De Psychologie Van Arbeid En Gezondheid. H04. De Psychofysiologie Van Werkstress

Front 1

Hoe kan stress ontstaan?

Back 1

In het leven vervult werken een belangrijke rol, waardoor werken tot stress kan leiden.

Front 2

Wat kan er door stress ontstaan?

Back 2

Klachten van lichamelijke en geestelijke aard kunnen als reactie op werkstress ontstaan

Front 3

Hoe kan dat? Noem oorzaken.

Back 3

-teveel taken
-te weinig sturingsmogelijkheden,
-het soort werk op zichzelf al stressvol is.
-de persoon zelf en zijn eigenschappen spelen een rol

Front 4

Waar kijkt men bij psychofysiologie naar?

Back 4

Binnen de psychofysiologie kijkt men naar wat meetbaar is aan stress, dit zijn vaak lichamelijke eigenschappen die gemeten kunnen worden en die eventueel ook een gevolg zijn van geestelijke processen en reacties op stress.

Front 5

4.2 Het nut van fysiologische stressmetingen

Hoe kan je stress meten?

Back 5

Stress objectief meten zou kunnen door het meten van de bloeddruk en adrenaline.

Echter deze twee zijn vaak ook beïnvloedbaar door andere factoren dan alleen stress en dus niet volledig betrouwbaar.

Front 6

Hoe wordt stress meten wel betrouwbaar?

Back 6

Stress meten wordt wel betrouwbaar wanneer binnen een groep in de middag en in de avond gemeten wordt, waarbij voornamelijk naar de verschillen wordt gekeken onderling en per persoon.

Front 7

4.3 Bloeddruk

Waartoe kan stress leiden nav verschillende onderzoeken?

Back 7

Uit verschillende langlopende onderzoeken is gebleken dat stress op het werk tot hart- en vaatziekten kan leiden.

Het meest belangrijke onderzoek is onder ambtenaren, waarbij naar voren kwam dat voornamelijk lage sturingsmogelijkheden het risico op hart- en vaatziekten verhogen.

Front 8

Wat hebben mensen die weinig beloning krijgen vaak?
En wat is daarvan een risico?

Back 8

Daarnaast hebben mensen die te weinig beloning voor hun inspanning krijgen vaak een hogere bloeddruk.

Het te vaak hebben van een hoge bloeddruk kan leiden tot een bloeddruk die permanent hoog is, wat op zichzelf een risico is voor het krijgen van hart- en vaatziekten.

Front 9

4.3.1 Fysiologie en meetmethode

Het parasympathisch (remmend) zenuwstelsel en het sympathisch (opwekkend) zenuwstelsel vormen samen het:

Back 9

autonome zenuwstelsel.

Front 10

Het hormonale sympathische stelsel scheidt onder andere wat af?

Back 10

noradrenaline en adrenaline.

Dit deel en het sympathische zenuwstelsel beïnvloeden het hart opwekkend. Tegenwoordig zijn er verschillende manieren en apparaten om de bloeddruk te kunnen meten.

Front 11

4.3.2 Werkstress en bloeddruk

Wanneer men een vrije dag heeft is de bloeddruk...

Back 11

iets lager dan wanneer men werkt.

Onderlinge verschillen hierin zijn vrij extreem. Sommige mensen kunnen de eigen bloeddruk verlagen door het nemen van een korte rustpauze, terwijl anderen dit niet lukt.

Front 12

Onderzocht is dat stress meer invloed heeft op ... dan op ...

Back 12

het hart dan op de bloedvaten.

Toch blijft veel onduidelijk op dit gebied, doordat ieder persoon anders reageert op stress. Door middel van langdurige studies probeert men hier meer informatie over te verkrijgen.

Front 13

4.4 Hartslag en de invloed van de sympathische en parasympathische zenuwen

Wat is een goede manier om stress te onderzoeken?

Back 13

Om stress te onderzoeken is het meten van de bloeddruk een goede manier. De twee onderdelen van het hart, het remmende deel en het stimulerende deel dienen in balans te zijn om mogelijke stress te reduceren.

Kan het remmende deel het stimulerende deel niet bijhouden dan zal dit tot stress leiden.

Front 14

Hoe noem je de balans tussen het parasympathische deel van het zenuwstelsel en het sympathische deel?

Back 14

Autonome balans.

Front 15

4.4.1 Fysiologie en meetmethode

De remmende (parasympathische) en stimulerende (sympathische) activiteit in het hart kan worden gemeten door ...

Back 15

een cardiogram.

Door elektroden op het lichaam te plaatsen. Het remmende deel wordt geactiveerd bij inademing, dit kan zichtbaar gemaakt worden op een computer.

Het activerende deel kan gemeten worden door middel van een meting van de hartventrikels en hoe snel deze bewegen.

Front 16

4.4.2 Werkstress, hartslag en autonome balans

Er zijn mensen die meer risico op stress hebben doordat

Back 16

zij niet de juiste beloning voor hun inspanning krijgen en hierdoor een hogere hartslagfrequentie hebben.

Bij deze mensen is het parasympathische gedeelte minder actief. In de nacht blijven deze mensen zenuwmatig actiever.

Front 17

4.5 Adrenaline

De hoeveelheid adrenaline die iemand afscheidt heeft te maken met

Back 17

de bloeddruk. Om deze reden wordt adrenaline gemeten in het bloed.

Front 18

4.5.1 Fysiologie en meting

Bij stress werken adrenaline en noradrenaline in het lichaam. Adrenaline zorgt voor activiteit van stoffen in het lichaam, en kan dus prima gebruikt worden voor het meten van stress in tegenstelling tot noradrenaline.

Hoe komt het dat het toch lastig is om adrenaline adequaat te meten?

Back 18

Het blijft lastig om adrenaline adequaat te meten door invloeden van buitenaf op de adrenalineaanmaak en doordat ook positieve inspanning tot adrenalineaanmaak leidt.

Front 19

4.5.2 Werkstress en adrenaline

Er zijn meerdere onderzoeken gedaan naar de relatie tussen stress op het werk en adrenaline. De resultaten zijn echter erg verschillend. Er wordt wel geconcludeerd dat er meer adrenaline aanwezig is op werkdagen, maar ....

Back 19

dat het nog lastig blijft om te bevestigen dat adrenaline door stress op het werk ontstaat en niet door andere factoren.

Front 20

4.6 Cortisol

Cortisol is

Back 20

een stresshormoon.

Front 21

Wat is het resultaat van cortisol?

Back 21

Overmatige productie ervan kan leiden tot meer risico op hart- en vaatziekten.

Ook heeft het invloed op de werking van de hersenen, met name de hippocampus, waar de emoties aangestuurd worden.

Bij het ophalen van herinneringen kan cortisol een negatieve werking hebben wanneer men hier teveel aan is blootgesteld in het lichaam.

Front 22

4.6.1 Fysiologie en meting

Cortisol helpt bij ...

Back 22

verbranding in de spieren en remt de werking van het immuunsysteem en de aanmaak van noradrenaline.

Cortisol is na het wakker worden het hoogst en is te meten in het spuug.

Front 23

4.6.2 Werkstress en cortisol

Wat zijn de resultaten van onderzoek naar stress op het werk en de relatie met cortisol?

Back 23

Ook resultaten van onderzoek tussen stress op het werk en de relatie met cortisol zijn vaak erg verschillend.

Wanneer mensen een drukke dag tegemoet gaan, zal het lichaam na het ontwaken beslissen hoeveel cortisol het aan zal maken in reactie hierop.

Front 24

4.7 Tot besluit

Er worden veel onderzoeken gedaan op fysiologisch gebied om werkstress te meten, Maar...

Back 24

toch zijn niet alle resultaten even overtuigend en blijven er erg veel andere factoren die een rol spelen waardoor onderzoek wel mogelijk is, maar er een aantal valkuilen zijn.

Front 25

• Drie fysiologische maten van stress:

Back 25

bloeddruk, adrenaline en cortisol

Front 26

• Wat kwam er uit de Whitehall-studie (Bosma e.a., 1997):

Back 26

weinig regelmogelijkheden (‘job control’) bleek samen te gaan met een verdubbeling van het risico op een hartinfarct, gerekend over een periode van vijf jaar

Front 27

• Effort-reward imbalance (Siegrist):

Back 27

werknemers verrichten veel inspanning maar daar staat weinig beloning tegenover (Effort-Reward Imbalance Model)

Front 28

• Reactiviteitshypothese:

Back 28

herhaalde sterke reacties van de bloeddruk op stress kunnen op den duur het bloeddrukregelsysteem zo ontregelen dat een blijvend hoge bloeddruk ontstaat

Front 29

• Catecholaminen:

Back 29

stresshormonen adrenaline en noradrenaline

Front 30

• Overbetrokkenheid (overcommitment):

Back 30

combinatie van streberig gedrag, moeite om het werk van zich af te zetten en behoefte aan goedkeuring en waardering

Front 31

• Wat is de beste methode om een oorzakelijke relatie vast te stellen:

Back 31

longitudinale studie, waarin mensen een tijd gevolgd worden om zo het mogelijk cumulatieve effect van stress op de bloeddruk vast te stellen

Front 32

Grote Whitehall-studie →

• hoe zit het met de hartslag van mensen met lage werkstress en hoge werkstress tijdens de slaap en in het weekend?

• Hoe zit dit met de systolische bloeddruk?


• Conclusie?

Back 32

Grote Whitehall-studie →

• hoe zit het met de hartslag van mensen met lage werkstress en hoge werkstress tijdens de slaap en in het weekend: vrijwel gelijk

• Hoe zit dit met de systolische bloeddruk: verschil blijft dan bestaan

• Conclusie →
1. Chronische effect van werkstress zit meer in de: bloeddruk
2. Reactie op het dagelijkse werk zit in de: hartslag

Front 33

• Mean square successive differences (MSSD):

Back 33

maat van hartslagvariabiliteit:

de tijdverschillen tussen achtereenvolgende hartslagintervallen (in het kwadraat en daar de wortel uit). Maat voor de parasympathische sturing van het hart

Front 34

• Respiratoire sinusaritmie (RSA):

Back 34

maat van hartslagvariabiliteit. Evenals de MSSD een maat voor de parasympathische sturing van het hart

Front 35

• Cushing-syndroom:

Back 35

iemand die abnormaal veel cortisol afscheidt