• Shuffle
    Toggle On
    Toggle Off
  • Alphabetize
    Toggle On
    Toggle Off
  • Front First
    Toggle On
    Toggle Off
  • Both Sides
    Toggle On
    Toggle Off
  • Read
    Toggle On
    Toggle Off
Reading...
Front

Card Range To Study

through

image

Play button

image

Play button

image

Progress

1/55

Click to flip

Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;

Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;

H to show hint;

A reads text to speech;

55 Cards in this Set

  • Front
  • Back
Catilina ubi eos, quos paulo ante memoravi, convenisse videt, tametsi cum singulis multa saepe egerat, tamen in rem fore credens univorsos appellare et cohortari in abditam partem aedium secedit atque ibi omnibus arbitris procul amotis orationem huiusce modi habuit:
memoro-mention tametsi-although singuli mpl individuals
(discuss in detail) in rem esse (usui esse( to be useful) universi mpl everyone
abditus-secret, remote secedo-ere-essi (3) withdraw, go away
arbiter-tri 2m witness amoveo=removeo/make a speech
"Ni virtus fidesque vostra spectata mihi forent, nequiquam opportuna res cecidisset; spes magna, dominatio in manibus frustra fuissent, neque ego per ignaviam aut vana ingenia incerta pro certis captarem.
opportunus-favourable plup subj dominatio-mastery, control in our grasp vanus-boastful (ability) take uncertain things for certain
"Sed quia multis et magnis tempestatibus vos cognovi fortis fidosque mihi, eo animus ausus est maxumum atque pulcherrumum facinus incipere, simul quia vobis eadem, quae mihi, bona malaque esse intellexi; nam idem velle atque idem nolle, ea demum firma amicitia est. Sed ego quae mente agitavi, omnes iam antea divorsi audistis. Ceterum mihi in dies magis animus accenditur, cum considero, quae condicio vitae futura sit, nisi nosmet ipsi vindicamus in libertatem.
upheaval/turmoil (crisis)
eo-because of that, most great and glorious deed/scheme
demum-adv ultimately, at last firmus-strong, steady, valid
mente agito-consider, ponder
diversi-separate audi(vi)stis-contracted (Moreover) in diem-each day/ is kindled
nosmet-strengthening suffix
save/defend (fairness, equality)
Nam postquam res publica in paucorum potentium ius atque dicionem concessit, semper illis reges, tetrarchae vectigales esse, populi, nationes stipendia pendere; ceteri omnes, strenui, boni, nobiles atque ignobiles, vulgus fuimus, sine gratia, sine auctoritate, iis obnoxii, quibus, si res publica valeret, formidini essemus. Itaque omnis gratia, potentia, honos, divitiae apud illos sunt aut ubi illi volunt; nobis reliquere pericula, repulsas, iudicia, egestatem.
ius-iuris n jurisdiction dicio 3f dominion, authority concedo-yield, submit (ceded to) tetrarches-ae vectigal-alis payers of tribute, populations and nations/ pendo-weigh out (pay out money) stipendia-taxes n strenus-active, vigorous vulgus 2n crowd, rabble we have been
favour/estime (gratia)/influence
obnoxius dependant on/subject to/formido-inis pred dat (we would be a thing of fear) omnis gratia (agrees) honos-rank, are with them reliquere(unt) dangers, repulsa-electorial defeats/2n lawsuit/3f a-atis poverty
Quae quousque tandem patiemini, o fortissumi viri? Nonne emori per virtutem praestat quam vitam miseram atque inhonestam, ubi alienae superbiae ludibrio fueris, per dedecus amittere? Verum enim vero, pro deum atque hominum fidem, victoria in manu nobis est: viget aetas, animus valet; contra illis annis atque divitiis omnia consenuerunt.
quo/usque-for how long/these things tandem-after all/pray tell
dep-die/is better, preferable/inhonestam-dishonourable/fueris-you have been (subj) an object of derision (pred dat) to another's pride/arrogance/shame/disgrace
for truly/by faith of gods and men/viego-flourish,thrive aetas-youth/age (stout hearts/whereas (contra)/poss. dative (their years) consenesco-senui: decay, weaken
Tantum modo incepto opus est, cetera res expediet. Etenim quis mortalium, cui virile ingenium est, tolerare potest illis divitias superare, quas profundant in exstruendo mari et montibus coaequandis, nobis rem familiarem etiam ad necessaria deesse? Illos binas aut amplius domos continuare, nobis larem familiarem nusquam ullum esse?
Only just/ start n/needed/circumstance/expedio-ire make even, level/for indeed/mortalis-a man/virilis-e manly virile ingenium (character)/tolerate/(ACC/INF) overbound in/profundo-stream forth (squander)/extrudo-usi-usum thrust forth, drive out (build)/coaequo-make even/level/assets, private means/even to neccessities/ bini-ae-a two/unite, connect up/no household gods/nowhere
Cum tabulas, signa, toreumata emunt, nova diruunt, alia aedificant, postremo omnibus modis pecuniam trahunt, vexant, tamen summa lubidine divitias suas vincere nequeunt. At nobis est domi inopia, foris aes alienum, mala res, spes multo asperior: denique quid reliqui habemus praeter miseram animam?
painting/statue/ma-matis n carving/buy/diruo-uere-ui destroy, demolish/ postremo-at last,ultimately/all these ways/carry off (squander)/plunder/ lust, whim/over own riches/gain victory/nequeo-ire be unable/poverty f/situation, asper-a rough, harsh (mucher harsher hope/prospect)/in short, except (praeter)/breath of life
"Quin igitur expergiscimini? En illa, illa, quam saepe optastis, libertas, praeterea divitiae, decus, gloria in oculis sita sunt; fortuna omnia ea victoribus praemia posuit. Res, tempus, pericula, egestas, belli spolia magnifica magis quam oratio mea vos hortantur. Vel imperatore vel milite me utimini! Neque animus neque corpus a vobis aberit. Haec ipsa, ut spero, vobiscum una consul agam, nisi forte me animus fallit et vos servire magis quam imperare parati estis."
why not/expergiscor-isci-perrectus wake-rouse up/en-look! opto-desire/decus-oris glory, honour, respect/ in your sight/situs-is left/ all these rewards/for the victors/sets out/magnificent spoils/as a commander/use me!/these things/una-together/fallo-ere-fefelli-falsum decieve, fail/ to serve than to rule you are ready
Postquam accepere ea homines, quibus mala abunde omnia erant, sed neque res neque spes bona ulla, tametsi illis quieta movere magna merces videbatur, tamen postulavere plerique, ut proponeret, quae condicio belli foret, quae praemia armis peterent, quid ubique opis aut spei haberent.
they heard these words/to whom (men) all wickednesses were in abundance/res-substance/any good prospect/quies-ietis f calm moveo-disturb/great profits, reward/they saw it, thought it (quieta...videbatur illis) they demanded/most of them/that he put forward/might be/by arms/evrywhere, anywhere ops-opis (pl resources) help/or prospect
Tum Catilina polliceri tabulas novas, proscriptionem locupletium, magistratus, sacerdotia, rapinas, alia omnia, quae bellum atque lubido victorum fert. Praeterea esse in Hispania citeriore Pisonem, in Mauretania cum exercitu P. Sittium Nucerinum, consili sui participes; petere consulatum C. Antonium, quem sibi collegam fore speraret, hominem et familiarem et omnibus necessitudinibus circumventum; cum eo se consulem initium agundi facturum. (esse)
promised/accounts (abolition of debts)/locuples-pletis-the wealthy, rich/magistracies/priesthoods/seizures, plunder/whim, lust of its victors/yields, brings/apart from this/ citeriore-on the nearer side (Gaul) Piso in M (esse)/of Nuceria/( both of them) participants (particeps-cepis +GEN) in his scheme/ aiming for a consulship/conlega-ae m partner/ (et-both) close friend/entangled in/ need, difficulty/along with him/make a start on the thing he needed to do
Ad hoc maledictis increpabat omnis bonos, suorum unum quemquam nominans laudare; admonebat alium egestatis, alium cupiditatis suae, compluris periculi aut ignominiae, multos victoriae Sullanae, quibus ea praedae fuerat. Postquam omnium animos alacris videt, cohortatus, ut petitionem suam curae haberent, conventum dimisit.
ad hoc-in addition/abusive words/shout at, reproach/upper classes/ unum quemquam-each one/laudare-hist inf he praised them/reminded (admonebat) alium-one/of poverty, another of his greed/conpluris-several, very many/of the dangerous situation and ignominy, disgrace/to whom a (?)had been/alacris=es keen, eager/urging them to have concern for his candidacy/he dismissed the gathering
Fuere ea tempestate, qui dicerent Catilinam oratione habita, cum ad ius iurandum popularis sceleris sui adigeret, humani corporis sanguinem vino permixtum in pateris circumtulisse: inde cum post exsecrationem omnes degustavissent, sicuti in sollemnibus sacris fieri consuevit, aperuisse consilium suum; atque eo +dictitare+ fecisse, quo inter se fidi magis forent alius alii tanti facinoris conscii.
there were those at that time/oath/popularis=populares (fellow-participants) in his crime/to bind to him/of a human body/mixed with wine/handed round, brought round/in bowls/then, (inde)/ after the curse/tasted/ in solemn sacred rights/ it was customary to happen/ he revealed his plan/ and said repeatedly that he had done so/so that/amongst themselves/they would be more faithful/to each other/accomplices in such as great crime
Nonnulli ficta et haec et multa praeterea existumabant ab iis, qui Ciceronis invidiam, quae postea orta est, leniri credebant atrocitate sceleris eorum, qui poenas dederant. Nobis ea res pro magnitudine parum comperta est.
some (nonnulli) were invented/many things besides/thought by those/unpopularity/leniri-soothed by, alleviated/ by ther atrocity of the crime of those/who had paid the penalty/nobis-in my view, to me/ pro magnitudine-given its magnitude/too little/was investigated (under insufficient scrutiny)
sed in ea....praessent (up to 31.1)

Q Curius (expelled from senate) and depraved Fulvia -tells whoever she can about the conspiracy
-at the approach of danger, people felt better about appointing Cicero (less worried that he is a novus homo)-Catiline's fury increases and he arms people across Italy, takes the borrowed money to Manlius at Faesulae-he charms a number of illicit people over to his side, among whom Sempronia (intellectual as well as lusty)-becomes candidate for the next year
Cicero arranges for Curius to betray the schemes to him, and secures Antonius' (other consul) support
-Catiline loses, and decides all-out war (sets snares, makes preparations)- has sent Manlius ahead to prepare for a taking-to-arms-decide to stab Cicero (but prevented by Curius)
-Manlius galvanizes the plebs
-Cicero refers matter to the snate
- envoys sent to the marring and rewards offered for information
-(people in rome become afraid)
Quibus rebus permota civitas atque inmutata urbis facies erat. Ex summa laetitia atque lascivia, quae diuturna quies pepererat, repente omnis tristitia invasit: festinare, trepidare, neque loco neque homini cuiquam satis credere, neque bellum gerere neque pacem habere, suo quisque metu pericula metiri.
were disturbed by these events/the face of the city was altered/ from the utmost/debauchery, indiscipline/diuturna long-lasting/ repente suddenly/gloom/fell upon the city/trepidare-trembled/ cuiquam-not any/ sufficently trust/kept peace/ quisque-each one (suo metu) metior-iri measure.
Ad hoc mulieres, quibus rei publicae magnitudine belli timor insolitus incesserat, adflictare sese, manus supplicis ad caelum tendere, miserari parvos liberos, rogitare omnia, <omni> pavere, <adripere> superbia atque deliciis omissis sibi patriaeque diffidere.
in addition, women/because of the greatness/timor insolitus (unusual) had overcome (incesserat)/we in great distress (adflictare sese) manus supplices (agrees)/ tendere (HI)/expressed pity, kept asking questions (rogitare(nt)), feared everything/deliciis-luxuries omissis-throwing aside/despaired of, distrust
At Catilinae crudelis animus eadem illa movebat, tametsi praesidia parabantur et ipse lege Plautia interrogatus erat ab L. Paulo. Postremo, dissimulandi causa aut sui expurgandi, sicut iurgio lacessitus foret, in senatum venit. Tum M. Tullius consul, sive praesentiam eius timens sive ira conmotus, orationem habuit luculentam atque utilem rei publicae, quam postea scriptam edidit.
the cruel character of catiline/"busying itself with" these same events/garrisons being prepared/had been interrogated under/finally for the sake of concealing or cleaning himself (of allegation-clearing his name)/by a dispute, charge/assailed, wounded/praesentiam-his presence/disturbed, overcome by anger/ brilliant and useful to/having written it, he published
Sed ubi ille adsedit, Catilina, ut erat paratus ad dissimulanda omnia, demisso voltu, voce supplici postulare a patribus coepit ne quid de se temere crederent: ea familia ortum, ita se ab adulescentia vitam instituisse ut omnia bona in spe haberet; ne existumarent sibi, patricio homini, cuius ipsius atque maiorum pluruma beneficia in plebem Romanam essent, perdita re publica opus esse, cum eam servaret M. Tullius, inquilinus civis urbis Romae.
ready as he was to conceal everything/with cast-down face/with suppliant voice/ he began to ask the senators/anything about him/hastily (temere)/ (ACC/INF) risen from that family, in this way he had established/ (result ut) to wish for/not to consider for him/ (DAT) a patrician man, of whom himself/and of whose ancestors (had done good things for the roman people) the state destroyed to be useful (back to dat)/was saving the republic/resident-foreigner (inquilinus) of the town of Rome
Ad hoc maledicta alia cum adderet, obstrepere omnes, hostem atque parricidam vocare. Tum ille furibundus: "Quoniam quidem circumventus", inquit, "ab inimicis praeceps agor, incendium meum ruina restinguam."
in addition to this when he was adding other insults/shouted him down (HI)/enemy of the state/murderer/wild with rage/seeing as, indeed/surrounded by enemies/I am driven headlong/I will extinguish my fire with ruin
32.1 summary
-he runs out of the curia, realising that his plans against cicero are failing
-enlarges army and sets off for Manlius' camp -he will advance on the city at any day
Dum haec Romae geruntur, C. Manlius ex suo numero legatos ad Marcium Regem mittit cum mandatis huiusce modi: "Deos hominesque testamur, imperator, nos arma neque contra patriam cepisse neque quo periculum aliis faceremus, sed uti corpora nostra ab iniuria tuta forent, qui miseri, egentes, violentia atque crudelitate faeneratorum plerique patriae, sed omnes fama atque fortunis expertes sumus.
while these things were happening at Rome/out of his number/envoys/instructions of this kind/we call on (to note that)/leader, general (ACC/INF)/ quo (in order that) we might make danger for others/ Ut(I)/who egentes-destitute/ violenta (ABL)/ feneratorum (of money lenders)/plerique (very many of us)/ expars-lacking in/ plerique patria sede (their ancestral homes) and all of us (omnes) our good names and possessions/fortune
Neque cuiquam nostrum licuit more maiorum lege uti, neque amisso patrimonio liberum corpus habere: tanta saevitia faeneratorum atque praetoris fuit. Saepe maiores vostrum, miseriti plebis Romanae, decretis suis inopiae eius opitulati sunt; ac novissume memoria nostra propter magnitudinem aeris alieni volentibus omnibus bonis argentum aere solutum est.
to none of us/according to the customs of our ancestors/to use the law/having lost our inheritance/ to retain our personal freedom/the cruelty/ our ancestors, taking pity on the R. plebs/ opitulati sunt (relieved) their poverty by their decrees/novissime-very recently (ABL-time within-memoria nostra) aes-ris (copper)/with every good man concurring/silver was paid off with bronze
Saepe ipsa plebs, aut dominandi studio permota aut superbia magistratuum, armata a patribus secessit. At nos non imperium neque divitias petimus, quarum rerum causa bella atque certamina omnia inter mortalis sunt, sed libertatem, quam nemo bonus nisi cum anima simul amittit. Te atque senatum obtestamur: consulatis miseris civibus, legis praesidium, quod iniquitas praetoris eripuit, restituatis neve nobis eam necessitudinem inponatis, ut quaeramus, quonam modo maxume ulti sanguinem nostrum pereamus!"
(ABL) desire to rule/overcome by/the arrogance of the magistrates/broke away from the patricians/quarum rerum causa-for things for the sake of which/ all wars and strife/among mortal men/ which no good man loses/unless with his life/entreat/ having consulted (thought about)/the defence of the laws/ which unfairness of the praetor has removed/ to restore and not/to place this necessity on us/that we should seek/in what way (quonam modo) we may most greatly avenge our blood/we may die
Ad haec Q. Marcius respondit, si quid ab senatu petere vellent, ab armis discedant, Romam supplices proficiscantur; ea mansuetudine atque misericordia senatum populi Romani semper fuisse, ut nemo umquam ab eo frustra auxilium petiverit.
lay down arms/set out for Rome as suppliants (he said that) clemency and compassion/had always posessed/from them
At Catilina ex itinere plerisque consularibus, praeterea optumo cuique litteras mittit: Se falsis criminibus circumventum, quoniam factioni inimicorum resistere nequiverit, fortunae cedere, Massiliam in exsilium proficisci, non quo sibi tanti sceleris conscius esset, sed uti res publica quieta foret neve ex sua contentione seditio oreretur.
ex intinere-on his way/sent letters to very many men of consular rank/moreover to all the noblemen (ACC/INF he said that) entrapped by false accusations/since/be unable/to yield to fortune/ (Marseille)/for the reason that/ but so that/might be at peace/ would rise in revolt (seditio oreretur) from his dispute (ex sua contentione)
Ab his longe divorsas litteras Q. Catulus in senatu recitavit, quas sibi nomine Catilinae redditas dicebat. Earum exemplum infra scriptum est:
a letter longe divorsas-greatly different from the other (ab his)/he said had been delivered to him (sibi) nomine Catilinae-in catiline's name/ of this letter a copy is written below
"L. Catilina Q. Catulo. Egregia tua fides re cognita, grata mihi magnis in meis periculis, fiduciam commendationi meae tribuit. Quam ob rem defensionem in novo consilio non statui parare; satisfactionem ex nulla conscientia de culpa proponere decrevi, quam, me dius fidius, veram licet cognoscas.
(salutem dicet)/re-from experience/pleasing, welcome to me/ tribuit-contributes loyalty/confidence/to my request (commendationi)/because (for this reason) to make a defence/I decided not to/adopting this new plan/an explanation, justification/out of no conscience of crime/I have decided (decrevi) to put forward/which, so help me God (mediusfidius)/as true (veram) you may recognise
Iniuriis contumeliisque concitatus, quod fructu laboris industriaeque meae privatus statum dignitatis non obtinebam, publicam miserorum causam pro mea consuetudine suscepi, non quin aes alienum meis nominibus ex possessionibus solvere non possem
aspersions, abuse (contemueliisque)/goaded/of the fruit of my labour and hard work/deprived/ I didn't achieve (optinebam) the dignity of my position, rank (statum)/the public cause of the miserable/according to my custom (pro mea consuetudine) I took up (suscepi)/not that I was not able to pay (imp-solvere non posse) from my name by using own property (ex possessionibus)
—et alienis nominibus liberalitas Orestillae suis filiaeque copiis persolveret—sed quod non dignos homines honore honestatos videbam meque falsa suspicione alienatum esse sentiebam.
/in other people's names/would have paid off (persolveret) the generosity of Orestilla (liberalitas) with her own and her daughter's resources/ unworthy men having been honoured (honestatos) by honour/ I saw/ I began to perceive (sentiebam) my baseless suspicion (falsa suspicione) was being exiled (alienatum esse)
Hoc nomine satis honestas pro meo casu spes reliquae dignitatis conservandae sum secutus. Plura cum scribere vellem, nuntiatum est vim mihi parari. Nunc Orestillam commendo tuaeque fidei trado; eam ab iniuria defendas per liberos tuos rogatus! Haveto!"
xxxx
Summary of 36.1-39.6
-delays at Arrentiu (Flaminius' house), gives arms to an area
-
Isdem temporibus Romae Lentulus, sicuti Catilina praeceperat, quoscumque moribus aut fortuna novis rebus idoneos credebat, aut per se aut per alios sollicitabat, neque solum civis, sed cuiusque modi genus hominum quod modo bello usui foret.
at that time/just as C had instructed/any men, whoever (quoscumque)/ by customs, charcter or circumstance/for a revolution/by himself/began stirring/not only citizens/ of every sort of class/at any rate /would be useful
Igitur P. Umbreno cuidam negotium dat, uti legatos Allobrogum requirat eosque, si possit, inpellat ad societatem belli, existumans publice privatimque aere alieno oppressos, praeterea quod natura gens Gallica bellicosa esset, facile eos ad tale consilium adduci posse. Umbrenus, quod in Gallia negotiatus erat, plerisque principibus civitatum notus erat atque eos noverat.
inpellat-induce them/thinking/both public and private debt/quo-because by nature (abl) bellicosa-warlike/to such a cause of action/they could be led/he had done business/he was known to most of the leaders of the states and he knew them (plup=perf)
Itaque sine mora, ubi primum legatos in foro conspexit, percontatus pauca de statu civitatis et quasi dolens eius casum requirere coepit, quem exitum tantis malis sperarent. Postquam illos videt queri de avaritia magistratuum, accusare senatum, quod in eo auxili nihil esset, miseriis suis remedium mortem exspectare: "At ego", inquit, "vobis, si modo viri esse voltis, rationem ostendam, qua tanta ista mala effugiatis."
ubi primum-as soon as/envoys/having inquired (percontactus) of the condition of the sate/as though/grieving for their plight/began to seek (requirere)/end result, outcome/for such troubles/they were hoping for/ (acc inf-he saw that they)/quod in eo-in which/auxili nihil esset- there was no help/expecto-waiting/as the remedy (remedium)/si modo-if any/you are willing (voltis) to be men (viri esse)/a plan/by which (qua)-Pres subj.
Haec ubi dixit, Allobroges in maxumam spem adducti Umbrenum orare, ut sui misereretur: nihil tam asperum neque tam difficile esse, quod non cupidissume facturi essent, dum ea res civitatem aere alieno liberaret. Ille eos in domum D. Bruti perducit, quod foro propinqua erat neque aliena consili propter Semproniam; nam tum Brutus ab Roma aberat.
having been led/they begged/that he pity them/harsh/ which cupidissume (with zeal, most gladly, eagarly)/they would not do/ so long as (dum)/he (ille) took them to/near the forum/not unfavourable, unsutiable for the plan
Praeterea Gabinium arcessit, quo maior auctoritas sermoni inesset. Eo praesente coniurationem aperit, nominat socios, praeterea multos cuiusque generis innoxios, quo legatis animus amplior esset. Deinde eos pollicitos operam suam domum dimittit.
he summoned/so that (quo) would be within his speech (abl)/with him present/he revealed/of each type/ innoxios-guiltless (innocent)/the courage of the envoys would be greater/those who had promised their help
Sed Allobroges diu in incerto habuere, quidnam consili caperent. In altera parte erat aes alienum, studium belli, magna merces in spe victoriae, at in altera maiores opes, tuta consilia, pro incerta spe certa praemia. Haec illis volventibus tandem vicit fortuna rei publicae. Itaque Q. Fabio Sangae, cuius patrocinio civitas plurumum utebatur, rem omnem, uti cognoverant, aperiunt.
were uncertain (incertos habuere)/ what plan they should take (gen)/on one hand/love of war/greater resources/safe plans (of the senate)/in exchange for (pro)/ considering these things/the fortune of the state won/ of whose patronage (cuius patrocinio) the state was using mcuch (plurumum)/just as they had found it out (uti cognoverant)/they revealed to (aperiunt)
Cicero per Sangam consilio cognito legatis praecipit, ut studium coniurationis vehementer simulent, ceteros adeant, bene polliceantur dentque operam, uti eos quam maxume manufestos habeant.
instruct (praecepit) to fake (simulent)/a keen enthusiam (vehementer studium)/to approach others/make grand promises/make an effort, exert themselves (dent operam) so that/quam maxume (completely)/have them (habeant)/manufestos-guilty
42.1-43.1 summary
xxx
At Romae Lentulus cum ceteris, qui princeps coniurationis erant, paratis, ut videbatur, magnis copiis constituerant, uti, cum Catilina in agrum +Faesulanum+ cum exercitu venisset, L. Bestia tribunus plebis contione habita quereretur de actionibus Ciceronis bellique gravissumi invidiam optumo consuli inponeret; eo signo proxuma nocte cetera multitudo coniurationis suum quisque negotium exsequeretur.
xxx
Sed ea divisa hoc modo dicebantur: Statilius et Gabinius uti cum magna manu duodecim simul opportuna loca urbis incenderent, quo tumultu facilior aditus ad consulem ceterosque, quibus insidiae parabantur, fieret; Cethegus Ciceronis ianuam obsideret eumque vi aggrederetur, alius autem alium, sed filii familiarum, quorum ex nobilitate maxuma pars erat, parentis interficerent; simul caede et incendio perculsis omnibus ad Catilinam erumperent
xxx
Inter haec parata atque decreta Cethegus semper querebatur de ignavia sociorum: illos dubitando et dies prolatando magnas opportunitates corrumpere; facto, non consulto in tali periculo opus esse seque, si pauci adiuvarent, languentibus aliis impetum in curiam facturum. Natura ferox, vehemens, manu promptus erat, maxumum bonum in celeritate putabat.
xxx
Sed Allobroges ex praecepto Ciceronis per Gabinium ceteros conveniunt. Ab Lentulo, Cethego, Statilio, item Cassio postulant ius iurandum, quod signatum ad civis perferant; aliter haud facile eos ad tantum negotium inpelli posse. Ceteri nihil suspicantes dant, Cassius semet eo brevi venturum pollicetur ac paulo ante legatos ex urbe proficiscitur.
xxx
Lentulus cum iis T. Volturcium quendam Crotoniensem mittit, ut Allobroges, priusquam domum pergerent, cum Catilina data atque accepta fide societatem confirmarent. Ipse Volturcio litteras ad Catilinam dat, quarum exemplum infra scriptum est:
xxx
"Quis sim, ex eo, quem ad te misi, cognosces. Fac cogites, in quanta calamitate sis, et memineris te virum esse! Consideres, quid tuae rationes postulent! Auxilium petas ab omnibus, etiam ab infumis!"

Ad hoc mandata verbis dat: Cum ab senatu hostis iudicatus sit, quo consilio servitia repudiet? In urbe parata esse, quae iusserit; ne cunctetur ipse propius accedere.
xxx
His rebus ita actis constituta nocte, qua profiscerentur, Cicero per legatos cuncta edoctus L. Valerio Flacco et C. Pomptino praetoribus imperat, ut in ponte Mulvio per insidias Allobrogum comitatus deprehendant. Rem omnem aperit, cuius gratia mittebantur; cetera, uti facto opus sit, ita agant, permittit. Illi, homines militares, sine tumultu praesidiis conlocatis, sicuti praeceptum erat, occulte pontem obsidunt.
xxx
Postquam ad id loci legati cum Volturcio venerunt et simul utrimque clamor exortus est, Galli cito cognito consilio sine mora praetoribus se tradunt; Volturcius primo cohortatus ceteros gladio se a multitudine defendit, deinde, ubi a legatis desertus est, multa prius de salute sua Pomptinum obtestatus, quod ei notus erat, postremo timidus ac vitae diffidens velut hostibus sese praetoribus dedit.
xxx
Quibus rebus confectis omnia propere per nuntios consuli declarantur. At illum ingens cura atque laetitia simul occupavere. Nam laetabatur intelligens coniuratione patefacta civitatem periculis ereptam esse: porro autem anxius erat dubitans, in maxumo scelere tantis civibus deprehensis quid facto opus esset: poenam illorum sibi oneri inpunitatem perdundae rei publicae fore credebat.
xxx
gitur confirmato animo vocari ad sese iubet Lentulum, Cethegum, Statilium, Gabinium itemque Caeparium Terracinensem, qui in Apuliam ad concitanda servitia proficisci parabat. Ceteri sine mora veniunt; Caeparius, paulo ante domo egressus, cognito indicio ex urbe profugerat.
xxx
Consul Lentulum, quod praetor erat, ipse manu tenens in senatum perducit, reliquos cum custodibus in aedem Concordiae venire iubet.
xxx
Eo senatum advocat magnaque frequentia eius ordinis Volturcium cum legatis introducit; Flaccum praetorem scrinium cum litteris, quas a legatis acceperat, eodem adferre iubet.
xxx
Volturcius interrogatus de itinere, de litteris, postremo quid aut qua de causa consili habuisset, primo fingere alia, dissimulare de coniuratione; post, ubi fide publica dicere iussus est, omnia, uti gesta erant, aperit docetque se paucis ante diebus a Gabinio et Caepario socium adscitum nihil amplius scire quam legatos; tantummodo audire solitum ex Gabinio P. Autronium, Ser. Sullam, L. Vargunteium, multos praeterea in ea coniuratione esse.
xx
Eadem Galli fatentur ac Lentulum dissimulantem coarguunt praeter litteras sermonibus, quos ille habere solitus erat: Ex libris Sibyllinis regnum Romae tribus Corneliis portendi; Cinnam atque Sullam antea, se tertium esse, cui fatum foret urbis potiri; praeterea ab incenso Capitolio illum esse vigesumum annum, quem saepe ex prodigiis haruspices respondissent bello civili cruentum fore.
xx
Igitur perlectis litteris, cum prius omnes signa sua cognovissent, senatus decernit, uti abdicato magistratu Lentulus itemque ceteri in liberis custodiis habeantur.
xx
47.3 (48)-51
Conspirators handed over, plebs change their minds in favour of Cicero: war damaging to their goods although they had wanted plunder.
-L Tarquinius to senate, confession-names Crassus (patres claim its false)
-resentment stoked up against Caesar (want him to be named by the allobroges)- some stoked-up eques threaten him as he leaves the senate
-Lentulus +etc's freedmen start galvanizing artisans/slaves to snatch him
away, as does Cethegus (senate to decide what to do with them)
Caesar: one should free the mind of other influences when deciding a motion-must not be vengeful (people will only talk of a severe punishment), recalls how things get out of hand (Sullan proscriptions)
-punishments get out of hand: porcian law allows condemned to be exiled-shouldn't let them free to arm themselves bt confiscate money and hold them in chains and no longer discuss them