Inku Ois Hertentamen

Front 1

1. Interactieve systemen

Back 1

Voeren samen met mensen bepaalde taken uit om een bepaald doel te bereiken, verwerken informatie, en reageren dynamisch op menselijke acties.

Front 2

1. Human-centered design

Back 2

Ontwerpen van interactievesystemen vanuit het perspectief van het mens dat ermee werkt.

Front 3

1. Disclaimer 2: People are messy, design is messy.

Back 3

Ontwerpen is niet vaag. Er zijn genoeg concrete begrippen en methoden om met subjectiviteit van ontwerpproces om te gaan.

Front 4

1. Disclaimer 3: You are not the user

Back 4

Visie en creativiteit van de ontwerper is ook belangrijk, maar OIS gaat over de reality checks die je op je creatieve ideeen loslaat.

Front 5

1. Ontwerpen en ontwerp

Back 5

1. Ontwerpen is het proces waarin iets nieuws wordt bedacht

2. Ontwerp is de specificatie ('representation') van dat nieuwe

Front 6

1. Featuritis

Back 6

De onbedwingbare behoefte om steeds nieuwe features toe te voegen aan een product

Front 7

1. Benyon: belangrijke kwaliteiten van interactieve systemen

Back 7

- Enjoyable, useful, enhancing life

- Accessible, usable, engaging

Front 8

1. Affordance volgens Norman

Back 8

Perceived and actual properties of the thing ... that determine just how the thing could possibly be used.

Front 9

1. Machine-centered versus people-centered

Back 9

Front 10

1. Human factors

Back 10

Menselijke eigenschappen:

- Emoties

- Geheugen

- Aandacht

- Perceptie

- Situated action

Front 11

1. Interface

Back 11

Mens heeft doelen en waarden

Apparaat heeft instructies nodig

Zij komen samen in user interface:

- Fysiek: apparaat wordt fysiek bediend

- Perceptueel: mens ontvangt signalen

- Conceptueel: men stelt zich voor hoe het systeem werkt

Front 12

1. Waarom human- en niet user-centered?

Back 12

1. Kennis van menselijke aspecten is essentieel.

2. Mens is meer dan alleen gebruiker
3. Niet alle gebruikers zijn hetzelfde: ‘de’ gebruiker als excuus voor middelmatig design
4. Gebruiker klinkt als ondergeschikt aan technologie

Front 13

1. Communities of practice

Back 13

Groepen met gedeelde interesses en waarden

Front 14

1. Wat levert human-centered design op? (5)

Back 14

1. Geld

2. Veiligheid

3. Ethiek

4. Duurzaamheid

5. Acceptatie

Front 15

2. Human factors.. (3)

Back 15

1. Bestudeert menselijke informatieverwerking

2. Gebaseerd op empirisch onderzoek

3. de wetten zijn onveranderlijk maar wel beïnvloedbaar (licht, context etc)

Front 16

2. Ergonomie

Back 16

Optimale afstemming tussen mens en omgeving

Front 17

2. Fysieke ergonomie

Back 17

Op basis van het fysieke van de mens (zo'n rare muis)

Front 18

2. Cognitieve ergonomie

Back 18

Op basis van mentale modellen (logische indeling pitjes op het fornuis)

Front 19

2. Human factors: herinneren

Back 19

STM: herhaling

LTM: Herkennen -> levels of processing

Recognition rather than recall

Front 20

2. Human factors: Vergeten

Back 20

Availability en accessibility

STM: Decay (vervaagt), Displacement

LTM: Decay, interferentie, retrieval failure

Front 21

2. Human factors: externalization (win toolbar)

Back 21

- representation with relevant feedback (recognition)

- relieves working memory (low cognitive load)

Front 22

2. Human factors: internalization (cmd prompt)

Back 22

- stored in memory (high cognitive load)
- knowledge is more solid and detailed (recall)

Front 23

2. Affordance in OIS

Back 23

Laat informatie in het object

Front 24

2. Chunking

Back 24

groeperen, werkgeheugen

Front 25

2. Wat is de invloed van aandacht op OIS?

Back 25

Aandacht is selectief, verdeeld en beïnvloedbaar.
1. Doseer, organiseer goed
2. Zaken die nodig zijn niet te 'ver weg' plaatsen
3. Kijk naar de hele experience

Front 26

2. Capacity allocation

Back 26

aandacht is gelimiteerd, maar verdeelbaar over processen.

Allocation policy: bepaald door intenties en disposities, evaluatie van capaciteit-aanvraag

Front 27

2. Automatic & controlled processing (Schneider & schiffrin, 1977)

Back 27

1. Automatic processing: Standaardtaken, vragen weinig capaciteit

2. Controlled processing: onbekende en moeilijke taken, vragen veel capaciteit

Oefenen van een moeilijke taak kost steeds minder capaciteit.

Front 28

2. Menselijke fouten: slips

Back 28

Er gebeurt iets anders dan je had gepland.

Front 29

2. Vijf soorten slips

Back 29

1. Storage failure (iets dubbel doen)

2. Test failure (wat deed ik ook alweer)

3. subroutine failure (vergeet bijlage)

4. Discrimination failure (start word ipv excel)

5. Programme assembly failure

Front 30

2. informatieverwerking schema

Back 30

Front 31

2. Situated action

Back 31

1. Bekritiseert vooral het planmatige dat verondersteld werd

2. De wereld is dynamisch, contextueel, 'situated'. Dus de ene keer handelt de mens anders dan de andere

Front 32

2. Distributed cognition (Hutchins, 1995)

Back 32

Zowel het cognitieve proces als de gebruikte kennis is vaak verdeeld over meerdere mensen, tools, en representaties.
- chauffeur en passagier leggen route af adhv kaarten en overleg

Front 33

2. Distributed cognition

Back 33

kijk naar de wereld, denkprocessen vinden plaats in interactie

- met andere mensen

- met (fysieke en machine) omgeving

- kennis in het hoofd en kennis in de wereld

Front 34

2. Embodied cognition

Back 34

- lichaam integraal deel van alles

- Het lichaam beïnvloedt de geest

- Veel van ons denken is embodied

- Cognitieve processen zijn diep geworteld in lichamelijke interacties met de wereld

Front 35

2. Affordance

Back 35

Staat iets toe, faciliteert iets, biedt de mogelijkheid voor: The easy discoverability of possible actions.

- Kennis in de wereld, kennis in het hoofd

- affordance > perceived affordance

Front 36

2. Vijf gestalt principes

Back 36

1. Continuïteit

2. voor- en achtergrond

3. geslotenheid

4. gelijkenis

5. nabijheid

Ook omgekeerd! (dissimilarity)

Front 37

3. PACT analyse

Back 37

Systemen ontwerpen

- Voor mensen

- die activiteiten verrichten

- in een bepaalde context

- met behulp van technologieën

Front 38

3. Wanneer PACT?

Back 38

1. Eerste verkenning ('scoping') van een bestaand of nog te ontwerpen P-T systeem.

2. Startpunt voor verder onderzoek.

Front 39

3. People

Back 39

1. Human factors

2. Mentale modellen

3. Sociaal/cultureel

Front 40

3. Mentaal model

Back 40

Thought process of how something works.

- bepaald door ervaring en conventies

- schept verwachtingen

Front 41

3. Belang van het mentaal model

Back 41

The designers conceptual model is the designers conception of the look, feel and operation of the product. The system image is what can be derived from the physical structure. The users mental model is developed through interaction with the product and the system image. Designers expect the users model to be identical to their own, but because they cannot communicate directly with the user, the burden of the communication is with the image.

Front 42

3. Activities

Back 42

- Tijdsaspecten

- Samenwerken

- Complexiteit

- Veiligheid

- Interactie met content

Front 43

3. Context

Back 43

- Fysiek

- Sociaal

- Organisationeel

Front 44

3. Technologie

Back 44

- input

- output

- communicatie

- content

Geen aandacht aan back-end!

Front 45

3. Vier hoofdactiviteiten van het ontwerpproces

Back 45

UDEE

1. Understanding

2. Design

3. Envisionment

4. Evaluation

Front 46

3. Understanding (in ontwerpproces)

Back 46

Analyse van het probleem (gebruik PACT)

Wie zijn de betrokkenen/stakeholders?

Wat zijn de requirements?

Front 47

3. Hoe verzamel je requirements?

Back 47

- Communicatie met user (interviews, discussies, workshops)

- Gebruikersverhalen

- Observatie van bestaande systemen en gebruikers

Front 48

3. Conceptueel versus fysiek ontwerp

Back 48

Wat moet het systeem kunnen?

versus

hoe gaat het systeem concreet werken?

Front 49

3. Conceptueel ontwerp

Back 49

Centraal voor het ontwikkelen van understandable systemen, en ensuring dat het systeem past met de verachtingen en voorkeuren van de mens.
- welke functies en kennis moet het systeem bevatten?
- Wat moet iemand weten om het systeem te kunnen gebruiken?

Front 50

3. Fysiek ontwerp

Back 50

Van abstractie naar concreet ontwerp

- Hoe gaat het systeem werken?

- OIV design

Front 51

3. Operational design (fysiek ontwerp)

Back 51

De werking van het systeem, structuur en opslag van de content

Front 52

3. Representational/visual design (fysiek ontwerp)

Back 52

Look en feel van het systeem: kleuren, vormen, layout

Front 53

3. Interaction design (fysiek ontwerp)

Back 53

Hoe werken een mens en het systeem samen?

Front 54

3. Envisionment

Back 54

Het voorstellen en presenteren van ideeën (storyboards, schetsen, prototype)

Front 55

3. Persona

Back 55

Concrete representatie van gebruikers waarvoor het systeem wordt ontworpen

Front 56

3. Scenario

Back 56

Verhalen over mensen die activiteiten verrichten met het systeem. Gebruikt voor requirements, rijke beschrijving van situated action.

Front 57

3. Vier typen scenario's

Back 57

1. Stories

2. Conceptual scenarios

3. Concrete scenarios

4. Use cases

Front 58

4. Usability

Back 58

Usability is de mate waarin een product door bepaalde gebruikers in een bepaalde omgeving kan worden gebruikt om bepaalde doelen effectief en efficiënt en naar tevredenheid te bereiken.

Front 59

4. Accessibility

Back 59

Zijn systemen en informatie voor iedereen toegankelijk?

Front 60

4. Voorbeelden van accessibility

Back 60

- Vriendelijke URLs

- Alternatieve teksten

- kleurenblindheid-proof

- tabellen toegankelijk

Front 61

4. Universal design

Back 61

het design van producten en omgeving dat usable is voor alle mensen (bolletjes op straat voor blinden etc).

Front 62

4. Waar let je op bij usability?

Back 62

- Efficiënt

- Effectief

- Tevredenheid

- Gemakkelijk te leren

- Veilig in context van gebruik

- Doet waar het voor bestemd is

Front 63

4. Acceptability

Back 63

Zijn mensen bereid het systeem echt te gebruiken?

Front 64

4. Factoren die een rol spelen bij acceptability

Back 64

- Politiek acceptabel (vertrouwen)

- Handigheid

- Sociale en culturele gewoonten

- Usefulness (efficient en effectief?)

- betaalbaar

Front 65

4. Benyon: de vier categorieën van de 12 design principes (HE!)

Back 65

1. Helping people access, learn, and remember the system (1-4)
2. Giving them the sense of being in control, knowing what to do and how to do it (5-7)
3. Safely and securely (8-9)
4. In a way that suits them (10-12)

Front 66

1. Conceptueel model

Back 66

Onderliggende metafoor van het systeem, beschrijft hoe dingen geclassificeerd en georganiseerd zijn.

Front 67

Horizontaal prototype

Back 67

Veel features, maar oppervlakkig uitgewerkt

Front 68

Verticaal prototype

Back 68

Een paar features diep uitgewerkt

Front 69

Evolutionair prototype

Back 69

Laat in het proces, de productvisie en het prototype liggen dicht bij elkaar

Front 70

throw-away prototype

Back 70

Vroeg in het proces, als er nog weinig requirements bekend zijn. Papier.

Front 71

Geheugen: Bottleneck

Back 71

Je STM/werkgeheugen is een bottleneck waar stimuli wordt gefilterd. Keuze tussen weggooien of opslaan in LTM.

Front 72

Cognitive appraisal

Back 72

Je lichaam is gespannen, snelle hartslag -> "dus ik ben boos"

Front 73

Flow

Back 73

Het gevoel van 'smoothness', het gevoel van volledige focus, de ideale verhouding tussen vaardigheden en uitdaging.

Front 74

Immersie

Back 74

Het gevoel van opgaan in het geheel, jezelf verliezen

Front 75

Ubiquitous computing

Back 75

De integratie van computers en het gebruik ervan in de dagelijkse omgeving, in tegenstelling tot de computer als apart object.

Front 76

ambient intelligence

Back 76

1. Context aware

2. Personalized

3. Immersive

4. Adaptive

Front 77

Faceted classification beschrijft content adhv drie aspecten:

Back 77

1. Dimensies (hoofdconcepten uit de ontologie)
2. Facetten (attributen)
3. Per facet aantal waarden

Front 78

Web 1.0 vs web 2.0

Back 78

web 1.0 = zenden

web 2.0 = delen

Front 79

Vijf elementen van design van J.J. Garrett

Back 79

1. Scope

2. Strategy

3. Structure

4. Skeleton

5. Surface

Front 80

GUI

Back 80

WIMP

- Windows

- Icons

- Menus

- Pointers

Front 81

Waarom zou je een Heuristieke Evaluatie laten nagaan door een expert, en waarom niet?

Back 81

+ Snel, goedkoop, simpel, experts herkennen inconsistenties beter, gestructureerde resultaten

- Expert is niet de eindgebruiker, essentiële problemen kunnen gemist worden, sommige problemen komen in de praktijk niet voor

Front 82

Hoe houd je rekening met het geheugen bij het ontwerpen van OIS?

Back 82

1. Kortereactietijd (zorgt voor low cognitive load)

2. Veranderbezochte links (low cognitive load)

3. Affordance:laat informatie in het object

4. Chunking(STM)

5. Korte,logische paden

6. Standaarden(metaforen)

7. Recognitionvs. recall

7a. externalization vs internalization

Front 83

Engagement

Back 83

Wanneer je de PACT-elementen harmoniseert, voel je je betrokken en wil je met het systeem werken. Ook identiteit, adaptiviteit, en narratief.

Front 84

Vijf verschillen tussen websites en 'normale' software

Back 84

1. webas a whole, niet 'in' applicatie

2. je 'koopt' het niet

3. designis zeer belangrijk

4. jeweet minder over wie je gebruikers zijn maar komt wel meer over ze te weten

5. mindercontrole over hoe men het gebruikt.

Front 85

Verhouding tussen mentaal model en conceptueel model (met system image).

WOT alert

Back 85

- Het conceptueel model van de ontwerper is zijnidee van de look, feel, en werking van een product.

- De system image is wat uitde fysieke structuur kan worden gehaald (incl documentatie). - Het mentale modelvan de gebruiker is ontwikkeld door interactie met het product en de systemimage.

- Ontwerpers verwachten dat het mentale model van de gebruiker gelijk isaan hun conceptueel model, maar omdat ze niet direct met de gebruiker kunnencommuniceren kan dat alleen met de system image.

Front 86

Wat is verschillend in Social Media mbt design?

Back 86

- zeer gericht op participatie

- focus op eindgebruiker ipv collective users

- identiteit staat centraal

- users hebben interesses ipv 'needs'