Reading...
Play button
Play button
Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
50 Cards in this Set
- Front
- Back
- 3rd side (hint)
|
Tarih
|
Toplulukların geçmişteki yaşayışlarını, birbirleriyle olan ilişkilerini; neden - sonuç ilişkisi içinde, yer ve zaman göstererek, belgeler ışığında yansız olarak inceleyen sosyal bilim
|
|
|
|
Tarih biliminin yöntemi
|
Tarama
Tasnif Tahlil Tenkit Terkip |
Deney ve gözlem yok.
Tarihi olaylar belli bir yöntemle incelenir. Her yeni bulguyla mevcut kanılar değişebilir. |
|
|
Olay
|
İnsanı ilgilendiren sosyal, ekonomik, siyasal, dinsel, kültüre gelişmeler
|
İstanbul'un fethi
|
|
|
Olgu
|
Aynı nitelikteki olayların genel ifadesi
|
Anadolu'nun Türkleşmesi ve İslamlaşması
|
|
|
Tarama (Kaynak Arama)
|
Tarihi olaylarla ilgili bilgi veren kaynaklar
|
Kaynaklara dayanmayan bilgiler, tarih araştırmalarında değersizdir.
|
|
|
Tasnif (Sınıflandırma)
|
Tarihsel verilerin mekana, zamana ve konuya göre bölümlere ayrılması
|
|
|
|
Tahlil (Çözümleme)
|
Elde edilen verilerin yeterli olup olmadığının kontrol edilmesi
|
|
|
|
Tenkit (Eleştiri)
|
En doğru bilgiye ulaşmak için, toplanılan verilerin eleştiri süzgecinden geçirilmesi
|
|
|
|
Terkip (Sentez)
|
Hazırlık çalışmalarının tamamlayan tarihçi bunları anlaşılır bir dille bir araya getirir.
|
|
|
|
Tarihi olayların açıklanmasında dikkat edilmesi gerekenler
|
Genelleme yapmamak
Yer ve zaman unsuru Neden - sonuç ilşkisi Tarafsızlık |
|
|
|
Tarih - Genelleme
|
Tarihsel gelişmelerin belirli bir kuralı yoktur.
|
|
|
|
Yer ve zaman unsurları
|
Yer ve zaman unsurları neden - sonuç ilşkisinin tespitini kolaylaştırır.
|
|
|
|
Tarafsızlığın sağlanabilmesi için
|
Olayın üzerinden belli bir sürenin geçmesi (Olayın değişik yönlerini görmek için)
Olayın meydana geldiği günün değer yargılarının dikkate alınması Önyargılı (belirli bir ırk, din, kültür etkisi altında) olmamak |
|
|
|
Tarihin tasnifi
|
Zaman
Mekan Konu |
|
|
|
Tarih biliminde kaynaklar
|
Birinci elden
İkinci elden Sözlü Yazılı Yazısız Çizili, sesli ve görüntülü |
|
|
|
Birinci elden kaynaklar (Ana kaynaklar)
|
Olayın geçtiği döneme ait kitabeler, paralar, arkeolojik malzemeler, sanat eserleri, ...
|
|
|
|
İkinci elden kaynaklar
|
Olayın geçtiği dönemde ya da o döneme yakın dönemde meydana getirilen eserler
|
Geçmişte yazılmış tarih kitapları
|
|
|
Sözlü kaynaklar
|
Hikaye, efsane, destani şiir, menkıbe
|
|
|
|
Yazılı kaynaklar
|
Kitabeler, yıllıklar, kanunnameler, biyografiler, hatıralar, paralar
|
|
|
|
Yazısız kaynaklar
|
Arkeolojik kazılarda elde edilen eşyalar, mağara resimler, kabartmalar, ...
|
|
|
|
Tarihi tasnifin olumsuz tarafı
|
İncelemeyi kolaylaştırmasına rağmen bütünlüğü bozar.
|
|
|
|
Tarihe yardımcı bilimler
|
Coğrafya
Kronoloji Arkeoloji Antropoloji Paleografya Diplomatik Filoloji Epigrafya Etnografya Nümizmatik Sosyoloji |
|
|
|
Coğrafi faktörlerin etkileri
|
Yerleşim merkezleri
Savaşlar Geçim faaliyetleri Toplumsal özellikler |
|
|
|
Kronoloji
|
Tarihi olayların gerçekleşme zamanı
Takvim bilimi |
Tarihsel gelişmelerin neden - sonuç ilişkilerini ortaya çıkarmada yardımcı
|
|
|
Arkeoloji
|
Toprak veya su altında kalmış olan eski toplumlara ait kalıntılar
|
|
|
|
Antropoloji
|
İnsanların sosyal ve kültürel yapıları
|
|
|
|
Paleografya
|
Eski yazı türleri ve bunların evrimi
|
|
|
|
Diplomatik
|
Geçmişteki ve günümüzdeki diller
|
|
|
|
Filoloji
|
Dil
|
|
|
|
Epigrafya
|
Anıtlar ve taşlar üzerindeki yazılar
|
|
|
|
Etnografya
|
Toplumun gelenekleri ile sosyal ve kültürel yapıları
|
|
|
|
Nümizmatik
|
Para
|
Paranın madeni değeri devletin ekonomik gelişimi hakkında bilgi verir.
|
|
|
Sosyoloji
|
Toplum bilimi
Toplumların nasıl meydana geldiği, yaşayışları, idari ve sosyal yasaları |
|
|
|
Takvim
|
Zamanı ölçmek için hazırlanan çizelge
İlk olarak Sümerler (Ay yılı) |
Günlük yaşamın düzenlenmesi
|
|
|
Takvimin başlangıç tarihi
|
Her ulusun kendi için önemli olan bir olayı seçmiş.
|
Yunanlar
İlk olimpiyat oyunu: MÖ 776 Romalılar Roma şehrinin kuruluşu: MÖ 753 Hıristiyanlar İsa'nın doğumu: 0 Müslümanlar Muhammed'in Mekke'den Medine'ye göçü: 622 |
|
|
Türklerin kullandığı takvimler
|
12 hayvanlı Türk takvimi
Hicri takvim Celali takvim Rumi takvim Miladi takvim |
|
|
|
12 hayvanlı Türk takvimi
|
Güneş
İslamiyetten önce Yıl: 365 gün 5 saat |
Türkler astronomi alanında ilerlemiş.
|
|
|
Hicri takvim
|
Ay
Başlangıcı: Muhammed'in Mekke'den Medine'ye göçü (622) İslamiyetten sonra |
Ülkemizde dini ay ve günlerin belirlenmesinde kullanılır.
(!?!) (cnm yhaa :S) |
|
|
Celali takvim
|
Selçuklu hükümdarı Melikşah döneminde
Güneş Mali işlerde kullanılmak üzere İran'dan etkilenerek hazırlanmış, ancak iki toplum arasındaki mezhep farkından dolayı bir süre sonra terk edilmiş. |
Hicri 741, Miladi 1079
Ramazan'ın 10. gününe rastlayan Nevruz hem yılbaşı hem de yeni bir tarihin başlangıcı kabul edilmiş. |
|
|
Rumi takvim
|
Osmanlı'da Tanzimat'a Hicri takvim kullanılmış.
Ay yılı - Güneş yılı farkından dolayı dış ticarette ve vergi toplamada sıkıntı 1840'ta Rumi takvim Jülyen takvimi esas Başlangıç: Hicret (622) |
|
|
|
Miladi takvim
|
Güneş
İlk kez Mısırlılar Roma İmparatoru Sezar: Jülyen takvimi 1582'de Papa XIII. Gregorius: Gregoryen takvimi Başlangıç: İsa (0) |
Türkiye, 26 Aralık 1925'te karar vermiş, 1 Ocak 1926'da kullanmaya başlamış.
|
|
|
Ay yılı - Güneş yılı
|
Güneş: 365 gün 6 saat
Ay: 354 gün 8 saat (Ay'ın Dünya etrafın 12 tam dönüşü) |
|
|
|
Tarih yazıcığılı
|
Hikayeci
Öğretici Araştırmacı |
|
|
|
Tarih yazıcılığına örnekler
|
Hititlerde anal (yıllık)
Kök Türklerde kitabe Osmanlılarda vakayiname Ruslarda kronik |
|
|
|
Hikayeci tarih
|
Yorumsuz şekilde, hikaye ve efsanelere dayanarak
Yer ve zaman belirtirlir, ancak neden - sonuç belirtilmez. 18. yy.a kadar |
Heredot - Historia
|
|
|
Öğretici tarih
|
Olaylardan ders çıkarma
Milli birlik ve ahlaki değerler Zaferler ve kahramanlıklar 19. yy.a kadar |
Tukidides
|
|
|
Araştırmacı tarih
|
Bilimsel yöntem
Neden - sonuç 19. yy.ın ortalarından itibaren |
|
|
|
Tarih öğreniminin önemi ve faydaları (!)
|
Vatan, millet kavramları
Milli birlik ve beraberlik Olaylardan ders çıkarma Birikimden faydalanma Uygarlığın tüm toplumların katkısıyla oluştuğu bilinci Din, dil, ırk ayrımlarına girmeden barış içinde yaşamanın öğrenilmesi (!?!) |
|
|
|
Osmanlı'da tarih yazımı
|
Devlet politikası doğrultusunda
Devletin başarılarının aktarımı Devletin uygulamalarına yönelik olarak sonradan ortaya çıkabilecek iddialara ve taleplere kanıt oluşturma |
|
|
|
Cumhuriyet döneminde tarih yazıcılığı
|
İslam merkezli tarih yorumu yerine Türk tarih tezi
Türklerin dünya uygarlığının gelişimindeki önemi |
1931: Türk Tarih Kurumu
|
