H-02 De Biologie Van Het Gedrag

Front 1

Zenuwstelsel

Back 1

Netwerk van neuronen
let op zie ook gliacellen/ neurovasculaire eenheid

Front 2

Waar zitten neuronen en hoeveel zijn er?

Back 2

Neuronen komen in het hele lichaam voor, de meeste zitten in de hersenen en het ruggenmerg. In de hersenen zitten er zo'n 100 miljard.

Front 3

Kunnen er nieuwe neuronen ontstaan en waaruit?

Back 3

Op sommige plaatsen kunnen nieuwe neuronen ontstaan uit stamcellen.

Front 4

Neuronen in de embryonale ontwikkeling

Back 4

In het begin van de embryonale ontwikkeling lijken neuronen op normale cellen maar al snel differentiëren ze zich tot verschillende soorten neuronen

Front 5

hoeveel types neuronen en welke soorten zijn er

Back 5

1. Sensorische neuronen
2. Motorneuronen
3. Interneuronen

Front 6

wat is de functie van een sensorische neuron

Back 6

Sensorische neuronen ontvangen informatie van het lichaamsweefsel en de waarnemingsorganen en sturen deze naar de hersenen en het ruggenmerg.
Zij zorgen ervoor dat de hersenen informatie ontvangen over de buitenwereld en het lichaam.

Front 7

wat is de functie van motorneuronen

Back 7

Motorneuronen vervoeren signalen vanuit de hersenen en het ruggenmerg naar de spieren, organen en klieren.Zij staan in voor de uitvoering van 'bevelen' die vanuit de hersenen komen.

Front 8

wat is de functie van interneuronen

Back 8

Interneuronen dragen informatie over tussen neuronen. Bijv. een sensorische neuron ontvangt informatie uit de omgeving en draagt die over aan een interneuron, dat het signaal doorstuurt aan een motorneuron dat een reactie doorseint.

Front 9

waaruit bestaan een neuron

Back 9

cellichaam, dendrieten en een axon

(axonheuvel, myelineschede, axonuiteinde, knoop van ranvier)

Front 10

cellichaam van een neuron

Back 10

hieruit ontstaan de axon en dendrieten
bevat structuren die ook in andere lichaamscellen aangetroffen worden, zoals de celkern die genetische informatie van een organisme bevat en mitochondria die zorgen voor het metabolisme van de cel

Front 11

celkern

Back 11

bevat genetische informatie van een organisme

Front 12

mitochondria

Back 12

zorgt voor het metabolisme van de cel

Front 13

dendrieten

Back 13

vormen een netwerk van smalle vezels, lijkend op de takken van een boom, die vanuit het cellichaam komen. Zij ontvangen signalen van andere cellen.

Front 14

axon

Back 14

is een lange dunne vezel die eveneens vanuit het cellichaam komt en zich aan het einde splitst in een waaier van uiteinden.
de ... van verschillende cellen groeperen zich en vormen de zenuwen.

Front 15

membraan

Back 15

het vlies rond het neuron dat de cel scheidt afscheidt van de buitenwereld

Front 16

informatie geleiding binnen een neuron

Back 16

elektrochemisch proces: scheikundige processen leiden tot een elektrisch signaal. deze processen spelen zich af rond het membraan van de neuron

Front 17

rustpotentiaal

Back 17

rusttoestand van de neuron, wanneer een neuron geen signaal ontvangt of verstuurt, dan is het in rusttoestand. Een actief onderhouden situatie waarbij de binnenkant van de celmembraan negatiever geladen is dan de buitenkant.

Front 18

samenstelling van het rustpotentiaal

Back 18

Meer positief geladen natriumatomen (Na+ inonen) in de vloeistof buiten de cel en meer negatief geladen eiwit moleculen in de cel.
Verschil van -70mV binnen ten opzichte buiten de celmembraan

Front 19

actiepotentiaal

Back 19

neuronen worden gestimuleerd door andere neuronen of door receptorcellen. Deze stimuli landen bijna allemaal op de dendrieten en bestaan uit chemische stoffen die de rustpotentiaal van de membraan plaatselijk veranderen.

Front 20

Exitatorische signalen

Back 20

stimuli die leiden tot verlaging van het potentiaal verschil.
bijv. -70 > 67mV

Front 21

Inhibitorische signalen

Back 21

stimuli die leiden tot vergroting van het potentiaal verschil.
bijv. -70 naar -73mV

Front 22

potentiaal veranderingen verschuiven naar

Back 22

plaats waar het axon begint. de verschillende potentiaal verschillen worden bij elkaar gevoegd in het verbindingsstuk tussen het cellichaam en het axon; axonheuvel

Front 23

drempel(waarde)

Back 23

Het membraanpotentiaal waarbij de natriumpoorten van het axon ver genoeg openen om een masale instroom van natrium mogelijk te maken. (Dit wijzigt de membraan potentiaal nog meer, zodat er nog meer natrium naar binnen kan.

Front 24

actiepotentiaal

Back 24

het signaal dat informatie overdraagt in het zenuwstelsel

Front 25

refractieperiode

Back 25

periode waarin geen nieuw actiepotentiaal kan worden uitgelokt
duur 1-2 miliseconden

Front 26

wat doet de verdoving van de tandarts

Back 26

door blokkeren van de instroom van natrium in het axon kan het pijn signaal niet doorgestuurd worden naar de hersen

Front 27

alles-of-niets-wet

Back 27

Een neuron vuurt altijd op exact dezelfde manier. Elke stimulatie boven de drempel, ongeacht hoever erboven, lokt dezelfde reactie uit; de actiepotentiaal. Deze heeft altijd dezelfde grootte en vorm ongeacht de intensiteit van de stimulus die hem uitlokt. (en stopt niet)

Front 28

intensiteit van het actiepotentiaal wordt bepaald door

Back 28

de eigenschappen van de cel en niet door de eigenschappen van de stimulus

Front 29

membraanpermeabiliteit

Back 29

doorlaatbaarheid van het membraan voor ionen

Front 30

hoe wordt de informatie over de stimulusintensiteit overgebracht

Back 30

twee mechanismen
1. het aantal neuronen dat vuurt
2. de snelheid waarmee de neuronen vuren

Front 31

sturen alle zenuwbanen de signalen even snel door

Back 31

nee, pijnsignalen hebben meer tijd nodig om je hersenen te bereiken dan visuele signalen
reflexmatig terugtrekken van pijn gebeurt ter hoogte van de ruggenmerg en is derhalve sneller

Front 32

Welke factoren bepalen de geleidingssnelheid van een axon

Back 32

1. de diameter, hoe dikker hoe sneller
2. aanwezigheid van myelineschede

Front 33

myelineschede

Back 33

dun vetlaagje rond het axon versneld informatiesnelheid
-actiepotentiaal springt van knoop tot knoop ipv reizen door segmenten
-zorgt voor isolatie van het axon waardoor het signaal dat door het axon reist niet door naburige neuronen wordt beïnvloedt.

Front 34

knoop van ranvier

Back 34

inkepingen van de myelineschede

Front 35

wanneer is de myelinisatie voltooid

Back 35

op volwassen leeftijd, wellicht de reden dat de cognitieve vermogens van kinderen anders en kleiner zijn bij kinderen

Front 36

myelineschede en veroudering

Back 36

brokkelt af, waarschijnlijk reden informatieverwerking trager bij oude volwassenen

Front 37

myelineschede en ziekten

Back 37

multiple sclerose, vernietigt de myelineschede zodat info-transm vertraagt
ondervoeding tijdens myelinisatieperiode kan leiden tot verminderde cognitieve vermogens

Front 38

communicatie tussen neuronen / doorgeven van zenuwimpuls

Back 38

is chemisch en vindt plaats in de synaps

Front 39

synaps

Back 39

plaats van chemische informatie overdracht tussen neuronen
spleet tussen de twee neuronen van 0,02 tot 0,05 micrometer (synaptische spleet)

Front 40

neurotransmitter

Back 40

scheikundige stof die door de aankomst van een actiepotentiaal los gelaten wordt in de synaptische spleet
zodat deze zich verspreidt en zich tijdelijk hecht aan gespecialiseerde receptoren van het ontvangende neuron

Front 41

neurotransmissie

Back 41

proces van communicatie door middel van neurotransmitters

Front 42

wat gebeurt er bij de ontvangende cel bij neurotransmissie

Back 42

receptoren van het ontvangende neuron interageren met de aankomende neurotransmitters en lokken een reactie uit in de ontvangende cel die zal zorgen voor een verandering in het rustpotentiaal
verandert de doorlaatbaarheid van de membraan

Front 43

receptoren

Back 43

het oppervlakte van de cel bevat verschillende soorten receptoren zodat de cel kan reageren op op een groot aantal verschillende neurotransmitters

Front 44

excitatie

Back 44

verhoging van de kans op het actiepotentiaal

Front 45

inhibitie

Back 45

verlaging van de kans op het actiepotentiaal

Front 46

wanneer vuurt een ontvangende neuron

Back 46

wanneer de som van de excitatorische signalen groter is dan de som van de inhibitorische signalen

Front 47

hoeveel verbindingen heeft een neuron

Back 47

een neuron kan duizenden synaptische verbindingen hebben met andere neuronen

Front 48

wat gebeurt nadat een neurotransmitter in de synaps is losgelaten

Back 48

wordt snel gedeactiveerd door;
1. het ontvangende neuron hem opneemt
2. de verzendende neuron hem weer absorbeerd
3. doordat hij in de synaptische spleet afgebroken wordt door daar aanwezige enzymen

Front 49

waarom is het belangrijk dat de neurotransmitter niet te lang in de synaps blijft

Back 49

het zou de communicatie tussen de cellen verstoren

Front 50

amfetamine

Back 50

opwekkend middel
blokkeert de reabsorptie van de neurotransmitters noradrenaline en dopamine en blokkeert ook een enzym dat deze twee neurotransmitters deactiveert. hierdoor blijvende neurotransmitters langer in de synaptische spleet en zullen meer receptoren activeren

Front 51

dopamine

Back 51

start in de middenhersenen (mesencefalon)
1. bewegingscontrole (parkinson)
2. naar frontale lob
denken, in het bijzonder planning en doelgericht handelen (schitzofrenie)
3. emotie en motivatie (agressie door teveel) tevredenheid na beloning. waarschijnlijk betrokken bij verslavingen aan drugs en alcohol

Front 52

is er een verband tussen schizofrenie en parkinson

Back 52

naar alle waarschijnlijkheid niet omdat de dopamine problemen bij verschillende groepen neuronen optreden
wel uitwisselen van ziektebeeld door bijwerkingen medicatie

Front 53

de ziekte van Parkinson

Back 53

te kort aan dopamine omdat de dopamine genererende neuronen in de middenhersenen (mesencefalon) afsterven

Front 54

schizofrenie

Back 54

overgevoeligheid voor dopamine in route naar frontale lob
emotionele problemen, hallucinaties en waanvoorstellingen

Front 55

L-dopa

Back 55

een stof waaruit door de hersenen dopamine gemaakt wordt.

Front 56

bloed-breinbarrière

Back 56

zorgt ervoor dat de meeste bacteriën en virussen de hersenen niet kunnen bereiken

Front 57

Noradrenaline en serotonine

Back 57

Spelen een belangrijke rol bij de gemoedstoestand Verhogen van de stoffen verbeterd de stemming, verlagen van de stoffen (samen met dopamine) kan depressieve aanvallen uitlokken.

Front 58

selectieve serotonini

Back 58

heropnameremmers; prozac, seroxat, fevarin en zoloft
onderdrukken de heropname van serotine; zorgt de stof langere tijd in de synaptische spleet aanwezig blijft en op het ontvangende neuron kan inwerken

Front 59

acetylcholine

Back 59

1e neurotransmitter ontdekt in 1921
betrokken wij bewegingscontrole en het geheugen
is actief bij motorneuronen en zorgt dat de skeletspieren samentrekken
botulisme verhindert de vrijlating kan leiden tot verlamming en dood
zwarte weduwe veroorzaakt massale afzetting resulteert in spietspasmen

Front 60

onderzoek acetylcholine

Back 60

of stoffen die de heropname van acetylcholine afremmen, de aanmaak van geheugen sporen kunnen bevorderen en een beginnende dementie kunnen uitstellen. voorlopig zeer beperkte resultaten (petersen et.al 2005)
ziekte van alzheimer is vooral de neurotransmissie op basis van acetylcholine aangetast

Front 61

GABA

Back 61

gamma aminobutyric acid
belangrijkste inhibitorische neurotransmitter in de hersenen. (verlaagt kans op actiepotentiaal)
komt vooral voor bij interneuronen

Front 62

effect GABA geneesmiddel

Back 62

behandelen van slapeloosheid en angst
toediening van benzodiazepinen verhoogt het effect van GABA
voorgeschreven als tranquilizers en slaapmiddelen (normison, seresta, temesta, valium)
soms bij epilepsie