Nollkaemper Hoofdstuk 02

Front 1

Wie zijn de belangrijkste spelers van ir?

Back 1

Staten

Front 2

Wat is de verklaring voor het feit dat staten de belangrijkste spelers op ir-terrein zijn?

Back 2

De i rechtsorde creëert en beschermt op goede gronden doelbewust de voorwaarden waaronder nationale gemeenschappen zich als staten kunnen organiseren, hun identiteit kunnen beschermen en vorm en inhoud kunnen geven aan hun bestaan.

Front 3

Wanneer kan een entiteit als 'staat' worden beschouwd?

Back 3

een staat heeft:
-permanente bevolking
-een afgebaken territorium
-regering
-vermogen om relaties met andere staten te onderhouden?

Front 4

Wat wordt bedoelt met internationale rechtspersoonlijkheid of rechtssubjectiviteit? (sv3)

Back 4

Een rechtspersoon is een actor in het internationale recht, dat bevoegdheden, rechten en plichten heeft.
een persoon kan:
- internationale rechtshandelingen verrichten, (verdragen)
- internationale rechten hebben
- de mogelijkheid hebben om de rechten op internationaal niveau af te dwingen, bijvoorbeeld via een procedure voor een internationaal tribunaal)
- onderworpen worden aan internationale verplichtingen
-op internationaal niveau in recht kan worden aangesproken en aansprakkelijk worden gesteld voor schending van op hem rustende verplichtingen.

Front 5

Wie zijn de belangrijkste subjecten in internationaal recht?

Back 5

Staten.

Een zwakkere positie hebben organisaties, bedrijven, volkeren, minderheden en individuen.

Front 6

Wat onderscheidt een staat van andere subjecten van het internationaal recht? (sv3)

Back 6

Een staat heeft volledige rechtssubjectiviteit/rechtsbevoegdheden. Bijvoorbeeld een staat kan vedragen afsluiten.

Front 7

Wanneer kan een entiteit als staat worden beschouwd?

Back 7

Als het soeveriniteit, regering, grondgebied en bevolking heeft.

Front 8

Is een staat zonder centraal gezag nog wel te beschouwen als een staat? (sv3)

Back 8

Zonder centraal gezag is het moelijk om een staat te laten ontstaan. Maar voor bestaande staten, als het centrele gezag tijdelijk ontbreekt, blijft de staat bestaan. Bijvoorbeeld in Somalie.

Front 9

Mag een staat op zijn eigen grondgebied alles doen?

Back 9

Volgens IGH "A state's domestic policy falls within its exclusive jurisdisction (...) Every state possesses a fundamental right to choose and implement its own political, economic and social systems."

Front 10

Kan de juridische positie van een staat veranderen na een machtswisseling?

Back 10

Nee.

Front 11

Heeft erkenning van een regering door een andere staat gevolgen voor de rechtspositie van een staat?

Back 11

In theorie niet.
Maar andere staten kunnen hun rechtsbetrekkingen met een staat te beperken wat tot een isolement van een staat kan leiden.

Front 12

Tast EU de soevereiniteit van de delenemende staten aan?

Back 12

De Europese staten hebben een aantal taken uit de hand gegeven, zoals bepaalde economische besluiten. Maar dingen die specifiek aan de staatsmacht toekomen zijn bewaard:
1. buitenlandse politiek, monopolie van geweld, strafrechterlijke systeem.
2. ook kunnen staten altijd uit de Eu stappen.

Front 13

Zijn staten gelijk?

Back 13

Soevereiniteit houdt gelijkheid in, vooral juridisch. Art 2 lid 1 VN-Handvest.

Front 14

Is politieke ongelijkheid juridisch irrelevant?

Back 14

In theorie wel (en sommige juristen zeggen dat)
- Maar het volkerenrecht beschermt meer de Westerse belangen dan van de ontwikkelingslanden:
-vetorecht
-zwaardere stemrecht van staten met geld in IMF
-economische dwang is geen grond om verdragen te nietigen
-beschermde positie van kernwapenstaten.

Front 15

Verplicht gewoonterecht een staat om democratisch te zijn?

Back 15

Nee. Maar op internationaal niveau is er een druk, politiek, en nromatief, op alle landen om volgens de beginselen van democratie en rechtsstaat te werken. De veiligheidsraad neemt resoluties daarover en OVSE streeft daarnaartoe.

Front 16

Verandert het juridische positie van een staat bij regeringswisseling?

Back 16

Nee.

Front 17

Mag een staat op zijn eigen grondgebied alles doen?

Back 17

Volgens IGH "A state's domestic policy falls within its exclusive jurisdisction (...) Every state possesses a fundamental right to choose and implement its own political, economic and social systems."

Front 18

Is een staat zonder centraal gezag nog wel te beschouwen als een staat? (sv3)

Back 18

Zonder centraal gezag is het moelijk om een staat te laten ontstaan. Maar voor bestaande staten, als het centrele gezag tijdelijk ontbreekt, blijft de staat bestaan. Bijvoorbeeld in Somalie.

Front 19

Wat is de beginsel van instemming?

Back 19

Een staat kan niet zonder instemming gebonden worden aan een regel van internationaal recht.

Front 20

Wat is soevereiniteit?

Back 20

het geheel van door internationaal recht erkende bevoegdheden, rechten en plichten van staten.
(voor zover die door bijzondere regels (zoals verdragen) niet zijn beperkt)
(binen de grenzen van het positieve recht)

Front 21

Verandert het juridische positie van een staat bij regeringswisseling?

Back 21

Nee.

Front 22

Hoe wordt grondgebied volgens ir vastgesteld?

Back 22

-ontdekking
-effectieve bezetting (effectief overheidsgezag)
-verdragrechtelijke grondslagen

Front 23

Is een staat verplicht toegang aan haar eigen onderdanden tot zijn grondgebied te verlenen?

Back 23

ja

Front 24

Is de macht van een staat over onderdanen slechts beperkt tot het grondgebied?

Back 24

Nee
-daden in het buitenland strafbaar
-opkomen voor hun belangen
-militaire actie om hen in het buitenland te beschermen

Front 25

Mogen alle personen die zich op het grondgebied van een staat bevinden aanspraak maken op bescherming?

Back 25

ja
-rechten van de mens

Front 26

Bestaan er stateloze mensen?

Back 26

9 miljoen 1/3 palestijnen.

Front 27

Wat zijn de vier beginselen over nationaliteit? (Europees Verdrag inzake nationaliteit)

Back 27

-iedereen heeft recht op nationaliteit
-stateloosheid moet vermeden worden
-geen willekeurige ontneming nationaliteit
-huwelijk of scheiding mag geen gevolgen hebben voor nationaliteit van de andere echtgenoot.

Front 28

Wat zijn de algemene regels voor het verkrijgen van nationaliteit van natuurlijke personen? (Europees Verdrag inzake nationaliteit)

Back 28

-afstammingsbeginsel (ius sanguinis)
--kinderen (nationaliteit van tenminste 1 van de ouders)
-territorialiteitsbeginsel (ius soli)
--iedereen die er geboren wordt, die geen andere nationaliteit krijg
-In Nederland trouwen, langdurig verblijf (band met de maatschppij als principe)

Front 29

Wat zijn de algemene regels voor het verkrijgen van nationaliteit van rechtspersonen, schepen en vliegtuigen?

Back 29

-waar schepen een vliegtuigen geregistreerd zijn.
-rechtspersonen (bedrijven): waar de rechtpersoon is gevestigd of waar de hoofdvestiging is.

Front 30

Zijn onderdelen van een staat, zoals provincies, rechtpersonen in ir?

Back 30

-nee
-staat wordt behandeld als eenheid
--bijzondere omstandigheden: de belgische gewesten, Duitse deelstaten, Hong Kong, Macau)

Front 31

Hoe onstaat een staat?

Back 31

-afscheiding (belgie)
-ontbinding (ex-joegoslavie)
-aaneensluiting (korea, vietnam, jemen)

Front 32

Welke criteria spelen een dominante rol bij de beoordeling van de totstandkoming van een staat?

Back 32

-effectiviteit
-legaliteit
-erkenning

Front 33

Wat is effectiviteit?

Back 33

-de wet kunnen stellen en effectief handhaven.

Front 34

Is een staat zonder centraal gezag nog een staat?

Back 34

-ja en nee
-bij het ontstaan van een staat dient er een centraal gezag aanwezig te zijn. (problemen finland, palestina)
-als in een staat het central gezag uit elkaar valt, blijft de staat nog steeds een staat (somalie)

Front 35

Verzet ir zich tegen geweld van een staat die niet wilt dat een deel ervan zich afscheid?

Back 35

nee

Front 36

Kan een staat ontstaan in strijd met ir?

Back 36

-nee
--geen geweld jegens een andere staat
--geen schendingen mensenrechten

Front 37

Is aanvaarden van een staat bij onderhandelingen van een multilateraal verdrag een teken van erkenning van een nieuwe staat?

Back 37

nee

Front 38

Verbiedt ir erkenning van een staat ontstaan via schending van ir?

Back 38

Ja

Front 39

In hoeverre is het bestaan of ontstaan van een entiteit als staat afhankelijk van erkenning door andere staten?

Back 39

Niet erkenning voorkomt niet het ontstaan van een staat. Maar als niemand de staat erkent, is het moelijk voor de staat te functioneren. Wel helpt erkenning als het niet duidelijk is of er aan de andere voorwaarde is voldaan: effectiviteit etc)

Front 40

(sv)Welke criterie worden door Nederland (EU) gehanteerd voor de erkenning van staten?

Back 40

-respect voor vn-handvest
-slotakte van helsinki (1975)
-democratie en mensenrechten
-rechten etnische en nationale groepen en minderheden
-onschendbaarheid van grenzen
-ontwapening
-non-proliferatie
-veiligheid en regionale stabiliteit

Front 41

Wat is het verschil tussen declaratoire en constitutieve leer van de erkenning van staten?

Back 41

-bij declaratoire erkenning bestaat een staat ook als het niet erkend is door andere staten.
-bij constitutieve bestaat een staat alleen als het door andere staten is erkend.

Front 42

Hoe is de Nederlandse rechter met erkenning omgegaan in de RMS zaak en de Oost Timor/Fretilin zaak?

Back 42

Nederland heeft Oost Timor niet erkend maar wel het IGH.

Front 43

(sv)Wat wordt bedoeld met het recht op zelfbeschikking en wie komen daarvoor in aanmerking?

Back 43

Op grond van zelfbeschikking heeft een VOLK het recht op in vrijheid zijn eigen politieke status en economische, sociale en cluturele ontwikkelingen te bepalen (art 1 IVBPR)

Front 44

(sv)Wat is het verschil tussen interne en externe zelfbeschikking?

Back 44

-interne z is het recht om zijn eigen ontwikkeling binnen de grenzen van een bstaand staat.
-externe z kan een grond zijn voor de vorming van een eigen staat.

Front 45

(sv)Bestaat er een algemeen recht of verbod op afscheiding?

Back 45

ir kent geen verbod op afscheiding, noch een recht op afscheiding.
--wel verbod op vroegtijdige erkenning
--verbod op hulp geven aan afscheidingbewegingen

Front 46

In welke gevallen is er een recht op externe zelfbeschikking?

Back 46

-gecoloniseerde volkeren
-bezetting en overheersing

Front 47

Wat vindt het internationale recht van externe zelfbeschikking?

Back 47

-Internationaal recht verzet zich tegen externe zelfbeschikking voor andere volkeren dan gekoloniseerde en bezette.
--maar als de territoriale staat het recht op interne zelfbeschikking frustreert/ontkent, betoogt men dat het volk na een zekere periode van tijd ook recht op externe zelfbeschikking kan krijgen.
-geen recht voor
--koerden
--tibetanen
--tjetjenen
--albanezen

Front 48

Hebben de facto regimes een rechtspositie?

Back 48

heel beperkt
Ze hebben vooral plichten:
-moeten mensenrechten respecteren
-naleving internationale normen
-regels humanitair recht (oorloggsrecht)

Front 49

Wat is het verschil tussen de facto regimes en bevrijdingsbewegingen?

Back 49

-bevrijdingsbewegingen worden door ir het recht op zelfbeschikking toegekend.
-bb's hebben een vollere rechtssubjectiviteit
-bb's kunnen verdragen sluiten
--bb's bijzondere status in i humanitair recht.

Front 50

Veranderen de grenzen bij statenopvolging?

Back 50

-Nee.
Staten zijn gebonden aan oude grenzen.

Front 51

(sv) Geef aan of het eens bent met de volgende stelling: 'Een nieuwe staat is volgens het ir niet gebonden aan verdragen die zijn gesloten door een voorgangerstaat'.

Back 51

volgens ir zijn nieuwe staten niet automatisch gebonden aan verdragen van de voorganger (clean slate) Dat gaat vooral voor koloniën
-overige staten wel gebonden volgens het verdrag inzake statenopvolging
--niet algemeen gevolgd
-bij fusie
--overnamen verdragen

Front 52

Als een staat A gebieden van andere staten B verwerft, worden verdragen overgenomen?

Back 52

-De verdragen van A gelden voor het hele gebied.
-De verdragen van B niet automatisch.

Front 53

Wat gebeurt met de nationaliteit bij het ontstaan nieuw staten.

Back 53

-geen eenduidge regel
-1999 ILC tenminste recht op nationaliteit
-mensenrecht: recht op nationaliteit

Front 54

Verkrijgt een opvolger (staat) de bezittingen van de voorganger?

Back 54

Ja

Front 55

Wat gebeurt met de lidmaatschap van Internationale Organisaties (io's) bij samenvoeging/ontbinding van staten?

Back 55

-samenvoeging betekent in het algemeen lid worden van alles
-bij ontbinding moeten staten lidmaatschap opnieuw aanvragen.

Front 56

Hoe zit met de aansprakkelijkheid v.d. opvolgende staten?

Back 56

vervalt

Front 57

Waaruit is de rechtspersoonlijkheid van io's af te leiden?

Back 57

Hun positie in het ir komt uit de functies die staten hen toekenen.

Front 58

(sv) Wat werd in de Reparation for Injuries zaak door het Internationaal Gerechtshof (IGH) gezegd over de rechtspersoonlijkheid van de Verenigde Naties gezegd?

Back 58

VN hebben rechtspersoonlijkheid door hun functie. Sterker nog, omdat ze door de overgrote meerderheid van de staten zijn gecreëerd, hebben de VN objectieve rechtspersoonlijkheid.

Front 59

Wat si het verschil tussen organisaties en staten?

Back 59

-staten zijn vrij in hun interne organisatie
-io's worden in detail ingericht door ir

Front 60

Welke organen hebben io's?

Back 60

-organen die leden vertenwoordigen
-organen die de bevolking v.d. leden vertegenwoordigen
-organen uit onafhankelijke personen

Front 61

Wat is het doel van V.N.?

Back 61

-besherming vrede en veiligheid
-armoedebestrijding
-gezondheidszorg
-rechten van de mens

Front 62

Hoe kan men de handvest zien?

Back 62

-constitutioneel document
-normatieve eenheid
-organistatorische structuur
--verbrokkelde internationale rechtsorde