Neuropsychologie Vragen

Front 1

Waarom is Neurowetenschappen multidisciplinair

Back 1

Neurowetenschappen houdt in:

psychologie, fysiologie, anatomie,

neurologie:

aandoening van zenuwstelsel en het gevolg op het gedrag,

computerwetenschappen:

analogie informatieverwerker, technologische revolutie, computermodellen simuleren neurologische werking, filosofie.

Front 2

Wat wordt er bedoeld met Multi populatie

Back 2

Er wordt zowel getest op mensen als dieren.

Front 3

Wat wordt er bedoeld met Multi level benadering?

Back 3

Neurowetenschappen wordt benaderd op functioneel en neuraal niveau.

Front 4

Wat zijn de nadelen aan het onderzoeken bij patiënten?

Back 4

Hersenbeschadigingen door verwonding of ziekte altijd speling van het lot.

Wanneer je vindt dat beschadiging X leidt tot de uitval van functie Y, weet je nog niet veel over de precieze rol van gebied X, het is niet noodzakelijk de zetel van functie Y, maar kan ook een voorwaardelijke rol spelen.

Front 5

Wat wordt er bedoeld met beeldvormende technieken?

Back 5

Men zet de cognitieve functie aan door proefpersonen een specifieke taak te laten uitvoeren en er wordt gekeken naar welke delen in de hersenen actief zijn.

Front 6

Wat zijn hersenventrikels?

Back 6

Dit zijn holtes of kamers die met elkaar in verbinding staan en gevuld zijn met vloeistof en waaromheen het hersenweefsel geplooid is.

Front 7

In welke 3 stadia worden zintuiglijke prikkels verwerkt?

Back 7

- Mechanisme voor sensorische analyse
- Ratio, denken en waarderen
- Geheugen

Front 8

Wat is de hersenschors of cortex?

Back 8

Dit is de buitenste schil van de hersenen.

Front 9

Wat zijn convoluties?

Back 9

Dit zijn windingen aan het oppervlakte van de hersenen

Front 10

Wat is het modulair standpunt?

Back 10

Dit is de opvatting dat hersenen bestaan uit een samenstel van gespecialiseerde verwerkingscomponenten.

Front 11

Wat zijn de 2 soorten delen in de hersenen?

Back 11

Delen die erg specifiek gericht zijn en andere delen zijn voor meerdere functies inzetbaar.

Front 12

Geef de anatomische posities

Back 12

Craniaal – Caudaal / bovenaanzicht – onderaanzicht
Ventraal – Dorsaal / vooraanzicht – achteraanzicht
Lateraal – Mediaal / zijaanzicht – middenaanzicht
Contralateraal
Ipsilateraal
Bilateraal
Efferent – Afferent

Front 13

Wat is Contralateraal?

Back 13

Het dient ter aanduiding van een lichaamsonderdeel dat in vergelijking met een gelijkaardig lichaamsonderdeel aan de andere kant ligt t.o.v. een gezamenlijk referentiepunt (bijv. de lichaamsmediaan).

Voorbeeld: De rechterarm is contralateraal van de linkerarm.

Front 14

Wat is Ipsilateraal?

Back 14

Het dient ter aanduiding van een lichaamsonderdeel dat in vergelijking met een gelijkaardig lichaamsonderdeel aan dezelfde kant ligt t.o.v. een gezamenlijk referentiepunt (bvb. de lichaamsmediaan).

Het voorvoegsel 'ipsi' is afgeleid van het woord 'ipse', Latijn voor 'dezelfde'.

Voorbeeld: De rechterduim ligt ipsilateraal van de rechtermiddenvinger.

Front 15

Wat is Bilateraal?

Back 15

Het dient ter aanduiding van twee lichaamsonderdelen welke zich t.o.v. een gezamenlijk referentiepunt (bvb. de lichaamsmediaan) aan beide zijden hiervan bevinden.

In de praktijk wordt de term meestal gebruikt ter aanduiding van aandoeningen.

Voorbeeld: Bilaterale tennisellebogen: ontsteking van de elleboog zowel links als rechts.

Front 16

Wat is afferent?

Back 16

Het betekent 'aanvoerend' en is het tegenovergestelde van efferent.

Het dient ter aanduiding van een lichaamsonderdeel (doorgaans een zenuw of een bloedvat) dat naar een ander lichaamsonderdeel (structuur of orgaan) leidt.

Front 17

Wat is Efferent?

Back 17

Het betekent 'wegvoerend' en is het tegenovergestelde van afferent.

Het dient ter aanduiding van een lichaamsonderdeel (doorgaans een zenuw of een bloedvat) dat van een ander lichaamsonderdeel (structuur of orgaan) wegleidt.

Front 18

Noem de 3 snijvlakken

Back 18

- Horizontale of transversale doorsnede
- Sagittale doorsnede (net in het midden = mediale doorsnede, verticale doorsnede van links naar rechts of omgekeerd)
- Coronale doorsnede (verticale doorsnede van neus tot achterhoofd of omgekeerd)

Front 19

Geef de structuur van het zenuwstelsel

Back 19

-Centraal zenuwstelsel (hersenen en ruggenmerg)
-Perifeer zenuwstelsel (Autonoom(onwillekeurige) en somatisch(willekeurige))

Front 20

Wat valt er onder autonoom in het PZS?

Back 20

Hart, maag, darmen, hormonen of onwillekeurig zenuwstelsel

Front 21

Wat is het somatisch PZS?

Back 21

Tactiele gewaarwordingen of willekeurig zenuwstelsel.

Front 22

Hoe wordt het CZS beschermd?

Back 22

Cerebrospinaal vocht waardoor hersenen schokken kunnen verdragen worden.

Front 23

Wat zijn de 2 soorten vezels in het PZS?

Back 23

Afferente vezels ontvangen informatie van zintuigen (receptoren)

Efferente vezels sturen info naar weefsels, organen, klieren (effectoren)

Front 24

Wat zijn de Craniale zenuwen in het PZS?

Back 24

Deze zenuwen staan in verbinding met de hersenen of hersenstam.

Front 25

Wat zijn de Spinale zenuwen in het PZS?

Back 25

Deze zenuwen staan in verbinding met het ruggenmerg.

Front 26

Uit hoeveel paar bestaat de Craniale zenuwen?

Back 26

De Craniale zenuwen bestaan uit 12 paar.

Het eerste 2 paar zijn rechtstreeks met de hersenen verbonden en de rest via de hersenstam.
Deze zijn afferent ofwel efferent ofwel gemengd.

Front 27

Hoe zijn de spinale zenuwen in het PZS ingedeeld?

Back 27

In 31 paar en krijgen de benaming volgens de wervels.

Deze paren zijn allemaal gemengd.

Front 28

Hoe is het autonoom zenuwstelsel opgedeeld?

Back 28

Sympatisch zenuwstelsel (spoort aan tot actie)
Parasympatisch zenuwstelsel (spoort aan tot rust)

Front 29

Hoe is het centraal zenuwstelsel opgedeeld?

Back 29

Ruggenmerg
Hersenen: - hersenstam
- cerebellum
- tussenhersenen (diëncephalon)
- grote hersenen (cerebrum)

Front 30

Uit wat bestaat de hersenstam?

Back 30

Verlengde merg (medulla oblongata)
Pons
Middenhersenen (mesencephalon)

Front 31

Uit wat bestaan de tussenhersenen (diëncephalon)?

Back 31

Thalamus (verbindingsstation)
Hypothalamus (genot centrum)
Hypofyse (hormonen centrum)
Epifyse (pijnappelklier) (produceert melatonine)

Front 32

Uit wat bestaan de grote hersenen (cerebrum)?

Back 32

2 hemisferen
Hersenbalk (Corpus callosum)
Cortex (grijze schors): - winding (gyrus)
- groef (sulcus)
Limbisch systeem
Basale ganglia (ganglia = kernen)

Front 33

Uit wat bestaat de hersenschors (cortex)?

Back 33

Groeven (sulci) en windingen (gyri).
Hersenkwabben: - frontale lob (voorhoofdskwab)
- pariëtale lob (wandbeen kwab)
- temporale lob (slaapbeenkwab)
- occipetale lob (achterhoofdskwab)
Neocortex – paleocortex
Area’s van Brodmann (visuele cortex)

Front 34

Wat is de functie van de Neocortex?

Back 34

Zintuiglijke waarneming, bewuste bewegingen en (bij mensen) redeneren, abstract denken en taal

Front 35

Wat zijn de 3 soorten vezelbanen?

Back 35

Projectievezels
Associatievezels
Comissuurvezels: -homotoop
- heterotoop

Front 36

Hoe zijn de zenuwvezels herkenbaar?

Back 36

Dit is de witte stof
Gemyeliniseerde axonen

Front 37

Hoe wordt het lymbische geheugen opgedeeld?

Back 37

Oa in Amygdala (emotioneel gedrag) en Hippocampus (geheugen)
Limbus = grens

Front 38

Wat is de Basale ganglia?

Back 38

Een ander woord voor Basale ganglia is basale kernen.
Dit zijn celklusters
En kunnen deel uitmaken van het motorisch controlesysteem.

Front 39

Door hoeveel slagaders wordt er bloedtoevoer voorzien?

Back 39

4 grote slagaders (arteria)
2 halsslagaders (80%, links & rechts): - Arteria cerebri arterior
- Arteria cerebri media
2 wervelslagaders (20%, links & rechts): - Arteria cerebri posterior

Deze vormen samen de cirkel van Wilis

Front 40

Wat zijn de bouwstenen van het zenuwstelsel?

Back 40

Neuronen
Gliacellen: - Macroglia (Astrocyten & Oligodendrocyten)
- Microglia (Schwanncellen)

Front 41

Wat is de structuur van een neuron

Back 41

Cellichaam/soma (celmembraan & nucleus/kern)
Dendrieten
Axon (Axon heuvel, gemyeliniseerde uitloper, knopen van Ranvier & eindplaatje)

Front 42

Wat is de taak van het zenuwstelsel?

Back 42

-Opvangen en doorsturen van info
-Ordenen en verwerken van info
-Sturen van instructies naar het PZS

Front 43

Wat zijn de basis kenmerken van neuronen?

Back 43

Elektrische geleiding in de cellen
Chemische geleiding tussen de cellen

Front 44

Waarvoor dienen Astrocyten (Gliacellen/Macroglia)?

Back 44

Stevigheid
Vorming littekenweefsel
Maar vooral bloed-hersenbarrière

Front 45

Waarvoor dienen Oligodendrocyten (Gliacellen/Macroglia)?

Back 45

Myeliniseren van axonen in het CZS.

Front 46

Waarvoor dienen de Microglia (Gliacellen)?

Back 46

Opruimen van celresten en parasieten

Front 47

Waarvoor dienen de Schwanncellen (Gliacellen/Microglia)?

Back 47

Zelfde taak als de Oligodendrocyten maar dan in het PZS.

Dus Myeliniseren van axonen in het PZS.

Front 48

Wat is een synaps en waarvoor dient deze?

Back 48

Een synaps zit tussen het eindplaatje met vesikels (met daarin neurotransmitters) en membraam (receptor-effectorcomplex) die ervoor zorgt dat er contact is tussen 2 neuronen.

Dit gebeurd in de synaptische spleet

Front 49

Geef 3 soorten synapsen?

Back 49

Axo-dendritisch
Axo-somatisch
Axo-axonaal

Front 50

Hoe verloopt de communicatie tussen neuronen?

Back 50

Deze communicatie verloopt volgens een elektrochemisch proces.

Front 51

Hoe verloopt het rustpotentiaal bij de informatiegeleiding in neuronen?

Back 51

-Toestand in rust = niet-geleiding
-Negatieve intracellulaire lading/polariteit
-70 mV in cel
-Celmembraan is zeer goed doorlaatbaar voor K+
-Celmembraan is praktisch niet doorlaatbaar voor Na+

Front 52

Hoe verloopt het actiepotentiaal bij de informatiegeleiding in neuronen?

Back 52

-Bij stimulatie van het neuron: elektrische polariteit veranderd
-Centraal: doorlaatbaarheid van het membraam verandert
-Uitwisseling van Na+-ionen en K+-ionen (in de knopen van Ravier)
-Korte heftige verandering van rustpotentiaal
-Tijdelijke positieve spanning in het axon
-Neuron vuur (= zenuwimpuls)
-Natrium-kalium pomp herstelt naar rust toestand

Front 53

Wat is leren?

Back 53

Toenemen van aantal synapsen
Toename van het aantal dentrieten
Versteviging van neuronale circuits

Front 54

Hoofdstuk 3: beeldvormende technieken

Waarvoor staat EEG en wat doet die?

Back 54

Elektro-encofalogram

Elektrische activiteit in neuronen meten aan de schedel
De hersenen krijgen verscheidene prikkels te verwerken
Potentiaalverandering -> pieken (pos/neg)

Front 55

Waarvoor staat MEG en wat doet die?

Back 55

Magneto-encofalogram

Is minder gevoelig dan EEG (nadeel) -> registreert geen dieper gelegen activiteit (sulci)
Registreert wel focaler/gefocused (voordeel)

Front 56

Waarvoor staat PET en wat doet die?

Back 56

Positron-emissie-tomografie

Licht radioactieve stof wordt in de bloedbaan gebracht
Radio actieve straling wordt gedetecteerd
Hogere doorbloeding -> hogere radioactiviteit

Front 57

Waarvoor staat fMRI en wat doet die?

Back 57

Functionele magnetische resonantie imaging

Meet verandering in doorbloeding
Scanner creëert zelf een magnetisch veld -> meet storingen hierin veroorzaakt door bepaalde bloedeigenschappen
Contraststoffen zijn overbodig

Front 58

Hoofdstuk 4: Het brein en visueel waarnemen

Wat is waarnemen?

Back 58

Resultaat van toekennen van een betekenis aan een sensatie
Hoeft niet altijd bewust gebeuren (vb democRATS)

Front 59

Wat gebeurd er op zintuigniveau?

Back 59

Elk zintuig heeft zijn specialisatie
Sensorische transductie
Prikkel -> potentiaalverandering -> zenuwimpuls -> CZS
Zintuiglijke informatie komt dus onder de vorm van zenuwimpulsen in het CZS
In CZS: - Reflex (ruggenmerg)
- Gewaarworden en waarneming (cortex)

Front 60

Wat zijn receptoren?

Back 60

Dit zijn gevoelige cellen die instaan voor het opvangen van de prikkels
Elk zintuig heeft zijn eigen specifieke receptor

Front 61

Welke soorten receptoren bestaan er?

Back 61

-Exteroceptoren
-Interoceptoren
-Proprioceptoren

Front 62

Wat zijn de 2 stappen van visuele waarneming?

Back 62

Opvangen van lichtprikkels
Via het CZS omgezet tot mentaal beeld

Front 63

Oogdoorsnede

Wat is de taak van de harde oogrok?

Back 63

-Constant vorm oog
-Bescherming inwendige delen
-Hechting oogspieren

Front 64

Wat is de taak van het hoornvlies (cornea)?

Back 64

Lichtinval
Verzamellens

Front 65

Wat is de taak van het regenboogvlies (iris)?

Back 65

-Diafragma (groter of kleiner naar gelang van licht inval, zoals bij een fototoestel)
-Regelt hoeveelheid binnenvallend licht

Front 66

Wat is de taak van de lens en hoe is deze gevormd?

Back 66

De lens is dubbelbol en convergeert het licht.
Alles staat in spiegelbeeld en ondersteboven.

Front 67

Wat is het straallichaam?

Back 67

Dit is de ciliaire spier.

Hun taak is de lens op zijn plaats te houden
Wanneer je lang op iets met kleine letters geconcentreerd zit te kijken krijg je last van je ogen. Dit is door de constante spanning van het straallichaam.

Front 68

Wat is het glasachtig lichaam en wat is zijn functie?

Back 68

Dit is de oogbol en is een geleiachtige substantie.
Deze oefent druk uit op de oogrok.

Front 69

Waar bevindt zich het netvlies (retina) en wat bevat deze allemaal?

Back 69

Het netvlies bevindt zich in de binnenzijde van de oogbol.
En bestaat uit lichtreceptoren (kegeltjes en staafjes) die zorgen voor de omzetting lichtenergie in potentiaalverandering.

Verder bestaat deze nog uit een macula/gele vlek en een blinde vlek.

Front 70

Waarvoor dienen de kegeltjes receptoren?

Back 70

Er zijn 3 soorten kegeltjes, dit komt doordat kegeltjes gespecialiseerd zijn in de 3 basis kleuren.
De kegeltjes zullen enkel vuren als er voldoende licht is.

Front 71

Wat is de functie van de staafjes receptoren?

Back 71

De staafjes zorgen ervoor dat we verschillen zien in donker en lichter waardoor je vormen en dieptes kan zien.

Front 72

Wat is de macula/gele vlek?

Back 72

Dit is een punt op het netvlies waar de kegeltjes en staafjes dicht op elkaar staan waardoor je scherper ziet.

De macula scant constant net zoals een digitaal oog van een cd speler.

Front 73

Wat is de blinde vlek?

Back 73

Op 1 bepaalde plaats van het netvlies zijn er geen staafjes en kegeltjes aanwezig, een plek waar je dus blind bent. Maar dit valt niet op omdat de hersenen het beeld gewoon aanvullen.

Front 74

Wat is het visuele baansysteem in het CZS?

Back 74

-Nervus opticus (oogzenuw)
-Optisch chiasma = splitsing: linkertractus en rechtertractus
-Thalamus, meer bepaald Corpus geniculatum laterale
-Primaire visuele cortex (retinotroop georganiseerd, 4 kwadranten)

Front 75

Er zijn ook andere visuele cortexareas, welke zijn dit?

Back 75

Ventrale route -> Occipetaal-temporale stroom
-> objectidentificatie: wat zie ik?
Dorsale route -> Occipetaal-pariëtale stroom
-> objectlokalisatie: waar zie ik iets?

Front 76

Hoe worden de 4 kwadranten van het gezichtsveld gescheiden?

Back 76

Verticaal door de linker en rechter hersenhelft
Horizontaal door de groef genaamd Fissura calcarina

Front 77

Wat is hemianopsie?

Back 77

De helft niet meer zien
bv. Enkel nog maar van alles de rechterkant zien

Front 78

Wat is kwadrantanopsie?

Back 78

Dit is een kwadrant niet meer zien
bv. Alles nog kunnen zien behalve rechtsonder

Front 79

Wat is corticaal blind?

Back 79

Bij deze aandoening werken de ogen nog goed, maar de V1 (achterhoofdskwab, primair visueel geheugen) niet meer.

Front 80

Wat zijn de 2 mogelijke oorzaken van kleurenblindheid?

Back 80

Bepaalde kegeltjes die niet meer werken
Cortexaal probleem

Front 81

Wat is de functie van het secundaire cortexzone?

Back 81

Het secundaire cortexzone geeft betekenis aan voorwerpen

Front 82

Wat is de functie van het tertiaire cortexzone?

Back 82

Dankzij het tertiair cortexzone zijn we in staat om te lezen
-Een storing in het tertiaire cortexzone = dislexy
-Een volledige storing in het tertiaire cortexzone = alexy

Front 83

Wat is het bewegingsnaeffect of waterval effect?

Back 83

Dit zijn de neuronen die aan het vuren waren die nog niet stilgevallen zijn
Dit gaat via de dorsale route naar de bewegings cortexzone (V5)

Front 84

Er zijn 4 gespecialiseerde cortexzones wat visuele waarneming betreft

Back 84

-Beweging (dorsaal) V5
-Diepte (dorsaal) V3
-Kleur (ventraal) V4
-Vorm (ventraal) V2

Front 85

Wat is objectagnosie?

Back 85

Dit is het niet langer herkennen van objecten

Front 86

Hoofdstuk 5: Aandacht

Wat is oriëntatiereactie?

Back 86

Dit is onvrijwillige aandacht.
Deze wordt uitgelokt door nieuwe prikkels en vergt geen inspanning. Men is er niet bewust mee bezig (elementaire vorm van aandacht).

Er is ook sprake van habituatie.

Front 87

Wat is habituatie?

Back 87

Dit is de gewoon wording van je omgeving (uitdoving).

Front 88

Geef 2 stoornissen bij gerichte/selectieve aandacht

Back 88

-Onderscheid relevante & irrelevante stimuli valt weg.
-Afleidbaarheid.

Front 89

Geef de kenmerken van verdeelde aandacht

Back 89

-Situaties eisen stimulante verdeling van aandacht.
-Beperkt
-Alternerende aandacht: flexibiliteit (constant wisselen tussen beeld & ondertitels)
-Stoornissen mogelijk

Front 90

Geef de kenmerken van volgehouden aandacht

Back 90

-Vergt langere tijd aandacht
-Alertheid = bewustzijnsgraad
-Vigilantie = waakzaameheid
-Stoornissen mogelijk bv. Niet langdurig aandacht houden

Front 91

Aandacht en hersenen

Hersenstam

Back 91

-Formatio reticularis -> ARAS (ascenderend retriculair activerend systeem)
-Alertheidsniveau
-Al dan niet activeren van de cortex
Letsels (tumor, CVA (cerebro-vasulair accident), trauma, …) -> bewustzijnsdaling tot coma.
-Hypothalamus
Sterk betrokken bij primitieve gedragingen (dorst, agressie, sex, …)
-Rol in behouden van bewustzijn en alertheid volgens noden
-Belangrijke rol in ontstaan van gerichte en volgehouden aandacht

Front 92

Limbische structuren

Back 92

-Geheugen & emoties
-Hippocampus (geheugen, oriëntatiereactie, inhiberende invloed op formatio reticularis)
-Amygdala -> belang dat een individu aan stimuli hecht

Front 93

Cortex

Back 93

-Prefrontale cortex (executieve gedragdscontrole) -> letsel = verhoogd afleidbaarheid
-Pariëtale cortex (visuele selectieve aandacht) -> letsel rechts = linkerneglect (negeren wat links gebeurd)
-Temporale cortex is samen met pariëtale cortex het kennisreservoir

Front 94

Lateralisatie

Back 94

Linkerhemisfeer:

- aandacht details
- gerichte, selectieve aandacht
- keuzeprocessen

Rechterhemisfeer:

- panoramische (verdeelde) aandacht
- volhouden aandacht
- alertheid

Bij letsel linkerhemisfeer blijft panoramische aandacht de taken deels over te nemen
Geen ziekte inzicht -> letsel rechterhemisfeer.

Front 95

Wat zijn de problemen bij het meten van aandacht

Back 95

Aandacht is geen unitair begrip -> het is dus niet met 1 test na te gaan
Je kan nooit slechts 1 aspect van aandacht meten.
Belangrijk: impact op dagelijks leven nagaan

Front 96

Hoe kun je aandachtsstoornissen testen?

Back 96

-Doorstreeptest
-Trail-making test
-Stroop kleur-woordtest
-Test of everyday attention

Front 97

Hoofdstuk 6: Het geheugen

Wat is geheugen?

Back 97

Vermogen om informatie op te slaan en er later weer gebruik van maken.

Front 98

Geef de verschillende geheugenbewaarplaatsen

Back 98

-Zintuiglijk geheugen
-Kortetermijngeheugen
-Langetermijngeheugen

Front 99

Geef de 2 soorten geheugenprocessen

Back 99

Inprenten & ophalen

Front 100

Zintuiglijk geheugen

Back 100

Prikkels -> zintuig -> code -> hersenen

Alle prikkels komen binnen via het zintuiglijk geheugen -> kortstondige vorm van bewaring
Enkel aantoonbaar via experimenten
Functie -> info vasthouden tot herkenning -> patroonherkenning
Stoornis -> perceptie problemen.

Front 101

Kortetermijngeheugen

Back 101

Werk geheugen

Massale informatiestroom -> selectie van de aandacht -> buffer
Capaciteit is beperkt -> chunking (samenvoegen van items)
Slechts enkele minuten actief (herhaling)
+/- 7 items = geheugenspan
Opslag, bewerken en transformeren van informatie

Bestaat uit 3 componenten

Front 102

Uit welke 3 componenten bestaat het kortetermijngeheugen?

Back 102

2 buffers

-> fonologische/articulatorische lus = verbaal materiaal
-> visuospatieel werkblad = visuoruimtelijk materiaal

- organisatie systeem -> centraal controle systeem (centrale executieve systeem)

Front 103

Langetermijngeheugen

Back 103

Archief geheugen
-Capaciteit is enorm groot -> kennisreservoir
-KTG -> LTG = inprentingsproces
-LTG -> KTG = oproepingsproces
-Oproepen (reproductie) vs herkennen (recognitie)

Front 104

Geef de 2 geheugenaspecten van het langetermijngeheugen

Back 104

Expleciet geheugen

-> declaratief, direct (feitenkennis)
-> semantisch geheugen (algemene kennis)
-> expisodisch geheugen (persoonlijke, plaatsgebonden kennis)

Impliciet geheugen

-> niet-declaratief, indirect (vaardigheden)
-> Procedureel geheugen: vaardigheden, gewoonten, onbewust geleerde regels
-> Priming -> komen vlugger binnen via een hint voordien bv. Elk elk elk, een koe drinkt?
-> Primitieve leerprocessen -> klassieke conditionering en habituatie

Front 105

Stoornissen bij heel specifieke uitval

Back 105

amnesie

anterograde amnesie

retrograde amnesie

Front 106

Wat is amnesie?

Back 106

Dit is de algemene term voor geheugen stoornissen

Front 107

Wat is anterograde amnesie?

Back 107

Onvermogen om nieuwe informatie op te slaan

Front 108

Wat is retrograde amnesie?

Back 108

Onvermogen om informatie te herinneren die is opgeslagen voor het ontstaan van de stoornis

Front 109

Waar is het geheugen gelokaliseerd?

Back 109

Temporale lobben voornamelijk de mediaal temporale regio

Hippocampus -> links opslag van verbaal materiaal
-> rechts opslag van non-verbaal materiaal
Prefrontale cortex (centrale executieve)

Front 110

Hoofdstuk 7: Emoties

Wat is introspectie?

Back 110

Dit is het praten over gevoelens

Front 111

Wat zijn de functies van emoties?

Back 111

Non-verbale communicatie
Motorisch actiecomponent
Onbewuste informatieverwerking
Sturen van cognitieve processen en handelen

Front 112

Wat is het model van Papez?

Back 112

Neuroanatomisch circuit van emotie
Rol hypothalamus

Front 113

Wat is het model van McLean?

Back 113

Uitbreiding -> limbisch systeem
Amygdala centraal

Front 114

Wat zijn de 2 routes van het Amygdala?

Back 114

Subcortinale route: thalamus-amygdala route: korte route (low road) -> zorgt dat je leven niet in gevaar komt

Corticale route: thalamus-cortex-amygdala route: lange route (high road) -> betekenis geven aan wat je waargenomen hebt.

Front 115

Waar spelen emoties zich af in de hersenen?

Back 115

In de prefrontale cortex

Front 116

Frontale lobotomie ->

Back 116

ijspriem door oogkas

Front 117

Lateralisatie

Babinski

Back 117

Rechterhemisfeer is meer betrokken bij emotionele informatieverwerking.

Front 118

Goldstein

Back 118

Linkerletsels -> catastrofale reacties
Rechterletsels -> onverschilligheid of euforie
-> valentiehypothese

Front 119

Motivationele-richtings model

Back 119

Li: toenaderen -> bv blij, boos, …
Re: terugtrekken -> bv angstig, …

Dit is de aanpassing van de valentiehypothese van Goldstein

Front 120

Emotiestoornissen na focale laesies

Back 120

Front 121

hersenmodel

Back 121

Front 122

Hoofdstuk 8: Motoriek

Wat zijn sensorische systemen

Back 122

Interne perceptuele voorstelling van de buitenwereld
Fysieke energie -> neuronale impulsen

Front 123

Wat zijn motorische systemen?

Back 123

Staat in voor de belevingscontrole
Neuronale impulsen -> fysieke energie

Front 124

Wat zijn de hiërachische controleniveaus van de motorische subsystemen

Back 124

-Motorische controle zones
-Hersenstam
-Ruggenmerg

Front 125

Wat zijn de subcorticale systemen die zorgen voor onafhankelijke indirecte controle?

Back 125

Basale ganglia & Cerebellum.

Front 126

Wat zijn de 3 gebieden van de corticale motorische zones

Back 126

-Primaire motorische cortex
-Premotorische cortex
-Supplementair motorische area (SMA)

Front 127

Primaire motorische cortex

Back 127

-Precentrale gyrus
-Somatopisch georganiseerd -> Motorische homunculus
-Stimulatie à contralateraal samentrekking van de overeenstemmende spiergroep
-Verantwoordelijk voor eenvoudige bewegingen waarbij slechts 1 spiergroep betrokken is
-Hoe complexer de beweging, hoe groter het verantwoordelijke hersengebied

Letsel: hemiparese – hemiplegie

Front 128

Hoe gebeurd de diagnostiek van het letsel aan de primaire motorische cortex?

Back 128

Dynamometer (arts)
Tapping test
Purdue pegboard (psycholoog)

Front 129

Hoe wordt een letsel aan de primaire motorische cortex behandelt?

Back 129

Gebruik van niet-aangedane hand ontmoedigen
Visualisatie (motor imagery)
Spiegelneuronen -> geeuwen door iemand te zien geeuwen

Front 130

Hoe kun je de premotorische cortex stimuleren?

Back 130

Door het doen van complexe bewegingen (meerdere spiergroepen)

Front 131

Wat is de functie van de premotorische cortex?

Back 131

Zorgen voor vloeiende bewegingen

Front 132

Hoe is het letsel in de premotorische cortex?

Back 132

Opsplitsing van complexe handelingen in eenvoudige bewegingen

Front 133

Wat zijn de functies van SMA?

Back 133

Bilaterale projecties naar primair motorische cortex
Bimanuele coördinatie

Front 134

Hoe ziet het letsel eruit van SMA?

Back 134

Bimanueel coördinatieprobleem

Front 135

Wat zijn de taken van de prefrontale cortex?

Back 135

-Indirecte controle
-Intentie en planning (vooral in nieuwe en ongewone situaties)
-Vermogen om gedrag te controleren
-Feedbackmechanisme

Front 136

Wat is de functie van de posterieure pariëtale cortex?

Back 136

-Ruimtelijke oriëntatie
-Veel verbindingen met premotorische cortex -> bezorgt PMC coödinaten voor de bewegingstrajecten

Front 137

Samenvattend gebeurt de motoriek op de volgende manier

Back 137

Tertiaire: prefrontale cortex
Secundaire: premotorische cortex + SMA
Primaire: primair motorische zone
De informatie stroom gaat van tertiair naar primair

Front 138

Wat is apraxie?

Back 138

-Verworven stoornis in het uitvoeren van complexe, doelgerichte, willekeurig aangeleerde bewegingen
-Uitvoeren van de deelbewegingen lukt
-Niet in staat verschillende bewegingen te integreren in complexe handeling
-Duidelijkst bij uitbeelden op verzoek, buiten context

Front 139

Welke vormen van apraxie heb je ?

Back 139

-Ideomotorische apraxie -> niet kunnen uitvoeren/nabootsen
-Ideationele/ideatorische apraxie -> niet kunnen uitvoeren, nabootsen, uitleggen. Wel imiteren
-Buccofaciale apraxie -> controle kwijt gelaat spieren
-Oculomotorische apraxie-> controle kwijt oogspieren
-Constructieve apraxie -> geen constructies/tekeningen namaken
-Kledingsapraxie -> niet in staat om zich juist aan te kleden

Front 140

Hoe gebeurd de diagnostiek bij apraxie?

Back 140

Onderzoek waarbij patiënt beweging of handeling moet uitvoeren

Front 141

Hoe gebeurd de behandeling bij apraxie?

Back 141

ADL-training

Front 142

De vier gebieden van de motorische cortex

Back 142

Front 143

Hoofdstuk 9 : Taal

Waar bevindt zicht de taaldominatie ?

Back 143

In de linkerhemisfeer -> Zone van Broca
-> Zone van Wernicke
-> SMA
-> temporale cortex

Front 144

Wat is de rol van de rechterhemisfeer ?

Back 144

Specifieke taalvaardigheden -> extralinguïstische aspecten
- emotioneel aspect
- situationele & sociale context
- ironie, gebruikt metaforen
- prosodie (intonatie, volume, snelheid, ritme)
Je spreekt met je linkerhemisfeer en je communiceert met je rechterhemisfeer

Front 145

Wat is afasie ?

Back 145

Verlies of dysfunctioneren van het taalvermogen als gevolg van een hersenletsel

Stoornis in codering (formuleren, taalproductie à expressief) en/of decodering (interpreteren, begrijpen à receptief)

Front 146

Welke soorten afasie heb je?

Back 146

-Afasie van Broca
-Afasie van Wernicke
-Globale afasie
-Conductieafasie
-Amnestische afasie
-Modaliteitspecifieke afasieën
zuivere woorddoofheid
zuivere woordblindheid
Zuivere woordstomheid

Front 147

Wat is de afasie van Broca?

Back 147

= motorische afasie

Bij letsel in het gebied van Broca:
-Spraakmoeilijkheden bij quasi intact taalbegrip
-Ernstige spraakbeperkingen:
Articulatieproblemen met parafasieën
Woordvindingsproblemen
Agrammatisme

-Lichte begripsbeperkingen (vnl. bij complexe syntaxis)

Front 148

Wat is afasie van Wernicke?

Back 148

= sensorische afasie

Bij letsel in het gebied van Wernicke
-Gestoord taalbegrip
-Spreken vloeiend maar inhoud is zinloos (= empty speech)
-> uitgesproken problemen om klanken samen te voegen tot zinvolle spraak
-Literale/semantische parafasieën -> -neologismen à jargon
-Paragrammatisme
-Geen ziekte-inzicht!

Front 149

Wat is globale afasie?

Back 149

Uitgebreid letsel in volledig taalgebied

Combinatie van motorische en sensomotorische afasie

Front 150

Wat is conductie afasie?

Back 150

Niet meer in staat om dingen te herhalen

Letsel verbindingsbanen tussen Broca en Wernicke

Front 151

Wat is amnestische afasie?

Back 151

Woordvindingsproblemen -> geven dikwijls omschrijvingen
-Geen probleem met taalbegrip en taalproductie

Front 152

Wat zijn modaliteitspecifieke afasieën?

Back 152

Dit is zuivere woorddoofheid (auditief verbale agnosie)
-Niets begrijpen van gesproken taal
-Spraak en visueel taalbegrip zijn intact
-Primair auditieve regio is gescheiden van Wernicke-area

-Zuivere woordblinheid (alexie zonder agrafie)
Ernstige leesstoornissen
Gyrus angularis is geïsoleerd van visuele input

-Zuivere woordstomheid (afemie)
Start met initieel mutisme
Voornamelijk articulatiestoornissen

Spraakapraxie
Taalbegrip, lezen en schrijven zijn intact
Bij herstel -> buitenlandsaccentsyndroom

Front 153

Hoe worden deze stoornissen gediagnosticeerd en behandeld?

Back 153

Domein van logopedie

Gebruik gemaakt van afasietests: AAT, SAN-test, Tokentest

Front 154

Wernicke Geshwind model

Back 154