cognitieve waardes zijn op jonge leeftijd geen goede voorspeller voor later.

Front 25

Hebben premature kinderen last van cognitieve beperkingen, en zo ja, hoe lang dan?

Back 25

Ja, ze hebben significant lagere scores op cognitief functioneren. Ook op latere leeftijd is dit verschil nog merkbaar. Ook IQ is gemiddeld 0,5-1SD lager dan bij hun gezonde leeftijdgenoten.

Front 26

Wat is de sterkste voorspeller van cerebrale verlamming?

Back 26

schade aan het periventriculaire witte massa (PVL), door hypoperfusie (verminderde doorstroom) en infarct.

Front 27

Hoe wordt cerebrale verlamming gedefinieerd?

Back 27

stoornis van beweging en postuur met afwijkingen in toon, reflexen, coordinatie en beweging, vertraging in motorische milestone achievement, en abberatie (verschuiving) in primitieve reflexen. De meest voorkomende vorm van cerebrale verlamming is spastische diplegie (verlamming aan beide kanten van het lichaam).

Front 28

Waar hebben ELBW kinderen vaker last van?

Back 28

- cognitieve problemen
- motorische problemen
- neurosensory problemen
- subtiele tot ernstige schade aan neurologische ontwikkeling
- soft signs: verschillen in spraak, balans, coordinatie, manier van lopen, klank, fijne motoriek en visueel-motorische taken

Front 29

Welke gedrags- en psychologische problemen komen vaker voor bij kinderen met ELBW/VLBW?

Back 29

- autisme
- aandachtsstoornis
- hyperactiviteit
- angst/depressie
- teruggetrokken gedrag
- sociale problemen

Front 30

Welke functionele problemen komen vaker voor bij kinderen met ELBW/VLBW?

Back 30

Als een resultaat van hoge mate van cognitieve, motorische, neurosensorische en gedragsproblemen, zijn er hogere functionele beperkingen bij kinderen met ELBW (taken bij voeden, aankleden, badderen, continentie bewaken, mobiliteit, communicatie, spelen en sociale interacties (met peers)

Front 31

Wat zijn veelvoorkomende neonatale morbiditeiten bij kinderen met ELBW?

Back 31

- bronchopulmonaire dysplasie (BPD)
- retinopathie
-necrose enterocolitis (darmweefsel)
- infectie

Worden geassocieerd met slechte cognitieve functie en academische mogelijkheden op schoolleeftijd.

Front 32

Wat zijn de risico's bij latere preterm kinderen?

Back 32

- hoger risico op mortaliteit
- neonatale morbiditeit
- subsequente verslechterde neurologische-, ontwikkelings-, leer- en gedrags restverschijnselen.

Front 33

Welke psychologische problemen ervaren ouders van premature kinderen vaker?

Back 33

- acute stressstoornis
- posttraumatische stressstoornis
- depressie
- verlammend effect van initiele shock

Front 34

Welke reactie geven ouders vaak bij de geboorte van premature kinderen die afwijken van normaal gedrag?

Back 34

- afwezigheid van affect
- gevoelens van ongeloof en irrelaiteit (vormen een barriere tussen moeder en kind)
- verdoofde indruk
- klinken afgevlakt en onthecht

Front 35

Bij ouders is vaak sprake van een multitrauma bij vroeggeboorte van hun kind: wat houdt dit in?

Back 35

- het trauma bij de ouders die psychologisch nog niet klaar zijn voor de komst van het kind
- het trauma op het niveau van het kind dat fysiek en psychologisch nog niet rijp is om zelfstandig te functioneren buiten de moederschoot
- opname op de neonatale intensive care is vaak traumatiserend, perkt contact tussen ouders en kind vaak ernstig in.

Front 36

Wat zijn problemen waar specifiek de moeder tegen aan kan lopen?

Back 36

- voelt zich van het moederschap berooft
- voelt zich van gevoelens van extase na bevalling beroofd
- primitieve angsten worden versterkt:
1. moeder kan zich schuldig voelen voor het tot een niet goed einde brengen van de zwangerschap
2. moederschap wordt aangetast: ze voelt zich niet sterk genoeg om zwangerschap te voldragen
3. kind is uit zicht van moeder, moeder kan situatie als onwerkelijk ervaren

Moeders ervaren situatie vaak als surreeel, en voelen zich hulpeloos en machteloos

Front 37

Wat is er bekend over de beleving van het kind bij vroeggeboorte?

Back 37

- beschermde omgeving waarin kind hoort op te groeien ontbreekt
- hoge niveaus van licht en geluid kunnen leiden tot beschadiging
- kind is biologisch en psychologisch niet klaar voor extrauteriere leven

Front 38

Welke factoren versterken het irreele gevoel van de ouders?

Back 38

- de baby die in een steriele couveuse ligt
- psychologische uitputting van moeder
- angst die geboorte omgeeft
- ouders 'bezoeken' hun kind

Front 39

Wat is een groot probleem bij interactie tussen ouders en vroeggeboren kind?

Back 39

Goedbedoelde aanrakingen en contact worden door het kind vaak als te intrusief ervaren, waardoor het zich afwendt. Dit wordt dan weer als afwijzing ervaren door ouders. Ze voelen zich dan niet meer competent

Front 40

Welke factoren liggen ten grondslag aan verhoogd risico in ontwikkeling bij kinderen?

Back 40

- genetische factoren
- prematuriteit
- intra-uterien verworven problemen
- vroeg verworven problemen
- kunstverlossing
-dysmaturiteit

Front 41

Wanneer ontwikkelen de hersenen van een kindje zich?

Back 41

vooral heel snel tussen de 25 en 40 weken. Daarom hebben preterm kindjes vaak hersenletsel.

Front 42

Wat zijn de taken van de medisch psycholoog bij neonatologie?

Back 42

- follow up (diagnostiek)
- signaleren en verwijzen
- wetenschappelijk onderzoek
- informeren en begeleiden ouders
- educatie

Front 43

Waar is de follow-up bij neonatologie goed voor?

Back 43

- bepalen succes van behandeling
- informatie verstrekken aan ouders
- secundaire preventie
- wetenschappelijk onderzoek

Front 44

Wat is het landelijk protocol voor neonatale follow-up? (dus welke dingen worden er uitgevoerd?)

Back 44

A terme:
- echografie van het hoofd, retinopathie screening en neonataal neurologisch onderzoek
- inventarisatie van sociale achtergrondgegevens
- bepaling neonatale risicoscoring

6 maanden: neurologisch onderzoek, pediatrische controle (anamnese, groei, ontwikkelings screening)

1 jaar: neurologisch onderzoek, pediatrische controle, ontwikkelingsvragenlijst

2 jaar: pediatrische controle, BSID, CBCL

5 jaar: pediatrische controle, neurologisch screeningsonderzoek, WIPPSI-III, CBCL

8 jaar: pediatrische controle, neurologisch screeningsonderzoek, CBCL en intelligentie test (RAKIT)

Front 45

Welke vragenlijst wordt veel gebruikt bij follow-up van neonataal geboren kinderen?

Back 45

De Baileys Scales of Infant Development III
BSID

Bestaat uit cognitieve schaal, fijn motorische schaal, grof motorische schaal en taal schaal.

Front 46

Wat is het STIP onderzoek van het AMC?

Back 46

Stedelijk Transmuraal Interventieprogramma voor ernstig Prematuur geboren kinderen, longitudinaal onderzoek sinds 2004, RCT.

Doelen:
- kind kan actief nieuwe informatie tot zich nemen
- autonomie van kind versterken
- tevreden interacties met omgeving

- ondersteunen van ouders, wanneer nodig.

Meetinstrumenten: ouder-kind interactie (still face procedure), General Health Questionnaire, BSID-III

Front 47

Wat zijn de resultaten van de STIPP studie?

Back 47

- moeders hebben meer positieve interactie met hun kind dan moeders in de controle groep
- interventie groep moeders zijn sensitiever en minder intrusief.
- kinderen zijn meer omgeving gericht dan moedergericht in interventiegroep

Studie is veelbelovend: moeders geven psychisch onwelbevinden aan, maar gaan beter met hun kind om, studie verbetert mentale, cognitieve en gedragsuitkomsten van te vroeg geboren kinderen.

Front 48

Van welke gevoelens kunnen moeders met te vroeg geboren kinderen last hebben?

Back 48

- shock
- plotseling intens verdriet
- geluk
- hoop
- liefde
- ongerustheid
- machetloosheid
- intens falen
- isolatie
- rouw
- boosheid
- verlangen naar normale situatie

Front 49

Op welke stoornissen hebben moeders van te vroeg geboren kinderen extra veel risico?

Back 49

- PTSS
- post natale depressie
- acute stress stoornis

Front 50

Wat is de definitie van een PTSS?

Back 50

• Persoon is blootgesteld aan een traumatische ervaring
• Steeds opnieuw herbeleven van het trauma op een
pijnlijke en indringende manier
• Aanhoudende vermijding van prikkels die aan het
trauma doen denken
• Verhoogde prikkelbaarheid: woedeuitbarstingen,
concentratieproblemen, slapeloosheid, extreme
waakzaamheid, ernstige schrikreacties

Duur > 1 maand, verstoort dagelijks functioneren

Front 51

Wat is de definitie van een postpartum depressie?

Back 51

•Depressie (< 4 weken
na geboorte kind)
•Gebrek aan interesse
en plezier
•Gewichtsverlies
•Waardeloosheid
•Lichamelijke onrust
•Angst
•Slapeloosheid
•Slechte concentratie
•Geen eetlust
•Schuldgevoelens
•Zelfmoord gedachten
≥ 5 van de genoemde criteria waaronder depressie en of
gebrek aan interesse/plezier
Duur > 2 weken

Front 52

Geef de betekenis van de volgende begrippen:
Pasgeborene
Zuigeling
Embryo
Foetus
Levensvatbaar

Back 52

Pasgeborene : 0 –28 dagen
Zuigeling : 0- 365 dagen
Embryo : bevruchte eicel tot 85ste dag
Foetus : intra-uterien gelegen kind vanaf de
85ste dag
Levensvatbaar : discutabel

Front 53

Wat betekenen de volgende begrippen?
A terme
Prematuur
Serotien
Amennoroe

Back 53

Zwangerschapsduur : 40 weken amennoroe
A Terme : 37 – 42 weken
Prematuur : < 37 weken
Immatuur : ?
Serotien : > 42 weken
Amennoroe = vanaf de eerste dag van de laatste
menstruatie

Front 54

Wat betekenen de volgende termen?
Dysmatuur
Macrosoom
SGA
LGA
AGA

Back 54

Dysmatuur : < 2,3 percentiel gewicht
Macrosoom : > 97,7 percentiel gewicht
SGA : small for gestational age
LGA : large for gestational age
AGA : appropriate for gestational age
gestandaardiseerd voor:
geslacht / pariteit / zwangerschapsduur

Front 55

Nederland eindigde in de PERISTAT studie best laag, wat waren hier redenen voor?

Back 55

- vaker voorkomen van meerlingen, ook door vruchtbaarheidsbehandelingen
- voor 24 weken wordt geen behandeling gestart bij vroeggeborenen
- hogere leeftijd van moeders
- alleen op basis van duidelijke aanwijzingen wordt bij zwangere vrouwen gezocht naar afwijkingen bij de baby