Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
90 Cards in this Set
- Front
- Back
Percussie toon: Mat
|
Hoorbaar bij > 5cm niet luchthoudend weefsel. Zoals op dij. Hoorbaar bij groot pleura-exsudaat |
|
Percussie toon: Gedempt
|
Hoorbaar bij < 5cm niet-luchthoudend weefsel/ bij vocht/ bij weinig luchthoudend weefsel. Zoals op gezond hart. Hoorbaar bij longinfiltraat, klein exsudaat |
|
Perussie toon: Verkort
|
Zoals op grens van hart. Hoorbaar bij dun laagje pleuravocht.
|
|
Percussie toon: Sonoor
|
Zoals op normale long. Hoorbaar fysiologische long
|
|
Percussie toon: Hypersonoor
|
Normaal niet nabootsbaar. Hoorbaar bij emfyseem, pneumothorax
|
|
Percussie toon: Tympanitisch
|
Normaal bij buik of opgeblazen wang. Hoorbaar?
|
|
Percussie gevoel:
|
Pijnlijk: Onderliggende onsteking Niet pijnlijk: Normaal |
|
De functie van je vinger:
|
Plessimeter
|
|
Soorten percussie:
|
Direct: Alleen op bot Indirect: Met plessimeter Bimanueel: Met vinger als plessimeter |
|
Percussie techniek
|
Hard drukken (vooral bij obesistas of volumineuze vetlaag) met plessivinger. Hamer vinger haaks, pols los, |
|
Verschil sonoor-hypersonore percussie?
|
Luister eerst naar percussie long vlak boven lever grens. Daarna naar percussie long onder clavicula.
|
|
Frequentie bereik bij auscultatie
|
50-500 Hz. Laagfrequent: 50-200Hz hoorbaar met kelk Hoogfrequent:200-500Hz hoorbaar met membraan. |
|
Laagfrequente geluiden:
|
3e en 4e harttoon Mitralis klep stenose |
|
Hoe test je turgor?
|
Snelheid van verstrijken van een huidplooi na knijpen.
|
|
Beschrijven van abnormale zwellingen:
|
Grootte, vorm, aard oppervlak, consistentie (week, vast, hard), bewegelijkheid tov omliggend weefsel, pijnlijkheid bij druk, evt. pulsaties/ fluctuatie.
|
|
Fluctuatie:
|
Zwelling berustend op een met vocht gevulde holte. Wijsvingers beide aan een kant van de zwelling. Rechts stilhouden, links op en neer bewegen. Pseudo-fluctuatie: Fluctuatie in 1 v/d 2 richtingen. Bijv. dijbeen: (Fluctuatie in breedte richting, geen fluctuatie lengterichting) |
|
RR
|
Riva-Rocci
|
|
Onderdelen bloeddrukmeter
|
Manchet Bal Slang Manometer Ventiel |
|
Pitfalls bij bloeddrukmetingen
|
Houding, emoties, pijn, volle blaas, kou, genotsmiddelen voor meting (Nicotine & cafeïne ^, beetje alcohol daling, veel alcohol stijging, bij ouderen zorgt een maaltijd voor een daling.
|
|
Techniek bloeddrukmeting
|
Onderarm thv hart op steun. Manchet ombrengen, a. radialis palperen, stethoscoop op a. brachialis, luisteren
|
|
Tonen hoorbaar bij bloeddruk meting:
|
Korotkovtonen
|
|
Fasen van korotkovtonen
|
Fase 1: Druk arterie iets hoger dan manchet: Zachte, kloppende toon, wordt harder bij afname druk manchet Fase 2: Toon verlengt en gaat over in geruis Fase 3: Geluid wordt korter, helderder en luider, Fase 4: Tonen worden plotseling zacht en dof Fase 5: Geluid verdwenen. |
|
Conclusie:
|
Begin van fase 1 = systolische bloeddruk Begin van fase 5 = diastolische bloeddruk |
|
Techniek van oscillometrie:
|
Oppompen manchet, tot boven systolische druk, laten zakken van druk. Meet oscillaties van de a. brachialis wand. Bij maximale uitslagen wordt dat beschouwd als het gemiddelde van de bloeddruk. Uit het gemiddelde wordt met een algoritme systolische en diastolische waarden berekend.
|
|
Geen fase 5 hoorbaar:
|
Spontane vaattonen
|
|
Spontane vaattonen:
|
Noteer systolische BD, fase 4, en /0: Dus 142/84/0. Komt voor bij kinderen, zwangeren, bij atherosclerose en inspanning |
|
Tonen verdwijnen tijdens fase 1:
|
Auscilatory gap Silent gap |
|
Tijdens/ na fase 1 verdubbeld ineens het aantal slagen
|
Pulsus alternans.
|
|
Pulsus alternans:
|
Hoorbaar bij een falend linkerventrikel Krachtige en zwakke tonen wisselen elkaar af. |
|
Onregelmatig ritme, extrasystolen
|
Bigeminie
|
|
Volstrekt onregelmatige hartactie
|
Boezemfibrilleren
|
|
>10 mmHg verschil tussen links en rechts;
|
Stenose, meet aan de niet geobstrueerde arm.
|
|
Onderzoek van mammae: Inspectie
|
Inspectie zittend (geringe asymmetrie is afwijkend, kleur huid, intrekkingen, zwellingen. Tepels: Grootte, stand, vorm) Inspectie zittend met geheven armen (zwellingen en intrekkingen) Inspectie met aangespannen mm. pectoralis (zwellingen, intrekkingen) Inspectie bij vooroverbuigen (asymmetrie, zwelling, tepelintrekkingen) |
|
Onderzoek van mammae: Anamnese
|
Levensfase, cyclus, zelf ontdekte bobbels, wisselingen van zwellingen, UITVLOED |
|
Wanneer is uitvloed fysiologisch?
|
Einde van de zwangerschap, post partum bij borstvoeding. Dan heet het gallactorroe |
|
UItvloed bloederig vocht:
|
Melkgangcarcinoom, Papilloom Ziekte van Paget aan tepel |
|
Gezwollen, rode, pijnlijke, warme borst in kraambed:
|
Mastitis |
|
Sinasappelhuid borst
|
P'eau d'orange, verdacht voor infiltratief groeiend mammacarcinoom met lymfeafvoerobstructie.
|
|
Ingetrokken tepel/ afwijkende stand tepel
|
Langdurig: meestal geen pathologische betekenis Beiderzijds: Meestal geen pathologische betekenis Sinds kort: mammaCa? |
|
Onderzoek mammae, palpatie:
|
Liggende houding, arm onder hoofd aan te onderzoeken kant. Lichte druk, systematisch afgaan 4 kwadranten van perifeer naar centraal, beginnend lateraal bovenkwadrant, ook axillaire uitloper! Controle of tepel goed bewegelijk is (oplichtten) Tepel uitvloed testen? |
|
Onregelmatige borsten bdz, verscheidene, bij palpatie gevoelige/pijnlijke, knobbels.
|
Knobbels meestal cysteus Masthopathie = benigne aandoening. |
|
Lymfeklierafvloed van mammae voornamelijk naar:
|
Centrale axillaire lymfeklieren. Liggen hoog in de oksel. Dreinage vanaf interpectorale lymfeklieren (liggen langs onderrand mm. pectoralis)
|
|
Lymfeklierstation onderzoek bij mammae
|
Supraclaviculair, infraclaviculair, axillair, subscapulair, cervicaal,
|
|
Gynaecomastectomie
|
puberteit en vroege adolescentie Tepelhof voelbaar? Geen tepelhof maar vetweefsel bij adipositas: pseudogynaecomastectomie Oorzaak: Hormonaal, medicamenteus, mechanische irritatie, als leverstigmata, |
|
Medicamenteuze oorzaken gynaecomastectomie:
|
Spironolacton, digitalis, cyproteronacetaat, oestrogeen
|
|
Hormonale oorzaken gynaecomastectomie:
|
Puberteit, primair hypogonadisme (afwezige testosteron productie) Hyperthyreoïdie (lage testosteron productie) Levercirrose (lage testosteron, hoge oestrogeen productie) Tumoren die HCG of oestrogenen produceren |
|
Wat te doen bij afwijkingen in borst?
|
mammografie Echografie\echogeleide aspiratie c.q. cytologische punctie |
|
Volgorde buikonderzoek:
|
Inspectie Auscultatie Percussie Palpatie |
|
Referentiepunten buikonderzoek:
|
Processus xiphoideus + ribbenboog navel Crista iliaca, SIAS, Ligamentum inguinale/ lig. poupart. Symfysis pubis. |
|
Regio's van de buik: kwadranten en in 9nen
|
RBK / LBK / ROK / LOK Regio: hypochondrium, epigastrio, lumbalis, umbilicalis, fossa iliaca, suprapubica |
|
Hoogte bifurcatie aorta
|
L4
|
|
Hoogte navel ongeveer
|
L4
|
|
Abdominale inspectie:
|
Opgezet? Beweging bij zuchten, striae, littekens, zichtbare venen, zichtbare peristaltiek, buikwandbreuken?
|
|
Inspectie navel:
|
Opgezette navel: Ascites Ingedeukte diepe navel: Vet |
|
Waar zit de nierloge?
|
3 hoekig gebied naast wervelkolom boven afgegrensd door 12e rib.
|
|
Lokale buikpijn bij kuchen?
|
peritoneale prikkeling ter plaatse.
|
|
Stroomrichting van zichtbare venen bepalen
|
met wijsvingers leegstrijken, dan de ene vinger optillen. Dan weer leegstrijken en de andere kant optillen.
|
|
Normale stroomrichting venen
|
Boven niveau van navel naar boven. Onder navel naar beneden.
|
|
Stroomrichting overal naar boven?
|
Geoccludeerde vena cava inferior
|
|
Breuk/hernia inhoud:
|
Ommentum of darmlis
|
|
Mogelijke breuken voorstebuikwand
|
hernia inguinalis lateralis (indirecte schuine of laterale liesbreuk) hernia inguinalis medialis (directe of mediale liesbreuk), hernia femoralis, hernia umbilicalis, hernia epigastrica.
|
|
Hoe wordt een diastase recti zichtbaar?
|
Liggende houding, en dan optillen hoofd. Langwerpige zwelling tussen mm. recti abdominalis.
|
|
Plaatsing stetoscoop auscultatie buik
|
Naast navel
|
|
Beschrijving peristaltische geluiden
|
Aanwezig: Normaal, spaarzaam, levendig, zeer levendig (Acute enteritis, maagbloeding) Afwezig: Paralytische ileus door gegeneraliseerde peritoneal prikkeling; Acute peritonitis, maagperforatie, kort na grote buikoperatie. Hoge/ metaalachtige klank vocht in uitgezette darmlissen: mechanische ileus Klokkend geluid (vloeistof door kleine opening): Gootsteengeruis. Klotsend geluid in maag: Clapotage: Pylorusstenose of overmatig vocht in maag. |
|
Hoogklinkende peristaltiek + gootsteengeruis
|
Ileus peristaltiek
|
|
Bevindingen bij ascites
|
Uitgezette flanken (kikkerbuik) Uitgezette navel Verschuivende tympanie Undulatie (handen om de buik, met links duwen, en kijken of er een "golf" rechts aankomt) |
|
Oorzaak verschuivende tympanie
|
De gashoudende darmlissen liggen OP het vocht. Dus bij liggen, gaan deze in het hoogste punt verschuiven. Bij zitten gaan deze naar het hoogste punt. Op zijde liggen... etc.
|
|
Onderscheid ascites of vergroot orgaan?
|
Ascites verschuift. Bij een zwangere uterus, een ovarium cyste of een overvulde blaas: demping in de onderbuik, die niet verschuift bij houdingsveranderingen.
|
|
Bespreking hernia inguinalis lateralis:
|
Vaker bij mannen dan vrouwen Vaker op kinderleeftijd Peritoneum in lieskanaal Route van testis indaling Niet opgelost processus vaginalis Inwendige poort: 1 cm oven lig. inguinale Uitwendige poort: direct boven aanhechting van dit ligament aan os pubis. |
|
LO bij verdenking hernia inguinalis lateralis:
|
Liggende houding, reponeren tenzij pijnlijk. Dan via scrotum langs funiculus spermaticus naar uitwendige poort. Patiënt laten persen. Tikt de zwelling tegen vinger? --> scrotale hernia. |
|
Beschrijving hernia inguinalis medialis (directe hernia)
|
Zwakke plek in buikwand jusit boven uitwendige ring lieskanaal. Bolvormige breuk, dichtdrukken lieskanaal verhindert niet het naar buiten komen bij persen. Vaak bij COPD of veelvuldig persen.
|
|
Beschrijving hernia femoralis
|
Vaker vrouwen dan mannen Uistulping via canalis femoralis (ONDER lig. inguinale door). Altijd mediaal van v. femoralis Vaak irreponibel |
|
Beschrijving hernia (para) umbilicalis
|
Bevorderd door hoge abdominale druk: (veel zwangerschappen, adipositas, ascites) Vooral bij vrouwen. Opening in linea alba |
|
Beschrijving hernia epigastrica
|
Tussen proc. xiphoideus en navel, klein rond breukje in middenlijn, soms pijnlijk.
|
|
Beschrijving hernia cicatricalis ( |
Littekenbreuk Breuk tpv litteken na buikoperatie. Vaak bij langzame genezing ivm infectie. Inklemming zeldzaam ivm grootte breukpoort |
|
Peritoneum achterwand prikkeling (psoas test en obturatortest)
|
Retrocolische appendicitis Pijn bij contraheren of rekken van deze spieren Psoastest: in rugligging de knie optrekken terwijl de knie door onderzoeker naar beneden wordt gedrukt. + Op zij niet pijnlijke zijde leggen, en pijnlijke kant het been naar achter laten strekken. Obturatortest: Rugligging. Buig been pijnlijke kant, knie haaks. Nu exorotatie heup = rekken obturator. |
|
Beschrijving ascites
|
Uitzetting flanken Verstreken of uitpuilende navel Demping verschuivend Undulatie |
|
Beschrijving zwangerschap
|
Bolle onderbuik Navel verstreken of uitpuilend Verse striae Pigmentatie mediaanlijn Tympanie in flanken en epigastrio (hier zijn de darmen naartoe gedrukt) Harttonen vanaf 20 wk uterus palpabel na 12 week Slappe buikspieren Kindsbewegingen 24 wk |
|
Beschrijving overvulde blaas
|
Centrale opzetting onderbuik. Dempng boven symfyse Aandrang bij druk boven symfyse soms Weerstand boven symfyse Spierspanning vaak |
|
Grote ovariumcyste
|
Centrale opzetting buik. Bij percussie typmanie in de flanken Centraal demping Soms fluctuatie |
|
Meteorisme
|
Diffuse opzetting, Bij percussie sterke tympanie over gehele buik |
|
Appendiicitis acuta
|
Punt van meeste pijn Van navel naar rehter onderbuik Mc Burney (1/3e lijn van SIAS naar navel Peristaltiek?? Pijnlijke plaats? Défence musculaire locaal Loslaatpijn en contralaterale loslaatpijn Evt. Psoas en obturator test |
|
Cholecystitis acuta
|
Galsteenkoliek Pijn rechter hypochondrium uitstraling naar rechterscapula/rug Soms hydrops v. galblaas Soms lokale peritonitis een ontstekings infiltraat + defence musculaire\ Symptoom van Murphy: Druk in hypochondrium en laat patient inspireren. Pijn? = Murphy |
|
Gegeneraliseerde peritonitis
|
Geen bewegingen buik bij ademhaling Beweginsarmoede Pijn gehele buik soms pijn uitstraling schouders Geen peristaltiek hoorbaar Percussie pijnlijk Lichtepalpatie pijnlijk Gegeneraliseerde défence musculaire |
|
Uitstralende pijn naar schouders bij abdominaal proces. Leg uit:
|
Diaphragma prikkeling
|
|
Levercirrose
|
Buik opgezet zichtbare venen\veneus geruis navelstraak ascites hepatomegalie splenomegalie |
|
Ileus
|
Acute mechanische ileus/ obstructie-ileus = dunne darm obstructie: Opgezette buik, en koliekachtige pijnen, niet goed lokaliseer baar. Zichtbare peristaltiek Clapotage Hoog klinkende peristaltiek Gootsteengeruis Zoek naar: lokale weerstanden (fecale impactie, tumoren, invaginaties. Mechanische ileus: Afsluiting distaal deel dikkedarm. Dus veel sluipender beloop. Paralytische ileus: Opgezette, stille buik. |
|
Oorzaken paralytische ileus (7)
|
Lang bestaande mechanische ileus OF Paralyse van de darm: door opiaten, medicamenten, hypokaliëmie, ontsteking buikholte Wervelfractuur Darm ischemie |
|
Volgorde onderzoek genitalia vrouw
|
Externe genitalia inspectie (zwelling, ecoulement, littekens, ulcera, fluor) Persen (ivm evt prolaps) VT: (Vagina wand, spanning bekkenbodem, cervix (vorm, consistentie, positie, oppervlakte) bimanuele palpatie dan ovaria bdz, ruimte van douglas, dan slingerpijn of opdrukpijn) Inspecteren handschoen. |
|
|
|