• Shuffle
    Toggle On
    Toggle Off
  • Alphabetize
    Toggle On
    Toggle Off
  • Front First
    Toggle On
    Toggle Off
  • Both Sides
    Toggle On
    Toggle Off
  • Read
    Toggle On
    Toggle Off
Reading...
Front

Card Range To Study

through

image

Play button

image

Play button

image

Progress

1/90

Click to flip

Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;

Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;

H to show hint;

A reads text to speech;

90 Cards in this Set

  • Front
  • Back
  • 3rd side (hint)

Cechy państwa

Suwerenność


Terytorium


Ludność


Przymus


Władza państwowa

Erozja suwerenności

Proces zmniejszania się obszarów, w których państwa samodzielnie podejmują decyzje.

Teorie genezy państwa

Starożytna


Teistyczna


Umowy społecznej


Podboju i przemocy


Marksistowska

Twórcy i opisy tych teorii

Funkcje zewnętrzne państwa

Obronna (defensywna)


Ofensywna


Utrzymanie istniejącego status quo

Legitymizacja władzy 🆗

= jej akceptacja przez obywateli 👍👌

Funkcje wewnętrzne państwa

Socjalna


Regulacyjna


Ochronna


Kulturalno- wychowawcza


Adaptacyjna


Innowacyjna


Ekonomiczna

Legitymizacja tradycyjna

Legitymizacja legalna

Legitymizacja charyzmatyczna

Grupy narodowościowa w Belgii

Flamandowie 58 %


Walonowie 31 %

Grupy narodowościowe w Hiszpanii

Hiszpanie 73%


Katalończycy 18%


Galisyjczycy 6%


Baskowie 1,5%


Grupy narodowościowe w UK

Anglicy- 81,5%


Szkoci- 9,6%


Irlandczycy- 2,4%


Walijczycy 1,9%


Sposoby nabycia obywatelstwa

Prawo krwi ♨(Polska, kontynent Eu)


Ius sanguinis



Prawo ziemi 🌱🏥Ius soli (USA, kraje Am Łac: Brazylia, Kolumbia, Argentyna, Meksyk, Peru, Wenezuela)



Przez nadanie (naturalizacja) 📨

Obywatelstwo w Polsce- sposoby inne

Uznanie za Obywatela (wojewoda)


●Repatriacja -dot. osób polskiego pochodzenia, mieszkających w azjatyckiej cz. byłego ZSRR i chcą się na stałe osiedli w Pol. Dostają specjalna wizę (repatriacyjna)- przekroczenie granicy= obywatelstwo


●przywrócenie obyw. -min. spraw wewn; dot. osób które przed 1999 r utraciły obyw pol ze wzgl na przepisy (PRL, emigranci)

Narodowość a obyw

Narodowość- więź emocjonalna


Obywatel. - więź prawna

Polityk

👴👨👵👤👳👲Osoba, która dąży do udziału we władzy lub do wywierania wpływu na obecnie ja sprawujących.


*mąż stanu- polityk który w swoich działaniach kieruje się dobrem państwa

Podział polityków wg Maxa Webera

Okazjonalni


Niezawodowi


Zawodowi


Typy kultury politycznej

Zaściankowa


Podporządkowana


Uczestnictwa

Kultura zaściankowa

Kultura podporządkowana

Kultura uczestnictwa

Norma sankcjonowana

Określa adresata i powinne zachowanie -hipoteza i dyspozycja, nie ma sankcji

Norma sankcjonujqca

Określa karę/ nagrodę

Ideologie totalitarne

¤faszyzm (Włochy, Mussolini, kult państwa (związana jest z tym idea charyzmatycznego przywódcy), pochwala przemocy, kult walki)



¤nazizm (Hitler, niemiecka odmiana nazizmu, rasizm, walka rasowa, rasa panów, antysemityzm, pochwala wojny agresywnej)



¤komunizm (w Rosji od 1917 przez bolszewików, Lenin, później Stalin., likwidacja wł. pryw., równość wszystkich, klasa przywódcza- robotnicy (dyktatura proletariatu) i w ich imieniu rządzi partia komunist. Zakazana dział. innych partii


Stosowanie masowego terroru wobec przeciwników ustroju.

Doktryny polityczne, główni przestawiciele:

》Konserwatyzm, E. Burke, J. de Maistre, F R Chatraubriand, R. Reagan, M. Thacher


》Liberalizm, Locke, Smith, Stuart Mill, Friedman (...)


》Socjalizm R. Owen, K. Marks, F. Engels,


》Chrześcijańska demokracja


Papieże, Leon XIII, JP II, K. Adenauer,R. Shuman, Merkel, Jean - Claude Juncker. Subsydiarnosc państwa-pomocniczosc.


》Socjaldemokracja Eduard Bernstein , Kautsky, Francois Hollande

Założenia

Zdjęcie 1

Najważniejsze doktryny polityczne- założenia

Założenia

Zdjęcie 2

Anarchizm

☆ Pierre-Joseph Prudnik Proudhon


Michaił Bakunin Piotr Kropotkin


Niechęć wobec państwa i sformalizownaych instytucji- ucisk, wyzysk społeczny i zagrożenie wolności


☆usunięcie dyskryminacji ze spol


☆zniesienie przymusu i wyzysku społecznego


☆ stowarzenie społ. bezpanstowego z wolnym rynkiem, równego, pozbawionego granic i podziałów etnicznych

Źródła demokracji

-Ateny (char. bezpośredni- zgromadzenie ludowe podejmowało decyzje)


- wydarzenia i zjawiska z II pol XVII i XVIII wieku:


☆Rozwój oświeceniowej myśli liberalnej (nacisk na znaczenie jednostki i praw człowieka)


☆monarchia parlamentarna w Anglii, w której król panuje, ale nie rządzi


☆powstania USA jako pierwszej republiki konstytucyjnej (pierw. kraj demokratyczny)


☆rewolucja fr.1789-99 -suwerenność ludu i przyrodzonych praw jednostki - Deklaracja Praw człowieka i obywatela 1789


☆Rozszerzanie praw wyborczych

Zasady (ustroju polit.) demokracji

💮suwerenności narodu (politycznej wspólnoty obywateli)to on sprawuje najwyższą władzę w państ.-suweren


💮reprezentacji - przedstawicielstwa


💮poszanowania praw mniejszości


💮konstytucjonalizmu- k. określa zasady funkcjonowania państwa


💮podziału władzy- legislatywa, egzekutuwa i wł. sądownicza jest sprawowana przez odrębne organy


💮pluralizmu- akceptacja wielości poglądów oraz swoboda funkcjonowania różnych organizacji


💮państwa prawa- prawo określa kompetencje i organizacje organów władzy, a także ich stosunki z obywatelami i innymi podmiotami.

Fundamenty współczesnej demokracji

1. Wolność


*negatywna (od) -brak zewnętrznego przymusu wobec jednostki i nieingerowanie państwa w jej życie prywatne


*pozytywna (do) możliwość podejmowania określonych działań, realizacji celów, korzystania z praw obywatelskich.



2. Równość


*wobec prawa


*szans (zbliżone warunki dla obywateli na ,,starcie")



3. Sprawiedliwość


*formalna- działanie instytucji publi. i obywateli zgodnie z prawem


*wyrównawcza- odpowiednia zapłata za otrzymane dobro/ odpłata za zło


*rozdzielcza- właściwe rozłożenie na całe społ. wszelkich dóbr i ciężarów

Fale demokratyzacji

Samuel Huntingon sformułował ta teorię i odniósł ją do przemian zachodzących w polityce w ostatnich dwóch stuleciach.-przechodzenie z systemów aurokratycznych do demokratycznych.

Postawy wyborców wobec wyborów

Partycypacja wyborcza


Absencja niezawiniona


Absencja zawiniona

Formy demokracji bezpośredniej

◇Referendum


◇Inicjatywa ludowa - określ. prawnie liczba obywateli może wszcząć postępowanie ustawodawcze


◇Recall - prawo odwoływania przez obywateli urzędników lokalnych pochodzących z wyborów powszechnych- podpisy. W Polsce: obyw.moga odwołać w drodze referendum organ samorządowy pochodzący z wyboru: rade gminy, powiatu, sejmik wojewódzki oraz burmistrzów, prezydentów i wujtów


◇Plebiscyt - powszechne głosowanie mieszkańców danego terytorium w sprawie jego przynależności do określonego państwa.

Rodzaje referendów

(Obowiązek zarządzania)


Obligatoryjne


Fakultatywne



(Znaczenie)


Konsultatywne


Rozstrzygające



Ogólnopaństwowe


Lokalne

Lata wyborów parlamentarnych , partie w koalicji rządzącej

1989


1991


1993 SLD PSL


1997 UW AWS


2001 SLD PSL UP


2005 Samoobrona PIS LPR


2007 PO PSL


2011 PO PSL


2015 PIS

Lata wyborów do Parlamentu Eu

2004


2009


2014

Metody zwiększania frekwencji w

☆pełnomocnik


☆przymus wyborczy


☆wędrująca urna wyborcza


☆głosowanie korespondencyjne


☆dodatkowe obwody


☆wydłużenie czasu głosowania


☆w dni wolne od pracy


☆głosowanie przedterminowe


☆kampanie profrekwencyjne


Patologie życia publicznego (pojęcia i definicje)

#Korupcja


#Demagogia


#Populizm


#Nepotyzm


#Klientelizm

Współczesne partie

☆typu catch all- poszukują zwolenników w możliwie najszerszych kręgach społeczeństwa



☆kartelowe- sytuują się bliżej państwa niż społeczeństwa. Wiąże się to głównie z przejęciem Przez państwo funkcji finansowania partii oraz z zapewnieniem im dostępu do mediów publicznych.

Rodzaje partii politycznych

•Kadrowe (mała struktura i nie są nastawione na poszukiwanie nowych członków)


•Masowe (otherwise)


•prawicowe- nieufność do zdecydowanych zmian, ochrona tradycyjnych wartości i własności pryw. sprzeciwiają się ingerencji państwa w gosp. i egalitaryzacji


•lewicowe- postulaty zmniejszenia różnić majątkowych między obywatelami, chcą świeckosci państwa, obrona najsłabszych gr. spol. oraz tych, które są dyskryminowane + popierają rozwiązania sprzeczne z tradycyjnymi wartościami


•centrowe- umiarkowane poglądy


•systemowe (konstytucyjne)- szanują istniejący porządek konstytucyjny i akceptują reguły rywalizacji


•antysystemowe (rewolucyjne)-dążą do obalenia reguł obowiązujących w państwie i przejęcia władzy na drodze politycznego przewrotu.

Egalitaryzacja

Zrównanie członków społeczeństwa pod względem ekonomicznym.

Rodziny partii

Systemy partyjne (s. 86)

♐ Kuba, Chiny, Korea Północna


#odmiana: sys.partii hegemonicznej - mogą działać inne partie, ale są ściśle podporządkowane p. rządzącej


1. Jednopartyjny ♐ Kuba, Chiny, Korea Północna #odmiana: sys.partii hegemonicznej - mogą działać inne partie, ale są ściśle podporządkowane p. rządzącej2. Dwupartyjny ♐ UK, USA, Japonia 3. Dwuipółpartyjny ♐ RFN


2. Dwupartyjny ♐ UK, USA, Japonia 3. Dwuipółpartyjny ♐ RFN


4. Wielopartyjny (3 lub więcej mają szansę na zdobycie władzy)


* partii dominującej (dominuje w p+ tworzy rząd) ♐ Indie, Meksyk, Turcja, Singapur, Angola, Azerbejdżan


* kooperacji partii- koalicyjny rząd ♐Szwajcaria


* dwublokowy ♐ Włochy


* rozbicia wielopartyjnego ♐ Holandia, Irlandia, Szwecja, Kanada,Australia, Polska


Irlandia, Szwecja, Kanada,Australia, Polska


Próg wyborczy= klauzula zaporowa/progowa


#Sejm


#PE


#Organy samorządowe władzy ustawodawczej

- określone procentowo minimalne poparcie, jakie musi uzyskać partia, aby uczestniczyć w podziale mandatów.


#Sejm 5%, 8 %; nie dot. komitetów wyborczych mniejsz. narodowych


# PE co najmniej 5% ważnych gł w skali kraju = uwzględnienie listy wyborczej tego komitetu w podziale mandatów


#... 5% w skali miasta na prawach powiatu

Cisza wyborcza (kodeks wyborczy)

Na 24 h przed wyborami


Zakazane jets prowadzenie agitacji wyborczej

Polska scena polityczna

S. 93

Plakaty i hasła wyborcze

Metody obliczania wyników wyborów

* D' Hondta (Polska: do sejmu, do PE, samorządowe niektóre, Belgia, Niemcy, Hiszpania, Austria, Finlandia, Holandia, promuje silne ugrupow.)



* Sainte-Laguë'a (Szwecja, Norwegia, Nowa Zelandia,niektóre niemieckie kraje związkowe w wyborach do parlamentu,sprzyja mniejszym ugru.)



* Hare'a-Niemeyera (kiedyś we Włoszech, dziś w wielu krajach Ameryki Łacińskiej, sprzyja mniejszym i średnim ugrupowaniom)

Elementy systemu politycznego podział

#Forma rządów



#Reżim polityczny



#Ustrój terytorialno- prawny



#System partyjny



#System rządów

Modele organizacji władzy wykonawczej

Monokratyczny - jednoosobowa egzekutywa, nie ma rządu jako odrębnego organu.


np. USA, Brazylia, Argentyna


Dualistyczny


np. UK, Polska, Austria, Francja


◇Departamentalny- egzekutywę sprawuje raz złożony z równouprawnych członków- szefów departamentów wybranych przez parlament, nie ma premiera, jest przewodniczący. Szwajcaria

Monarchie absolutne 🔝🔱

Arabia Saudyjska


Watykan

Monarchie konstytucyjne 🔱📑

Liechtenstein


Monako


Jordania

Monarchie parlamentarne 🔱

Wielka Brytania, Belgia, Holandia, Dania, Norwegia, Szwecja,Hiszpania, Luksemburg

Sposób wyboru prezydenta ☑☑☑


^bezpośredni- np.P. Francja, Austria


^pośredni- przez kolegium elektorow- USA, Argentyna


^przez parlament krajów związkowych- np. Niemcy, Turcja

Konstruktywne wotum nieufności

-w tych systemach, w których funkcjonuje- silniejsza jest pozycja premiera


- np. Niemcy, Polska, Węgry

Typy rządów

Jednopartyjny większościowy np. WB, Grecja, Hiszpania, Kanada


♧ Koalicyjny większościowy np. Holandia,Belgia, Fr,Finlandia,Włochy


♧ Jednopartyjny mniejszościowy np. Włochy, kraje skandynawskie


♧ koalicyjny mniejszościowy


np. Dania


Główne funkcje parlamentów (ogolnie)

Najważniejszy organ przedstawicielski i prawodawczy


#ustrojodawcza


#ustawodawcza


#kreacyjna


#kontrolna


# legitymizacyjna

Bikameralizm 👥,


unikameralizm👤- przykłady

- Parlament dwuosobowy, w większości państw bikameralizm.



- Unikameralizm przykłady:


Dania, Szwecja, Finlandia, Islandia, Estonia, Bułgaria,Chorwacja, Portugalia, Ukraina, Węgry, Litwa, Łotwa


Tryb pracy parlamentu


Komisje

*Permanencji - ciągłej pracy, są posiedzenia


*Sesyjny - możliwość zwołania sesji nazwyczajnej



Stałe, nadzwyczajne, śledcze

Gabinet cieni

Partia opozycyjna w Wielkiej Brytanii. Pewna funkcja kontrolna. Sprawdza się w systemach dwupartyjnych

Mandat parlamentarny

Wolny


Imperatywny

Omów rodzaje systemów rządów

Systemy rządów - kraje

Parlamentarno- gabinetowy: WB, Belgia, Holandia, Hiszpania, Włochy, Polska


Prezydnecki: USA, Argentyna, Brazylia, Meksyk


Polprezydencki: Francja, Rosja, Ukraina, Egipt


Kanclerski; Niemcy


Parlamentarno- Komitetowy - Szwajcaria

Impeachment

Wielka Brytania- system

🐰Państwo unitarne,


🐰monarchia parlamentarna


🐰Legislatywa: Parlament - Izba Lordów, Izba Gmin.


🐰egzekutywa: rząd + gabinet (premier i RA)


🐰Partia Pracy vs Partia Konserwatywna



Niemcy- system

🐝państwo federacyjne


🐝


🐝


🐝


🐝

USA- system

🐨 Państwo federacyjne


🐨


🐨


🐨


🐨


🐨

Francja- system

🐸państwo unitarne


🐸


🐸


🐸


🐸


🐸

Szwajcaria- system

🐔państwo federalne


🐔


🐔


🐔


🐔


🐔

Rosja- system

🐆Państwo federacyjne


🐆


🐆


🐆


🐆


🐆

Relacje państwo- Kościół


Systemu relacji

■powiązania


-państwa teokratyczne


-uprzywilejowanie gł. wyznania


■separacji


- państwo ateistyczne


-państwo świeckie


•separacja czysta, przyjazna, ostra

Państwo teokratyczne

S 108

Uprzywilejowanie głównego wyznania

..

Państwo ateistyczne

..

Sposoby realizacji zasady świeckosci

..

Konkordat

Umowa międzynarodowa zawarta między Stolica Apostolska a państwem


Reguluje syt prawna Kościoła katolickiego w danym państwie


Polska - 1993 r.

Co to społeczeństwo obywatelskie?


Podmioty

...

Formy aktywności obywatelskiej

..

Obywatelskie nieposłuszeństwo- cechy,


przykłady

*Elektroniczne nieposłuszeństwo - ataki haktywistów

Organizacje pozarządowe

...

Organizacje pożytku publicznego

...

Stowarzyszenia- cechy

..

Fundacje- cechy

.

Teoria spirali milczenia

Elizabeth Noelle- Neumann

Funkcje mediów

Informacyjna


Opiniotwórcza


Rozrywkowa


Edukacyjna


Kontrolna


Mobilizacyjna

osoba bez obywatelstwa

apatryda

Fale demokratyzacji