Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
90 Cards in this Set
- Front
- Back
- 3rd side (hint)
Cechy państwa |
Suwerenność Terytorium Ludność Przymus Władza państwowa |
|
|
Erozja suwerenności |
Proces zmniejszania się obszarów, w których państwa samodzielnie podejmują decyzje. |
|
|
Teorie genezy państwa |
Starożytna Teistyczna Umowy społecznej Podboju i przemocy Marksistowska |
|
|
Twórcy i opisy tych teorii |
|
|
|
Funkcje zewnętrzne państwa |
Obronna (defensywna) Ofensywna Utrzymanie istniejącego status quo |
|
|
Legitymizacja władzy 🆗 |
= jej akceptacja przez obywateli 👍👌 |
|
|
Funkcje wewnętrzne państwa |
Socjalna Regulacyjna Ochronna Kulturalno- wychowawcza Adaptacyjna Innowacyjna Ekonomiczna |
|
|
Legitymizacja tradycyjna |
|
|
|
Legitymizacja legalna |
|
|
|
Legitymizacja charyzmatyczna |
|
|
|
Grupy narodowościowa w Belgii |
Flamandowie 58 % Walonowie 31 % |
|
|
Grupy narodowościowe w Hiszpanii |
Hiszpanie 73% Katalończycy 18% Galisyjczycy 6% Baskowie 1,5% |
|
|
Grupy narodowościowe w UK |
Anglicy- 81,5% Szkoci- 9,6% Irlandczycy- 2,4% Walijczycy 1,9% |
|
|
Sposoby nabycia obywatelstwa |
Prawo krwi ♨(Polska, kontynent Eu) Ius sanguinis Prawo ziemi 🌱🏥Ius soli (USA, kraje Am Łac: Brazylia, Kolumbia, Argentyna, Meksyk, Peru, Wenezuela) Przez nadanie (naturalizacja) 📨 |
|
|
Obywatelstwo w Polsce- sposoby inne |
●Uznanie za Obywatela (wojewoda) ●Repatriacja -dot. osób polskiego pochodzenia, mieszkających w azjatyckiej cz. byłego ZSRR i chcą się na stałe osiedli w Pol. Dostają specjalna wizę (repatriacyjna)- przekroczenie granicy= obywatelstwo ●przywrócenie obyw. -min. spraw wewn; dot. osób które przed 1999 r utraciły obyw pol ze wzgl na przepisy (PRL, emigranci) |
|
|
Narodowość a obyw |
Narodowość- więź emocjonalna Obywatel. - więź prawna |
|
|
Polityk |
👴👨👵👤👳👲Osoba, która dąży do udziału we władzy lub do wywierania wpływu na obecnie ja sprawujących. *mąż stanu- polityk który w swoich działaniach kieruje się dobrem państwa |
|
|
Podział polityków wg Maxa Webera |
Okazjonalni Niezawodowi Zawodowi
|
|
|
Typy kultury politycznej |
Zaściankowa Podporządkowana Uczestnictwa |
|
|
Kultura zaściankowa |
|
|
|
Kultura podporządkowana |
|
|
|
Kultura uczestnictwa |
|
|
|
Norma sankcjonowana |
Określa adresata i powinne zachowanie -hipoteza i dyspozycja, nie ma sankcji |
|
|
Norma sankcjonujqca |
Określa karę/ nagrodę |
|
|
Ideologie totalitarne |
¤faszyzm (Włochy, Mussolini, kult państwa (związana jest z tym idea charyzmatycznego przywódcy), pochwala przemocy, kult walki) ¤nazizm (Hitler, niemiecka odmiana nazizmu, rasizm, walka rasowa, rasa panów, antysemityzm, pochwala wojny agresywnej) ¤komunizm (w Rosji od 1917 przez bolszewików, Lenin, później Stalin., likwidacja wł. pryw., równość wszystkich, klasa przywódcza- robotnicy (dyktatura proletariatu) i w ich imieniu rządzi partia komunist. Zakazana dział. innych partii Stosowanie masowego terroru wobec przeciwników ustroju. |
|
|
Doktryny polityczne, główni przestawiciele: |
》Konserwatyzm, E. Burke, J. de Maistre, F R Chatraubriand, R. Reagan, M. Thacher 》Liberalizm, Locke, Smith, Stuart Mill, Friedman (...) 》Socjalizm R. Owen, K. Marks, F. Engels, 》Chrześcijańska demokracja Papieże, Leon XIII, JP II, K. Adenauer,R. Shuman, Merkel, Jean - Claude Juncker. Subsydiarnosc państwa-pomocniczosc. 》Socjaldemokracja Eduard Bernstein , Kautsky, Francois Hollande |
|
|
Założenia |
Zdjęcie 1 |
|
|
Najważniejsze doktryny polityczne- założenia |
|
|
|
Założenia |
Zdjęcie 2 |
|
|
Anarchizm |
☆ Pierre-Joseph Prudnik Proudhon Michaił Bakunin Piotr Kropotkin ☆Niechęć wobec państwa i sformalizownaych instytucji- ucisk, wyzysk społeczny i zagrożenie wolności ☆usunięcie dyskryminacji ze spol ☆zniesienie przymusu i wyzysku społecznego ☆ stowarzenie społ. bezpanstowego z wolnym rynkiem, równego, pozbawionego granic i podziałów etnicznych |
|
|
Źródła demokracji |
-Ateny (char. bezpośredni- zgromadzenie ludowe podejmowało decyzje) - wydarzenia i zjawiska z II pol XVII i XVIII wieku: ☆Rozwój oświeceniowej myśli liberalnej (nacisk na znaczenie jednostki i praw człowieka) ☆monarchia parlamentarna w Anglii, w której król panuje, ale nie rządzi ☆powstania USA jako pierwszej republiki konstytucyjnej (pierw. kraj demokratyczny) ☆rewolucja fr.1789-99 -suwerenność ludu i przyrodzonych praw jednostki - Deklaracja Praw człowieka i obywatela 1789 ☆Rozszerzanie praw wyborczych |
|
|
Zasady (ustroju polit.) demokracji |
💮suwerenności narodu (politycznej wspólnoty obywateli)to on sprawuje najwyższą władzę w państ.-suweren 💮reprezentacji - przedstawicielstwa 💮poszanowania praw mniejszości 💮konstytucjonalizmu- k. określa zasady funkcjonowania państwa 💮podziału władzy- legislatywa, egzekutuwa i wł. sądownicza jest sprawowana przez odrębne organy 💮pluralizmu- akceptacja wielości poglądów oraz swoboda funkcjonowania różnych organizacji 💮państwa prawa- prawo określa kompetencje i organizacje organów władzy, a także ich stosunki z obywatelami i innymi podmiotami. |
|
|
Fundamenty współczesnej demokracji |
1. Wolność *negatywna (od) -brak zewnętrznego przymusu wobec jednostki i nieingerowanie państwa w jej życie prywatne *pozytywna (do) możliwość podejmowania określonych działań, realizacji celów, korzystania z praw obywatelskich. 2. Równość *wobec prawa *szans (zbliżone warunki dla obywateli na ,,starcie") 3. Sprawiedliwość *formalna- działanie instytucji publi. i obywateli zgodnie z prawem *wyrównawcza- odpowiednia zapłata za otrzymane dobro/ odpłata za zło *rozdzielcza- właściwe rozłożenie na całe społ. wszelkich dóbr i ciężarów |
|
|
Fale demokratyzacji |
Samuel Huntingon sformułował ta teorię i odniósł ją do przemian zachodzących w polityce w ostatnich dwóch stuleciach.-przechodzenie z systemów aurokratycznych do demokratycznych. |
|
|
Postawy wyborców wobec wyborów |
Partycypacja wyborcza Absencja niezawiniona Absencja zawiniona |
|
|
Formy demokracji bezpośredniej |
◇Referendum ◇Inicjatywa ludowa - określ. prawnie liczba obywateli może wszcząć postępowanie ustawodawcze ◇Recall - prawo odwoływania przez obywateli urzędników lokalnych pochodzących z wyborów powszechnych- podpisy. W Polsce: obyw.moga odwołać w drodze referendum organ samorządowy pochodzący z wyboru: rade gminy, powiatu, sejmik wojewódzki oraz burmistrzów, prezydentów i wujtów ◇Plebiscyt - powszechne głosowanie mieszkańców danego terytorium w sprawie jego przynależności do określonego państwa. |
|
|
Rodzaje referendów |
(Obowiązek zarządzania) Obligatoryjne Fakultatywne (Znaczenie) Konsultatywne Rozstrzygające Ogólnopaństwowe Lokalne |
|
|
Lata wyborów parlamentarnych , partie w koalicji rządzącej |
1989 1991 1993 SLD PSL 1997 UW AWS 2001 SLD PSL UP 2005 Samoobrona PIS LPR 2007 PO PSL 2011 PO PSL 2015 PIS |
|
|
Lata wyborów do Parlamentu Eu |
2004 2009 2014 |
|
|
Metody zwiększania frekwencji w |
☆pełnomocnik ☆przymus wyborczy ☆wędrująca urna wyborcza ☆głosowanie korespondencyjne ☆dodatkowe obwody ☆wydłużenie czasu głosowania ☆w dni wolne od pracy ☆głosowanie przedterminowe ☆kampanie profrekwencyjne |
|
|
Patologie życia publicznego (pojęcia i definicje) |
#Korupcja #Demagogia #Populizm #Nepotyzm #Klientelizm |
|
|
Współczesne partie |
☆typu catch all- poszukują zwolenników w możliwie najszerszych kręgach społeczeństwa ☆kartelowe- sytuują się bliżej państwa niż społeczeństwa. Wiąże się to głównie z przejęciem Przez państwo funkcji finansowania partii oraz z zapewnieniem im dostępu do mediów publicznych. |
|
|
Rodzaje partii politycznych |
•Kadrowe (mała struktura i nie są nastawione na poszukiwanie nowych członków) •Masowe (otherwise) •prawicowe- nieufność do zdecydowanych zmian, ochrona tradycyjnych wartości i własności pryw. sprzeciwiają się ingerencji państwa w gosp. i egalitaryzacji •lewicowe- postulaty zmniejszenia różnić majątkowych między obywatelami, chcą świeckosci państwa, obrona najsłabszych gr. spol. oraz tych, które są dyskryminowane + popierają rozwiązania sprzeczne z tradycyjnymi wartościami •centrowe- umiarkowane poglądy •systemowe (konstytucyjne)- szanują istniejący porządek konstytucyjny i akceptują reguły rywalizacji •antysystemowe (rewolucyjne)-dążą do obalenia reguł obowiązujących w państwie i przejęcia władzy na drodze politycznego przewrotu. |
|
|
Egalitaryzacja |
Zrównanie członków społeczeństwa pod względem ekonomicznym. |
|
|
Rodziny partii |
|
|
|
Systemy partyjne (s. 86) |
♐ Kuba, Chiny, Korea Północna #odmiana: sys.partii hegemonicznej - mogą działać inne partie, ale są ściśle podporządkowane p. rządzącej 1. Jednopartyjny ♐ Kuba, Chiny, Korea Północna #odmiana: sys.partii hegemonicznej - mogą działać inne partie, ale są ściśle podporządkowane p. rządzącej2. Dwupartyjny ♐ UK, USA, Japonia 3. Dwuipółpartyjny ♐ RFN 2. Dwupartyjny ♐ UK, USA, Japonia 3. Dwuipółpartyjny ♐ RFN 4. Wielopartyjny (3 lub więcej mają szansę na zdobycie władzy) * partii dominującej (dominuje w p+ tworzy rząd) ♐ Indie, Meksyk, Turcja, Singapur, Angola, Azerbejdżan * kooperacji partii- koalicyjny rząd ♐Szwajcaria * dwublokowy ♐ Włochy * rozbicia wielopartyjnego ♐ Holandia, Irlandia, Szwecja, Kanada,Australia, Polska Irlandia, Szwecja, Kanada,Australia, Polska |
|
|
Próg wyborczy= klauzula zaporowa/progowa #Sejm #PE #Organy samorządowe władzy ustawodawczej |
- określone procentowo minimalne poparcie, jakie musi uzyskać partia, aby uczestniczyć w podziale mandatów. #Sejm 5%, 8 %; nie dot. komitetów wyborczych mniejsz. narodowych # PE co najmniej 5% ważnych gł w skali kraju = uwzględnienie listy wyborczej tego komitetu w podziale mandatów #... 5% w skali miasta na prawach powiatu |
|
|
Cisza wyborcza (kodeks wyborczy) |
Na 24 h przed wyborami Zakazane jets prowadzenie agitacji wyborczej |
|
|
Polska scena polityczna |
S. 93 |
|
|
Plakaty i hasła wyborcze |
|
|
|
Metody obliczania wyników wyborów |
* D' Hondta (Polska: do sejmu, do PE, samorządowe niektóre, Belgia, Niemcy, Hiszpania, Austria, Finlandia, Holandia, promuje silne ugrupow.)
* Sainte-Laguë'a (Szwecja, Norwegia, Nowa Zelandia,niektóre niemieckie kraje związkowe w wyborach do parlamentu,sprzyja mniejszym ugru.)
* Hare'a-Niemeyera (kiedyś we Włoszech, dziś w wielu krajach Ameryki Łacińskiej, sprzyja mniejszym i średnim ugrupowaniom) |
|
|
Elementy systemu politycznego podział |
#Forma rządów
#Reżim polityczny
#Ustrój terytorialno- prawny
#System partyjny
#System rządów |
|
|
Modele organizacji władzy wykonawczej |
◇Monokratyczny - jednoosobowa egzekutywa, nie ma rządu jako odrębnego organu. np. USA, Brazylia, Argentyna ◇Dualistyczny np. UK, Polska, Austria, Francja ◇Departamentalny- egzekutywę sprawuje raz złożony z równouprawnych członków- szefów departamentów wybranych przez parlament, nie ma premiera, jest przewodniczący. Szwajcaria |
|
|
Monarchie absolutne 🔝🔱 |
Arabia Saudyjska Watykan |
|
|
Monarchie konstytucyjne 🔱📑 |
Liechtenstein Monako Jordania |
|
|
Monarchie parlamentarne 🔱 |
Wielka Brytania, Belgia, Holandia, Dania, Norwegia, Szwecja,Hiszpania, Luksemburg |
|
|
Sposób wyboru prezydenta ☑☑☑ |
^bezpośredni- np.P. Francja, Austria ^pośredni- przez kolegium elektorow- USA, Argentyna ^przez parlament krajów związkowych- np. Niemcy, Turcja |
|
|
Konstruktywne wotum nieufności |
-w tych systemach, w których funkcjonuje- silniejsza jest pozycja premiera - np. Niemcy, Polska, Węgry |
|
|
Typy rządów |
♧Jednopartyjny większościowy np. WB, Grecja, Hiszpania, Kanada ♧ Koalicyjny większościowy np. Holandia,Belgia, Fr,Finlandia,Włochy ♧ Jednopartyjny mniejszościowy np. Włochy, kraje skandynawskie ♧ koalicyjny mniejszościowy np. Dania |
|
|
Główne funkcje parlamentów (ogolnie) |
Najważniejszy organ przedstawicielski i prawodawczy #ustrojodawcza #ustawodawcza #kreacyjna #kontrolna # legitymizacyjna |
|
|
Bikameralizm 👥, unikameralizm👤- przykłady |
- Parlament dwuosobowy, w większości państw bikameralizm.
- Unikameralizm przykłady: Dania, Szwecja, Finlandia, Islandia, Estonia, Bułgaria,Chorwacja, Portugalia, Ukraina, Węgry, Litwa, Łotwa
|
|
|
Tryb pracy parlamentu Komisje |
*Permanencji - ciągłej pracy, są posiedzenia *Sesyjny - możliwość zwołania sesji nazwyczajnej Stałe, nadzwyczajne, śledcze |
|
|
Gabinet cieni |
Partia opozycyjna w Wielkiej Brytanii. Pewna funkcja kontrolna. Sprawdza się w systemach dwupartyjnych |
|
|
Mandat parlamentarny |
Wolny Imperatywny |
|
|
Omów rodzaje systemów rządów |
|
|
|
Systemy rządów - kraje |
Parlamentarno- gabinetowy: WB, Belgia, Holandia, Hiszpania, Włochy, Polska Prezydnecki: USA, Argentyna, Brazylia, Meksyk Polprezydencki: Francja, Rosja, Ukraina, Egipt Kanclerski; Niemcy Parlamentarno- Komitetowy - Szwajcaria |
|
|
Impeachment |
|
|
|
Wielka Brytania- system |
🐰Państwo unitarne, 🐰monarchia parlamentarna 🐰Legislatywa: Parlament - Izba Lordów, Izba Gmin. 🐰egzekutywa: rząd + gabinet (premier i RA) 🐰Partia Pracy vs Partia Konserwatywna
|
|
|
Niemcy- system |
🐝państwo federacyjne 🐝 🐝 🐝 🐝 |
|
|
USA- system |
🐨 Państwo federacyjne 🐨 🐨 🐨 🐨 🐨 |
|
|
Francja- system |
🐸państwo unitarne 🐸 🐸 🐸 🐸 🐸 |
|
|
Szwajcaria- system |
🐔państwo federalne 🐔 🐔 🐔 🐔 🐔 |
|
|
Rosja- system |
🐆Państwo federacyjne 🐆 🐆 🐆 🐆 🐆 |
|
|
Relacje państwo- Kościół Systemu relacji |
■powiązania -państwa teokratyczne -uprzywilejowanie gł. wyznania ■separacji - państwo ateistyczne -państwo świeckie •separacja czysta, przyjazna, ostra |
|
|
Państwo teokratyczne |
S 108 |
|
|
Uprzywilejowanie głównego wyznania |
.. |
|
|
Państwo ateistyczne |
.. |
|
|
Sposoby realizacji zasady świeckosci |
.. |
|
|
Konkordat |
Umowa międzynarodowa zawarta między Stolica Apostolska a państwem Reguluje syt prawna Kościoła katolickiego w danym państwie Polska - 1993 r. |
|
|
Co to społeczeństwo obywatelskie? Podmioty |
... |
|
|
Formy aktywności obywatelskiej |
.. |
|
|
Obywatelskie nieposłuszeństwo- cechy, przykłady |
*Elektroniczne nieposłuszeństwo - ataki haktywistów |
|
|
Organizacje pozarządowe |
... |
|
|
Organizacje pożytku publicznego |
... |
|
|
Stowarzyszenia- cechy |
.. |
|
|
Fundacje- cechy |
. |
|
|
Teoria spirali milczenia |
Elizabeth Noelle- Neumann |
|
|
Funkcje mediów |
Informacyjna Opiniotwórcza Rozrywkowa Edukacyjna Kontrolna Mobilizacyjna |
|
|
osoba bez obywatelstwa |
apatryda |
|
|
Fale demokratyzacji |
|
|