De Psychologie Van Arbeid En Gezondheid. H19. Gezondheid En Prestaties

Front 1

19.1 Inleiding
Sommige mensen werken door wanneer ze ziek zijn, dit is schadelijk voor de gezondheid.

• Presenteeism:

Back 1

ziek doorwerken

Front 2

19.2 Ziek doorwerken

Meer dan 50% van de werknemers werkt wel eens terwijl ze ziek zijn. Dit gebeurt vaak waarom?

Back 2

als reactie op de veranderende ziekteverzuimregelingen.

Men doet dit ook wanneer anderen, bijvoorbeeld collega’s, lijden onder de afwezigheid van de zieke.

Ook de reactie van leidinggevenden kan doorslaggevend zijn bij het ziek doorwerken.

Front 3

Wat kan nog een reden zijn dat mensen doorwerken?

Back 3

Aan de andere kant werken sommigen door omdat ze het werk simpelweg leuk en/of gezellig vinden.

Bij kortdurende ziekten werken mensen eerder door, zeker als er medicijnen tegen zijn.

Mensen die helemaal gezond zijn melden zich minder snel ziek wanneer zij een keer niet lekker zijn.

Front 4

• Is het ook in Nederland zo, dat door maatregelen (om het ziekteverzuim terug te dringen), mensen meer en langer ziek doorwerken:

Back 4

JA

Front 5

• Vier redenen waarom mensen ziek doorwerken:

Back 5

1. Werk wordt niet door een ander overgenomen en stapelt zich op, en er zijn gevolgen van de afwezigheid voor anderen (zoals klanten)
2. Er zijn strengere regels ten aanzien van ziekteverzuim (kan zelfs ontslag door komen)
3. Afwijzende reacties van de chef of collega’s
4. Positieve redenen, zoals interessant en stimulerend werk of goede relaties met collega’s en klanten

Front 6

De aard en de ernst werken ook mee van de aandoening?
Hoe?

Back 6

1 Hoe ziek men is
2 de legitimeit van de aandoening. De sociale factor binnen een bedrijf is binv een norm
3 Interactie- en cumulatie effecten: mensen die kerngezondzijn melden zich niet meteen ziek als ze ziek worden

Front 7

19.3 Arbeidsprestaties

Arbeidsprestaties kunnen bestaan uit:

Back 7

het creëren van iets nieuws, of
het bestaande aanpassen.

Dit kan zowel uit tastbare als uit niet tastbare prestaties bestaan, vaak gebaseerd op

mentale representaties.


Handeling en doel moeten overeenkomen. Mensen reguleren de prestaties door middel van regulering van het zelfbeeld, energie, emoties, handelingen en op vitaal gebied.

Al deze manieren om het handelen te regelen hebben te maken met het optimaal presteren. De uitkomsten hiervan hebben te maken met verwachtingen en de kosten hiervan, maar ook met de manier waarop de uitkomst tot stand is gebracht. Handelingen moeten effectief en efficiënt zijn. Individuele prestaties zijn moeilijk te meten, doordat mensen vaak in groepen werken.

Front 8

• Prestatie →

Prestatie is een proces wat bestaat ui twee delen:

Back 8

Het proces en de uitkomst daarvan

1. Proces: het proces van het werk zoals het snoeien van de heg
2. Uitkomst: het resultaat, zoals een gesnoeide heg

Front 9

Vormen van regulering van arbeidsactiviteit:

Back 9

• Handelingsregulering (en ook drie soorten):
leidt ertoe dat het beoogde resultaat bereikt wordt:
-intellectueel (bewust),
-volgens regels (semibewust) en
-routinematig (niet bewust)

• Energetische regulering (drie vormen):
‘arousal’ (gericht op perceptie),
activatie (motoriek) en
inspanning (gericht op centrale verwerking en de juiste afstemming van ‘arousal’ en activatie)

• Emotionele regulering
Positieve emoties faciliteren, negatieve verstoren het handelen.
Emoties reguleren mensen intern en extern

• Vitale regulering
Mensen moeten om te kunnen functioneren geestelijken lichamelijk fit ijn
Goede lichamelijke verzorging dus.

• Regulering van het zelfbeeld.
Een positeif zelfbeeld draagd bij aan htet leveren van prestaties.Svhade aan het zelfbeeld kan leiden tot daling van motivatie en tot terugtrekking/

Front 10

• Wanneer wordt compensatoire inspanning geleverd:

Back 10

Als er meer energie nodig is dan men eigenlijk heeft (bijv. door een ongunstige psychofysiologische toestand of in aanwezigheid van stressoren)

Front 11

• Waartoe leidt ziek doorwerken:

Back 11

tot een lagere productiviteit

Front 12

• Vier wegen waarlangs ziekte de hulpbronnen kan beïnvloeden en kan leiden tot een achteruitgang van prestaties:

Back 12

1. Belemmering van neuraal functioneren als gevolg van de ziekte zelf (bijv. Alzheimer)
2. Belemmering van de cerebrale bloedstroom door verminderd metabolisme van glucose en zuurstof (bijv. diabetes)
3. Symptoomeffecten (bijv. concentratiestoornissen bij depressie)
4. Gezondheidsgedrag (‘kalm aan doen’, en nemen van medicijnen)

Front 13

Hoe kan je naar prestatie kijken (2)

Back 13

1. inhoudelijk,
wat wordt er gepresteerd?

2. Formeel,
je kijkt naar de attributen. Of bijv de arbeidsnorm gehaald wordt. Men kijkt niet naar WAT er geproduceerd wordt maar HOE dat gebeurd

Front 14

19.4 Prestaties bij ziek doorwerken

Ziek werken zorgt voor?

Back 14

een slechtere prestaties.

Front 15

Ziekte tijdens het werk heeft de volgende invloed:

Back 15

gezondheidsgedrag;
men gebruikt misschien medicijnen en doet rustig aan,

symptomen;
bijvoorbeeld neerslachtig zijn, slechtere bloeddoorstroming en neuraal slechter functioneren. D

oor deze aspecten werken mensen minder goed en zijn ze emotioneel niet zo stabiel als normaal.

Ook schuldgevoelens kunnen een rol spelen. De soort ziekte bepaalt welke taken men minder goed uit kan voeren.

Ook verschilt de prestatie per beroep. Er zijn banen die eisen stellen aan het lichaam, de geest en de emoties. Wat weer gelijk is aan het werken met mensen, gegevens en dingen

Front 16

Ziekte en regulering prestaties.

Matthews noemt 4 manieren waarop ziekte de hulpbronnen aantast en kan leiden tot verminderen van prestaties:

Back 16

-Belemmering neuraal functioneren als gevolg van zioekte zelf
-Belemmering cerebrale bloedstroom door verminderd metabolisme.
-Symptoom effecten (depressie ed)
-Gezondheidsgedrag (effecten van medicatie, 'kalm aan doen')

Front 17

• Vier wegen waarlangs ziekte de hulpbronnen kan beïnvloeden en kan leiden tot een achteruitgang van prestaties:

Back 17

1. Belemmering van neuraal functioneren als gevolg van de ziekte zelf (bijv. Alzheimer)
2. Belemmering van de cerebrale bloedstroom door verminderd metabolisme van glucose en zuurstof (bijv. diabetes)
3. Symptoomeffecten (bijv. concentratiestoornissen bij depressie)
4. Gezondheidsgedrag (‘kalm aan doen’, en nemen van medicijnen)

Front 18

• Drie modi van werken, die fysiologisch te differentiëren zijn →

E
D
S


• Welke modus wordt niet snel gekozen?

Back 18

1. Engaged:
er is sprake van het direct aanpakken van de stressor binnen de grenzen van het energetische budget

2. Disengaged:
de subjectieve taak wordt bijgesteld, met als gevolg dat het prestatieresultaat daalt = stapje terug doen

3. Strain:
extra inspanning om goed (genoeg) te kunnen blijven presteren


• Welke modus wordt niet snel gekozen: de tweede

Front 19

• Waartoe kan verkoudheid leiden:

Back 19

dat de ‘arousal’ daalt

• Wat kan helpen (daartegen): een kop koffie

Front 20

• Twee redenen waarom de effectiviteit van de prestaties van zieke werkende medewerkers vrijwel niet minder is:

Back 20

1. Ziek doorwerken zal veelal beperkt blijven tot gevallen waarin de ziekte weinig ernstig is en de symptomen met medicijnen bestreden kunnen worden

2. Neiging tot prestatiebescherming (ook bij ernstiger ziekten)

Front 21

• Waar leiden vrouwen meer aan:

Back 21

angst, depressie en stress

• Waarom zie je meer vrouwen die hiermee werken, dan mannen:
mannen melden zich ziek

Front 22

• Een functionele indeling van werkzaamheden is te vinden in de FJA. De Functional Job Analysis.

Het is een methdiek die beroepen en functies indeelt naar de aaard van de transformaties

Ze maakt onderscheid tussen:

D
P
T

Back 22

Data-gegevens
People-mensen
Things-dingen

Front 23

vanuit daar zijn er drie categorieën eisen van werk (Hockey, 2000):

Back 23

1. Cognitieve eisen (aandacht, plannen)
2. Fysieke of lichamelijke eisen (houding, beweging)
3. Emotionele eisen (stemming, meevoelen met anderen)

• Figuur 19.1 bladzijde 385

Front 24

• Welke aandoeningen/klachten belemmeren werkzaamheden waarbij hoge cognitieve eisen gesteld worden:


• En welke aandoeningen/klachten belemmeren werkzaamheden waarbij hoge emotionele eisen gesteld worden:

• Hoe zit het met niveau van werk (ongeacht of het gegevens, mensen of dingen zijn):

Back 24

algemene malaise, migraine, hoofdpijn en duizeligheid


• En welke aandoeningen/klachten belemmeren werkzaamheden waarbij hoge emotionele eisen gesteld worden:
-angst,
-depressie,
-irritatie en
-burnout


• Hoe zit het met niveau van werk (ongeacht of het gegevens, mensen of dingen zijn):
hoe hoger, hoe hoger de cognitieve eisen (dus in alle gevallen leidt het onder hoofdpijn etc.)

Front 25

• Wie zegt dat het hebben van een baan bijdraagt aan de gezondheid, terwijl werkloosheid juist tot depressie en ziekte kan leiden:

Back 25

Warr (1987)

Front 26

19.5 Effecten van prestaties op de gezondheid

Ziek werken beïnvloedt het werk, prestaties worden minder.

Wat is ook mogelijk?

Back 26

Andersom is dit ook mogelijk.

Slechte prestaties kunnen er toe leiden dat we ons slechter voelen.

Het leveren van goede prestaties is positief voor de gezondheid.

Heeft iemand weinig sturingsmogelijkheden maar moet er wel aan hoge eisen voldaan worden, dan presteert iemand slechter.

Front 27

• handelingen worden gestuurd vanuit 'mentale representaties': werknemers maken zich voorstellingen van het werk dat zij moeten doen en van het resultaat dat zij moeten bereiken, dat zij vooruitdenken, het verloop en resultaat van hun activiteit bewaken enz.

volgens moderne zelfregulatietheorieen vormt het menselijk gedrag niet een automatische respons op prikkels uit de omgeving, maar:

Back 27

moet het gezien worden als resultaat van regulerende processen vanuit de persoon zelf

Front 28

• binnen de formele benadering wordt gewerkt met verschillende typen prestatiematen →

Back 28

1. effectiviteit of doeltreffendheid:
verhouding tussen bereikte resultaat en gewenste resultaat

2. efficiëntie of doelmatigheid:
verhouding tussen het bereikte resultaat en het verbruik

Front 29

• de vitale reguleren (slapen, eten etc.) wordt bij ziekte extra aangesproken, dus ....

• gaan prestaties op geheugentaken bij verkoudheid en griep achteruit: ....

• welke drie dingen kunnen de nadelige effecten van ziekte op de prestatie versterken: ....

Back 29

• de vitale reguleren (slapen, eten etc.) wordt bij ziekte extra aangesproken, dus meer slaap, goed eten etcetera

• gaan prestaties op geheugentaken bij verkoudheid en griep achteruit: NEE

• welke drie dingen kunnen de nadelige effecten van ziekte op de prestatie versterken:

-roken,
-overmatig alcoholgebruik en
-overgewicht

Front 30

• FJA:

Back 30

Functional Job Analysis (Fine & Cronshow, 1999), indeling naar werken met ofwel dingen ofwel mensen ofwel gegevens (hoe 'hoger'/ingewikkelder, hoe meer cognitief. Cognitief, emotioneel en fysiek)

Front 31

• zij die met mensen werken (stewardess, onderwijzer, verpleegkundige, maatschappelijk werker) zullen vooral gehinderd worden door … aandoeningen:

• arbeidstherapie:

Back 31

• zij die met mensen werken (stewardess, onderwijzer, verpleegkundige, maatschappelijk werker) zullen vooral gehinderd worden door psychische aandoeningen:

• arbeidstherapie: men neemt een andere rol op zich. Men is niet langer patiënt, maar actief bezig en levert een nuttige bijdrage, wat een positieve verandering van het zelfbeeld meebrengt