فارسی ۱ لغات

Front 1

زِهی

Back 1

ادات تحسین

افرین

چه نیکو

احسنت

حبذا

خَهی

خوشا مرحبا

بارک الله

Hint 1

زهی گویا ز تو کام و زبانم

تویی هم اشکارا ، هم نهانم

Front 2

فروغ

Back 2

روشنی

پرتو

Hint 2

light

shine

فروغ رویت اندازی سوی خاک

Front 3

غلغله زن

Back 3

شور و غوغا کنان

Front 4

گشت يكی چشمه ز سنگی جدا / غُلغُله زن، چهره نما، تيز پا

Back 4

چشمه‌ای جوشان، خودنما و تندرو از تخته سنگی جدا شد. (بیرون و زد جاری شد.)

معنی واژگان: غُلغُله زن: شور و غوغاكنان / تيزپا: تندرو ، سريع ، شتابنده

آرایه ها: چهره نما: كنايه از خود نما، كسی كه خود را نمايش مي دهد /

مراعات نظير: سنگ و چشمه / چشمه : تشخيص و استعاره /

چشمه : نماد «انسان مغرور و خودخواه « يا» مردم مغرور و خودخواه » است

/ سنگ: نمادجامعه، خاستگاه و مبدا اوليه /

جدا شدن چشمه: گريز از رُكود و پذيرا بودن

Front 5

گه به دهان بر ، زده كف چون صدف / گاه چو تيری كه رود بر هدف

Back 5

چشمه، گاهی مانند صدف، بر اثر خروشندگی دهانش کف آلود می‌شد و گاهی، چون تیری که به سوی هدف می‌رود راست و سریع به پیش می‌رفت.

معنی واژگان: هدف: نشانۀ تير / صدف: نوعی جانور نرم تن آبزي كه بدنش در يک غلاف سخت جا دارد و در بعضي از انواع آن، مرواريد پرورش مييابد.

آرایه ها: تشبيه: چشمه به تيرو صدف /

صدف و هدف: جناس ناقص اختلافي /

چشمه و صدف: تشخيص و استعاره / مراعات نظير: و تير هدف ، دهان و كف /

كف بردهان زدن : كنايه از خشمگين شدن، مستي و نشاط و نيرومندي

Front 6

گفت : درين معركه ، يكتا منم / تاجِ ِسر گُلبُن و صحرا ، منم

Back 6

چشمه با خود گفت: من در بین عناصر خلقت و موجودات بی مانند هستم و سرور و بزرگ باغ و دشت هستم.معنی واژگان: معركه: ميدان جنگ / يكتا: يگانه، بي همتا / گُلبُن: بوتۀ گل، گل سرخ، بيخ بوتۀ گل

آرایه ها:

مراعات نظير : سر و تاج - گُلبُن و صحرا /

معركه : استعاره از عناصر خلقت و موجودات / تشبيه : چشمه به تاج/ تاج سر بودن : كنايه از بزرگ و مافوق و سَروَر بودن /

چشمه : تشخيص و استعاره / گُلبُن و صحرا : تشخيص و استعارهمفهوم کلی: چشمه با غرور خودش را دلیل زيبايی و طراوت گل ها و دشت ها مي داند.

Front 7

چون بِدَوم ، سبزه در آغوش من / بوسه زَنَد بر سر و بر دوش من

Back 7

وقتی تند و تیز حرکت می‌کنم (جاری می‌شوم)، سبزه در آغوش من (سبزۀ قرارگرفته برکناره‌های جوی آب) سر و تنم را غرق بوسه می‌کند.

معنی واژگان: بِدَوَم: در اينجا: با سرعت جاري شوم.» آرایه ها:

چشمه: تشخيص و استعاره /

سبزه : تشخيص و استعاره /

مراعات نظير: آغوش ، سر، دوش /

سر و دوش : مجاز از تمام وجود چشمه /

بوسه زدن : كنايه از سپاسگزاري كردن

Front 8

چون بگشايم ز سرِ مو شِكَن / ماه ببيند رخ خود به را من

Back 8

هرگاه چين موهايم را بگشايم (كنايه از اینکه امواج نداشته باشمو صاف و آرام باشم) ماه چهرۀ زيباي خود در را آيينۀ من ( آب زلال من) مي بيند.

معنی واژگان: شِكَن: پيچ و خم زلف (نقش دستوری: مفعول)آرایه ها: ماه : تشخيص و استعاره/

مو : استعاره از آب چشمه /

شِكَن : استعاره از امواج خروشان

Front 9

قطرۀ باران كه در افتد به خاک / زو بِدَمَد بس گُهر تابناک

Back 9

قطرۀ باران به که زمین می‌افتد، گل‌هایی مانند مروارید درخشان را می‌رویاند.

معنی واژگان: بِدَمَد : برويد ، از سر خاك درآوردن ، وزيدن /

تابناك: داراي فروغ و پرتو ، تابان، درخشان ، نوراني/

گُهر: سنگ درخشان و قيمتيآرایه ها: خاك : مجاز از زمين / گُهر: استعاره از گل هاي زيبا و گياهان

Front 10

در بر من ره چو به پایان برد / از خجلی به سر گريبان بَرَد

Back 10

قطرۀ باران وقتی سفر دراز خود را در آغوش به من پایان می‌برد، با همۀ شأن و عظمتی که دارد، از شرمندگی سرافکنده خواهد شد.

معنی واژگان:

بر: سينه ، آغوش ، كنار /

خَجِلي: شرمگين بودن ، شرمنده بودن / گريبان : يقهآرایه ها:

سر در گريبان بردن : كنايه از در انديشه بودن از روي شرمندگي يا به فكر فرورفتن از غم، كنار كشيدن و گوشه گرفتن /

بر و سر: جناس ناقص/

چشمه و قطره باران : تشخيص و استعاره

Front 11

ابر ز من حامل سرمايه شد / باغ ز من صاحب پيرايه شد

Back 11

ابر سرمایۀ خود از را من می‌گیرد (اشاره به بخارشدن آب و شکل گرفتن ابر در آسمان) و باغ زیبایی و زینت خودش را از من به دست می‌آورد.

معنی واژگان: حامل: صفت فاعلي از حمل ، حَمْل كننده / سرمايه: مال ، دارايي / پيرايه: زينت، زيور، آرايش

آرایه ها: سرمايۀ ابر: استعاره از بخار آبي كه به آسمان مي رود /

باغ : تشخيص و استعاره /

ابر: تشخيص و استعاره /

پيرايه: استعاره از گل و سبزه و گياه

Front 12

گل، به همه رنگ و برازندگی / می كند از پرتو من زندگی

Back 12

با گل همه زیبایی و شکوهش، از برکت روشنی وجود من زندگی می‌کند.

معنی واژگان: برازندگي: شايسته بودن آرایه ها: گل : تشخيص و استعاره / مصرع دوم : كنايه از اینکه گل ، نيازمند چشمه است

Front 13

در بُنِ اين پردۀ نيلوفری / كيست كند با چو منی همسری ؟

Back 13

زیر این آسمان آبی چه کسی می‌تواند با من برابری کند و هم شأن من باشد؟ هیچ کس هم شأن و برابر با من نیست.معنی واژگان: بُن : بيخ، ريشه /

نيلوفري: صفت نسبي، منسوب به نيلوفر، به رنگ نيلوفر، لاجوردي؛ (مقصود « از پردۀ نيلوفري»، آسمان لاجوردي است.)آرایه ها: استفهام انكاري: در اين بيت شاعر سؤالي را مطرح كرده است كه به پاسخ نياز ندارد و براي تأكيد بيشتر آمده است./

همسري: برابري ، هم شأني /

پردۀ نيلوفري: استعاره از آسمان لاجوردي /

همسري كردن : كنايه از برابري كردن، هم شأني كردن

Front 14

زين نَمَط آن مست‌شده از غرور / رفت و ز مبدأ چو كمی گشت دور

Back 14

با این شیوه، چشمۀ زیبا که از تکبر گویی مست شده بود، به پیش می‌رفت. اما هنگامی که کمی از سرچشمه اش دورشد -معنی واژگان: نَمَط : روش ، نوع / غرور: به خود باليدن ، تكبّر، خودخواهي / مبدأ : آغاز، سرچشمه آرایه ها: آن مست شده از غرور: كنايه از چشمه

Front 15

ديد يكی بحر خروشنده ای / سَهمگِنی ، نادره جوشنده ای

Back 15

ناگهان دریایی خروشان را روبروی خود دید. دریایی بزرگ و ترسناک با جوششی بی مانند

معنی واژگان: بحر: دريا /

خروشيدن : بانگ برزدن ، فرياد كشيدن/

سَهمگِن : مخفّف سهمگين ، ترسناك ، وحشت انگيز، هراسناك/

نادره ( مؤنّث نادر ) : بي مانند، كمياب ، شگفت، طُرفه/

نادره جوشنده: تركيب وصفي مقلوب، دارندۀ جوشش بي مانند

آرایه ها: بحر: تشخيص و استعاره

Front 16

نعره بر آورده ، فلک كرده کَر / ديده سيه كرده ، شده زَهره در

Back 16

دریا فریاد بلندی برآورده و گوش فلک را ناشنوا کرده بود و چشمان سیاهش، همه را می‌ترساند

معنی واژگان:

نعره : فرياد، بانگ بلند /

نعره برآورده: منظور صداي امواج خروشان و بلند دريا /

زَهره : كيسة زرداب ، كيسة صفرا/

زَهره دَر: صفت فاعلي مركّب مرخّم، زَهره درنده آرایه ها: زَهره درشدن : كنايه از ترسناك شدن ، ايجاد وحشت و مايه هلاك شدن /

فلك : تشخيص و استعاره /

دريا: تشخيص و استعاره /

ديده سياه كردن: كنايه از خشمگين شدن

Front 17

راست به مانندِ يكی زلزله / داده تنش بر تن ساحل یله

Back 17

درست مانند زلزله‌ای بود که تنش را بر تن ساحل تکیه داده بود.

معنی واژگان: راست: دقیقا، درست / يَله : رها،آزاد آرایه ها: تشبيه : دريا به زلزله /

تن ساحل : اضافه استعاري (تشخيص يا جان بخشي ) /

تكرار : تن /

دريا: تشخيص و استعاره

Front 18

چشمه ی کوچک چو به انجا رسید

وان همه هنگامه ی دریا بدید

Back 18

چشمۀ کوچک وقتی به آن جایگاه رسید و آنهمه عظمت و غوغای دریا را دید.

معنی واژگان: هنگامه: غوغا، و داد فرياد، شلوغي، جمعيت مردم /

آنجا: منظور دريا يا نزديك و ساحل دريا

آرایه ها:

دريا: تشخيص و استعاره ؛ زيرا غوغا و دادوفرياد مي كند كه عملي انساني است /

چشمه و دريا : مراعات نظير/

چشمه : تشخيص و استعاره ؛ زيرا چيزي را ديدن عملي انساني است/

دريا: نماد جهان بيكران ، كمال و مرجع ايده آل هر شخص

Front 19

خواست كزان وَرطِه قدم دركشد / خويشتن از حادثه برتر كشد

Back 19

تصمیم گرفت خودش از را آن جای خطرناک کنار بکشد و از آسیب دریا در امان بمانَد

معنی واژگان: ورطه: زمين پست، مهلكه، هلاكت / حادثه: واقعه، رُخداد، پيش آمد آرایه ها: قدم دركشيدن : كنايه از عقب نشيني كردن، بازپس رفتن/

خويشتن از حادثه برتر كشيدن : كنايه از خود را از آسيب دوركردن ، خود را در امان نگه داشتن

Front 20

ليک چنان خيره و خاموش ماند / كز همه شيرين سخنی، گوش ماند

Back 20

امّا چنان شگفت و زده خاموش درجای خودش ساکت ماند که همه‌ی شیرین سخنی خود از را یاد برد و خاموش شد.

معنی واژگان: خيره: سرگشته، حيران، فرومانده، لجوج، بيهودهآرایه ها: شیرین سخنی: حس آمیزی / گوش ماندن: کنایه از ساکت وخاموش گشتن / گوش: مجاز از شنیدن مفهوم: با دیدن شکوهمندی دریا، چشمه کوچکی خودش را دریافت و سکوت اختیار کرد.