Reading...
Play button
Play button
Use LEFT and RIGHT arrow keys to navigate between flashcards;
Use UP and DOWN arrow keys to flip the card;
H to show hint;
A reads text to speech;
37 Cards in this Set
- Front
- Back
|
Düzenli ordu - Neden
|
Devlet otoritesinin sağlanması
Kuvay-ı Milliye birliklerinin yetersizliği, başlarına buyruk davranmaları ve hukuk devleti anlayışına ters hareket etmeleri Kuvay-ı Milliye'nin Yunanlara karşı başarısız olması |
|
|
Ermeni sorunu - Neden
|
Rusya ve İngiltere'nin Ermenileri kendi çıkarları doğrultusunda kullanmaları
Rus ordusundaki Ermeni askerlerin Osmanlı topraklarındaki Ermenilerle bağlantısı Balkanlardaki bağımsızlık hareketlerinin Ermenileri etkilemesi Çarlık Rusyası'yla yapılan Ayastefanos Anlaşması'ndaki Ermenilerle ilgili maddelerin soruna uluslararası boyut kazandırması |
|
|
I. Dünya Savaşı - Tehcir
|
Ermeniler isyan faaliyetleri ve katliamlarının Ruslarla savaşı güçleştirmesi
14 Mayıs 1915'te Tehcir Kanunu: Ermeniler savaş alanı olmayan Suriye'ye göç ettirilmesi |
|
|
Doğu Cephesi - Gümrü Anlaşması (3 Aralık 1920)
|
Kars, Sarıkamış, Iğdır Türkiye'ye
Türkiye - Ermenistan sınırı Ermenistan Sevr'i tanımayacak İsteyen Ermeniler 6 ay içinde dönebilecek |
|
|
Gümrü Antlaşması - Önem
|
TBMM'nin yabancı bir devletle imzaladığı ilk anlaşma
Ermenis'tan TBMM'yi tanıyan ilk devlet Mondros ile belirlenen sınırlar ilk kez aşıldı Sevr'in geçersizliği fiilen kanıtlandı Misak-ı Milli'nin bir kısmı gerçekleşti Türk ordularının ilk askeri başarısı Ermenistan meselesi son buldu Diğer cephelere odaklanma imkanı Dış ilişkilerin canlanması Yeni Türk devletinin adı Türkiye olarak belirtildi |
|
|
Güney Cephesi
|
İşgalcilere karşı düzenli ordu değil, Kuvay-ı Milliye birlikleri mücadele etti
Fransızlar, Sakarya zaferinden sonra, Anadolu'nun işgal edilemeyeceğini anladı ve barış istedi |
|
|
Çerkez Ethem Olayı
|
Çerkez Ethem isyanında İtilaf Devletleri ve İstanbul Hükümetinin propagandası, bölgesel ve etnik nedenler etkili olmamıştır
Kişisel hırs ve çıkar düşüncesinin sonucu I. İnönü öncesi sıkıntı |
|
|
I. İnönü (6-10 Ocak 1921) - Neden
|
Yunanistan'ın TBMM'ye Sevr'i kabul ettirmek istemesi
Çerkez Ethem ayaklanmasından yararlanmak Eskişehir'i alarak Anadolu demiryollarını kontrol etmek İngiliz yardımının devamını sağlamak Milli hareketi sona erdirmek |
|
|
I. İnönü - Sonuç
|
TBMM'nin kurduğu düzenli ordunun ilk büyük zaferi
TBMM'ye duyulan güven arttı Zaman kazanıldı Milli birlik güçlendi TBMM'nin uluslararası saygınlığı arttı TBMM Londra Konferansı'na davet edildi: Politikaların gözden geçirilmesi Afganistan'la dostluk ve yardımlaşma Rusya ile Moskova Antlaşması 1921 Anayasası ilan edildi Bağımsızlık simgesi olan İstiklal Marşı kabul edildi |
|
|
Londra Konferansı
|
Anlaşma Devletleri, Anadolu'daki direnişin ardından, planlarını gözden geçirmek zorunda kaldı
Amaç: Sevr'i değiştirerek yutturmak TBMM, İstanbul, İngiltere, Fransa, İtalya, Yunanistan Başta sadece İstanbul çağrıldı İstanbul'un Mustafa Kemal'in yetki verdiği birisiyle gelmesini istediler: Amaç, TBMM'yi tanımamak |
|
|
TBMM Hükümetinin Londra Konferansı'na davet edilmesi - Neden
|
TBMM ile Sovyet Rusya'nın yakınlaşması
Fransızlara karşı mücadelede başarı Çerkez Ethem isyanının bastırılması ve I. İnönü zaferi İtalya'nın arabuluculuğu |
|
|
Mustafa Kemal'in Londra Konferansı'na katıma amacı
|
Buradan bir sonuç çıkmayacağını biliyordu
Amaç: Türklerin haklı davasını ve Misak-ı Milli'yi kamuoyuna duyurma Anlaşma Devletlerinin "Türkler barış görüşmelerine katılmıyor, savaş istiyor" propagandasına son vermek :) Türk ulusunun yasal temsilcisinin TBMM olduğunu göstermek TBMM'nin hukuksal varlığını kanıtlamak |
|
|
Londra Konferansı - Sonuç
|
TBMM'nin hukuki varlığı kabul edildi
Sevr'in çeşitli hükümleri tartışılmaya başlandı Anlaşma Devletleri arasında anlaşmazlıklar Konferansın başarısızlıkla sonuçlanmasından sonra Yunanlar saldırmaya devam etti: II. İnönü Savaşı |
|
|
Moskova Antlaşması - Neden
|
I. İnönü ile Yunan ilerleyişinin durdurulması
Güneyde Fransızlara, Doğuda Ermenilere karşı zafer İki ülkenin ortak çıkarları Londra Konferansı'na katılan TBMM'nin İtilaf Devletleri ile yakınlaşmasını engellemek İki ülke arasında elçilik faaliyetlerini başlatmak |
|
|
Moskova Antlaşması
|
İki taraftan birinin tanımadığı anlaşmayı diğeri de tanımaycak:
Sevr Uluslararası alanda birlikte hareket Osmanlı ile Çarlık Rusya arasındaki anlaşmalar geçersiz Sovyet Rusya Misaı Milli'yi tanıyacak: İlk Avrupa devleti Doğu sınırlarının güvenlik altına alınması Kapitülasyonlar kalktı: İlk Avrupa devleti Boğazların bütün ticaret gemilerine açık kalmasının sağlanması için bir konferans toplanacak |
|
|
II. İnönü - Neden
|
Sevr'i kabul ettirmek
Londra Konferansı'ndaki teklifin kabul edilmemesi Yunanların, Türk ordusu teşkilatlanmadan Eskişehir'in almak istemesi, sonra da ksımetse TBMM İngilizlerin teşviki |
|
|
II. İnönü - Sonuç
|
Yunanlar püskürtüldü, ancak taarruzda başarı sağlanamadı:
Türk ordusu henüz taarruz gücünde değil TBMM'ye güven arttı Anlaşma Devletleri tarafsızlıklarını açıkladı İtalyanlara çekildi İnönü Savaşları sayesinde düşman oyalandı ve taarruz gücüne ulaşmak için zaman kazanıldı |
|
|
Eskişehir - Kütahya Muharebeleri - Neden
|
Türk ordusunu güçlenmeden ortadan kaldırmak
TBMM'yi dağıtmak İnönü Savaşlarının intikamını almak Sevr'i kabul ettirmek |
|
|
Eskişehir - Kütahya Muharebeleri - Sonuç
|
Türk ordusu Sakarya'nın doğusuna çekildi
Düzenli ordu ilk ve son defa mağlup oldu Orduya güven sarsılmış TBMM'de düzenli ordu tartışmaları olmuş TBMM ile anlaşma yapmaya hevesli olan Fransa ağırdan almaya başladı Stratejik yerler kaybedildi |
|
|
Başkomutanlık Kanunu - Amaç - Sonuç
|
Savaşın kazanılması için çabuk karar almak ve uygulamak gerekiyordu
Mustafa Kemal, Başkomutanlık yetkisiyle birlikte TBMM'nin yetkilerini bir süreliğine kendisine istedi TBMM'ye ait olan yasama ve yürütme yetkileri, İstiklal Mahkemeleri ile birlikte de yargı gücü Mustafa Kemal'de |
|
|
Tekalif-i Milliye Emirleri
|
Ordunun ihtiyaçlarını karşılamak için
Her aile bir takım çamaşır, bir çift çorap ve çarık verecek :O Yüzde kırkı geri verilmek üzere: Giyecek, yiyecek, silah, ulaşım aracı, cephane Demirci, dökümcü, nalbant, marangoz gibi zanaatkarlar ordu emrinde Kanun Sakarsa Savaşı için çıkarılsa da, yetişmemiş, Büyük Taarruz'da faydası dokunmuş |
|
|
İstiklal Mahkemeleri - Sonuç
|
İç güvenlik sağlandı
TBMM Anadolu'da otoritesini kurdu Asker kaçakları orduya kazandırıldı Devlet organlarının işlemesi, vergi ve askere alma işlemleri düznelendi Ayaklanmaların bastırılması kolaylaştı |
|
|
Hıyanet-i Vataniye Kanunu
|
TBMM'nin varlığına karşı sözlü ve yazılı faaliyetler vatan hainliği
Fiilen vatan halinde bulunanlar idam edilecek Vatana ihanetten yargılananlar hakkında karar 24 gün içince verilecek ve temyiz edilemeyecek 1991'de yürülüğe giren Terörle Mücadele Kanununa kadar yürürlükte kaldı |
|
|
Sakarya Meydan Muharebesi - sonuç
|
1683 Viyana Kuşatması'ndan beri süregelen geri çekilme sona erdi
Kurtuluş Savaşı'nın son savunma savaşı Yunan ordusunun tarruz gücü kırıldı TBMM'nin saygınlığı arttı: Fransa ile Ankara Azerbeycan, ERmenistan, Gürcistan ile Kars Antlaşması Doğu ve Güney cepheleri kapandı |
|
|
Ankara Antlaşması - Sonuç
|
İlk defa bir İtilaf Devleti TBMM ile antlaşma yaparak yeni Türk devletini tanıdı
İtilaf Bloğu parçalandı Doğu cephesinden sonra güney de kapandı |
|
|
Büyük Taarruz - Sonuç
|
Kurtuluş Savaşı başarıya ulaştı:
Yunanlar döküldü Savaşın askeri safhası sona erdi: Diplomatik ilişkiler önem kazandı Mudanya Ateşkesi |
|
|
İngiltere'nin Boğazlar ve Trakya bölgesi için planları - Neden olamadı
|
İngiltere Boğazlara, İstanbul'u ve Doğu Trakya'yı Türklere vermek istemiyordu, bu bölgeleri silah kullanarak savunmayı planlıyordu
Fransa ve İtalya'nın İngiltere'yi yalnız bırakması İngiliz sömürgelerinden gelen yardımın kesilmesi İngiliz kamuyunda savaş karşıtı görüş Mustafa Kemal'in diplomatik girişimleri: Rusya'nın Boğazların güvenliği için işe karışacağı propagandası |
|
|
Mudanya Ateşkesi (11 Ekim 1922)
|
Türk - Yunan savaşı sona erecek:
Kurtuluş Savaşı'nın askeri safhası sona erdi Yunan kuvvetleri Meriç nehrine kadar Doğu Trakya'yı boşaltacak: Diplomatik başrıyla Edirne dahil Doğu Trakya savaşılmadan alındı İstanbul ve Boğazların yönetimi TBMM'ye Barış yapılıncaya kadar İtilaf birlikleri bulunacak: Osmanlı'nın hukuken yok sayılması |
|
|
Mudanya Ateşkesi - Sonuç
|
I. Dünya Savaşı sonundaki yenik devlet konumundan eşit devlet konumuna
İngiltere'de Lloyde George hükümetinin istifası Batıda da Misak-ı Milli sınırları Fransa'dan sonra İngiltere ve İtalya da TBMM ile anlaşma imzaladı |
|
|
Lozan görüşmelerinin uzama sepebleri
|
Anlaşma Devletlerinin eski çıkarlarını sürdürmek istemesi
Türkiye'nin barış koşullarını uluslararası hukuk kurallarına dayandırmak istemesine karşın itilaf Devletlerinin Sevr'de değişiklikler yaparak sonuca gitmeye çalışması Türkiye'ye mağlup devlet muamelesi yapılması |
|
|
Lozan - Kapitülasyonlar - Önem
|
Tamamen, hiç taviz verilmeden kaldırılmış
Türkiye'nin ekonomik, siyasal, hukuksal alanda gelişmesini engelleyen kısıtlamalar kalktı Türkiye'deki yabancı ticari kurumlar Türk kanunlarına uymayı kabul etti |
|
|
Lozan - Boğazlar - Önem
|
Başkanlığını Türkün yaptığı uluslararası bir komisyona
Boğazların her iki yakasında 20 km'lik askersiz bölge Olağanüstü durumda Türk askerleri girebilecek Ticaret gemileri serbestçe geçecek Savaş gemilerine tonaj sınırı İstanbul'daki işgal güçleri çıkacak Boğazlar Komisyonu'nun kaldırılmaması: Türkiye'nin egemenliğinin sınırlandırılması Boğazların bütün milletlere açık olması |
|
|
Lozan - Borçlar - Önem
|
Düyun-ı Umumiye (Genel Borçlar) İdaresi kaldırıldı
Osmanlı'dan ayrılan devletlere Osmanlı borçlarından hisse Borçların büyük bölümünü TBMM ödeyecek Taksitle ve TL halinde Osmanlı'dan kalan sorunlardan biri daha çözüldü: Osmanlı'nın borçlarının devam etmesi, yeni Türk devletinin Osmanlı'nın devamı olduğunun göstergesi Ancak 1954 yılında bitti |
|
|
Lozan - Azınlıklar - Önem
|
Bütün azınlıklar Türk vatandaşı:
Ne eksik ne fazla Türkiye Rumları ile Yunanistan'daki Türklerin yer değiştirmesi Yabancı devletleri azınlık bahanesiyle içişlerine karışması engellenmiş Azınlık ayrıcalıklarına son Osmanlı'nın önemli özelliklerinde olan çok ulusluluk Türkiye'de sona erdi |
|
|
Lozan - Yabancı okullar
|
Türk kanunlarına ve tüzüklerine bağlı olarak öğretim verecekler
Yabancı okulları Türk Milli Eğitimi'ne bağlandı |
|
|
Lozan - Patrikhane
|
Fener Patrikhanesi'nin yabancı kiliselerle ilişki kurmaması şartı ile Türkiye'de kalması kabul edildi
Siyasal ayrıcalıkları sona erdi |
|
|
Lozan - Sonuç
|
İtilaf Devletleri Misak-ı Milli'yi ve Türkiye'nin bağımsızlığını kabul etti
Askeri zaferin üstüne siyasi zafer Yunan sorunu çözüldü Lozan Anlaşması, geçerliliğini uzun süre koruması bakımından örnek Türkiye açısından I. Dünya Savaşı sona erdi Türk bağımsızlık savaşının başarıya ulaşması sömürülen milletleri hareketlendirdi Sevr'in yerine Türk milletinin birliğini koruyan bir anlaşma yapıldı |
