H9 Gray

Front 1

anterograde amnesia: anterograde amnesie

Back 1

Een verlies van het vermogen om nieuwe lange termijnherinneringen te vormen voor gebeurtenissen die plaatsvinden na de schade, veroorzaakt door hersenschade.Vergelijk retrograde amnesia.

Front 2

law of association by contiguity: de wet van associatie door nabijheid in tijd

Back 2

Het idee van Aristoteles dat twee gebeurtenissen (stimuli) die gelijktijdig of kort na elkaar plaatsvinden, in de geest van mens of dier met elkaar geassocieerd raken, zodat later het optreden van de ene stimulus de gedachte aan de andere zal oproepen.

Front 3

law of association by similarity: de wet van associatie door overeenkomst

Back 3

Het idee van Aristoteles dat twee objecten, gebeurtenissen of ideeën die op elkaar lijken, in de geest van mens of dier met elkaar geassocieerd raken, zodat later het optreden van het ene object, gebeurtenis of idee de gedachte aan de andere zal oproepen.

Front 4

associations: associaties

Back 4

Met betrekking tot de hersenen: een verbinding tussen twee herinneringen of mentale concepten, waardoor het oproepen van het ene het oproepen van de ander bevordert.

Front 5

attention: aandacht

Back 5

In het standaardmodel: het proces dat de informatiestroom van het sensorisch geheugen naar het korte termijn geheugen stuurt. Algemener: iedere inperking van mentale activiteit tot een beperkte groep interne of externe stimuli.

Front 6

central executive: centraal besturingsmechanisme

Back 6

In Baddeley's theorie: een deel van de geest dat alle activiteiten van het werkgeheugen coördineert en er voor zorgt dat nieuwe informatie naar het werkgeheugen wordt gebracht.

Front 7

chunking: chunken

Back 7

Een strategie om het geheugen te verbeteren, die eruit bestaat dat elementen worden gegroepeerd of gehercodeerd tot grotere eenheden.

Front 8

consciousness: bewustzijn

Back 8

Bij waarneming: het ervaren van percepties of andere mentale gebeurtenissen op zodanig wijze dat er aan anderen verslag over gedaan kan worden.

Front 9

consolidation: consolidatie

Back 9

Het proces waarbij een nieuwe herinnering sterker wordt gemaakt in het geheugen, waardoor deze niet snel wordt vergeten.

Front 10

control processes: beheersingsprocessen

Back 10

In het standaardmodel: de processen die de stroom van informatie tussen de verschillende geheugenregisters sturen.

Front 11

echoic memory: echoïsch geheugen

Back 11

Sensorisch geheugen voor geluiden. Zie 'sensory memory'.

Front 12

elaboration: elaboratie

Back 12

Het nadenken over een stukje nieuwe informatie op zodanige wijze dat het gekoppeld wordt aan informatie die al in het geheugen aanwezig is; dit draagt ertoe bij dat de nieuwe informatie in het lange termijn geheugen wordt opgenomen.

Front 13

encoding: encoderen

Back 13

In het standaardmodel: het proces waarmee nieuwe informatie wordt 'vertaald' in een vorm die het geschikt maakt voor opslag in het lange termijn geheugen.

Front 14

encoding rehearsal: herhalen voor encodering

Back 14

Ieder actief mentaal proces dat tot doel heeft nieuwe informatie op te slaan in het langeduurgeheugen. Elaboratie is een vorm van herhalen voor encodering. Vergelijk 'maintenance rehearsal'.

Front 15

episodic memory: episodisch geheugen

Back 15

Expliciet geheugen voor specifieke gebeurtenissen uit het leven van een persoon. Vergelijk 'semantic memory', 'implicit memory'.

Front 16

explicit memory: expliciet geheugen

Back 16

Bewuste herinneringen, die we kunnen gebruiken om antwoord te geven op expliciete vragen over wat we weten of ons herinneren. Zie 'semantic memory', episodic memory'. Vergelijk 'implicit memory'.

Front 17

iconic memory: iconisch geheugen

Back 17

Sensorisch geheugen voor visuele stimuli.

Front 18

implicit memory: impliciet geheugen

Back 18

Geheugen waarvan men zich niet bewust is, maar waarvan de effecten wel in het gedrag of het denken van de persoon vastgesteld kunnen worden.

Front 19

long-term memory: langeduurgeheugen, langetermijn geheugen

Back 19

In het standaardmodel: informatie die gedurende lange tijd wordt vastgehouden, vaak voor de rest van iemands leven. Vergelijk 'sensory memory', 'short-term memory'.

Front 20

maintenance rehearsal: onderhoudsherhaling

Back 20

Iedere vorm van herhaling waarbij een persoon probeert informatie vast te houden in het korte termijn geheugen, zonder een poging te doen het zodanig te encoderen dat het in het lange termijn geheugen terecht komt. Vergelijk 'encoding rehearsal'.

Front 21

memory: (1) (het) geheugen, (2) (een) herinnering

Back 21

(1) het vermogen om informatie in de geest vast te houden. (2) Een bepaald stuk informatie dat gedurende enige tijd in het geheugen is vastgehouden.

Front 22

memory stores: geheugenregisters

Back 22

In de cognitieve psychologie: hypothetische constructen die vaak opgevat worden als plaatsen waar informatie op een bepaalde manier wordt vastgehouden. 'Sensory memory', 'short-term memory' en 'long-term memory' zijn de bekendste geheugenregisters.

Front 23

modal model of the mind: standaardmodel van de geest

Back 23

Een beschrijving van de geest als een stel opbergplaatsen (registers) waar informatie opgeborgen kan worden, in combinatie met een stel processen waarmee informatietussen die registers heen en weer geschoven kan worden. Dit was lange tijd de standaardwijze van denken over het menselijk geheugen.

Front 24

phonological loop: fonologische lus

Back 24

In Baddeley's theorie: een component van het werkgeheugen waarin verbale informatie kan worden vastgehouden.

Front 25

preattentive processing: preättentieve verwerking

Back 25

Het onbewuste proces waarbij de geest bepaalt welke stimuli van voldoende belang zijn om door te geven naar het werkgeheugen.

Front 26

priming: 'priming’

Back 26

Een procedure waarbij een stimulus (de 'prime') wordt aangeboden, die één of meer geheugenelementen bij de persoon activeert (meer beschikbaar maakt voor 'retrieval'). Deze activatie kan op verschillende manieren aangetoond worden, o.a. door snellere herkenning van geactiveerde stimuli. 'Priming' blijkt ook te werken als de 'prime' zo kort wordt aangeboden dat de persoon zich niet bewust is dat hij of zij iets ziet. Daarom kan 'priming' worden gezien als een vorm van impliciet geheugen.

Front 27

procedural memory: procedureel geheugen

Back 27

Een vorm van impliciet geheugen die de basis vormt voor geleerde vaardigheden en gewoontes. Zie 'implicit memory'.

Front 28

retrieval: 'retrieval', ophalen (uit het geheugen)

Back 28

In het standaardmodel van het geheugen: het proces waarmee informatie uit het lange termijn geheugen opgehaald wordt en overgebracht naar het werkgeheugen; daar wordt het opgenomen in de actieve gedachtestroom.

Front 29

retrieval cue: 'retrieval cue'

Back 29

Een stimulus die een persoon helpt om een bepaald stukje informatie uit het lange termijn geheugen op te halen.

Front 30

retrograde amnesia: retrograde amnesie

Back 30

Het verlies van lange termijnherinneringen van voor het letsel. Veroorzaakt door een letsel in de hersenen. Vergelijk anterograde amnesie.

Front 31

schema: schema

Back 31

De mentale representatie van een concept, dat is de in het lange termijn geheugen opgeslagen informatie die een persoon in staat stelt nieuwe objecten of gebeurtenissen te classificeren als behorend tot een bepaalde klasse van objecten of gebeurtenissen.

Front 32

semantic memory: semantisch geheugen

Back 32

Iemands expliciete algemene kennis over de wereld. Dat is dus informatie die expliciet onder woorden gebracht kan worden en waarvan de persoon zich bewust is dat hij die bezit. Het semantisch geheugen omvat onder meer kennis van woordbetekenissen, maar daarnaast ook allerlei andere algemene kennis. Het semantisch geheugen omvat niet: herinneringen aan gebeurtenissen uit het eigen leven van de persoon (vergelijk 'episodisch geheugen').

Front 33

sensory memory: sensorisch geheugen, zintuiglijk geheugen

Back 33

In het standaardmodel: het geheugenregister waarin zintuiglijke informatie gedurende zeer korte tijd (minder dan 1 sec. voor visuele stimuli en tot 3 sec. voor geluiden) bewaard wordt. De persoon ervaart dit alsof de stimulus nog wordt waargenomen.

Front 34

short-term memory: korte termijn geheugen

Back 34

Zie 'working memory'.

Front 35

span of short-term memory: geheugenspanne (van het korte termijngeheugen)

Back 35

Het aantal losse stukjes informatie (zoals een rijtje random cijfers) dat een persoon in het korte termijn-/werkgeheugen kan vasthouden door ze voor zichzelf te herhalen.

Front 36

Stroop interference effect: het Stroop interferentie-effect

Back 36

Als kleurnamen in gekleurde inkt gedrukt worden, en de opdracht is om de kleur van de inkt te noemen, is het heel moeilijk de kleurnaam te negeren: kleurnaam en kleur van de inkt interfereren. Genoemd naar de psycholoog J. Ridley Stroop die er in de dertiger jaren over publiceerde.

Front 37

temporal lobe amnesia: mesiale amnesie

Back 37

Geheugenverlies dat ontstaat door hersenbeschadiging in het limbisch systeem, m.n. de hippocampus. Het voornaamste effect is anterograde amnesie: het onvermogen om nieuwe herinneringen toe te voegen aan het lange termijn geheugen.

Front 38

visuospatial sketch pad: 'visuospatial sketch pad'

Back 38

In Baddeley's theorie: een component van het werkgeheugen waarin visuele en ruimtelijk informatie kan worden vastgehouden.

Front 39

working memory: werkgeheugen

Back 39

In Baddeley's theorie: het geheugenregister waar actieve informatieverwerking plaatsvindt. Het is onder meer de plaats waar bewust redeneren en herinneren gebeurt. Vergelijk 'sensory memory', 'long-term memory'.