Kafli 3

Front 1

Hvað er indó evrópska?

Back 1

forfaðir flestra evrópskra mála

Front 2

dæmi um germönsk mál (3)

Back 2

gotneska, enska og íslenska

Front 3

dæmi um rómönsk mál (3)

Back 3

spænska, franska og ítalska

Front 4

Hvað sýnir germanska hljóðfærslan fram á og hver fann hana upp?

Back 4

hún sýnir hljóðfræðilega muninn á germönsku og rómönsku málunum og var fundin upp af Jakob Grimm

Front 5

hvenær var frumnorræna töluð?

Back 5

um 300-800 e.kr

Front 6

Hvenær á stóra brottfall sér stað? dæmi

Back 6

þegar áherslulaus atkvæði seint í orðinu hverfa og verða þá oft hljóðbreytingar framar í orðinu

dæmi: gastir --> gestr

Front 7

hvenær á i-hljóðvarp sér stað? dæmi

Back 7

þegar fyrsti sérhljóði orðsins breystist í annan

dæmi: gastir --> gestir

Front 8

hver eru i-hljóðvörpin?

Back 8

e>i

a>e

u>y

á>æ

ó>æ

ú>ý

au>ey

jó/jú>ý

Front 9

hvenær á u-hljóðvarp sér stað? dæmi

Back 9

þegar U aftarlega í orði veldur því að a breytist í ö

dæmi: barnu --> börn

Front 10

hvert er u-hljóðvarpið?

Back 10

a>ö

Front 11

hvenær á klofning sér stað? dæmi

Back 11

Þegar E fremst í orði klofnar og verður að JA eða JÖ vegna sérhljóðs aftar í orðinu

dæmi: berga --> bjarg

Front 12

hver er klofningin?

Back 12

e>ja

e>jö

Front 13

hvenær var víkingatíminn?

Back 13

frá 9-11. öld

Front 14

hvenær stóð landnámsöldin yfir?

Back 14

874-930

Front 15

hvað gerðist í lok þjóðveldis aldarinnar?

Back 15

íslendingar misstu sjálfstæði sitt og gamli sáttmáli var gerður

Front 16

hvað hefur haldið sér frekar vel í málinu og hvað ekki?

Back 16

beyging orða, merking orða og orðaröð hefur haldið sér frekar vel en orðaforði og framburður hefur breyst

Front 17

hvers vegna hefur íslenskan haldið sér frekar vel? (5)

Back 17

1. Ekkert frumbyggjaland var fyrir í landinu

2. miklar samgöngur

3. málsvæðið var hringlaga

4. þrjár kynslóðir bjuggu saman á bæjum

5. þjóðin byrjaði snemma að skrifa

Front 18

hvað gerðist eftir að landnámi lauk og þjóðþingi var stofnað? (2)

Back 18

1. Kristin trú kom í stað heiðinnar

2. Latneska stafrófið kom í stað rúna

Front 19

hvað var skinnfest allra fyrst? (5)

Back 19

1. Þýðingar á helgum textum

2. lögin

3. Íslendingabók

4. Landnámabók

5. fyrsta málfræðiritgerðina

Front 20

hvað kallast skinnin sem voru skrifuð á

Back 20

bókfell

Front 21

hvenær var blómatími íslenskrar ritunnar

Back 21

13.öld

Front 22

hvað var skrifað á blómatímanum? (4)

Back 22

1. eddukvæði

2. dróttkvæði

3. konungssögurnar

4. íslendingasögurnar

Front 23

Hvað þýðir broddur yfir staf?

Back 23

langt hljóð

Front 24

hvað voru sérhljóðin mörg og hvernig voru þau sögð (3)

Back 24

9

1. stutt

2. löng

3. nefkveðin

Front 25

hvað vildu fjölnismenn?

Back 25

að skrifað væri eftir framburði

Front 26

hver eru kostir og gallar við það að halda í við gamla íslenska stafsetningu?

Back 26

kostur: auðvelt að lesa gömul rit

gallar: endurspeglar ekki þróun málsins

Front 27

hvað breytist í framburði um 1500? (4)

Back 27

1. Y hættir að vera kringt

2. Kommustafir hætta að tákna lengd

3. Ø verður ö

4. nefjun hættir

Front 28

yfir hvað náði Z? (3)

Back 28

1. ts

3. ds

3. ðs