term1 Definition1term2 Definition2term3 Definition3
Please sign in to your Google account to access your documents:
7.2.2 Cerebrale taaldominantie
Vandaag wordt algemeen aangenomen dat de primaire taalfuncties opgebouwd worden in relatief omschreven taalzones binnen de
linkerhemisfeer waaronder de zones van Broca en Wernicke maar ook in andere hersengebieden die voornamelijk zijn gelegen in de tertiaire areas van de linker temporale coiiex.
Een dergelijke verregaande hemisferische lateralisatie van een cognitieve functie in de linkerhersenhelft van de rechtshandige volwassene is uniek.
Ook bij de meeste linkshandigen en ambidexters situeert de taalfunctie zich voornamelijk in
de linkerhemisfeer
(Benson, 1985 ; Gloning et al" 1969 ; Goodglass & Quadfasel , 1954).
Dit kan worden geillustreerd door onderzoek met
de Wada-test of sodium amytal test.
Tijdens de Wada-test wordt het barbituraat sodium amytal in de linker- of de rechterhalsslagader (artetiae carotis interna) ingespoten, waarbij respectievelijk de linker- of de rechterhersenhelft wordt verdoofd.
Verdoving van de dominante hemisfeer resulteert in
een contralaterale verlamming en een totale, plotse afasie.
Injectie van de niet-dominante hemisfeer toont een vrijwel normaal
taalfungeren.
Blj sommige personen blijft het taalfungeren bewaard ongeacht welke hemisfeer wordt verdoofd.
Hier is er sprake van een gemengde taaldominantie.
Onderzoek met de Wada-test toont dat 96% van de rechtshandigen een linkshemisferische taaldominantie vertoont en 4% een rechtshemisferische. Bij de linkshandigen heeft 70% een linkshemis feriscbe taaldominantie , 15% een rechtshemisferische 15% een gemengde (Milner, 1974).
Recent onderzoek suggereert overigens dat de linkerhemisfeer tevens de gebruikelijke dominantie vertoont voor
gebarentaal
(Poisner, Bellugi & Klima, 1989 ; Bellugi, Poisner & Klima, 1989).
In gebarentaal wordt grammatica hoofdzakelijk uitgedrukt door visuospatiële bewegingen.
Dit levert een interessant probleem, gezien de verwerking van spatiële informatie vooral aan de rechterhernisfeer wordt toegeschreven.
De wegname van de rechter temporale lob wegens epilepsie bij een zevenentwintigjarige gebarentolk had geen invloed op haar
gesproken taal noch op haar gebarentaal ondanks het ruimtelijk karakter van de gebarentaal (Damasio et al., 1986).
Al deze gegevens tonen aan dat talige functie zich bij een groot deel van de bevolking voornamelijk in de linkerhemisfeer heeft georganiseerd .
Subtiele anatomische verschillen tussen de linker- en de rechterhemisfeer worden voor deze taalasymmetrie verantwoordelijk geacht (Geschwind & Levitsky, 1968 ; Scheibel, 1990 ; Yakovlev & Rakic, 1966).
Geschwind en Levitsky onderzochten de asymmetrie ter hoogte van het planum temporale in honderd hersenautopsieën.
Het planum temporale bestaat uit
de auditieve as ociatiecortex en speelt een belangrijke rol bij de taalopbouw (Figuur 7.6.).
Figuur 7 .6.
Het planum temporale (horizontale snede doorheen de sulcus lateralis waarbij de frontale lob en een deel van de pariëtale lob werd verwijderd) .
Laesies van deze zone, vooral aan de linkerzijde bij rechtshandige subjecten, geeft aanleiding tot
ernstige taalstoornissen (de afasie van Wern icke, zie verder).
Need help typing ? See our FAQ (opens in new window)
Please sign in to create this set. We'll bring you back here when you are done.
Discard Changes Sign in
Please sign in to add to folders.
Sign in
Don't have an account? Sign Up »
You have created 2 folders. Please upgrade to Cram Premium to create hundreds of folders!